Yang Isinulat Ni Pablo Tung Mga Tag̱a GALACIA
Patkaw Ang Pasanag Tung Kumpurming Magbasa
Atiing primirung pagliliw̱utun ni Pablo durua ni Bernabe tung takun ang 46 asta 48, namagparakaw̱utun yang Matinlung Balita tung mga lansangan ang Iconio, Listra, may Derbe (mapa) duun tung parti Galacia (Mga Binuat-buatan 14:1-21). Yang kadaklan duun belag̱an mga Judio, kung indi, tag̱a duma-rumang nasyun. Tung mga lansangan ang atii, may mga taung namagpananged tung ipinagpakaw̱ut nira ig namagtalig ka yang mga sadili nira tung ni Jesu-Cristong namagpatapnay. Purisu nagkamaningan da ang may salegsa-salegsa rang pundaan yang mga tumatalig duun. Pagkatapus yang pag̱urubraen na Pablo duun, namagbalik da ka tung Antioquia duun tung parti Siria ang ya ray pinagliitan nira (14:27-28). Pagkatapus atiing duun da tanira, nagpasulat da ti Pablo yang sulat ang naa tung takun ang 49 ang para ipaekel na tung mga tumatalig ang atia ang kada may sam pundaan duun tung parti Galacia. Yang ipinagpasulat na tung nira ay nabalitaan na ra ang may mga tumatalig ang mga Judiong tag̱a Judea ang nangasubli tung anya duun tung mga lugar ang atia. Pagkatapus, aparti ra yang nag̱itulduk nira tung mga tumatalig kay tung ipinagtulduk na Pablo tung nira atiing primiru (1:6-10). Kipurki yang palaksu yang nag̱itulduk nira, yang mga tau unung malelyag dang mausgaran da yang Dios ang salu rang pisan tung pagterelengen na, kulang pa kung magtalig da ilem yang mga sadili nira tung ni Jesu-Cristo. Dapat ka unu ang tanira magtuman da ka yang mga katuw̱ulan ang ipinagpadapat ni Moises tung nasyun nira atiing tukaw. Yang pinakaimpurtanti unung dapat ang tumanen nira ang tanira magpabuat da ta tanda tung mga tinanguni nira ang para mag̱ing ultimung mga Judio gated yang nasyun nira unung atia sam bilug ilem ang pinagpilik yang Dios ang tukaw ang para mag̱ing mga tauan na. Belag̱an ilem maning tia yang nag̱itulduk nira, kung indi, nag̱apakamali ka nira yang nag̱itulduk ni Pablo ang yang sasang tumatalig liw̱ianu rang indi ra magpasuitu tung mga katuw̱ulan ang mga maning tia ang para asan da rin nga risibiay yang Dios (5:1). Ay kipurki kung liw̱ianu ra unung indi ra magpasuitu, mas pa unung magpakasalak ay anda ra unu ay pagsangkelan na. Kapurisu yang nag̱itulduk nirang atiing durug kadakul yang kamali na, yay gustu ni Pablo tumpalaken ug̱ud basi pa ra ilem asan da nga mamanmanay yang isip yang mga tumatalig ang tag̱a duun ang mamagsug̱at dang mamagbalik tung tamang pag̱irintindien tung kalibrian.
Purisu tung 1:6 asta 10, sinambit ni Pablo yang prublimang atiang natengeran yang pagpasulat na tung sulat ang naang ipinaekel na tung nira. Tung 1:11-2:10, dinipindiran na yang pagkaapustul nang ipinagpiar yang Dios tung anya ay ya ra ag̱aningay yang mga manigtulduk ang atii ang tanya unu belag̱an matuud ang apustul. Pagkatapus dinipindiran na ka yang kamtangan yang nag̱ipagpakaw̱ut na tung belag̱an mga Judio ang talagang yay tama. Ig yang pinakaimpurtanting pabilug̱an nira, belag̱an yang mga katuw̱ulan, kung indi, ang magtalig da ilem tanira yang mga sadili nira tung ni Ginuung Jesus ay asan da ilem ngausgaray yang Dios ang salu rang pisan tung pagterelengen na (2:11-21). Yang palaksu yang kapitulu 3 may 4, nag̱iwaswas ni Pablo ta maayen kung unu pay kamtangan yang nag̱ipagpakaw̱ut nang atia. Durug tinlu yang mga pangatadlengan nang pagkereng tung nag̱ipagpakaw̱ut na ang may mga matitinlung pananglit ang ginamit nang nagpasanag. Pagkatapus tung 5:1-6:10, pinabilug̱an na kung unu pay nag̱alagpakan yang nag̱ipagpakaw̱ut na tung mga pag̱urubraen yang mga tumatalig tung kaldaw-kaldaw. Bilang yang kalibrian ang ipinakdul yang Dios tung nira belag̱an teed ilem tung panguring timpu, kung indi, dapat ang may apiktar na simanyan tung mga ulag nira tung pangaldaw-kaldaw. Yang katuyuan na kung ya pa ag̱aring malibrian nira yang dating mga kalelyag̱an nira pati yang dating palaksu yang mga pag̱irisipen nirang balaw̱ag ka tung kalelyag̱an yang Dios. Ang para magkamaningan da ta maning tia, kaministiran ang yang Espiritu Santo yay pirming papagmanguluen nira tung mga sadili nira (5:16-26). Atia talagang indi ra enged maguyuran ang magpapsaw tung kalelyag̱an nirang atiang dati (5:16). Pagkatapus, tung 6:1-10, sinambit na yang impurtanting mga pitik ang dapat pausuyan yang kumpurming pinaeyangan yang Espiritu Santo ta baklung ipagpangabui na. Tung 6:11-18, pinapagbilug na yang pinakaimpurtanting bag̱ay tung intirung sulat ang naa.
