6
Aki Masa Jesosi lei dee
Faliseima kumafa hën ku
saba daka dë.
Mat. 12:1-8; Maik. 2:23-28
1 Wë nöö a wan saba, hën Masa Jesosi ku dee bakama fëën ta waka ta pasa a wan goon dendu. Nöö wan sootu pei soni kuma alisi sö dë a di goon ma de sa njan mëën kuakua, nöö hën dee bakama ta booko ën ta buuka ta njan.
2 Nöö hën so u dee Faliseima hakisi de taa: “Faandi mbei un ta booko di soni a di saba daka u du? Nëën da un ta booko di wëti nö?”
3 Nöö hën Masa Jesosi piki de taa: “Ja bi lesi a di Buku u Gadu andi Dafiti bi du nö, di ten hangi bi ta kii hën ku dee oto sëmbë ku ën bi ta waka?
4 De bi ta lontu te de go dou a di wosu u Gadu dendu, hën Dafiti si dee bëëë de bi tja go buta da Gadu naandë. An bi dë soni u de musu njan, biga dee begima wanwan tö nöö bi sa njan mën. Ma tökuseei Dafiti njan mën, hën ku dee otowan fëën tuu. ˻Ma Gadu an bi tei de u hogi fu di fuka u de hedi.˼
5 “Ma ˻boiti u di dë˼, un musu sabi taa mi di ko dë Libisëmbë Mii aki dë Masa u saba.”
Aki Masa Jesosi kula wan sëmbë a wan saba daka.
Mat. 12:9-14; Maik. 3:1-6
6 Nöö hën wan oto saba möön, hën Masa Jesosi go lei sëmbë a keiki. Nöö hën wan sëmbë ko naandë di wan së maun fëën doba fika dëëdëë.
7 Nöö wanlö Sabima u Wëti ku dee Faliseima bi sai dë kaa, nöö hën de ta luku ee a o heepi di sëmbë naandë a di saba, u de feni föutu nëën fu de tja go kaagi.
8 Ma nöö Masa Jesosi bi sabi kaa andi de ta mëni a de hati, hën a kai di sëmbë taa: “Womi, hopo ko taanpu a u fesi aki.” Nöö hën di sëmbë hopo hën a ko taanpu naandë.
9 Hën Masa Jesosi hakisi dee sëmbë sai dë taa: “Andi möön bunu fuu du a saba, hogi naa bunu? Fuu musu puu sëmbë a dëdë maun, naa fuu disëën faa dëdë? Unfa di wëti taki?”
10 Hën a luku dee sëmbë tuu lontu dou. Nöö hën a taki da di sëmbë taa: “Womi, tëndë di maun fii i si.” Nöö hën di di womi mbei kuma a kë tëndë di maun fëën, nöö hën wante hën a ko bunu djee kumafa a bi dë.
11 Nöö hën dee sëmbë hati ko boonu ku Masa Jesosi tee kuma de sa lau sö, nöö hën de seti kuutu ku deseei ee unfa u de du ku ën.
Aki Masa Jesosi tei tuwalufu sëmbë ko bakama fëën vö.
Mat. 10:1-4; Maik. 3:13-19
12 A di pisiten dë, hën Masa Jesosi go a wan kuun liba go begi Masa Gadu, nöö hën a tan dë begi wan hii ndeti.
13 Te di mamate fëën, hën a kai dee sëmbë dee bi ta waka nëën baka u de ko nëën. Nöö hën a tei tuwalufu sëmbë a de mindi, dee o dë apaiti tjabukama fëën de ta kai apösutu.
14 Nöö haika dee në u de. Di fosuwan de kai Simon, hënseei da Petuisi, ku ën baaa Andiasi, ku Jakobosi ku Johanisi ku Filipi ku Batolomisi,
15 Mateosi ku Tomasi, ku Jakobosi wan mii u Alufasi, ku Simon di bi dë wan sëmbë u di paatëi de kai Zeloti,
16 ku Judasi wan mii fu Jakobosi, ku Judasi Isikaliotu di sei Masa Jesosi.
Aki wanlö hia sëmbë ko suku heepi a Masa Jesosi.
Mat. 4:23-25
17 Nöö hën Masa Jesosi ku dee tuwalufu bakama dee a bi tei dë ku dee otowan dee fika, hën de saka go a goon a wan palala kamian. Nöö sëmbë u Jelusalen te dou ku dee oto kamian u Judea, ku sëmbë u de tu köndë ta dë a di ze bandja de kai Tilusi ku Sidon tuu sai dë kaa.
