11
Ngëmaa ɓuwaa múus laakeeɗa
1 Kigëm Kooh eni kilaak wóoꞌ-wóoꞌ ga iñaa fu yaakaaꞌɗa na ɓan ga iñcii hotukoo na has ee ca laakin sah sahɗa.
2 Ngëmiima wërí ɓuwaa múus laakee ee Kooh seediꞌꞌa gaɓa yijófíꞌ.
3 Kilaak ngëm kërí tah ɗu ínoh an ëldúna, woꞌeenaa Kooh woꞌeeɗa wërí tah wa laakka, na ɓan kiꞌínoh an ëldúnaanii hotuk wii kúlkoh ga waa hotukooɗa.
4 Kilaak ngëm kërí tah Abeel tumiꞌta Kooh sarahaa gëñ waa Kayee. Ngëmaa Abeel laakee waama wërí tah Kooh abohhari ɓoꞌ yijúwíꞌ ee ya seediꞌꞌa an iñcaa ya onohɗa jofin. Ee ngëmaama tah bi, luu enee an ya kaanin, woꞌeenaama wii lís kiwoꞌu.
5 Kilaak ngëm kërí tah Henok kooꞌtii ga kikaan, ya ɓëwírussa ga yahaa Kooh, ee ken hotissiiri ndaga lak Kooh ɓëwírinndi ga yahaaci. En kiꞌenaa, bídu ga Këyítfaa an: «Wii ya ɓëwíꞌsanaa, lak ya neɓlohin Kooh.»
6 Wayee ɓaa laakoo ngëm, mínoo múk kineɓloh Kooh. Ɓaa waaꞌ kideeƴ ga Koohaa, ya jomin kigëm an Kooh laakin ee ɓuwii heelli kiꞌínohɗa, ya yii neehalɓa.
7 Kilaak ngëm kërí tah Nowee hëwíꞌta gaal-giiƴ wiyaak kisom ɓu-kaanci. Iñcaa Kooh teeweeri ee lak ca hotukkiiɗa ya abohéeríica caahan. Fodaama ya ɓúlla ɓu-ëldúna, ee Kooh abohhari ɓoꞌ yijúwíꞌ ndaga ngëmaagari waama.
8 Kilaak ngëm kërí tah Abaraham kelohiꞌta Kooh. Waa Kooh ebilli kikaꞌ ya dëknee ga kúl, kaa ya ƴah kilam fayuuꞌɗa, ya kaꞌta ee lak ya ínohoo sah daa ya ƴah kihakɗa.
9 Kilaak ngëm kërí tah ya dëkka ga taal fodii sagac ga kúlkaama Kooh dígeeri kilamɗa. Ísaak kowuci, bi ga Yakoop, kucaasamunkaagari, ɓaa bokee ga dígaa kilam kúlkaamaɗa, dëksee ga taal ɓan.
10 Abaraham yaa sek teeraama yípsan ga laꞌ-atoh ciyëgísíꞌ, ee Kooh ennda natohaa, na tawahohaaɗa.
11 Kilaak ngëm kërí tah ɓan, Saaraa, hídaa ga daa ya yaꞌɓuꞌeeɗa tóoh ee ya mínéeríi kilaak kowuɗa, ya laakka kowu ndaga ya gëmeera an Kooh hay kitum iñaa ya dígoheeɗa.
12 Fodaama, kooroh ga ƴaal yíinoo ee lak ya kasohin, tucaasamun tiyewin taa hín na olcii ga asamaanɗa, ee ta yewin ɓan en fan tukakaytii en ga yahaa giiyiiɗa límukka.
13 Ɓéeɓ ɓuwaama kaanu na ngëmaagaɓa. Ɓa laasséeríi duum ga iñcaa Kooh dígoheeɗa, wayee ɓa séenee gaca diꞌúsaayíꞌ, ɓa lëríssaca yah. Ɓa tookeera an ɓa ɓisagac ga ëldúna, ɓa hay kiɓaaɓ.
14 Ɓuwaa woꞌ fodaamaɗa, ɓa teewohin bi leerin lañ an ɓa lís kiheel kúlkaa ɓa laakɗan hafɓa.
15 Binaa helɓa tesee ga kúlkaa ɓa meyoheeɗanaa, eneenaa ɓa hay kilaak halaa onanɓa kiɓoyuk daama.
16 Wayee nak, ɓa séentukee kilaak kúlkaa gën: ennda kúlkaa ga asamaanɗa. Iñaama tah Kooh laakkii kaci ga kiɓayu Koohyiigaɓa, ee ya waayukiꞌtaɓa dëk.
17 Kilaak ngëm kërí tah Abaraham yaa ƴah kiꞌap kowuci Ísaak kitumiꞌ Kooh sarah, ee lakanaa Kooh eneeri na kimalaksukoh. Abaraham tuukka tek ga kitumiꞌ Kooh sarah Ísaak, kowukaagari ya laak doŋɗa ee lak Kooh díginndi,
18 woꞌꞌari an: «Fu hay kilaak tucaasamuun tiyewin ee koorohan ga Ísaak.»
19 Abaraham abee ga helci an Kooh mínin kimílísiꞌ ɓaa kaanin. Kërí tah ya laasissa ga Ísaak ee iñaa ennda gari fodii kowukaa mílísɗu hen ga ɓuwaa kaaninɗa.
20 Kilaak ngëm kërí tah Ísaak barkeella towutaagari, Yakoop na Esawuu kiwaayukɓa ga iñaa en na kihayɗa.
21 Kilaak ngëm kërí tah, Yakoop wii ya ƴah kikaanɗa, ya barkeella yaa en ɓéeɓ ga towutaa Yoseef. Ya ëbílukka ga dooraagari, ya yaa jaamuk Kooh.
