8
Ba kaŋ haaŋ kɩdɩgɩ sɔŋsɔŋ tɩyaŋ
Nala hʋ buloŋ aa mʋʋ ko teŋ, Yesu mɛ kpa mʋ gyɩŋ Olivi dogimo hʋ. Ʋ sɩgballɩya kyɩkyʋwala, ʋ bɩl mɩɩgɩ mʋ a gyʋʋ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ. Nyɛ rɛ nala hʋ buloŋ aa we doŋ ko gol-ʋ, ʋ hɔŋ, a bɩl piili kɩ daga ba. Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ teŋ dɩdagɩla abee Farasiima kaŋ haaŋ kɩdɩgɩ ko gyʋʋ. Ba kaŋ haaŋ no sɔŋsɔŋ tɩyaŋ nɛ. Nyɛ rɛ ba leŋ haaŋ hʋ sii sɩŋ ba buloŋ sɩya tɩyaŋ. Ɛɛ rɛ ba basɩ tɩya Yesu a baa, “Nɩhɩyawʋ, haaŋ no kaŋ bala rɛ, ka á kana ʋ dɩ ʋ bee badɩma pɩna. Moosi mɩrɩsɩ hʋ daga anɩɩ dɩ haaŋ buloŋ nɛ ko yaa gɛɛ, dɩ á yaga ʋ tɩɩna kpʋ abee bʋwa. Ɛɛ rɛ ɩ mɛ na?” Ba basɩ gɛɛ dɩ ba ŋmaa Yesu fuu na rɛ, a wuwo na ŋmanɩɩ a kana ʋ anɩɩ ʋ kyogo rɛ. Ɛɛ rɛ Yesu kaŋ nyuu kyugili, aŋ kaŋ ʋ nonii kɩ sabɩ kɩna taŋha tɩyaŋ. Nyɛ rɛ ka ba ha sɩŋ, a kɩ pɩyɛsɩ ʋ wɩya. Doŋ tɩyaŋ nɛ Yesu kaŋ ʋ nyuu gye, a basɩ tɩya ba a baa, “Dɩ nal lɛ we ma tɩyaŋ daha a ha bɩ maakyiye yaa wɩbɔŋ, ma leŋ dɩ ʋ tɩɩna laa sɩya kpa bʋyɩ a yaga haaŋ no.” Ɛɛ rɛ ʋ bɩl kaŋ ʋ nyuu kyugili a bɩl kaŋ ʋ nonii a kɩ sabɩ kɩna taŋha tɩyaŋ. Ba aa nɩɩ wɩɩ hʋ ʋ aa basa, ba buloŋ mɩɩgɩ fá kɩŋ kɩŋ. Ba tɩyaŋ nɩhɩyasɩ rɛ gyɩ laa sɩya fá aŋ leŋ Yesu bee haaŋ hʋ dʋŋ gyamaa hʋ sɩya tɩyaŋ. 10 Ɛɛ rɛ Yesu kaŋ ʋ nyuu gye, a pɩyɛsɩ haaŋ hʋ a baa, “Lee rɛ nala hʋ we? Ɛɛ kɛ nal buloŋ bɩ kaa ʋ aa sɩ kpa kyogisi tɩya ɩ a maga dɩ ba kpʋ ɩ?” 11 Nyɛ rɛ haaŋ hʋ baa dɩ nal buloŋ bɩl bɩ kaa. Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ʋ a baa, “Tɔɔ, ŋ mɛ bɩ sɩ kpa kyogisi aa maga ba kpʋ ɩ a tɩya ɩ. Amɛ kɩ mʋ aŋ ta bɩl kɩ yaa wɩbɔmɔ.”