18 De ko u jei di lei fëën. So sëmbë ko faa kula de. So sëmbë bi abi soni a de liba ta toobi de, nöö hën de ko a Masa Jesosi faa puu de da de. Nöö hën a puu de tuu.
19 Hii sëmbë bi ta mbei möiti u de nama nëën, biga di kaakiti u Masa Gaangadu ta kumutu nëën ta kula de tuu.
Aki Masa Jesosi ta lei dee
bakama fëën fa u de libi
nöö de dë bunu.
Mat. 5:1-12
20 Nöö hën Masa Jesosi hopo wojo luku dee bakama fëën, nöö hën a taa:
“Un dee möfina sëmbë aki, un dë bunu e, biga woon njan di bunu u di Njunjun Tii u Masa Gaangadu.
21 “Nöö un dee sëmbë dee ta hangi fuun ko kumafa Masa Gadu kë, nöö un dë bunu e, biga woon feni ën sö tuu.
“Nöö un dee sëmbë dee ta këë, un dë bunu, biga di këë fuunu o bia ko lafu.
22 “Nöö un dë bunu e, un dee sëmbë oto sëmbë an sa si a wojo fu di un ta biibi a Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki hedi. Fa de ta puu unu a de mindi ta kosi unu ta poi unu në a köndëköndë, nöö un dë bunu e.
23 Nöö un musu piizii, un musu wai seei, biga a Masa Gadu Köndë woon kisi wan gaan paima. Biga söseei dee fesiten sëmbë fuunu bi du ku dee fesiten tjabukama u Masa Gadu.
24 “Ma un dee sëmbë dee taa: ‘U abi gudu, ˻nöö wa abi Masa Gaangadu fanöudu möön,˼’ mi bai helu da unu, biga te bakaten te di gudu fuunu kaba, nöö wan o a’ soni möön. Biga un bi njan di bunu fuunu tuu a fesi kaa.
25 “Nöö un dee sëmbë dee ta mbei taa un dë fa un kë, ˻wan abi Masa Gadu fanöudu möön,˼ mi bai helu da unu biga a bakaten wan o dë kumafa un kë möön.
“Nöö un dee sëmbë dee ta wai ta lafu fu di un feni andi un kë, mi bai helu da unu biga a bakaten këë nöö woon ta këë.
26 “Nöö un dee sëmbë ta kisi gafa a köndë ˻fu di un ta libi kumafa dee sëmbë dee an dë a Masa Gadu së kë˼, mi bai helu da unu. Biga söseei dee fesiten sëmbë dee bi ta ganjan taa de ta tja Gaangadu buka bi kisi gafa tu.”
Aki Masa Jesosi ta lei dee bakama fëën fa u de libi ku dee felantima u de.
Mat. 5:38-48, 7:12a
27 Hën Masa Jesosi toona taki da de taa: “Ma un dee sëmbë dee kë jei mi tuutuu aki, un haika. Mi taki e, un musu lobi dee felantima fuunu, nöö un du bunu da dee sëmbë dee abi hogihati fuunu.
28 Nöö söseei un musu wensi bunu da dee sëmbë dee ta siba unu ta kosi unu. Nöö un musu begi da dee sëmbë dee ta du hogihogi ku unu tu.
29 “Nöö ee wan sëmbë naki i baaimaun a bandjajesi, nöö i bia di oto së dëën be a toona naki e. Nöö ee wan sëmbë tei di liba koosu fii, nöö ja musu tapëën fu an tei di basu koosu fii tu.
30 Nöö söseei ee wan sëmbë hakisi i wan soni, nöö ja musu niingëën. Ee wan sëmbë tei soni fii, nöö ja musu toona tei ën nëën baka.
31 “Nöö leti kumafa i kë fu sëmbë musu libi ku i, nöö sö seei i musu libi ku sëmbë tu.”
32 Hën a taki da de möön taa: “Un haika e, dee sëmbë. Ee i ta lobi dee sëmbë dee ta lobi i nöö, nöö ja o feni gafa naandë e. Biga na wan apaiti soni i ta du dë. Biga dee sëmbë dee an dë ku Masa Gadu a wan së, sö deseei ta libi tu.
33 “Nöö söseei ee i ta du dee sëmbë bunu dee ta du i bunu wanwan, nöö ja o feni gafa fëën tu. Biga sö nöö dee sëmbë dee an dë ku Masa Gaangadu a wan së ta libi u de kaa.
34 “Nöö ee i juu wan sëmbë soni fu di i sabi taa a o toona da i ën baka, nöö ja du wan apaiti soni fii kisi gafa e. Biga sö nöö dee sëmbë dee an dë ku Masa Gadu a wan së ta du tu. Nöö un musu libi bunu möön de.
