Luka Jwumpe Nintanmpe Jwuŋkanni
Mpe yii à yaa yii cè mà jwo yii jyè sémɛŋi funŋɔ jwumpe e ke
Luka na mpyi wempyi, Yahutu bà u mpyi u wi mɛ. Mpii pi ɲyɛ pi ɲyɛ Yahutuu mɛ, Luka la mpyi si Kile Jyaŋi Yesu kyaa jwo pir'á. Lire kurugo mpii pi à Yesu ɲya maa lógo u ɲwɔ na ke, u à file pire na maa Yesu karigii yyaha cya pir'á.
Yesu à si fòŋɔfee pyɛngɛ. Mpànahabii pi à sìi mpànahabii ke, pir'á u ziŋ'à fyânha a jwo. Kile ɲyɛ a sùpya pwɔ́ɔŋɔ sùpya na mɛ, u à jwo na shin maha shin u à uye cè kapimpyiŋɛ maa ɲɛɛ Yesu na ke, urufoo sí nùmpanŋa ta. Fòŋɔfeebii ná yampii ná nàŋkopyire ná leŋkwucyeebii ná círimpii ná zàmpɛɛnbii ná supyishiŋi sanŋi u mpyi u ɲyɛ laage e pìl'á mɛ, pire puni kyaa mpyi a táan Yesu á. Tèni i Yesu à kwòro cige na ke, mpii pi à u kwòro ke, u à Kile ɲáare na u yàfa pire na.
Yesu à ɲɛ̀ a fworo kwùŋi i ke, u à uye cyêe u cyelempyiibii na, maa pi pyi na pi tɛ̀ɛn Zheruzalɛmu kànhe e, pi i Kile Munaani sige, Kile mpyi a lire ndemu ɲwɔmɛɛ lwɔ́ pi á ke. Yesu à puru jwo ke, maa dùg'a kàre nìɲyiŋi na, pi ɲyii na.
Karigii cyi à pyi lire kàntugo ke, Luka à cyire sémɛ sémɛŋi wabɛr'e, uru mɛge na ɲyɛ: «Yesu Tunntunmpii Kapyiiŋkii Semɛŋi».
1
Luka sémɛŋi kasemɛni
1-3 Yyaha yyére shinŋi Tofili, karigii cyi à pyi naha wuu yyére ke, cyire cyìi mii ɲyɛ na sémɛni si ntun mu á. Shinɲyahara mú à cyìi sémɛ cyire karigil'e, mà tàanna ná sùpyire cyi jwuŋkanni i, mpiimu ɲyii na cyi pun'à pyi ke, ná pire pi à pa mpyi Jwumpe Nintanmpe jwufeebii ke. Lire e mii mú à li ta kacɛnnɛ maa cyi yyaha cya fo cyi tasiige e maa cyi yal'a sémɛ si ŋkan mu á,
4 bà mu si mpyi si li cè na karigii cyi à jwo mu á ke, na cyire na ɲyɛ sèe mɛ.
Kile mɛ̀lɛkɛŋi wà à Yuhana Batizelipyiŋi ziŋi kyaa jwo
5 Tèni i Erɔdi mpyi Zhude kùluni saanŋi ke, Kile sáragawwuŋi wà na mpyi Abiya u sáragawwukuruŋke e, u mɛge mpyi Zakari. U cwoŋi mpyi Arɔn tùluge shin, u mɛge sí mpyi Elizabɛti.
6 Pi mú shuunniŋi mpyi a tíi Kafooŋi Kile yyahe taan, pi mpyi a u ɲwɔmɛɛni cû karigii puni i, marii u toŋi kurigii puni ɲaare.
7 Ŋka pyà mpyi pi á mɛ, ɲaha na yɛ Elizabɛti mpyi cijiriŋɛ. U ná u pooŋi mú sí mpyi a lyɛ a kwɔ̀.