Yesu rɛ yaa dʋnɩya pʋlʋŋ
12 Nyɛ rɛ Yesu bɩl basɩ tɩya Farasiima hʋ a baa, “Mɩyaŋ nɛ yaa dʋnɩya nala pʋlʋŋ. Nal hʋ buloŋ aa tɩŋa ŋ, ʋ tɩɩna bɩ sɩ maakyiye vala bilhuu tɩyaŋ. Ʋ tɩɩna sɩ kaŋ pʋlʋŋ hʋ aa tɩya nala mɩɩbol.” 13 Ɛɛ rɛ Farasiima hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Ɩ tɩɩ rɛ yaa ɩ tɩɩ daŋsɩya tɩɩna gɛɛ. Wɩya hʋ ɩ aa basɩ bɩ kaŋ tɔnɔ kɩdɩgɩ buloŋ.” 14 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Dɩ mɩyaŋ nɛ yaa ŋ tɩɩ daŋsɩya tɩɩna mɛ, wɩɩ hʋ ŋ aa basɩ yaa wɩtɩɩ rɛ, beewɩya ŋ gyɩŋ lee hʋ ŋ aa lɩya rɛ, a gyɩŋ lee hʋ mɛ ŋ aa mʋʋ. Amɛ ma kɛ bɩ gyɩŋ lee hʋ ŋ aa lɩya, a bɩ gyɩŋ lee hʋ mɛ ŋ aa mʋʋ. 15 Dʋnɩya nala hakɩla rɛ ma aa kpa kɩ di nala sarɩya a kpa kyogisi tɩya ba. Amɛ ŋ kɛ bɩ kpaa kyogisi kɩ tɩya nal buloŋ. 16 Dɩ mɩyaŋ nɛ kpaa kyogisi tɩya nal mɛ, ʋ yaa wɩtɩɩ rɛ, beewɩya ŋ dʋŋ daa kpaa kyogisi kɩ tɩya ʋ tɩɩna, amɛ nal hʋ aa tɩma ŋ pɛɛ ŋ tɩyaŋ nɛ wɩɩ no tɩyaŋ. 17 Mɩrɩsɩ hʋ Moosi fa aa bine daga anɩɩ dɩ nala balɩya rɛ yaa wɩɩ daŋsɩya anɩɩ ʋ yaa wɩtɩɩ rɛ, ɛɛ daga anɩɩ wɩɩ hʋ kɔnɩ yaa wɩtɩɩ rɛ. 18 Ŋ yaa ŋ tɩɩ daŋsɩya tɩɩna rɛ, ŋ Kuwo hʋ aa tɩma ŋ mɛ yaa ŋ daŋsɩya tɩɩna.” 19 Ɛɛ rɛ ba pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Lee rɛ ɩ Kuwo hʋ we?” Ɛɛ rɛ Yesu baa, “Ma kɔnɩ bɩ gyɩma ŋ, a bɩ gyɩŋ ŋ Kuwo mɛ. Dɩ mamaa rɛ fa gyɩma ŋ, ma fa sɩ gyɩŋ ŋ Kuwo mɛ.” 20 Saŋa hʋ Yesu aa basɩ wɩya no buloŋ kɩ tɩya nala Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ gɛɛ dɩ ʋ gyɩ yaŋ kpaga lee hʋ ba aa kpa wɩɩsʋlɩɩ gbaŋsɩ hʋ kɩ biŋ nɛ. Amɛ nal buloŋ gyɩ bɩ kana ʋ, beewɩya saŋa hʋ ba aa sɩ kana ʋ ha gyɩ bɩ pele.