1
Yang Intrada Yang Sulat (1:1-5)
Yang nagpasulat yang sulat ang atia ya ra yuung ti Pablo ang sasang apustul. Belag tau yang nagtulduk tung yeen ubin nagtuw̱ul tung yeen ang para yuu mag̱ing apustul, kung indi, ultimu ilem ti Jesu-Cristo durua yang Ama tang Dios ang ya ka man ay nagpabungkaras tung anya. Yang sulat ang atia pinaugtunan da yang tanan ang mga putul tang pamagpakiugpu tung yeen tani ig kasiraanami ra kang nagpaekel tung numyung mga tumatalig ang salegsa-salegsang pundaan asan tung sinakepan yang Galacia. Yang nag̱ipag̱ampuu tung Ama tang Dios durua ni Ginuung Jesu-Cristo ang mas pang maispirinsiaan mi yang kaneeman nirang pamagpadag̱en-dag̱en tung numyu ig mas pang ikasadya mi yang kaampiran mi tung nirang naang baklu. Gustuu kang ipademdem tung numyu ang ti Ginuu ta nagpatumbas yang linawa na natetenged tung mga kasalanan ta ug̱ud asanita ra nga paluasay na tung sistima yang kaliw̱utan ang naa ang durung pisan agkabalaw̱ag tung kalelyag̱an yang Dios. Ay ya ra kang lag̱i ay kalelyag̱an yang Ama tang Dios. Purisu yay dayawen ta tung anyang asta tung sampang anday katapus-tapusan. Talagang magkabag̱ay ang pisan tia.
Natetenged Tung Prublimang Natengeran Yang Pagsulat Ni Pablo Tung Nira (1:6-10)
Durung pisan agkadakul yang pagkaberengu tung numyu ang ayw̱at indi pa ilem nag̱abuay, panalyuramu ra tung Dios ang ya ka man ay nagbeteng tung numyung magtalig̱amu rang bug̱us tung kaneeman ang ipinagpaita ni Jesu-Cristong nagpakugmatay. Ay nag̱ipaekel mi ra yang isip mi tung dumang nag̱ibalita ang ya ra unu yang Matinlung Balita buat. Piru tung pagkamatuud anday dumang Matinlung Balita, kung indi, ultimu ilem yang nag̱ipagpakaw̱ut yamen natetenged tung kaneeman ni Jesu-Cristong nagpakugmatay. May asan da unu tung numyung mga manigtulduk ang pamanliw̱ereng tung mga isip mi ang yang ultimung Matinlung Balita ya ray nag̱atag̱aman nirang umanen. Piru iugtulu tung numyu, kung tinu pay pagparakaw̱utun tung numyu ta sasang balita ang indi magkatunu tung Matinlung Balitang atiing ipinagpakaw̱ut da yamen tung numyu tan taa pa, maski ngani yami pa nganing ang mga apustul ni Jesu-Cristo, maski ngani yang sasang angil ang duun mismu manliit tung langit, talagang maagmaan na yang silut yang Dios ang anday katapusan. Katulad tung ipinagpaaman da kang lag̱i yamen tung numyu tan taa pa, ya si kay nag̱ulitenu numanyan. Kung tinu pa asan ay pagparakaw̱utun tung numyu ta sasang balita ang balaw̱ag tung balitang atiang dating pinananged mi atiing asanami pa, talagang maagmaan na yang silut yang Dios ang anday katapusan. 10 Ta, tung nag̱ipag̱aningung atia, ya ra w̱asu ay nag̱ipangati-katiu tung mga tau ang para ya ray mauyunan nira tung yeen? Belag! Kung indi, yang pag̱asikarung pagbitala ta maning tia ay ang para yay mauyunan yang Dios tung yeen. Ay kipurki kung ya pay pag̱asikaru ang yuu mauyunanaw ra ta mga tau ka ilem, belag̱anaw ra matuud ang turuw̱ulun ni Jesu-Cristo.