8 Canŋka Zakari mpyi sáragawwubaaraŋi na Kile yyahe taan, ɲaha na yɛ màhani mpyi a nɔ pi sáragawwukuruŋke na.
9 Mà tàanna ná sáragawwuubii làdaabil'e, pi mpyi maha ŋkyaanlwooni tɛ̀g'a sáragawwuŋi wà cwɔɔnrɔ, ur'a sì jyè Kileɲaarebage funŋke e maa wusunaŋi súugo. Ɲyɛ ka kuru canŋke wuŋi si mpa bɛ̂ Zakari na.
10 Mà u yaha u u wusunaŋi súuge, sùpyire puni mpyi ntàani na na Kile ɲáare.
11 Ka Kafooŋi Kile mɛ̀lɛkɛŋi wà si mpâl'a fworo Zakari na, maa yyére wusunaŋi tasogoge kàniŋɛ cyage na.
12 Zakari à u ɲya ke, maa fyá sèl'e.
13 Ka mɛ̀lɛkɛŋi si u pyi: «Ma hà vyá mɛ Zakari, Kile à mu ɲarege lógo. Mu cwoŋi Elizabɛti sí mu kan pùnambile na, maa li mɛge le Yuhana.
14 Uru pyàŋi ziŋi kani sí n‑pyi mu á funntanga ná múguro kyaa. Li mú sí n‑pyi shinɲyahara á funntanga kyaa,
15 ɲaha na yɛ u sí n‑pyi shinbwo Kafooŋi Kile yyahe taan. U sì raa sinmpe pà tufiige byii mɛ. Kile Munaani sí u ɲî tèrigii puni i, ali mà u yaha zimbaa.
16 U sí Izirayɛli shiinbii niɲyahamii yyaha kɛ̂ɛnŋɛ Kafooŋi pi Kileŋi á.
17 U kapyiiŋkii sí n‑pyi Kile tùnntunŋiEli wogigii fiige. Bà Kile Munaani mpyi a fyânha a fànhe kan Eli á mɛ, amuni li sí fànhe kan u á, u u Kafooŋi kuni bégele, u u tiibii ná pyìibii shwɔ̀hɔŋi yaa. Mpii pi à ɲùŋɔ kyán Kile na ke, u sí pire kɛ̂ɛnŋɛ n‑pyi shintiilii, si supyishiŋi wà bégele ɲjaha Kafooŋi yyaha na.»
18 Ka Zakari si jwo mɛ̀lɛkɛŋ'á: «Di mii sí puru sèeŋi cè n‑jwo yɛ? Ɲaha kurugo yɛ mii ná na cwoŋi shìŋ'à tòro zi taan.»
19 Ka mɛ̀lɛkɛŋi si u pyi: «Mii u ɲyɛ Gabiriyɛli. Mii u ɲyɛ Kile taan u tùnnture laage e. U à mii tun mii u pa mpe jwumpe nintanmpe jwo mu á.
20 Mu ɲyɛ a ɲɛn'a tɛ̀ɛn mii ɲwɔmugure taan mɛ, mà li ta nde mii à jwo mu á ke, li sí n‑pyi li tèepyil'e. Lire kurugo mu sí n‑pyi búbu, mà lwɔ́ numɛ na fo mà sà yaa ná li tèepyiini i.»
21 Lire tèni mpyi a sùpyire puni ta ti i Zakari sigili na ŋkànre, ɲaha na yɛ u mpyi a mɔ Kileɲaarebage funŋke e. U mɔŋi mpyi a pi puni pâa.
22 U à jà a pa fworo ke, ka u u mpyi búbu, u ɲyɛ a jà a jwo ná pi e mɛ, ka pi i ɲcè na Kile à kani là cyêe u na Kileɲaarebage funŋke e. Ka u u wá na yu ná cyeyi i.
23 Ɲyɛ Zakari sáragawwubaaraŋi canmpyaagil'à fûnŋɔ ke, ka u u ŋkàre pyɛngɛ.
