8
Haala-la síi to Yesu hariŋ
Ŋii hariŋ Yesu gɔllɔ to ta-balaa ari ta-biisiŋ a bubul Wia wu-zɔmɔ-la a tigɛ Wia kuorii-la lɛ. U haritooro-la fii ari balia to u hariŋ mu, ari haalaa dɔŋsuŋ maa. Ba tuɔŋ dɔŋsuŋ faa wiilɛ nɛ, jiŋ-bɔŋŋɔɔ ma fa kɛŋ dɔŋsuŋ. Yesu vaarɛ ba kala. Ba tuɔŋ dɔŋɔ yiriŋ nɛ Mɛɛri Magidaliŋ. Yesu fa kiri jiŋ-bɔŋŋɔɔ balipɛ nɛ u lɛ. Dɔŋɔ ma yiriŋ nɛ Juana. U bala ma yiriŋ nɛ Kusa. Kusa fa ŋaa nihiaŋ nɛ kuoro Hɛrɔd dia lɛ. Haal-la ba síi yirɛ Suzana ma hɛ dimɛ a pɛ haalaa dɔŋsuŋ yugɛ ma lɛ. Ba pɛba lɛ ari kialiŋ kala Yesu ari u haritooroo síi chɛ.
Yesu magɛ namaga a tigɛ baal-la síi du̱u kiaa lɛ
Mat. 13.1-9; Maak 4.1-9
Ŋii nɛ niaa lii tasiŋ a kukɔ Yesu teeŋ. Ni-daŋ-la si ku hilime dɛrɛ, Yesu magɛ namaga a piba a bul, “Baal kubala nɛ sie a mu u du̱u u kiaa. U joŋ u ku-doho aa misɛ nɛ. U síi misɛ ŋii, dɔŋsuŋ tel woŋbiiŋ tuɔŋ. Niaa vɛnɛ nuɔsɛ, ka diibiisiŋ tuɔsa dii. Dɔŋsuŋ ma tel kpaginyiliŋ nyuŋ a nyu aŋ suu, bɛɛ wiaa liiŋ tuo dimɛ. Dɔŋsuŋ ma tuu tel sɔsuŋ tuɔŋ a nyu, ba di sɔsuŋ kala waa hɛ dɔŋɔ lɛ. Sɔsu-la wulimiŋ kɛŋ kialiŋ, ba suu. Ku-doho-la dɔŋsuŋ ma tel tiŋtee-zɔmuŋ lɛ. Ba nyu a waa a wasɛ kiŋkɛŋ a hɛ biee zɔlɔ zɔlɔ.” Ŋii nɛ Yesu magɛ namaga-la dɛrɛ aŋ bul, “Digilaa tiŋŋaa, má wuoli ma digilaa nii.”
Yesu dagɛ namaga-la bubuɔŋ
Mat. 13.10-23; Maak 4.10-20
Ŋii nɛ Yesu haritooroo piɛsɛ namaga-la bubuɔŋ. 10 Yesu bula piba a bul, “Ma niaa deeŋba nɛ Wia dagɛ u kuorii-la bubuɔŋ pa. Ama ni-daŋ kala, namagaba nɛ u yie kaa didagɛba. Ba yie jegili jegili aŋ bi ba bubuɔŋ jiŋ a bira nyilimi nyilimi aŋ bi kuŋ-kala ma wuo na.
11 Namaga-la bubuɔŋ nɛ ŋla: Wia niiŋ wiaa nɛ ŋaa ku-doho-la. 12 Kialiŋ si tel woŋbiiŋ tuɔŋ nɛ ŋaa nialiŋ si yie nii Wia niiŋ wialiŋ, ka Sitaani ku liiri wialiŋ ba tuɔŋ, di ba sí wialiŋ laa dii di Wia laaba ta. 13 Kialiŋ si tel kpaginyiliŋ nyuŋ ma nɛ ŋaa nialiŋ si yie nii Wia niiŋ wialiŋ a sɛi ari tuɔtɔruŋ. Ama u bi ba tuɔŋ tibe. Ba yie sɛi wii-la a mu magɛ ŋii aŋ via. Di wiaa nɛ juuba, ba joŋo ta. 14 Kialiŋ si tel sɔsuŋ tuɔŋ ma nɛ ŋaa nialiŋ si yie nii Wia niiŋ wialiŋ, ama dunia kiaa wiaa wiwalimɛba, ba cho di ba jigi a chichɛ dunia tuɔtɔrɛ wu-ŋaalaa. A tiŋ kiaa deeŋba wiaa ba yie to mu magɛ ŋii aŋ bira via wialiŋ. Wialiŋ lɛl ba tuɔŋ. 15 Kialiŋ si tel tiŋtee-zɔmuŋ tuɔŋ ma nɛ ŋaa nialiŋ si nii Wia niiŋ wialiŋ a laaba hɛ ba tuɔsaa lɛ a tutoba, a pɛsɛ wialiŋ lɛ halii, ba kɛŋ doho.”