Yesu basa ʋ Wɩɩsɩbee mɩɩgɩ mʋyɩ wɩya
21 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl basɩ tɩya nala hʋ a baa, “Ŋ sɩ mʋ. Ma sɩ pɩya sɩya kyɛ ŋ, amɛ ma sɩ sʋba ma wɩbɔmɔ tɩyaŋ. Lee hʋ ŋ aa mʋʋ, ma bɩ sɩ wuwo mʋ doŋ.” 22 Ɛɛ rɛ Gyuuma nɩhɩyasɩ hʋ pɩyɛsɩ dɔmɔŋ a baa, “Ʋ baa dɩ á bɩ sɩ wuwo mʋ lee hʋ ʋ aa mʋʋ. Ʋ yaŋ basa magɩsɩ anɩɩ ʋ sɩ kpʋ ʋ tɩɩ rɛ koo ɛɛ rɛ ʋ basɩ nyɛ?” 23 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl basɩ tɩya ba a baa, “Taŋhanyuu daha rɛ ma lɩɩ, amɛ ŋ kɛ lɩɩ wɩɩsɩbee rɛ. Ma yaa dʋnɩya no nala rɛ, amɛ ŋ kɛ bɩ lɩɩ dʋnɩya no. 24 Ɛɛ rɛ tɩŋ ŋ gyɩ laa sɩya basɩ tɩya ma anɩɩ ma sɩ sʋba ma wɩbɔmɔ tɩyaŋ. Ma kɔnɩ yaŋ sɩ sʋba ma wɩbɔmɔ tɩyaŋ, dɩ ma ko bɩ laa di anɩɩ mɩyaŋ nɛ yaa nal hʋ ŋ aa baa ŋ yaa.” 25 Ɛɛ rɛ ba pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Aŋnɛ nɛ rɛ yaa ɩ?” Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Piili hʋ tɩyaŋ buloŋ nɛ ŋ daga ma nal hʋ ŋ aa yaa. 26 Ŋ kaŋ wɩya yʋga rɛ ŋ aa sɩ wuwo tɩŋ ba tɩyaŋ a kpa kyogisi tɩya ma. Amɛ nal hʋ aa tɩma ŋ, ʋ kɔnɩ yaa Wɩtɩɩ Tɩɩna rɛ. Wɩya hʋ ŋ aa nɩya ʋ nyʋwa tɩyaŋ, ba dʋŋ nɛ ŋ basɩ kɩ tɩya dʋnɩya nala.” 27 Ʋ aa basɩ gɛɛ, nala hʋ ha fa bɩ gyɩma anɩɩ ʋ Kuwo Wɩɩsɩ wɩya rɛ ʋ basɩ tɩya ba gɛɛ. 28 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Dɩ mamaa rɛ kaŋ mɩyaŋ Nihuwobiŋ Biye kpaasɩ mal daagarɩɩ tɩyaŋ, ma sɩ gyɩma anɩɩ mɩyaŋ nɛ yaa nal hʋ ŋ aa baa ŋ yaa. Ɛɛ mɛ tɩyaŋ nɛ ma sɩ tɩŋ gyɩma anɩɩ ŋ bee yaa wɩɩ buloŋ ŋ tɩɩ dee tɩyaŋ, amɛ wɩya hʋ ŋ Kuwo aa daga ŋ nɛ ŋ kɩ basɩ. 29 Nal hʋ mɛ aa tɩma ŋ ʋ bɩ vɩya ŋ ta, ʋ we ŋ lee rɛ, beewɩya saŋa buloŋ ŋ aa kɩ yaa wɩya hʋ aa fɩyɛlɩ ʋ teŋ nɛ.” 30 Ʋ wɩbasɩɩ no gyɩ leŋ nala yʋga laa ʋ wɩya di rɛ.
Wɩtɩɩ hʋ rɛ sɩ laa ma ta
31 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya nala hʋ aa laa ʋ wɩya di a baa, “Dɩ mamaa rɛ gyegile kɩ nɩɩ ŋ nyʋwa, ma kɔnɩ yaa ŋ hatɩnna rɛ. 32 Ma sɩ gyɩŋ Wɩɩsɩ wɩtɩɩ hʋ, dɩ wɩtɩɩ no leŋ dɩ ma tɩŋ ma tɩɩ.” 33 Ɛɛ rɛ nala hʋ mɛ baa, “Á yaa Abɩraham doho nala rɛ. Á ha bɩ maakyiye yaa nal buloŋ yosi. Bee rɛ yaŋ tɩŋ ɩ baa dɩ á sɩ tɩŋ á tɩɩ?”
