5
Aki ta lei ambë dë bunu
a Gadu wojo.
Luk. 6:20-23
1 Nöö di Masa Jesosi si dee hia sëmbë ta ko nëën dë, nöö hën a subi wan kuun te dou nëën mindi, nöö hën a sindo faa lei de. Hën dee bakama fëën hai ko dë möön zuntu ku ën.
2 Nöö hën a tei dee wöutu aki nöö hën a lei de.
A taa:
3 “Dee sëmbë o, wan fëëë e, ee un ta fii taa söndö Gadu wan dë wan wojo soni. Un dë bunu e, biga dee sëmbë ta fii sö, nöö de dë a dendu u di Tii u Gadu kaa.
4 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un ta këë. ˻Biga ee un biibi a Gadu, nöö˼ Gadu o mbei hati fuunu ko kötö wan daka nöömö.
5 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un abi saka fasi. Biga a bakaten di goonliba aki o ko fuunu nöömö fuun tii.
6 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un ta kë fu hii soni musu ta waka tololoo a Gadu wojo. Biga wan daka woon si ën sö nöömö.
7 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un abi tjalihati u sëmbë. Biga Gadu o abi tjalihati fuunu tu.
8 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee hati fuunu dë limbolimbo a Gadu wojo. Biga a a’ wan daka unu ku Gadu o miti nöömö fesi ku fesi.
9 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee un lo’ u mbei sëmbë ku sëmbë ko fii ku deseei. Biga sö wan sëmbë o tja di në taa a dë miii u Gadu gbelingbelin.
10 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee sëmbë ta suku unu a toobi fu di un ta libi bunu a Gadu wojo hedi. Biga sö wan sëmbë dë a di Tii u Masa Gadu dendu kaa.
11 “Nöö un dë bunu e, dee sëmbë, ee sëmbë ta kosi unu ta toobi unu ta mindi hii sootu pei hogi ta buta a unu hedi fu di un ta waka a mi baka hedi.
12 Un musu ta wai da di dë e. Un musu ta piizii seei, biga a Masa Gadu Köndë ala woon feni wan gaan paima. Biga leti sö nöö wë de bi du ku dee tjabukama u Gadu dee bi dë bifö unu.
Aki ta lei fa wan bakama u
Masa Jesosi musu dë kuma satu
ku fa a musu dë kuma limbo.
Maik. 9:50; Luk. 14:34-35
13 “Nöö un haika e, dee sëmbë. Fa un ko nama ku mi aki, nöö un dë kuma satu da dee sëmbë u di goonliba aki. Nöö i sabi fa satu ta heepi tjika. Ma nöö ee a bi sa lasi di tesi fëën, nöö an bi o abi heepi a mundu möönsö e. A sitaati nöö i bi o sa tuwëën go, ka sëmbë o makisëën ku futu. Nöö un musu luku bunu fu wan lasi di tesi fuunu, fuun ko kuma satu di lasi ën tesi.
14 “Nöö söseei un dë kuma wan lampu faja tu e, da hii dee sëmbë u di goonliba aki. Nöö i sabi nö? Te wan köndë dë a wan hei kununu liba, nöö te dee faja fëën ta sëndë nëën nöö di köndë dë an sa dë tjubitjubi. Hii sëmbë ta si ën kaa. Nöö söseei un musu dë tu e. Hii sëmbë musu ta si di libi fuunu fa a limbo tjika.
15 “Biga na wan sëmbë o sëndë faja nöö a butëën a wan tjubi kamian te ka sëmbë an sa si limbo ku ën. Nönö. Fa a o sëndëën dë, nöö a o hopo ën buta a liba be hii sëmbë a di wosu sa si soni ku di limbo fëën.
16 “Nöö sö nöö di libi fuunu musu dë a di goonliba aki e, dee sëmbë. A musu dë gbegedee kuma wan faja limbo. Nöö sëmbë o ko si dee bunu soni un ta du, nöö de o ta gafa di Tata fuunu di dë a liba ala.
Aki ta taki soni u dee soni dee bi dë sikifisikifi a Gadu Buku kaa.
17 “Dee sëmbë o, fa mi ko ta lei unu aki, ma ko u ko poi dee wëti Gadu da Mosesi fuu hoi e. Nönö. Nöö ma ko u ko poi dee soni dee fesiten tjabukama bi sikifi tu. Ma mi ko u ko mbei hii soni pasa kumafa dee soni dë sikifisikifi dë bi kë taki.
