9
Jesús envía a los discípulos a anunciar el reino de Dios
1 Ja'nrëbi, Jesús yua baguëre yo'o concua si'a sara samucuare choini, huatire etoni saocuare, rau huachocuare, bacuare re'huabi.
2 Ja'nca re'huani, bacuani yihuoguë cabi:
—Mësacua yua Riusu ba'i jobona ti'anni ba'ija'yete quëani achojaijë'ën. Rauna ju'incuare huachojë'ën.
3 Mësacua sani, bonse, aon, ja'anre sama'ijë'ën. Ro'ojën sai tubë, turubë, curi, yequë ëntë sara can, ja'anre gare saye ro'tama'ijë'ën.
4 Ja'nca sani, mësacuani bojojën ba'icua, bacua huë'ena cacani, ba huë'e jobobi saiye tëca, ba huë'ena bëani ba'ijë'ën.
5 Yequëcuabi bacua huë'ena cacaye ënsetoca, mësacuabi ba huë'e jobobi saijën, ja'anru bainbi ëñajënna, mësacua guëon ba'i ya'ore cue'nconi tonjë'ën. Bacua gu'aye yo'ose'ere masija'bë cajën, ja'nca yo'ojë'ën, cabi Jesús.
6 Cani tëjini, bacuare saoguëna, bacua saë'ë. Si'a huë'e joboñabi saijën, Riusu bojo güese cocare quëani achojën, si'a bain rau bacuare huachojën baë'ë.
Incertidumbre de Herodes
7 Ja'nca yo'ojënna, Galilea ëjaguë Herodes hue'eguëbi yua Jesús yo'ose'e si'aye achani, ai ro'taguë ëñabi. Bain hua'nabi Jesusre cajën, yequëcuabi, Juan Bautizaguë'bi junni go'ya raisi'quëma'iguë, cahuë.
8 Yequëcuabi, Riusu ira raosi'quë Elíasbi maina se'e gaje meni ba'ima'iguë, cahuë. Yequëcuabi, Mai ira bain ba'isi'cua Riusu coca casi'cua, ja'ancua'ru ba'ima'iguë. Maina gaje meni ba'ima'iguë, cahuë.
9 Cajënna, Herodes'ga cabi:
—Juanni huani senjo güesehuë yë'ë. Baguë sinjobëte tëyoye guansesi'quëta'an, ënquë ¿gue bainguëguë'ne? Bain hua'nabi baguë ta'yejeiye yo'ore cani achojënna, yë'ëbi achaguë, ¿guere yo'oye'ne yë'ë? senni achaguë cabi.
Cani, baguë yua quë'rë se'e Jesusna ti'an ëaye yo'oguë, Baguëni ëñaja'ma caguëta'an, poremaji'i baguë.
Jesús da de comer a cinco mil hombres
10 Ja'nrëbi, Jesusre yo'o concua saisi'cuabi raë'ë. Rani, bacua yo'ose'e beoru baguëni quëahuë. Quëajënna, bacuani cabi:
—Re'oji, mami sanhuë. Raijë'ën. Bain beoruna bëani huajëjaiñu, caguë, bacuare Betsaida huë'e jobo cueñe ba'iruna huëoni sabi.
11 Sani ti'anjënna, bain hua'nabi bacua sairute masini, Jesusna be'tejën saë'ë. Sani ti'anjënna, Jesusbi bacuani bojoguë ëñaguë, Riusu ba'i jobona ti'anni ba'ija'yete bacuani quëani achoni, bacua jubë ba'icua rau bacuare huachobi.
12 Ja'nca yo'oguëna, ënsëguëbi ruajaiguëna, baguëre ta'yejeiye concua si'a sara samucuabi baguëni cueonni cahuë:
—Ëjaguë, bain hua'nare go'i güesejë'ën. Bacua aon, bacua cainru, ja'anre bain ba'iruanna sani cu'eni cainja'bë caguë, bacuare cani go'i güesejë'ën. Beo re'oto'ë ënjo'on, cahuë.