34 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, nal hʋ kɛ buloŋ aa yaa wɩbɔmɔ, ʋ tɩɩna yaa wɩbɔmɔ yoŋ nɛ. 35 Dɩ yoŋ nɛ we nal dɩya tɩyaŋ, ʋ bɩ sɩ wuwo yaa dɩya hʋ doho nal tɩɩ. Amɛ dɩ dɩya hʋ tɩɩna rɛ kaŋ biye, biye hʋ kɛ aa yaa dɩya hʋ doho nal lɛ a kɩ mʋ deŋdeŋ. 36 Dɩ mɩyaŋ Wɩɩsɩ Biye rɛ laa ma ta dɩ ma tɩŋ ma tɩɩ, ma kɔnɩ aa tɩŋ ma tɩɩ rɛ. 37 Ŋ gyɩma anɩɩ ma yaa Abɩraham doho nala rɛ, aŋka ma kɩ kyɛ dɩ ma kpʋ ŋ, beewɩya wɩya hʋ ŋ aa daga ma bɩ gyʋʋ ma dɩgɩna. 38 Wɩya hʋ ŋ kuwo aa daga ŋ nɛ ŋ kɩ basɩ, ka ma mɛ kɩ yaa wɩya hʋ ma kuwo aa daga ma dɩ ma kɩ yaa.”
39 Ɛɛ rɛ ba basɩ tɩya ʋ a baa, “Abɩraham nɛ yaa á kuwo.” Ɛɛ rɛ Yesu mɛ baa, “Dɩ mamaa rɛ kɔnɩ fa yaa Abɩraham biisi, ɛɛ kɛ ma fa sɩ kɩ yaa wɩya hʋ Abɩraham fa aa yaa. 40 Ŋ kɛ sɩfɩyaŋ buloŋ nɛ yaa dɩ ŋ basɩ Wɩɩsɩ wɩtɩɩ hʋ ʋ aa kpaa tɩya ŋ dɩ ŋ basɩ tɩya ma, ka ma ha kɩ kyɛ dɩ ma kpʋ ŋ. Amɛ Abɩraham kɛ bɩ yaa nyɛ. 41 Ma aa yaa wɩya hʋ ma kuwo aa yaa rɛ.” Ɛɛ rɛ ba baa, “Á yaa Wɩɩsɩ biisi tɩɩ rɛ. Wɩɩsɩ dʋŋ nɛ yaa á kuwo á aa kana.” 42 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Dɩ Wɩɩsɩ rɛ kɔnɩ fa yaa ma Kuwo, ma fa sɩ kyo ŋ wɩya, beewɩya, Wɩɩsɩ lee rɛ ŋ lɩɩ ko we daha. Ŋ tɩɩ dee tɩyaŋ daa ŋ ko. Ʋ rɛ tɩma ŋ. 43 Bee rɛ yaŋ tɩŋ ma bɩ gyɩŋ wɩya hʋ ŋ aa basa memii? Ma bee kyɛ dɩ ma gyegile nɩɩ wɩya hʋ ŋ aa basɩ. Ɛɛ rɛ tɩŋ ma bɩ gyɩŋ ba memii gɛɛ. 44 Ma kuwo rɛ yaa Sɩtaanɩ. Ɛɛ rɛ tɩŋ ma aa kɩ kyɛ dɩ ma kɩ yaa ʋ teŋfɩyɛl wɩya. A lɩɩ dʋnɩya lipiilii buloŋ, ʋ yaa nɩkpʋʋl lɛ. Ʋ tɩɩ paalɩ bɩ kaŋ wɩtɩɩ, beewɩya wɩtɩɩ buloŋ tuwo ʋ tɩyaŋ. Dɩ ʋ rɛ aa nyɩya wɩya, ʋ kɩyɩ rɛ paalɩ gɛɛ. Beewɩya ʋ yaa wɩnyɩyɛl lɛ, a yaa wɩnyɩyɛla buloŋ kuwo mɛ. 45 Amɛ ŋ aa basɩ wɩtɩɩ hʋ wɩya rɛ tɩŋ ma bɩ laa ŋ wɩya di. 46 Ma kɩbee rɛ sɩ wuwo daga wɩbɔŋ hʋ ŋ ha aa maakyiye yaa? Dɩ mɩyaŋ nɛ aa basɩ wɩtɩɩ, bee rɛ yaŋ tɩŋ ma bɩ laa ŋ wɩya di? 47 Nal hʋ buloŋ aa lɩɩ Wɩɩsɩ lee aa gyegile kɩ nɩɩ wɩya hʋ Wɩɩsɩ aa basɩ rɛ. Ma kɛ bɩ lɩɩ Wɩɩsɩ lee, ɛɛ rɛ tɩŋ ma bɩ gyegile kɩ nɩɩ Wɩɩsɩ wɩya.”