Yesu magɛ namaga a mu tigɛ chaaniŋ lɛ
Maak 4.21-25
16 Ŋii nɛ Yesu bira dagɛ niaa a bul, “Nuu-kala síi chɛ pulumuŋ u dia lɛ, u bi jaŋ nyigɛ chaaniŋ bil u dia lɛ a kɛŋ gbaŋa a chu tɔ, u bira bi jaŋ joŋ chaaŋ-la hɛ godo bubuɔŋ maa. U yie joŋo bil kua nyuŋ nɛ di niaa nɛ kuu juu u dia, di ba na pulumuŋ. 17 Wu-faali tuo see duu ku lii di-jaliŋ. Wii-kala si hɛ birimiŋ tuɔŋ ma jaŋ ku lii pulumuŋ. 18 Má fiɛlɛ ma siaa woruŋ ari wialiŋ ma síi nii lɛ. Nii-la kala síi to Wia niiŋ wiaa, Wia jaŋ faasa pɛu lɛ duu to woruŋ. Nii-la ma si bi Wia niiŋ wiaa ka to, Wia bi jaŋ pɛu lɛ. U si pɛu lɛ mua-la maa, u jaŋ laau kaa viiri.”
Yesu naaŋ ari u naaŋbiiriŋ kɔ Yesu teeŋ
Mat. 12.46-50; Maak 3.31-35
19 Ŋii nɛ Yesu naaŋ ari u ŋaanaa kɔ lee-la Yesu si hɛ di ba nau. Niaa si yuga ŋii, ba buu wuo na. 20 Ŋii nɛ nuu bula pi Yesu a bul, “Ŋ naaŋ ari ŋ ŋaanaa nɛ chiŋ jeeŋ hariŋ a chichɛ di ba naŋ.” 21 Ŋii nɛ Yesu bula pi ba kala a bul, “Nialiŋ si nii Wia niiŋ wiaa a tutoba, ba nɛ ŋaa mi naaŋ ari mi naaŋbiiriŋ.”
Yesu ŋaa peliŋ chiŋ
Mat. 8.23-27; Maak 4.35-41
22 Tapulii kubala Yesu ari u haritooroo sii juu liiŋ daboro. Ŋii nɛ Yesu bul di ba chol muga cholo dɔŋɔ. Ŋii nɛ ba juu liiŋ daboro-la a duoro mu. 23 Ba fa si duoro mu ŋii, Yesu piŋ doŋ. Ŋii nɛ pel-duo kubala suomo ŋiŋaa, a ku ŋmoo liiŋ a hɛ liiŋ daboro-la tuɔŋ u chichɛ u su̱. U fa ka mua di ba tuu liiŋ bubuɔŋ.
24 Ŋii nɛ Yesu haritooro-la mu lee-la u fa si pina, a chisu a bula pu a bul, “La kuhiaŋ, laa chɛ di la suu nɛ.” Ŋii nɛ Yesu sii doŋ lɛ a kpia pel-la lɛ aŋ bul lii-pel-la ma lɛ duu fiɛla piŋ. Pel-la kɛrɛ, ka leriŋ kala ŋaa fuii. 25 Ŋii nɛ Yesu piɛsɛ u haritooroo a bul, “Ma bi yarida ŋaa?” U ŋaa nuu-kala wu-kpuŋkpere. Fawulluŋ ma kɛŋba.