35 “Biga un musu lobi dee felantima fuunu. Un musu du de bunu. Ee joo juu sëmbë soni, nöö i musu juu di sëmbë di ja abi pakisei taa joo feni soni nëën baka. Nöö te i du sö, nöö joo kisi wan gaan paima a Gadu e. Nöö a di fasi dë woon djeesi unu Tata Masa Gadu tu, biga sö a ta libi. A abi bunuhati u sëmbë, biga dee sëmbë an ta dëën tangi seei a ta heepi te kisi ku dee hogihati sëmbë tuu.
36 “Nöö un musu ta abi tjalihati u sëmbë e, leti kumafa Masa Gadu abi tjalihati.”
Aki Masa Jesosi ta bai de taa de an musu kuutu de na de.
Mat. 7:1-5
37 Nöö hën Masa Jesosi toona taki da de taa: “Ja musu ta kaagi sëmbë e, dee sëmbë, nöö de an o kaagi i tu. Ja musu kuutu de u de musu kisi sitaafu, nöö Masa Gadu an o kuutu i tu, fii kisi sitaafu. Ja musu ta hoi otowan a bëë nöö Masa Gaangadu an o hoi i a bëë tu.
38 I musu ta da sëmbë soni, nöö i seei o kisi tu. Nöö möön hia seei joo kisi e. Biga Gadu o lai ën a wan gaan manda ta zin ta fugu tee di manda an sa tei möön, nöö a hopo ën da i. Biga ku di wan seepi maaka di i ta maaka da otowan, nöö ku ën seei de o maaka da i tu.”
39 Nöö hën a koti wanlö nöngö da de, a taa: “Bookowojoma an sa tja bookowojoma a maun e. Biga de tuu o go kai a ngötö dendu kaba a sösö.
40 Nöö söseei wan siköö mii an o sabi soni kuma di mësitë fëën e, ma te a ta lei te a ko sabi ufö a o ko dë kuma di mësitë.”
41-42 Nöö hën a taa: “Dee sëmbë o, unfa i ta si di piki sundju a di otowan fii wojo fii taki dëën taa: ‘Womi, be mi puu di sundju a i wojo dë da i,’ ma di gaan wan a i seei wojo dë, ja ta si ën? I bödjëëma, i musu puu di gaan sundju di dë a i seei wojo te i kaba, nöö i sa si bunu fii puu di u di otowan dëën.”
Aki Masa Jesosi ta lei fa i sa
du sabi ee wan pau bunu.
Mat. 7:16-20, 12:33-35
43 Nöö hën a taa: “Ee wan pau ta pai sösö njanjan, nöö an dë wan bumbuu pau e. Söseei wan pau di ta pai bumbuu njanjan an dë wan sösö pau tu.
44 Biga hiniwan pau i sa sabi ën nëën njanjan. Ja o feni apeesina naa alandja pau, nöö söseei ja o feni mamaun a panpantii.
45 Dati wan taki ee i dë hogihatima, nöö ja o taki bumbuu soni. Nöö ee i dë bumbuu sëmbë, ja o taki hogihatima soni. Ma kumafa di hati fii dë, nöö sö di buka fii o ta fan.”
Aki ta taki u tu sëmbë
dee mbei wosu.
Mat. 7:24-27
46 Nöö hën Masa Jesosi toona lei dee sëmbë soni möön. A taa: “Dee sëmbë o, faandi mbei un ta kai mi ‘Masa’ ma wan ta du dee soni dee mi ta taki da unu fuun du?
47-48 “So sëmbë ta ko a mi ta ko ta jei di lei u mi, nöö te de go nöö de ta du kumafa de jei dë. Nöö sö wan sëmbë, a dë kuma wan sëmbë di o mbei wan wosu fëën, nöö hën a seti ën ku wan goonsei taangataanga gingin kuma sitonu. Hën a mbei di wosu te a kaba. Nöö hën a bakaten, hën wan gaan tjuba kai tee na soni, singi di kamian pii. Ma töku di wosu an booko kai möönsö. A fika taanputaanpu apë fu di de seti ën bunu sö.
49 “Ma di sëmbë di ta jei di lei u mi ma an ta du kumafa mi ta lei ën, nöö a dë kuma wan sëmbë di ta mbei wan wosu fëën, nöö hën a seti ën a sandu liba mbei te a kaba. Nöö hën a baka, hën wan gaan wata ko sawa di wosu tja go fiaa. Biga di goonsei an bi dë gingin tjika.”