13 Cajënna, Jesús yua bacuani sehuobi:
—Mësacua se'ga aon aonjë'ën bacuare, sehuobi.
Sehuoguëna, bacua sehuojën quëahuë:
—Te'e ëntë sara jo'jo aonbëan, samu ziaya hua'i, ja'an se'gare bayë yëquëna. Bacua yua ai jai jubë bain ba'ijënna, ¿yëquënabi bacuare cuiraye aon cojani raye yëguë më'ë? senni achahuë.
14 Bain jubëre cuencueto, cinco mil ëmëcua ba'iye'ru baë'ë. Ja'nca senni achajënna, Jesús yua baguëre yo'o concuani cabi:
—Bain hua'nani jurëan bëa güesejë'ën, cincuenta ba'i jurëan'ru, cabi.
15 Caguëna, ja'nca yo'oni tëjijënna, bainbi jurëan bëahuë.
16 Bëajënna, Jesusbi ba cinco jo'jo aonbëan, samu ziaya hua'i hua'nare, ja'anre inni, guënamëna mëiñe ëñaguë, Riusuni senni surupa cani, aonre jë'yeni, baguëre concuana insibi, Bainni cuirajë'ën caguë.
17 Ja'nrëbi, si'a hua'nabi yajiye tëca aën'ë. Anni tëjijënna, Jesusre concuabi aon ainjën jëhuase'ere chiani, si'a sara samu jë'eña bu'iye ayahuë.
Pedro declara que Jesús es el Mesías
18 Ja'nrëbi, Jesús yua te'eguë ba'iguë, Riusuni ujaguëna, baguëre yo'o concuabi baguëna raë'ë. Raijënna, bacuani senni achabi:
—Bainbi yë'ëre cajën, ¿gueguëguë'ne yë'ëre, cajën ro'taye'ne bacua? senni achabi.
19 Senni achaguëna, bacua sehuohuë:
—Yequëcuabi cajën, Juan Bautizaguë'ë më'ë cayë. Yequëcuabi, Elías ba'iguë'ë më'ë cayë. Yequëcuabi, Mai ira bain ba'isi'cua Riusu raosi'cua, ja'ancua ba'iye'ru ba'iyë më'ë cayë. Junni tonni go'ya raisi'quë'ë më'ë cayë, sehuohuë bacua.
20 Sehuojënna, bacuani se'e senni achabi:
—Mësacua'ga yë'ëre cajën, ¿gueguëguë'ne yë'ëre, cajën ro'taye'ne mësacua? senni achaguë cabi Jesús.
Senni achaguëna, Pedro sehuobi:
—Riusu Raosi'quëreba'ë më'ë. Baguë Cristo'ë më'ë, sehuobi.
Jesús anuncia su muerte
21 Ja'nca sehuoguëna, Jesús yua bacuani yihuoreba yihuoguë guanseguë, Yequëcuani yë'ë ba'iyete quëaye beoye ba'ijë'ën caguë,
22 yua yeque cocare bacuani quëabi:
—Yë'ë, Riusu Raosi'quëreba ba'iguë, ai ja'si huanoñe ba'ija'guë'ë yë'ë. Ira bain, pairi ëjacua, ira ba'isi coca ye'yocua, bacuabi yë'ëre ai gu'a güejën, yë'ëni huani senjo güeseja'cua'ë. Huani senjo güesejënna, samute umuguseña ba'iguëna, yë'ëbi go'ya raija'guë'ë, bacuani cabi Jesús.
23 Cani ja'nrëbi, si'a bainni cabi:
—Bainbi yë'ë naconi te'e zi'inni ba'iye yënica, bacua ba'iyete huanë yeni, jo'cani senjoñe bayë. Si'a umuguseña bacuabi crusu sa'cahuëna ju'iñe'ru ba'iye ro'tajën, bacua yëyete gare jo'cani, yë'ë yëye se'gare güeye beoye yo'ojën, te'e coñe bayë.