Ŋii nɛ ba pipiɛsɛ dɔŋɔ a bul, “Kubɛɛ nɛ saa paala ŋaa nia deeŋ? U bul wiaa a pi peliŋ ari lii-peliŋ, ba kala to u niiŋ.”
Yesu vaarɛ baal kubala, jiŋ-bɔŋŋɔɔ fa si kɛnɛ
Mat. 8.28-34; Maak 5.1-20
26 Ŋii nɛ ba duoro kɔ Gɛrasiŋ tiŋteeŋ. Gɛrasiŋ ari Galilii tiŋteeŋ kpagɛ dɔŋɔ nɛ. 27 Ba si mu yi lee-la, Yesu lii liiŋ niiŋ. U si lia, di baal kubala ma lii taŋ-la a ku chemu. Jiŋ-bɔŋŋɔɔ kɛnu. U kɛŋ yaribiree nɛ aa gɔllɛ a dieni. U bi dia maa juu. Vaamaa leriŋ nɛ u yie hɛ. 28 U si na Yesu, u ŋmoo niiŋ aŋ tuu tel u sipaaŋ, aŋ bula pu a bul, “Yesu, Wii-baliŋ Bie, bɛɛ nɛ ŋ chɛ ŋ ŋaami lɛ? Mii suluŋ, sí mi dɔgisu.” 29 Yesu fa bula pi jiŋ-bɔŋ-la duu lii baal-la lɛ, ŋii nɛ tii u bul ŋii. Jiŋsi-la fa vɛnɛ kɛnu a yugɛ nɛ. Niaa kɛnu kaa tɔ dia a hɛu kuruŋ a kɛŋ chɔrumɔɔ vɔbu aŋ hɛ niaa ba bibenu. U yie kɛŋ chɔrumɔ-la kaa kɛrɛ, ka jiŋsi-la kɛnu kaa lii juu giriŋ. 30 Ŋii nɛ Yesu piɛsu a bul, “Ŋ yiriŋ nɛ bɛɛ?” Ŋii nɛ baal-la bul duu yiriŋ nɛ ku-kɛnɛ, bɛɛ wiaa jiŋsiŋ fa yuga nɛ a kɛnu. 31 Ŋii nɛ jiŋsi-la sul Yesu di ba nɛ leŋ baal-la, duu sí leŋe di ba tuu buɔtuo-luŋuŋ.
32 Di toonuŋ ma hɛ lee-la a yugɛ a didii kiaa peeliŋ nyuŋ. Ŋii nɛ jiŋsi-la sul Yesu duu leŋ di ba mu juu toonu-la. U sɛi. 33 Ba lii baal-la lɛ a mu juu toonu-la. Ŋii nɛ toonu-la kala sii a fá lii peel-la nyuŋ a tuu tel muga tuɔŋ a nyua liiŋ a suu.
34 Too-daara-la si na wii-la si ŋaa, ba fá mu a kɛŋ doworo mu bula pi bagi-daaraa ari taŋ-la niaa kala. 35 Niaa sii lii mu di ba na wii-la si ŋaa a kɔ Yesu teeŋ. Baa kɔ di baal-la Yesu si kiri jiŋsiŋ u lɛ, duu hɔŋ Yesu sɛmɛ a laalɛ gɛriŋ a kɛŋ yarifiɛlaa. Ba si na ŋii, fawulluŋ kɛŋba. 36 Nialiŋ si hɛ dimɛ aa beŋ, ka Yesu vaarɛ baal-la, ba bula pi ba dɔŋsuŋ tiŋŋaa ŋii u si ŋaa a vaarɛ baal-la. 37 Ba si nii wialiŋ, fawulluŋ kɛŋba woruŋ. Ŋii nɛ taŋ-la niaa kala ku bula pi Yesu duu lii ba jaŋ lɛ. Ŋii nɛ Yesu sii juu liiŋ daboro. Ba di u haritooroo duoro viiri. 38 Ŋii nɛ baal-la Yesu si kiri jiŋ-bɔŋŋɔɔ u lɛ ma sulu duu leŋ duu kɔ di ba mu. U bi sɛyɛ aŋ bula pu a bul, 39 “Mu dia a bula pi ŋ dia niaa, Wia si ŋaa wii-la ŋ lɛ.” Ŋii nɛ baal-la gɔllɛ jaŋ tuɔŋ kala a bul wii-la Yesu si ŋaau lɛ.