24 Canmpyal'à tòro ke, ka u cwoŋi Elizabɛti si laa ta, maa ŋwɔhɔ yiɲyɛ kaŋkuro funŋ'i. Maa jwo uye funŋ'i:
25 «Kile à ɲwɔ mii na ná nde e dɛ! U à mii pyìtambaani silege láha mii na sùpyire ɲyii na.»
Kile mɛ̀lɛkɛŋi wà à Yesu ziŋi kyaa jwo
26 Ɲyɛ Elizabɛti laani yiŋke baani woge e, ka Kile si u mɛ̀lɛkɛŋi Gabiriyɛli tun Galile kùluni kànhe kà na, ku mɛge ɲyɛ Nazarɛti.
27 Pùcwoŋi wà u mpyi wani, u mɛge mpyi Mariyama. Saanŋi Dawuda tùluge shinŋi Yusufu tàcwo u mpyi u wi.
28 Ka mɛ̀lɛkɛŋi si jyè uru pùcwoŋi yyére, maa jwo: «Mii à mu shɛ́ɛre, Kafooŋi Kile à ɲwɔ mu na maa mpyi ná mu i.»
29 Ka puru jwumpe si Mariyama funŋɔ wwòoŋɔ sèl'e, ka u u wá na uye yíbili uru fwùŋi ɲùŋke na.
30 Ka mɛ̀lɛkɛŋi si yi jwo u á: «Ma hà vyá mɛ Mariyama, Kile à ɲwɔ mu na.
31 Mu sí laa ta, li sí n‑si pùnambile, maa li mɛge le Yesu.
32 U sí n‑pyi shinbwo, u mɛge sí n‑le Kileŋi nìɲyi wuŋi Jyaŋi. Kafooŋi Kile sí u tulyage Dawuda saanre fànhe kan u á.
33 U sí n‑pyi Yakuba shiŋi ɲùŋɔ na fo tèekwombaa. U fànhe sì n‑kwɔ̀ mɛ.»
34 Ka Mariyama si yi jwo mɛ̀lɛkɛŋ'á: «Di lire sí n‑pyi n‑jwo yɛ? Ɲaha kurugo yɛ mii sàha ŋkwɔ̀ a nɔ̀ cè mɛ.»
35 Ka mɛ̀lɛkɛŋi si u pyi: «Kile Munaani sí n‑pa n‑tɛ̀ɛn mu ɲuŋ'i. Kileŋi nìɲyi wuŋi u síŋi sí n‑pyi mbyìmɛ fiige mu ɲuŋ'i. Lire kurugo pyàŋi mu sí n‑si ke, uru sí n‑pyi Kile wu, u mɛge sí n‑le Kile Jyaŋi.
36 Mu cìnmpworocwoŋi Elizabɛti, uru niɲjyeŋkwoŋi mú à laa ta, u sí pùnambile si. Sùpyire mpyi na uru ŋgemu sɔ̂nŋi cijiriŋɛ ke, u laani yibaani woge ku ɲyɛ ŋke.
37 Sèeŋi na, kyaa ɲyɛ na Kile jìni mɛ.»
38 Ka Mariyama si yi jwo u á: «Kafooŋi bilicwo u ɲyɛ mii, Kile u li pyi mii á bà mu à yi jwo mɛ.» Ka mɛ̀lɛkɛŋi si yîri u taan maa ŋkàre.
Mariyama à sà fworo u cìnmpworocwoŋi Elizabɛti na
39 Cyire canmpyaagil'e, ka Mariyama si yîr'a fyâl'a kàre ɲaɲyi kùluni i, Zhude kànhe kà na.
40 Maa jyè Zakari pyɛnge e, maa Elizabɛti shɛ́ɛre.
41 Tèni i Elizabɛti à Mariyama fwùŋi lógo ke, ka u pyàŋi si ɲyàha u funŋke e. Ka Kile Munaani si Elizabɛti ɲî,
42 ka u u jwo fànha na Mariyama á: «Kile à jwó le mu á mà tòro cyeebii puni taan! Pyàŋi mu sí n‑si ke, Kile sí jwó le ur'á mú!