24 Ro bacua ba'iye se'gare ro'tatoca, bacuabi ro huesëni si'ayë. Yë'ë ba'iye se'gare ro'tatoca, bacuabi huajëreba huajëjën ba'iyë.
25 Bacuabi te'e jëana carajeitoca, ¿queaca ro'tajën, si'a ën yija bayete coni baye ro'taye'ne?
26 Yë'ëre gu'a güeguë senjoñe ro'tatoca, yë'ë coca ye'yose'ere gu'a güeguë senjoñe ro'tatoca, yë'ë'ga Riusu Raosi'quëreba ba'iguë, yë'ë Taita naconi, Riusu guënamë re'oto yo'o concua naconi, ba in rai umugusebi ënsëguë ma'ñoñe'ru quë'rë ta'yejeiye rani, bacuare'ga güeguë senjoja'guë'ë yë'ë.
27 Ganreba yihuoguë, mësacuani quëani achoyë. Ënjo'on ba'icuare ëñato, yequëcuabi Riusu ba'i jobore ëñañe tëca, bacua junni huesëma'iñë, cabi Jesús.
La transfiguración de Jesús
28 Ja'nrëbi, te'e ëntë sara samute umuguseña ba'ini, Jesús yua Pedro, Santiago, Juan, bacuare choini, Riusu naconi coca ujañu caguë, bacuare ëmë cubë na'miñona mëabi.
29 Mëani, baguë yua ujaguëna, baguë zia yua tin zia ëñoguëna, baguë cañare ëñato, ai pojeiyereba go'sijei cañare ëñobi.
30 Ëñoguëna, ja'ansirën samucua ëmëcuabi gaje meni eta rani, Jesús naconi coca cajën baë'ë. Moisés, Elías, ja'ancua baë'ë.
31 Riusu ta'yejeiye go'sijeiyereba ba'ijën, bacuabi gaje meni, Jesús naconi coca cajën, baguë junni tonja'ñete cahuë. Riusu re'huase'e sëani, Jerusalén huë'e jobore ba'iguë junni tonja'ñete sa'ñeña cahuë.
32 Ja'nca cajënna, Pedro sanhuëbi ai ëo caincuata'an, cainmajën, Jesús go'sijeiyete ëñajën, baguë naconi ba'icuare'ga ëñajën baë'ë.
33 Ja'nca ëñajën, ja'an raisi'cuabi go'ijënna, Pedro yua Jesusni cabi:
—Ëjaguë, maibi ënjo'on ba'ijënna, ai re'oye ba'iji. Ja'nca sëani, samute huë'erëanre yo'oñu. Më'ëna te'e huë'erë yo'ocaiyë. Moisesna yequë huë'erë yo'ocaiyë. Elíasna yequë huë'erë yo'ocaiyë, cabi Pedro.
Ro ro'taguë cabi Pedro.
34 Yuta cani tëjima'iguëna, oco picobi nëca meni, si'acuare na'oguëna, Jesusre concuabi ai quëquëhuë.
35 Quëquëjënna, picobë sa'nahuëbi bain coca achoni raobi:
—Ënquë yua yë'ë Zin ai yësi'quëreba'bi. Yë'ë cuencueni raosi'quëre sëani, baguëbi coca caguëna, mësacua achajë'ën, cani achobi.
36 Cani tëjiguëna, bacuabi ëñato, Jesús yua te'e hua'guë baji'i. Ja'nca ba'iguëna, bacua yua gare caye beoye ëñahuë. Bacua ëñase'ere ro'tato, yequëcuani gare quëaye beoye baë'ë.
Jesús sana a un muchacho que tenía un espíritu impuro
37 Ja'nrëbi, yequë umuguse ñataguëna, bacua ba'i cubëbi gajehuë. Gajejënna, ai jai jubë bainbi Jesusni tëhuojën raë'ë.
38 Tëhuojën raijënna, ba jubë ba'iguë te'eguëbi Jesusni güiguë cabi:
—Ëjaguë, më'ëni senreba señë yë'ë. Yë'ë zin hua'guë gaña hua'guëre ëña raijë'ën.
