13
Aki Masa Jesosi da di oto
fu di sëmbë ta jaa böngö.
Maik. 4:1-9; Luk. 8:4-8
1 Nöö hën di daka dë seei, hën Masa Jesosi kumutu a di wosu go sindo a bandja wata ala.
2 Nöö hën wanlö gaan hila sëmbë hai go ta lontu hën gilili sö. Hën a hopo go sindo a wan boto bi sai dë dendu, nöö hën dee hia sëmbë dë a tela ala ta haikëën.
3 Nöö hën a tei wanlö oto ta lei de soni, a taa: “Wan daka nöö hën wan sëmbë go nëën goon go ta jaa böngö.
4 Nöö fa a ta jaa ën dë, nöö hafu u di böngö kai a pasi liba, nöö hën dee piki fou pii ën njan puu dë.
5 Hafu fëën kai a sitonu kamian ka hia doti an dë, nöö hën a nasi hesi seei.
6 Ma di di sonu ko hati taanga, nöö hën dee lö böngö dë dëë gbegedee kaba a sösö. De an ko soni möönsö.
7 Nöö hafu u di böngö kai a maka dendu, nöö a nasi ma nöö hën di maka göö peetëën te an ko soni möönsö.
8 “Ma nöö so u di böngö kai a bunu doti nöö hën a ko soni seei. So fëën puu diiteni toon möön hia möön fa a bi paandi. Otowan fëën puu sikisiteni toon möön hia, otowan puu wan höndö.”
9 Nöö di Masa Jesosi taki di oto te a kaba, nöö hën a taa: “Söö. Wë di woto mi taki aki, nöö un pakisei ën bunu e, dee sëmbë, be un fusutëën.”
Aki ta lei faandi mbei Masa Jesosi ta lei sëmbë ku nöngö.
Maik. 4:10-12; Luk. 8:9-10
10 Nöö hën u dee bakama fëën ko nëën hën u hakisi ën taa: “Masa o, faandi mbei i ta lei dee sëmbë ku nöngö sö? Biga de an ta fusutan.”
11 Nöö hën Masa Jesosi piki u taa: “Fa un dee bakama u mi dë aki, unu wë a kai da e, fuun sa ko sabi dee tjubitjubi woto u Gadu. Biga unu sa fusutan fa di Njunjun Tii fëën dë. Ma na dee sëmbë naandë e, biga de an kë tei di lei u mi u soni.
12 “Biga ee wan sëmbë i jei wan soni nöö hën i tei ën u gaan soni, nöö möönmöön seei joo ta sabi ën. Ma ee i jei ën, nöö ja tei ën u gaan soni möönsö, nöö di pikiwan i bi jei dë, hënseei o lasi da i tu, joo fika ku sösö maun tjololoo.
13 “Nöö hën wë mbei mi ta lei dee sëmbë dë ku nöngö e. Biga hii fa de ta si mi aki, ma de an sabi ambë da mi möönsö. Fa mi ta fan aki, nöö de ta haika ma de an ta fusutan möönsö. Biga de aan di pakisei u de fusutan soni.
14 Fa de sai u de dë, nöö a ta pasa ku de leti kumafa Jesaaja di tjabukama bi sikifi buta a Gadu Buku. A taa:
Woon ta si soni ku unu wojo,
ma wan o saandi un ta si.
Woon ta jei soni ku unu jesi,
ma wan o fusutan andi un ta jei.
15 Biga fa un sai dë,
hii un tuu hati dë tapatapa.
Jesi fuunu booko te wan sa jei soni.
Wojo fuunu dë dungudungu pii da dee soni u Gadu.
Ee nasö, fa i si un ta luku soni ku unu wojo dë,
nöö un bi o saandi un ta si.
Un bi o jei soni ku unu jesi,
nöö un bi o abi fusutan a unu hati,
te nöö un bi o ko a mi fu mi kula unu.
˻Sö wë Gadu bi taki a fesiten u wanlö sëmbë e, nöö dee sëmbë u di ten aki, sö nöö de dë tu.˼
16 Ma nöö un dee bakama u mi aki, wan dë sö. Biga un ta si soni ku di wojo fuunu, un ta jei soni ku di jesi fuunu.
“Nöö Gadu naki unu kölöku tuu o.