18 “Nöö un si hii dee soni dee dë sikifisikifi a di Buku nö? Wë mi sa taki da unu gbelin taa solanga dee soni u goonliba aki ku dee soni u liba ala dë eti, nöö na wan u dee soni sikifi a di Buku o fika di an o pasa e, te dou ku dee piki pisi fëën tuu. Hii de tuu seei o pasa.
19 “Nöö ee wan sëmbë i ta poi ee wan piki pisi seei u dee soni Gadu taki ta sösö de nöö i ta lei sëmbë u de du sö tu, nöö di sëmbë dë o dë di möön sösö wan a dee sëmbë dee Gadu ta tii dendu.
“Ma ee wan sëmbë i ta hoi i seei a dee wëti dë liba nöö i ta lei otowan andi de kë taki, nöö hën o dë gaan heima a dee sëmbë Gadu ta tii dendu.
20 “Nöö mi taki da unu e, taa ee wan ta libi möön bunu a Gadu wojo möön dee Faliseima ku dee Sabima u Wëti, nöö wan o sa dë a di Njunjun Tii u Gadu dendu möönsö e.
Aki ta lei taa ja musu abi
takuhati u otowan.
Luk. 12:57-59
21 “Wë nöö un bi jei fa de bi fan ku dee gaan sëmbë fuu a fesi taa ja musu kii sëmbë, ma ee i kii sëmbë nöö i musu kisi sitaafu fëën.
22 “Ma nöö mii taki da unu taa di sëmbë di hati fëën boonu ku di otowan fëën kaa, nöö hënseei musu kisi sitaafu tu e, kuma di sëmbë di kii sëmbë. Söseei di sëmbë di kosi di otowan fëën taku kosi nöö hënseei musu kisi sitaafu tu. Nöö di sëmbë di o kosi di otowan fëën taa a lau, nöö a musu mëni ën seei bunu, ee nasö a o go tja sitaafu a didibi faja.
Aki ta lei taa i musu seeka di taki di i ku sëmbë abi.
23 “Nöö mi taki möön e, taa ee i go a di keikiwosu fii tja soni go da Gadu nöö hën i ko mëni taa wan sëmbë ta hoi i a bëë a wan sondi,
24 nöö i musu disa di paima fii leti dë, nöö i go a di otowan go seeka di taki te i kaba bifö nöö i toona ko da Gadu di soni di i bi o dëën awaa.
25 “Nöö ee wan sëmbë ta tja i go a kuutu u wan soni hedi, nöö fa i si un dë a pasi nango naandë kaa, nöö i musu biinga seei be un koti di taki wante. Biga ee i sai dë ta buuja te di felantima fii tja i go a kuutu, nöö soni i miti e. Biga dee kuutuma o buta i a dee siköutu maun, nöö dee siköutu o tuwë i go a dunguwosu.
26 Nöö mi taki da i gbelin taa solanga ja paka di möni de o kai da i fii paka teee dou ku di lasiti köpösënsi, nöö ja o sa kumutu dë möönsö.
Aki ta lei fa fii biinga tjika
fii libi bunu a Gadu wojo.
Mat. 19:9; Maik. 10:11-12; Luk. 16:18
27 “Wë nöö un bi jei fa de bi fan ku dee gaan sëmbë fuu taa ja musu duumi ku wan mujëë na mujëë fii u wosu. Na sö de taki nö?
28 Ma nöö mii taa di sëmbë di ta luku wan mujëë kuma a kë tei ën, nöö nëën hati a tei ën kaa e.
29-30 “Dee sëmbë o, ˻fa mi ta fan aki, un musu biinga fuun du fa un sa du fii waka a Gadu pasi e. Boo taki ën sö, taa˼ ee di fa i ta luku soni ku di wojo fii hën ta manda i fii du hogi, nöö a möön bëtë i diki ën puu tuwë e. Nöö söseei tu ee i kë du hogi ku di leti së maun fii, nöö a bëtë i koti ën tuwë tu. Biga a sa möön bëtë da i taa wan kamian fii sinkii poi ma i feni di libi u teego möön leki de hiti i ku telu tuwë go a di didibi faja.
31 “De bi taki taa ee wan sëmbë tuwë di mujëë fëën nöö a musu dëën wan biifi be lanti si taa a tuwëën.