39 Gu'a huatibi baguëni hue'nhue yo'oguë, baguëte yijana taonni, yi'obobi chiri mëañe tëca yo'oguë, baguëte ai ja'si güeseye gare jo'cama'iguë ba'iji.
40 Ja'nca ba'iguëna, yë'ëbi yua më'ëre yo'o concuana rani, baguë huati etoni saoyete bacuani senni achahuë. Senni achato'ga bacua poremaë'ë, cabi baguë.
41 Caguëna, Jesusbi bacuani cabi:
—Mësacua yua ro ro'tajën, recoyo gu'aye ro'tajën ba'iyë. ¿Quejei zoe ro ye'yemajën ba'iye'ne mësacua? Ro guaja ye'yo coca mësacuani caguë ba'iyë yë'ë, cani, ja'nrëbi, ba bainguëni: Më'ë zin hua'guëre yë'ëna rajë'ën cabi.
42 Caguëna, zin hua'guëbi rai bi'raguëna, gu'a huatibi se'e baguëni hue'nhue yo'oni, baguëte yijana jëjoni taonbi. Taonguëna, Jesusbi ja'an huatini bëinguë cabi:
—Zin hua'guëre etani gare saijë'ën caguëna, ja'ansirën etani gare saji'i.
Ja'nca saiguëna, Jesús yua zin hua'guëre huachoni, baguë pë'caguëna sani, huajë hua'guëre baguëna ëñobi.
43 Ja'nca ëñoguëna, bain hua'nabi ai bojoreba bojojën, Riusu ta'yejeiyereba ba'iyete ai cani achojën baë'ë.
Jesús anuncia por segunda vez su muerte
Ja'nca ai bojoreba bojojën cajënna, Jesusbi baguëre yo'o concuani coca quëabi:
44 —Mësacua yua yë'ë cocare achajë'ën. Gare huanë yeye beoye achajë'ën. Yë'ë, Riusu Raosi'quëreba ba'iguëna, yequëcuabi yë'ëre gu'a jucha baguëre'ru zeanni, yë'ëre gu'a bainna insini senjojën ba'ija'cua'ë, cabi.
45 Caguëna, baguë case'ere ro huesë ëaye achahuë. Riusu coca yuta masi ëama'iñere sëani, achani masiye ti'anmaë'ë bacua. Ja'nca huesë ëaye achacuabi Jesusni Te'e ruiñe quëajë'ën caye huaji yëhuë bacua.
¿Quién es el más importante?
46 Ja'nrëbi, Jesusre yo'o concuabi sa'ñeña cajën, Mai jubë ba'icua ¿gueguëbi quë'rë ta'yejeiye ëjaguë ba'iguë'ne? cajënna,
47 Jesusbi bacuani ëñani, bacua cayete masibi. Masini ja'nrëbi zin hua'guëre choini rani, baguë ca'ncona nëcobi.
48 Nëconi, bacuani yihuoguë cabi Jesús:
—Yë'ë ba'iyete ro'tajën, ënquë zin hua'guëni conjën ba'itoca, yë'ëre'ga güina'ru conjën ba'iyë. Yë'ëre conjën ba'itoca, Ja'quë Riusu yë'ëre raosi'quë, baguëre'ga güina'ru conjën ba'iyë. Mësacua jubë ba'icua, quë'rë yo'jereba ba'i hua'guë, ja'anguëbi mësacua jubë quë'rë ta'yejeiye ëjaguë ba'ija'guë'bi, cabi Jesús.
El que no está contra nosotros, está a nuestro favor
49 Caguëna, Juanbi baguëni cabi:
—Ëjaguë, yequë bainguëni tëhuohuë yëquëna. Më'ë ta'yejeiye ba'iyete caguë, gu'a huati hua'ire etoni saoguë baji'i. Ja'nca yo'oguëna, mai jubë ba'ima'iguëre sëani, baguëre ënsehuë yëquëna, cabi.
50 Caguëna, Jesús cabi:
—Baguëre ënsema'ijë'ën. Maini je'o bama'itoca, maini te'e yo'o conji, cabi Jesús.