17 Biga sömëni u dee fesiten tjabukama u Gadu ku dee oto sëmbë bi ta libi bunu a Gadu wojo a fesi, de bi hangi seei u si dee soni un ta si ku dee un ta jei aki, ma de an bi si de o. De an bi jei de tu.”
Aki Masa Jesosi ta puu di nöngö
u di böngö.
Maik. 4:13-20; Luk. 8:11-15
18 Nöö hën Masa Jesosi taa: “Söö. Wë awa mi o puu di hedi u di woto da unu awaa.
19 “I abi so sëmbë de ta jei di buka u di Njunjun Tii u Gadu aki, ma nöö de an kë kai ën gaan soni u de fusutëën hoi a de hati. Nöö te wan pisi di hogihatima de kai didibi hën o ko puu di buka de bi jei dë a de hati gbegedee. Nöö sö wan sëmbë hën hati dë kuma di pasi liba ka di böngö bi kai. An ko soni möönsö ˻biga dee fou bi pii ën njan puu dë˼.
20 “Nöö ka di böngö kai a di sitonu kamian naandë, nöö hën da di sëmbë di jei di buka nöö hën a kisi ën seei ku wai.
21 Ma nöö an pakisei ën go dou möönsö. Di fa a jei ën wante wai dë, nöö a kaba.
“Nöö te wan fuka ko miti ën, ee nasö sëmbë ko suku ën a toobi fu di wöutu di a bi jei naandë hedi, nöö an o hoi go dou. A o disëën bia baka da Gadu. Hën wë da di böngö di bi kai a di sitonu kamian.
22 “Nöö ka di böngö kai a maka dendu naandë, nöö hën da di sëmbë di jei di buka, ma a abi bookohedi a soni u di goonliba aki poi, ufö dee gudu u di goonliba aki ta ganjëën ta hai ën baka te di buka u Gadu an sa ko soni dëën möönsö.
23 “Ma ka di böngö kai a di bunu doti naandë, hën da di sëmbë di jei di buka nöö a kisi ën seei limbolimbo, nöö a hoi ën nëën hati. Sö wan sëmbë dë kuma di bunu doti ka di böngö kai hën a pai dou diiteni toon möön leki fa a bi dë, ee nasö sikisiteni, ee nasö wanhöndö. Sö di buka ko soni dëën tjika.”
Aki Masa Jesosi ta da di oto
u di sëmbë di ta jaa taku sii
a sëmbë goon.
24 Nöö hën Masa Jesosi toona tei wan oto woto möön ta lei dee sëmbë kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan sëmbë tei wan bumbuu njanjan böngö tja go jaa nëën goon te a kaba, nöö hën a go.
25 Nöö tefa ndeti, köndë kötö pii, nöö hën wan felantima fëën tei wan taku sii hën a go saapi a di goon fu di sëmbë. Nöö hën a go jaa di taku sii a di goon dendu te a kaba, nöö hën a go fëën.
26-27 “Nöö hën de dë tee juu dou, di njanjan seti nasi. Nöö hën dee wookoma fëën ko si taa wanlö taku soni dë a di njanjan dendu.
“Nöö hën de kule go a di sëmbë abi di goon hën de taa: ‘Wë na bumbuu böngö i bi jaa a di goon nö? Wë u si taku uwii ta nasi ta ko a dee bumbuu wan dendu gidjii. Unsë dee di dë kumutu?’
28 “Nöö hën a piki de taa: ‘Nönö, womi. Bumbuu böngö nöö mii bi paandi e. Wë a musu dë taa wan felantima u mi du sö ku mi.’
“Nöö hën de hakisi ën taa: ‘Wë nöö unfa fëën i mëni? Ja kë fuu go hön dee hogi wan puu a dee bumbuu wan dendu nö?’
29 “Nöö hën a taa: ‘Nönö e, dee sëmbë. Un boo disa de ufö, biga ee un go u go hön de, nöö woon hön dee bumbuu wan tu.