Natetenged Tung Pinanliitan Yang Matinlung Balitang Nag̱ipagpakaw̱ut Na (1:11-12)
11 Mga putulu, iugtulu tung numyu yang kamatuuran, yang Matinlung Balitang atiang dating ipinagpakaw̱utu tung numyu belag̱an inimu-imu ka ilem ta tau. 12 Ay kipurki belag̱an ang mag̱aning ang ya ituldukay tung yeen ta sasang tau ang pagkatapus ya ra ilem ay pinauyunanu, kung indi, ya ipabunayag̱ay ni Jesu-Cristo mismu tung yeen.
Yang Kamtangan Yang Matinlung Balita Ya Ipabunayag̱ay Ni Jesu-Cristo Ta Diritsyu Tung Anya (1:13-24)
13 Ag̱aningenamu ra yeen ta maning tia ay kipurki nabalitaan mi ra ka siguru kung ya pa ag̱ari yang pag̱urubraenu atiing pag̱usuyaw pa rin tung dating pag̱atuuan yamen ang mga Judio. Katulad da asan tung binuatu tung duma-rumang grupu yang mga tumatalig tung ni Jesu-Cristo ang ya ray pinamarasanu ta mupiang andang pisan ay kaildawu tung nira ay gustuung magkaradiadu ra ilem. Ang pagkatapus atii pala ya ray pinagpilik yang Dios ang mag̱ing mga tauan nang sadili. 14 Yang ipinagpamarasu tung nira ya ra yang pag̱urusuyunung durug kasulipet tung dating pag̱atuuan yamen ang atii ang kung ikumpalar pa tung kadaklan ang mga masigkaidaru yuu enged ay pinakamaderep ang nagkereng tung pinanubli yamen tung mga kinaampu yamen. 15 Piru atiing duunaw pa rin tung tian ni nanay, pinatemenganaw rang lag̱i yang Dios ang yuu mag̱ing sasang taralig̱an ni Jesu-Cristo ang pagkatapus atiing natauaw ra, binteng na ra ka yang isipung magsuku tung anya natetenged ilem tung kaildaw na tung yeen ang andang pisan ay natengeran na tung mga buat-buatu. 16 Purisu atiing gustu nang magpabunayag tung yeen yang pag̱aningen nang Ana Na, dayunaw ra ka man ang pinagpaitaan na ug̱ud simpanaw rang magparakaw̱utun natetenged tung anya tung mga tag̱a duma-rumang nasyun. Numanyan atiing pagkaitaw tung anya, andang pisan ay pinalengtanung para ingalukanu ra rin ta painunuku. 17 Indiaw ngani nagbalik duun tung Jerusalem ang para magpasugpataw pa rin tung mga apustul ni Ginuung Jesus ang dati. Kung indi, anday dumang binuatu, atiing lag̱i, diritsyuaw ra kanay ang nagliit tung Damasco ang nagpaag̱es duun tung Arabia. Pagkatapus, nagbalikaw ra ka duun tung Damasco. 18 Pagkataklib yang tulung takun, bakluaw ra nagsablay-sablay ang nanungul-tungul duun tung Jerusalem ug̱ud magpailalaw ra tung ni Pedro. Durua ka ilem ang linggu yang panlumunanu duun tung anya. 19 Dispuis, yang kadaklan ang mga apustul na duun, indi ngani naitaw. Naitaw ilem ti Santiagong sasang putul ni Ginuu tang Jesus. 20 Yang inaningung atia nag̱askean yang Dios ang talagang belag̱an bukli. 21 Numanyan pagkatapus yang panlumunanu tung ni Pedro, dayunaw rang minangay tung mga duma-rumang lugar duun tung sinakepan yang Siria may Cilicia. 22 Tung uras ang atii indiami pa ka enged nag̱irilalaan tung pirsunal yang mga tumatalig ang kada sam pundaan duun tung sinakepan yang Judea. 23 Ug̱aring ilem nabalitaanaw ra nira tung mga aruman nirang duma may ruma ang yuu unung nagpamaras tung nira tan taa, yuu ra unu mismu ay pagparakaw̱utun tung duma yang Matinlung Balitang nag̱apananged nira ang ya ra ka rin unu ay pinagtag̱amanu ta paented yang palaksu na. 24 Purisu ya ray dinayaw nira ta mupia tung Dios yang pangimaklu nang atia tung yeen.