18
Yudaya mangɛ Xesekiya
(Yudaya Mangɛe II 29:1-2, 31:1, 32:1-19, Annabi Esayi 36:1)
1 Ela xa di Hoseya xa mangɛya ɲɛ saxan nde ra, Axasi xa di Xesekiya naxa ti mangɛ ra Yudaya bɔxi ma.
2 A ɲɛ mɔxɔɲɛn nun suuli nan nu a ra. A naxa mangɛya ɲɛ mɔxɔɲɛn nun solomanaani raba Darisalamu. A nga nu xili nɛ Abi, Sakari xa di ginɛ.
3 A naxa fe raba naxan nafan Alatala ma, alɔ a benba Dawuda a raba ki naxɛ.
4 A kuye batudee kana yire itexie fari, a gɛmɛ masolixie iwuru, a Asera kuye bolon. A naxa bɔximase wure gbeeli daaxi fan kana, Annabi Munsa naxan yailan, barima Isirayilakae nu surayi ganma a fan bɛ sɛrɛxɛ ra, e nu a xili Nexusetana.
5 Xesekiya nu a xa lanlanteya sama Isirayila Marigi Alatala ma dangife Yudaya mangɛ birin na.
6 A bɔɲɛ nu xirixi Alatala ra, a tondi a xa kira bɛɲinde, a bira Alatala xa sɛriyɛ fɔxɔ ra, a naxan so Annabi Munsa yi ra.
7 Alatala nu luma a sɛɛti ma, a a niya a xa fe birin xa nu sɔɔnɛya ra. Xesekiya naxa tondi lude Asiriya xa mangɛya bun ma.
8 A naxa Filisitakae bɔnbɔ han Gasa mabiri, kelife e xa yire makantadee ma han e xa taa makantaxi kui.
9 Xesekiya xa mangɛya ɲɛ naani nde ra, naxan ilan Ela xa di Hoseya xa mangɛya ɲɛ solofere nde ra Isirayila, Asiriya mangɛ Salamanesari naxa fa Samari gerede, a a rabilin.
10 Ɲɛ saxan dangi xanbi, Xesekiya xa mangɛya ɲɛ senni nde nan nu a ra, Isirayila mangɛ Hoseya fan xa mangɛya ɲɛ solomanaani nde, Samari naxa lu Asiriyakae bɛlɛxɛ i.
11 Asiriya mangɛ naxa Isirayilakae xanin Asiriya bɔxi ma Xala mabiri nun Xaboro dɛ ra Gosan xure, a nun Medekae xa taae kui.
12 E Marigi Alatala na raba nɛ e ra, barima e tondi nɛ e tuli matide a ra, e a xa saatɛ kana. E mu Alatala xa konyi Annabi Munsa xa sɛriyɛ rabatu.
13 Mangɛ Xesekiya xa mangɛya ɲɛ fu nun naani nde ra, Asiriya mangɛ Senaxeribi naxa Yudaya taa makantaxie gere, a nɔ e ra.
14 Yudaya mangɛ Xesekiya naxa xɛɛra xɛɛ Asiriya mangɛ ma Lakisi, a naxɛ, «Diɲɛ, n bara won ma saatɛ kana. Gbilen n fɔxɔ ra, n xa tin i waxɔnfe birin na.» Na kui, Asiriya mangɛ naxa Xesekiya yamari a xa fa gbeti kilo wulu solomanaani, a nun xɛɛma kilo kɛmɛ solomanaani ra.
15 Xesekiya naxa gbeti birin fi a ma, naxan nu na Alatala xa hɔrɔmɔbanxi nun mangɛ banxi kui.
16 A naxa gbeti nun xɛɛma ba, naxan nu fatuxi Alatala xa hɔrɔmɔbanxi naadɛe nun e gbanyie ma, a na birin fi Asiriya mangɛ ma.
17 Asiriya mangɛ naxa a xa sɔɔri mangɛ, a xa kuntigie xunyi, nun a rasima singe xɛɛ Xesekiya xɔn ma Darisalamu, kelife ra Lakisi. E to Darisalamu li, e naxa ti ye yire xungbe fɛ ma, mixie nu garɛ soma dɛnnaxɛ.
18 E naxa mangɛ xili mɛnni. Xilikiya xa di Eliyakimi, mangɛ xa banxi xunyi, mangɛ xa sɛbɛliti Sebena, nun Asafi xa di Yowa, naxan findixi mangɛ xa kɛɛdi ragatɛ ra, nee naxa mini Asiriyakae ralande.
19 Asiriya mangɛ rasima singe naxa yi masenyi ti e bɛ, «Wo a fala Xesekiya bɛ, Asiriya mangɛ xungbe yi nan masenxi, ‹I xaxili tixi munse ra?