22 Kilaak ngëm kërí tah, Yoseef wii ya ƴah kikaanɗa, ya woꞌꞌa ga loo kimeƴkaa heetaa Isarayeel ga kúlkaa Esíptiɗa, ya nakohha kiɓaydoh faraaffaagari binaa ɓa en na kiƴahaa.
23 Kilaak ngëm kërí tah wii Móyíis límuɗa, eeci na paamci ɗaakussari ñiin kaahay ndaga ɓa hotee daa oomaanaa hín kimoꞌɗa, ee ɓa faaliꞌꞌii iñaa Farawoŋ ebiloh kitumɗa.
24 Kilaak ngëm kërí tah Móyíis, wii ya ennda yaak ya saŋnga kiwoꞌu an ya kowu kowukaa Farawoŋ kiɓetikaa.
25 Kibok kisodalu na heetaa en wuu Koohɗa wërí gënëlli loo kipesi ga baakaaꞌ, ya taabuki neɓlaat-kumuun ee iñaama maañanndii.
26 Ya ammba an kisodalu fodaa Kiristaanii iñaa alal, waa wëñ kiyak alalcaa ga kúlkaa Esíptiɗa. En kiꞌenaa, hasci yípee rek ga neehalaa en na kihayɗa.
27 Kilaak ngëm kërí tah ya meƴca kúlkaa Esípti ee ya niikkii aylukaa Farawoŋ. Ya ammba bi yëgíssa ee ya ennda ɓaa hot ga Kooh, yii ɓoꞌ mínoo kitík hasɗa.
28 Kilaak ngëm kërí tah Móyíis húmballa hewaa Paakaa, ya wíssa ñíf ga iñaa hanoh halcaa túuƴcaa ɗookɗa, en ɗanaa malaakaa ɓay kikaankaaɗa leꞌoo ga saawcaa heetaa Isarayeel.
29 Kilaak ngëm kërí tah heetaa Isarayeel kooꞌta ga ɗuuƴ giiyaa wiyoꞌohwaa, tíidussa ga kakay kaw. Ɓu-Esípti ɓaa jéemee kikooꞌ gaɗa, giiyaa onndaɓa.
30 Kilaak ngëm kërí tah wii heetaa Isarayeel wíilla teeraa Yéríkóo bi ennda bes ciyitnakanakɗa, míiraa dëkaa ɓúꞌta.
31 Kilaak ngëm kërí tah Rahap, faankoh-pakayaa bokkii kikaan na ɓuwaa ga dëkaa sagee kikelohiꞌ Koohɗa. Iñaa tahkaɗa: ya ɗapee ga kaanci ɓu-Isarayeel ɓaa aasee yoloos ga dëkaa kiheel kiꞌínoh iñaa ɓuwaa enukoheeɗa.
32 Mi woꞌat ya yiliis, waa mi laakanndii jot kiwoꞌ wíinoo wíinoo ga loo Gedewoŋ, Barak, Samson, Yeftee, Dëwít, Samiyeel na sëldíiga-Koohcaa ɓíinooɓaa?
33 Kilaak ngëm kërí tah ɓuwiima, ɓa mínnda kiɓúuk nguuꞌcaa, ɓa tuukiꞌta iñaa júwin, ɓa laassa iñaa Kooh dígohɗa. Ɓa múuffa túuwtaa gayindicaa,
34 ɓa ƴímmba dooli kiwii kiyaak, ɓa rëcca ga kiꞌapu na kalaɓ; ga wii ɓa mínissii daraɗa, Kooh onissaɓa dooli; ɓa enee ɓuwaa kaañin heñ, ɓa kaalla ɓuwaa heñohee naɓa meyohsee ínɗa.
35 Kilaak ngëm kërí tah laakka ɓeticaa hot ɓuwaagaɓa kaanɗa mílísɗussa. Laakka ɓiɓoꞌ ɓaa sodalu bi ɓaa kaanan, wayee ɓa tookkii kisomu, en ɗanaa, ɓa kaan ee ɓa mílísaa, ɓa laas ga kipeskaa leehooɗa.
36 Ɓiɓoꞌ ɓiliis tumussa ƴensirukaah, ɓa feekussa, ɓa ɓagussa na ceen, ɓa lagussa ga kasu.
37 Ɓii tapisohussa na atoh bi ɓa kaannda, ɓíinoo ɗarussa kom kanak, wala ɓa apussa na kalaɓ. Laakka ɓan ɓaa ensee ga kiwíil daa en ɓéeɓ, ɓa ekukee kúltí-on baal wala on-peꞌ ndaga ɓa laakéeríi dara iñaa ɓa ekukan; ɓa dëkka kihatalu ga kipes na kisodalu.
38 Ɓa joobeera ëldúna, ɓa enee ga kiwíil ga ëgíꞌ-dúndaŋcaa na jaŋjaŋcaa, ɓa dëkee ga noŋcaa atohcaa na cúl-cúlcaa.
39 Ɓéeɓ ɓuwaama Kooh seediꞌꞌa yijófíꞌ gaɓa ndaga ngëmaa ɓa laakɗa, ee moona ɓa laassii ga iñaa ya dígoheeɗa.
40 Waa Kooh waayukɗinnduu iñaa wëñ kiyak fúuf, kon nak jomoo kiꞌen ya onɓa kimat ee ɗu, ɗu bokoo ga.