43 Jo u ɲyɛ mii, fo mii Kafooŋi nuŋi yabiliŋi u pa mii yyére yɛ?
44 Ɲaha kurugo yɛ mii sí yi jwo mu á, tèni i mii à mu fwùŋi lógo ke, funntang'à mii pyàŋi pyi u à ɲyàha mii funŋke e.
45 Mu wuun'à ɲwɔ, ɲaha na yɛ kani ɲwɔmɛɛni Kafooŋi Kile à lwɔ́ mu á ke, mu à ɲɛn'a dá lire na.»
Mariyama à Kile kêe
46 Ɲyɛ ka Mariyama si jwo:
«Mii à Kafooŋi Kile kêe ná na zòmbilini puni i,
47 mii funŋke naha a táan sèl'e mii Shwofooŋi Kile kurugo.
48 Ɲaha na yɛ mii u ɲyɛ u bilicwoŋi ke,
u à ɲɛn'a ɲwɔ mii na, maa kacɛnnɛ pyi mii na,
mii ná na cyɛrɛmpe puni i.
Mà lwɔ́ numɛ na,
tìiŋi nimpaŋi sùpyire puni sí n‑pa raa ŋko na mii wuun'à ɲwɔ.
49 Ɲaha kurugo yɛ Kile Siŋi Punifol'à kabwɔhii pyi mii á,
u mɛg'à táan.
50 Mpii pi maha fyáge u na ke,
u maha pire ɲùɲaara taa tèrigii puni i, maa kacɛnŋkii pyi pi á.
51 U maha kakyanhala karigii pyi
ná u cyɛge fànha ɲyahaga woge e.
Mpii pi ɲyɛ ná yàmpeente funŋke e ke,
u maha pire tîn a caala.
52 U maha fànhafeebii tîrig'a lwɔ́ pi fànhe ɲuŋ'i,
mpii pi à piye tîrige ke, u maha pire dùrugo.
53 U maha yacɛnɲyi kaan kategefeebil'á fo maha pi funɲyi ɲíŋɛ.
U maha nàfuufeebii cyeŋgaya wuubii yare pi i ŋkɛ̀ɛge.
54-55 Ɲwɔmɛɛni u mpyi a lwɔ́ wuu tulyey'á ke, u à lire fûnŋɔ.
U à pa u báarapyiibii Izirayɛli shiinbii tɛ̀gɛ
U maha kacɛnŋkii pyi Ibirayima
ná u tùlug'á tèrigii puni i.»
56 Ɲyɛ ka Mariyama si ŋkwôro Elizabɛti yyére fo mà nɔ yiɲyɛ taanre fiige na, lire kàntugo maa núr'a kàre u kànhe na.
Yuhana Batizelipyiŋi ziŋi kani
57 Ɲyɛ Elizabɛti tèetigen'à pa nɔ ke, ka u u si pùnambile.
58 Tèni i Elizabɛti tɛɛnɲɛɛbii ná u cìnmpyiibil'à lógo na Kafooŋi Kile na wá à kacɛnnɛ nimbwoo pyi u na ke, ka li i mpyi u ná pi á funntanga nimbwɔhɔ.
59 Pyàŋi ziŋi canmpyibaatanrewuuni na, ka pi i ŋkàre u takwɔnge e. Pi la mpyi si u tuŋi Zakari mɛge le u na,
60 ka pyàŋi nuŋi si jwo: «Ɔnhɔ, u mɛge sí n‑le Yuhana.»