Jesús reprende a Santiago y a Juan
51 Ja'nrëbi, Jesús guënamë re'otona go'irën ti'anja'ñeta'an ba'iguëna, baguë yua, Yurera Jerusalén huë'e jobona te'e ruiñe saiza caguë, yo'o bi'rabi.
52 Ja'nca yo'oguë, baguë bainre ru'ru saobi. Saoguë, bacuani cabi:
—Yë'ë yure ñami cain huë'ere cu'eni, ja'an bain naconi re'hua coca cajë'ën caguë, bacuare ru'ru saobi.
Saoguëna, bacuabi yua Samaria huë'e jo'borëna sani, cainrute senni achajënna,
53 Samaria bainbi ënsehuë. Jerusalenna te'e ruiñe saija'guëre sëani, bacua huë'e jobona choiye yëmaë'ë.
54 Yëmajënna, Santiago, Juan, bacuabi masini, Samaria bainre bëiñe ro'tajën, Jesusni cahuë:
—Ëjaguë, yëquëna hua'nabi guënamë re'otona guanseni, toare gachoni, ja'an Samaria bainni ëoni si'añu. Riusu ira bainguë raosi'quë yo'ose'e'ru güina'ru yo'oñu cajënna, ¿më'ë queaca ro'taguë'ne? senni achajën cahuë bacua.
55 Senni achajënna, Jesusbi bacuani ëñani, bëin coca sehuobi:
—Bañë. Ja'nca yo'oma'ijë'ën. Riusu Espíritubi mësacua naconi ba'iguë, ja'anre yo'oye gare güeji. Ja'nca sëani, mësacua ¿queaca ro'tajën bainre ñu'ñujei güeseye caye'ne?
56 Yë'ë, Riusu Raosi'quëreba ba'iguëbi yua bainre ñu'ñujei güeseye gare ro'tama'iguë'ë. Bainre mame recoyo re'huaye, ja'an se'gare yo'oye ro'taguë ba'iguë'ë yë'ë cabi Jesús.
Cani ja'nrëbi, bacuabi conjën, yequë huë'e jobona saë'ë.
Los que querían seguir a Jesús
57 Ja'nca sani, ma'aja'an saijën, yequë bainguëni tëhuojënna, baguë yua Jesusni cabi:
—Ëjaguë, si'a më'ë sairuanna te'e conguë saiza cabi.
58 Caguëna, Jesús sehuobi:
—Yë'ë ën yijare ba'iye'ru ba'iye yënica, raijë'ën. Airu hua'i hua'nabi yija gojeñana caincua'ë. Ca hua'i hua'nabi bacua ziaroanre tuijën caincua'ë. Ja'nca caincuata'an, yë'ë, Riusu Raosi'quëreba ba'iguë yua umeni cainru gare beo hua'guë'ë yë'ë, sehuoguë cabi.
59 Cani ja'nrëbi, yequë bainguëni choiguë:
—Yë'ëre te'e conguë raijë'ën, cabi.
Caguëna, baguë sehuobi:
—Ëjaguë, yë'ë taita ju'insi'quëni tanjaza ru'ru, sehuobi.
60 Sehuoguëna, Jesús yua baguëni cabi:
—Yë'ëni recoyo bojoye güecua, recoyo ju'insi'cua'ru ba'icua, ja'ancua se'gabi bacua bain junni huesësi'cuare tanja'bë. Më'ëca Riusu bojo güese cocare quëani achoguë raijë'ën, cabi Jesús.
61 Caguëna, ja'nrëbi yequëbi Jesusni cabi:
—Ëjaguë, më'ëre te'e conguë saiza caguë, ru'ru yë'ë bainna sani gare sai cocare bacuani quëajani raiyë cabi.
62 Caguëna, Jesús sehuobi:
—Riusu yo'ore coñe porema'iñë më'ë. Yë'ë yo'ore conza cani, ja'nrëbi yequë yo'ore yo'oye ro'tatoca, gu'aji, sehuobi Jesús.