Yesu vaarɛ Jaaris tolo
Mat. 9.18-26; Maak 5.21-43
40 Ŋii nɛ Yesu miira mu juu liiŋ daboro a duoro chol muga. Ba cholo ŋii di ni-daŋ hilime a hɔnɔ gbɛru.
41-42 Di baal kubala ma kɔ dimɛ. Baa yirɛ Jaaris. U fa ŋaa Wii-chuɔlɛ dia kuhiaŋ nɛ. U fa kɛŋ toli-bala nɛ. Tolo-la fa yi jisiŋ fii ari balia nɛ. Ŋii nɛ baal-la kɔ Yesu teeŋ a tuu tel u naasiŋ lɛ a sulu duu kɔ u dia. U bula pu ari u tolo nɛ pina kikiiki. Ŋii nɛ Yesu sii duu mu baal-la dia. U síi mu ŋii, di niaa gollu chu sɛmɛ-na kala.
43 Haal kubala ma fa hɛ ba tuɔŋ. U fa kɛŋ tiŋa nɛ jisiŋ fii ari balia, u pɔ u bi dɛrɛ. [U gɔllɔ ŋaa daalusuŋ kiŋkɛŋ a chei u moribiee kala, ka daalusu-la buu laa.] 44 Ŋii nɛ u lugisi nialiŋ tuɔŋ a ku chiŋ Yesu hariŋ a digi u gɛriŋ niipiniŋ lɛ. U tiŋa-la guu dɛrɛ. 45 Ŋii nɛ Yesu piɛsɛ a bul di kubɛɛ nɛ digu. Nuu-kala bul duu-na dee. Ŋii nɛ Piita bula pi Yesu a bul, “Kuhiaŋ, ka ŋ na niaa si yuga ŋii nɛ a golluŋ chu a yiyigi dɔŋɔ.” 46 Ama Yesu ha bul di nuu nɛ digu. U jima ari doluŋ nɛ liiu lɛ. 47 Haal-la si na ari wii-la u si ŋaa bi wu-faali ŋaa, u ku kpirimi Yesu sipaaŋ a chichel, a bul nialiŋ tuɔŋ wii-la si tii u digu, a dagɛ ŋii u si digu a duori lima. 48 Ŋii nɛ Yesu bula pu a bul, “Mi tolo, ŋ yarida nɛ tii ŋ duori, mu ari yarifiɛlaa.”
49 Yesu fa síi bul wiaa ŋii, di tiŋdaara kɔ. U lii Jaaris dia nɛ a kɔ. U si kɔ, u bula pi Jaaris a bul, “Ŋ tolo-la suba nɛ, bira sí la kuhiaŋ-la walimu.” 50 Yesu síi nii ŋii, u bula pi Jaaris a bul, “Sí leŋe di fawulluŋ kɛniŋ. Di ŋ ŋaa yarida, u jaŋ sii.”
51 Yesu si mu yi baal-la dia, u bi leŋe di nuu-kala to u hariŋ juu dia-la, see Piita ari Jɔɔŋ ari Jeems, a pɛ bile nyimma ari u naaŋ lɛ. 52 Ba ku juu dia-la di nialiŋ kala si hɛ dimɛ china yel bile yoho. Ŋii nɛ Yesu bula piba a bul, “Ma sí yel, bile bi suba, doŋ nɛ u piŋ.” 53 Ŋii nɛ ba kala mɔmu, bɛɛ wiaa ba jima ari u suba nɛ. 54 Ŋii nɛ Yesu guu mu kɛŋ bile nisiŋ lɛ aŋ yiru a bul, “Sii mi bii.” 55 Ŋii nɛ u dima miira ku juu. U sii lima lima. Ŋii nɛ u bul di ba ŋaa kudiilee pu duu dii. 56 Wii-la ŋaa bile nyimma ari u naaŋ wu-kpuŋkpere. Ŋii nɛ Yesu bula piba di ba sí wiiŋ deeŋ si ŋaa bula pi nuu-kala.