61 Ka pi i u pyi: «Ŋka kuru mɛge fiige ɲyɛ mu sùpya na mà dɛ!»
62 Ka pi i Zakari búbu wuŋi kà, maa u yíbe pyàŋi mɛge na.
63 Ka u u pi pyi pi kwɔɔgɔ lwɔ́ a kan ur'á. Pi à pa ná k'e ke, ka u u yi sémɛ ku na: «Pyàŋi mɛge sí n‑le Yuhana» ka li i pi puni pâa.
64 Ɲyɛ lire tèenuuni i, ka Zakari ɲjini si sànha, ka u ɲwɔge si múgo, ka u u wá na yu marii Kile pêre.
65 Ka cyire karigii si u tɛɛnɲɛɛbii ná u kwùumpe shiinbii kàkyanhala, fo mà sà nɔ Zhude ɲaɲyi cyeyi kànyi puni na. Pi puni mpyi na cyire karigii shɛɛnre yu pi bàraɲwɔyi i.
66 Ka lire kani lógofeebii puni si li yaha piye funŋ'i, marii sɔ̂nŋi li na. Pi shin maha shin mpyi na uye yíbili: «Ŋge pyàŋi sí n‑pyi ɲaha shi bɛ?» Sèeŋi na, Kafooŋi Kile cyɛge mpyi ná u e.
Zakari à Yesu mpaŋi kyaa jwo
67 Ɲyɛ ka Kile Munaani si pyàŋi tuŋi Zakari ɲî, maa u pyi u à mpe jwumpe jwo:
68-69 «Wuu Kafooŋi Kile kêe,
Izirayɛli shiinbii u Kileŋi,
ɲaha na yɛ u à Shwofoo niɲcɛnŋɛ yige
u báarapyiŋi Dawuda tùluge e mà kan wuu á.
U à pa si mpa u shiinbii tɛ̀gɛ
si pi ɲùŋɔ wwû bilere e.
70 Uru shɛɛnre Kile tùnntunmpii mpyi a jwo fo tèemɔni i
71 na u sí wuu yige wuu zàmpɛɛnbii cye e,
wuu kyal'à pɛn mpiimu á ke, si wuu shwɔ pire na.
72 Lire cye kurugo, u à kacɛnnɛ pyi wuu tulyeyi na.
Nde u mpyi a jwo u tunmbyaare tooy'e ke, u à lire pyi.
73-74 U mpyi a ɲwɔmɛɛni ndemu lwɔ́ wuu tulyage Ibirayima á,
na u sí wuu yige wuu zàmpɛɛnbii cye e,
bà wuu si mpyi s'a uru pêre fyagara baa mɛ,
u à lire pyi.
75 Kile à lire pyi bà wuu si mpyi s'a katiigii pyi u yyahe taan,
si ntaha uru kanni fye e wuu shìŋi puni i mɛ.»
76 Lire kàntugo ka Zakari si jwo u pyàŋ'á:
«Mii pyàŋi, pi sí n‑pa raa mu pyi Kileŋi nìɲyi wuŋi tùnntunŋi,
ɲaha na yɛ mu sí n‑pa ɲaara Kafooŋi yyaha na, si u kuni yaa.
77 Mu sí yi yyaha jwo Kile wuubil'á na
u sí pi kapegigii yàfa pi na, si pi shwɔ.
78 Wuu Kileŋi ɲùɲaare ná u kacɛnŋkii kurugo,
u à bɛ̀ɛnmpe yige wuu á mà yîri nìɲyiŋi na, mu à jwo canŋa ɲyiini nivworovɔnni.
79 Mpii pi mpyi a tɛ̀ɛn kwùŋi numpini i ke, u à bɛ̀ɛnmpe yige pir'á.
U à yyeɲiŋke kuni le wuu taan.»
80 Ɲyɛ uru pyàŋi mpyi na lyɛge, Kile Munaani sí i fànhe kaan u á. Ka u u ŋkwôro sige funŋke e fo mà sà nɔ u tèecyeeni na Izirayɛli shiinbii na.