30 A möön bëtë un disëën te de tuu lepi, nöö mi o manda sëmbë go koti dee taku wan tai a bondji tja go tuwë a faja tjuma. Nöö de go koti dee bumbuu wan awaa, tja go lai a suwa.’ ”
Nöö sö wan oto Masa Jesosi tei lei dee sëmbë te a kaba.
Aki Masa Jesosi da wanlö oto
u di uwii de kai mutaadi,
ku di mujëë ta dian boon.
Maik. 4:30-34; Luk. 13:18-21
31 Nöö hën a toona da de wan woto möön, faa lei de kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma di uwii de kai mutaadi di de ta paandi a di köndë fuu aki.
32 Fa a sai dë, di sii fëën piki möön hii soni de ta paandi. Ma nöö te i paandi ën kaa, nöö a ta ko bigi möön hii dee oto uwii tuu dee u ta paandi a goon dendu, te fou seei ta ko ta mbei wosu nëën.”
33 Nöö hën a toona da de wan woto möön. A taa: “Fa di Tii u Masa Gaangadu sai dë, nöö a djei kuma te wan mujëë ta dian boon. A ta tei wan pikiin sooda sö tuwë nëën, nöö di sooda ta soopu di boon tee a ko gindii, gaan hia soni möön fa a bi dë.”
34 Nöö sö Masa Jesosi ta fan ku dee sëmbë. An ta lei de soni söndö an taki ën a nöngö da de.
35 Nöö a kai makandi ku di soni wan tjabukama u Gadu bi sikifi buta a di Buku. A taa:
Mi o koti nöngö da de.
Dee soni bi dë tjubitjubi fu sensi di goonliba mbei,
mi o tei de taki awaa.
Sö Gadu bi taki a fesi e, nöö awaa a ta pasa.
Aki Masa Jesosi ta puu di oto
u di taku sii.
36 Nöö di Masa Jesosi lei de sö te a kaba, hën a toona go a wosu. Nöö hën u dee bakama fëën ko nëën ko begi ën taa gaantangi, be a puu di oto möön limbo da u andi di taku sii ku di bunu böngö dë bi kë taki.
37 Nöö hën a piki u taa: “Antoobi. Un haika e. Di sëmbë di jaa di bunu böngö naandë, nöö Mi wë di ko dë Libisëmbë Mii aki.
38 Nöö di goon doti, hën da hii di goonliba u dë aki. Nöö di bunu böngö naandë, hën da dee sëmbë dee dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu. Nöö dee taku sii, de da dee sëmbë dee ta dë a di tii u di didibi dendu.
39 Nöö di gaan felantima di i si jaa di taku sii naandë, hën wë da di didibi seei. Nöö di ten u koti dë, hën da di kaba juu u di ten u ta libi aki. Nöö dee sëmbë dee o koti di njanjan buta a suwa, nöö de da dee basia u Masa Gadu Köndë.
40 “Wë nöö fa i si dee sëmbë bi koti dee taku uwii tai a bondji tja go tjuma dë, nöö sö sondi o waka te di ten di u dë aki o kaba.
41 Biga wan juu o ko, nöö Mi di ko dë Libisëmbë Mii aki o manda dee basia u Gadu Köndë go pii hii dee sëmbë dee ta libi takulibi, ku dee ta lei oto sëmbë u de libi sö tu. De o puu dee lö sëmbë dë a dendu u dee sëmbë dee Gadu ta tii,
42 nöö de o tja de go tuwë a didibi faja. Nöö naandë de o dë ta kai wolo ta bai ta këë ta njan tanda.
43 “Ma nöö dee sëmbë dee bi libi bunu a Gadu wojo, nöö de o dë a di köndë ka Gadu dë könu, nöö hii sëmbë o si fa de bi libi bunu tjika. Biga di bunu libi u de o ko a döö ta sëndë leti kuma sonu u hii sëmbë musu si ën.
“Nöö fa u ta fan aki, nöö un pakisei ën bunu e, be un fusutëën.”
Aki Masa Jesosi ta da
wanlö sati oto möön
u lei fa di Tii u Gadu dë.