20 I wɔyɛn fufafu nan tun falaxi! I ɲɔxɔ a ma a i bara fɛɛrɛ nun sɛnbɛ sɔtɔ n gerefe ra? I laxi nde ra, naxan a niyama i xa n matandi?
21 I i xa lanlanteya saxi Misirakae nan ma fa? E luxi alɔ wuri ponpoe naxan girama, a fa i sɔxɔ i kilɔnma a ra tɛmui naxɛ. Misira mangɛ Firawuna na na ki nɛ mixi birin bɛ, naxee e xaxili tixi a ra.
22 Tɛmunde wo n yaabima nɛ, «Muxu xaxili tixi muxu Marigi Alatala nan na.» Kɔnɔ n xa a fala wo bɛ Xesekiya bara gɛ sɛrɛxɛbadee kanade geyae fari, a fa a fala Yudayakae nun Darisalamukae bɛ, «Wo Alatala batu Darisalamu xa sɛrɛxɛbade gbansan nɛ.»›»
23 «Xa i sa nɔma soe ragi wulu firin sɔtɔde i xa ɲama ya ma, n marigi Asiriya mangɛ soe fima nɛ i ma, e naxee ragima.
24 Hali i i xaxili ti Misirakae ra, soe ragie nun gisee xa fe ra, i sɛnbɛ xurun n ma mangɛ xa mixi xuri di nde nɔfe ra.
25 Bafe na ra, wo marigi Alatala xa mu waxi n xa be gere? Alatala nan a falaxi n bɛ, ‹Siga, i na bɔxi kana.›»
26 Xilikiya xa di Eliyakimi, Sebena, nun Yowa naxa a fala Asiriya mangɛ rasima bɛ, «Yandi, i xa wɔyɛn muxu bɛ Arami xui ra, muxu tan i xa konyie na xui fahaamuma. I naxa wɔyɛn muxu bɛ Yuda xui ra ɲama ya xɔri naxan na tɛtɛ fari.»
27 Kɔnɔ Asiriya mangɛ rasima naxa e yaabi, «N marigi n xɛɛxi yi masenyi falade i xa mangɛ nun i tan nan gbansan bɛ? N mu wɔyɛnfe yi mixie fan xa bɛ, naxee dɔxɔxi tɛtɛ fari yi ki, naxee fama e yɛtɛ xa gbi fuxi donde nun e yɛtɛ xɔli minde nun wo tan na?»
28 Mangɛ rasima naxa keli, a a fala a xui itexi ra Yudaya xui ra, a naxɛ, «Wo wo tuli mati Asiriya mangɛ xungbe xa masenyi ra,
29 ‹Wo naxa tin Xesekiya xa wo madaxu, barima a mu fata wo ratangade n bɛlɛxɛ i!
30 Wo naxa tin a xa wo madaxu wo xaxili tife Alatala ra, a falafe ra, «Alatala muxu rakisima nɛ, yi taa mu luma Asiriyakae xa mangɛ sagoe.»
31 Wo naxa wo tuli mati Xesekiya ra de! Asiriya mangɛ yi nan falaxi, «Xa wo tin lude n ma yaamari bun ma, kankan fama a xa xɛɛ bogisee donde, kankan a xa kɔlɔnyi ye min,
32 han n sa fama wo xaninde bɔxi nde ma tɛmui naxɛ, naxan luxi alɔ wo xa bɔxi, mɛngi nun wɛni fanyi, taami nun wɛni xɛe, oliwi bilie nun kumi na dɛnnaxɛ. Na kui, wo baloma nɛ a fanyi ra, wo ratanga faxɛ ma.» Wo naxa wo tuli mati Xesekiya ra, naxan wama wo madaxufe a falafe ra, «Marigi Alatala won nakisima nɛ.»
33 Si gbɛtɛe xa alae nɔ nɛ e xa mixie bade Asiriya mangɛ bɛlɛxɛ i?
34 Xamata nun Arapadi xa alae go? Sefarawayimi, Hena nun Iwa xa alae go? Nee bara Samari ba n bɛlɛxɛ i?
35 Ɲamanɛe birin xa alae ya ma, ala mundun a xa mixie rakisixi n bɛlɛxɛ i? Alatala tan nɔma Darisalamu ratangade n ma?›»
36 Ɲama naxa dundu, e mu a yaabi, barima mangɛ a fala nɛ, «Wo naxa a yaabi de.»
37 Xilikiya xa di Eliyakimi, mangɛ xa banxi xunyi, Sebena sɛbɛliti, nun Asafi xa di Yowa kɛɛdi ragatɛ, nee naxa siga mangɛ Xesekiya yire e xa sosee ibɔɔxi e ma sunnunyi kui, e fa Asiriya mangɛ rasima xa masenyi dɛntɛgɛ a bɛ.