32 Ma nöö mii taki da unu taa ee wan sëmbë tuwë hën mujëë ma na manu a tei nëën wosu, nöö a mbei di mujëë naandë ko jajo mujëë e. Nöö ee wan womi go tei sö wan mujëë, nöö hënseei booko Gadu wëti tu. Biga a tei wan oto sëmbë mujëë.
Aki ta lei taa ja musu ta soi.
33 “Un bi jei fa de bi fan ku dee gaan sëmbë fuu möön taa te i tei Gadu në soi, nöö ja musu booko di soi dë möönsö. I musu du di soni nöömö. ˻Ma ee i tei wan oto soni soi, nöö di soi dë an hogi poi fu booko.˼
34 “Ma nöö mii taki da unu taa wan musu soi möönsö e, kwetikweti. Wan musu tei liba ala soi ku ën biga ala di könubangi fu Gadu dë.
35 Nöö wan musu tei di goonliba aki soi ku ën tu, biga aki di bangi fëën dë ka a ta buta futu. Nöö söseei ja musu tei Jelusalen soi ku ën biga hën da di köndë u di Gaan Könu.
36 Nöö ja musu tei i hedi soi ku ën tu, biga fa i sai naandë, ja a’ kaakiti a i seei tjika fii mbei na wan niën u di uwii fii bia ko weti ee nasö baaka.
“Hën mbei wë mi taki e, taa an dë fii soi möönsö ufö di soni i taki dë tuu. Ma te joo taki wan soni nöö i fan gbelin, nöö a bunu kaa.
37 Wë biga te i taki aai, a musu tan aai e. Te i taa nönö, a musu tan nönö. Ma ee i musu soi ufö de o tei taa tuu, nöö a go a di së u hogi kaa.
Aki ta lei fa fii libi ku i felantima.
Luk. 6:27-30, 32-36
38 “Nöö un bi jei tu fa de ta taki taa ˻du ku du na wisi˼. Ee wan sëmbë booko wan së wojo fii, nöö i musu toona booko wan së wojo fëën tu. Ee wan sëmbë naki i booko tanda nöö i musu toona naki di fëën tanda booko tu. Na sö de ta taki nö?
39 “Ma nöö mii taki da unu taa wan musu puu hatiboonu a wan sëmbë liba taa te a du i hogi nöö joo du ën hogi baka e. Ee di sëmbë hogi seei, ma ja musu libi sö ku ën. Ma ee wan sëmbë naki i baai maun a i bandja jesi, nöö i bia di oto së dëën be a naki möön.
40 Nöö ee wan sëmbë kë tja i go a kuutu fu di a kë di liba bisi fii hedi, nöö i dëën di liba bisi fii ku di basu wan tuu.
41 Ee wan sëmbë ta duwengi i fii waka ku ën wan hafu juu langa, nöö i waka ku ën wan hii juu langa e.
42 Ee wan sëmbë hakisi i sondi fii dëën, nöö i dëën. Ee a hakisi i soni fii leni ën, nöö i leni ën. Na niinga.
43 “Nöö un bi jei de bi taki taa i musu lobi di sëmbë di ta libi bunu ku i, ma di felantima fii i sa buuse ën.
44 “Ma nöö mii taki da unu taa un musu lobi dee felantima fuunu e. Un musu ta begi da dee sëmbë dee ta du hogi ku unu.
45 Nöö te un du sö kaa, nöö woon djeesi unu Tata a liba kuma miii fëën gbelingbelin. Wë biga fa a sai dë, nöö te di sonu fëën ta jabi, nöö a ta jabi da dee bunu sëmbë ku dee hogi wan tuu. Te tjuba fëën ta kai, a ta kai te dou a hii sëmbë, dee ta libi bunu nëën wojo ku dee an ta libi bunu nëën wojo tuu.
46 “Nöö ee i ta lobi dee sëmbë dee ta lobi i nöö, ma ja ta lobi dee felantima fii, nöö un paima fëën seei joo feni? Biga sö nöö dee hogisonima u di goonliba aki ta libi u de kaa.
47 Ee i ta fan ku dee sëmbë i ku de ta fii nöö, nöö na wan apaiti soni i du dë e. Sö nöö dee sëmbë u di goonliba aki ta libi dee an sabi na wan wojo soni u Gadu möönsö. Ma i musu libi bunu ku hii sëmbë.
48 “Wë nöö mi taki e, taa un musu biinga be un libi söndö föutu te dou, leti kumafa unu Tata di dë a liba ala ta libi söndö föutu te dou.”
Nöö sö Masa Jesosi ta lei dee sëmbë.