44 Hën Masa Jesosi toona tei wan oto woto ta lei sëmbë möön kumafa di Njunjun Tii u Gadu dë. A taa: “A dë leti kuma wan gaan gudu bi dë tjubitjubi a wan pisi goon. Nöö hën wan sëmbë go si ën. Nöö fa a si ën dë, hën a toona tjubi ën te a kaba. An piki na wan sëmbë. Nöö hën a kule go ku gaan wai nëën hati, hën a go sei hii dee soni fëën dee a bi abi tuu fiaa. Nöö hën a tei di möni go bai di goon naandë gbom tei, faa feni di gudu di dë nëën dendu. Sö di gudu bumbuu dëën tjika.
45 “Söseei tu, di Njunjun Tii u Gadu dë kuma wan wënkëma ta suku gaan bumbuu djamati sitonu faa musu bai.
46 Hën a ta waka ta lontu tee a ko si wan gaan waiti wan, a dii te na soni. Nöö hën a go sei hii dee soni fëën dee a bi abi tuu fiaa, hën a tei di möni tuu hën a go bai di djamati sitonu dë puu tei. Sö a bumbuu dëën tjika.”
47 Hën a toona taki wan otowan da de möön. A taa: “Di Njunjun Tii u Gadu aki, nöö a dë leti kuma dee sëmbë ta kisi fisi. De tuwë wan gaan nëti u de a wata. Hën de kisi hii pei fisi, dee dë u njan ku dee na dë u njan tuu,
48 te di nëti fuu pöö. Hën de hai ën gbulululu puu a tela.
“Nöö hën wë de go sindo, hën de ta pii dee bunuwan ta tei ta buta a manda, nöö de ta tuwë dee na bunu.”
49 Nöö hën a taa: “Nöö sö a o pasa e, dee sëmbë, te di kaba juu u di ten u ta libi aki dou. Biga Gadu o manda dee basia fëën köndë u de go pii dee takulibisëmbë puu a dee sëmbë dendu dee ta libi bunu a Gadu wojo.
50 Nöö de o tuwë de go a di faja dendu ka de o dë ta bai ta kai wolo ta njan tanda te de wei, de an o kumutu dë möönsö.”
51 Nöö hën a hakisi de taa: “Dee sëmbë o, fa mi ta fan ku unu aki, nöö un ta fusutan mi ö?” Hën de taa: “Aai, Masa, u ta fusutan i e.”
52 Nöö hën a taa: “Wë a bunu. Biga ee wan leima bi sabi dee awoo lei fu Gadu dee bi dë a di Buku kaa, nöö hën a toona ko kisi dee njunjun lei u di Tii u Gadu aki, nöö di sëmbë dë hën abi bumbuu sondi seei te a hia e. A dë leti kuma wan sëmbë di abi wan kamba fuufuu ku awoo ten ku njunjun ten gudu tuu, nöö a sa nango ta tei kumafa a kë.”
53 Sö Masa Jesosi taki da dee sëmbë tefa a kaba.
Aki Masa Jesosi toona go
a Nazalëti ka a bi kiija.
Maik. 6:1-6; Luk. 4:16-30
Nöö hën a kumutu dë,
54 hën a tei pasi go a Nazalëti ka de bi kiijëën. Nöö hën wë a go a di keikiwosu u di köndë go ta lei dee sëmbë sai dë. Nöö fa a ta lei de naandë, hën a foondo de te na soni.
Hën de ta hakisi de na de taa: “Wë dee sëmbë o, naasë di mii aki sö feni di köni dë ku di kaakiti ta du dee foondo wooko?
55-56 Biga na di mii u di tëmbëma fuu aki disi nö? Jee? Na Malia da mama fëën nö? Nöö dee baaa fëën, Jakopu, Judasi, Josëfu, ku Simon, ku dee sisa fëën, na u ku de ta dë aki nö? Naasë a go feni dee soni dë?”
57 Hën de tei ën fu hogi seei.
Hën Masa Jesosi taa: “Awa, sö a dë tuu o. Wan tjabukama u Gadu sa feni gafa a hii oto köndë ma boiti nëën seei köndë e, ku ën wosu dendu ka a bi kiija.”
58 Nöö hën mbei wë an du hia foondo wooko a Nazalëti naandë. Biga dee sëmbë fëën an kë biibi ën.