Gyuuma badɔmɔŋ vɩya Yesu wɩya
48 Ɛɛ rɛ Gyuuma hʋ basɩ tɩya Yesu a baa, “Á kɔnɩ aa baa dɩ ɩ yaa Samaarɩya tɩɩna, ka gyɩŋbɔŋ mɛ kana ɩ hʋ, ʋ yaa wɩtɩɩ rɛ.” 49 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Gyɩŋbɔŋ tuwo ŋ tɩyaŋ. Amɛ ŋ aa tɩya ŋ Kuwo gyɩrɩma rɛ, aŋka ma kɛ bee tɩya ŋ gyɩrɩma. 50 Ŋ bɩ kyɛɛ feŋ kɩ tɩya ŋ tɩɩ. Amɛ nal lɛ we doŋ a kyɛ feŋ kɩ tɩya ŋ. Ʋ rɛ yaŋ sɩ di nala hʋ aa vɩya ŋ wɩya sarɩya abee wɩtɩɩ a kpa kyogisi tɩya ba. 51 Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, nal hʋ buloŋ aa tɩŋa ŋ nyʋwa, ʋ bɩ sɩ maakyiye sʋba.” 52 Ɛɛ rɛ Gyuuma hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Nyɛ kɛ, á yaŋ paalɩ gyɩma anɩɩ gyɩŋbɔŋ nɛ kɔnɩ kana ɩ. Abɩraham sʋba rɛ. Wɩɩsɩ tɩŋdaala hʋ mɛ sʋba. Aŋka ɩ baa dɩ nal hʋ buloŋ aa tɩŋa ɩ nyʋwa bɩ sɩ maakyiye sʋba. 53 Á kuwo Abɩraham tɩɩ gba sʋba rɛ. Ɩ yaŋ bɩɩna nɩɩ ɩ rɛ tee ʋ koo? Wɩɩsɩ tɩŋdaala hʋ mɛ sʋba. Aŋnɛ rɛ yaŋ yaa ɩ kɛ?” 54 Ɛɛ rɛ Yesu bɩl basɩ tɩya ba a baa, “Dɩ mɩyaŋ nɛ fa kyɛɛ feŋ kɩ tɩya ŋ tɩɩ, haŋ feŋ hʋ fa bɩ sɩ kaŋ tɔnɔ buloŋ. Ŋ Kuwo rɛ yaa nal hʋ aa tɩya ŋ feŋ, nal hʋ tɩɩ ma aa baa dɩ ʋ rɛ yaa ma Wɩɩsɩ hʋ. 55 Ma ha bɩ maakyiye gyɩma ʋ amɛ ŋ kɛ gyɩma ʋ rɛ. Dɩ mɩyaŋ nɛ baa ŋ bɩ gyɩma ʋ, ŋ yaa wɩnyɩyɛl lɛ anɩɩ ma mɛ aa yaa wɩnyɩyɛla gɛɛ. Ŋ gyɩma ʋ rɛ a kɩ tɩŋa ʋ nyʋwa mɛ. 56 Ma naabaa Abɩraham gyɩ aa lurimi na a gyɩma anɩɩ ŋ sɩ ko dʋnɩya, ʋ teŋ gyɩ fɩyɛlɩ rɛ weliŋ ŋ koyi wɩya.” 57 Ɛɛ rɛ Gyuuma hʋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Ɩ ha paalɩ bɩ pele bɩsɩ mɔllɩbalɩya bee fi. Ɛɛ rɛ ɩ yaŋ yaa a na Abɩraham?” 58 Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Wɩtɩɩ rɛ ŋ basɩ kɩ tɩya ma, ka dɩ ba na lʋl Abɩraham, dɩ ŋ kɛ foŋ we doŋ nɛ.” 59 Ɛɛ rɛ ba paa bʋwa dɩ ba yaga ʋ, ʋ faŋa a lʋwɔlɩ lɩɩ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ tɩyaŋ.