10
Nag̱apiaran Ni Jesus Ta Kagaeman Yang Mga Taralig̱an Nang Sam Puluk May Durua (10:1-4)
Marcos 3:13-19; Lucas 6:12-16
Numanyan yaming nag̱apangugyatan ni Jesus ang sam puluk may durua pinapagsaragpunami ra anya ang pagkatapus pinamiaranami ra ka anya ta kagaeman yamen ang magpalayas tung mga dimunyung namagsuut tung mga tau ig magpamaayen ka tung mga taung may mga laru, maskin unu pang laruay. Ya ra taa yang mga aran yamen ang mga taralig̱an ni Jesus ang sam puluk may durua bilang mga apustul na. Yang pagmangulu-mangulu tung yamen ang tanan ti Simon ang pinapuanggaan tung ni Pedro. Yang aruman na tung pagliliw̱utun yang ari nang ti Andres. Yang magdasun ti Santiagong durua kang mag̱ari ni Juan ang yay mga ana ni Zebedeo. Yang magdasun ti Felipe, durua ni Bartolome. Yang magdasun ti Tomas may yuu ka mismung ti Mateo ang atii kanay manigpanukutaw ra rin ta balayaran tung gubirnu. Yang magdasun, ti Santiagong ana ni Alfeo, durua ni Tadeo. Yang magdasun ti Simon ang sam bilug ang yay kinasakpan da rin yang sasang partidung durug iseg yang pagbaratukun nira tung gubirnu yang mga tag̱a Roma, durua ka ni Judas ang Iscariote ang tung uri, ya ra ka man ay nagtraidur tung ni Jesus.
Yang Mga Bitalang Nag̱ipabalun Ni Jesus Tung Sam Puluk May Durua NGa Tauan Na Baklu Papanaway Nang Mamagparakaw̱utun (10:5-15)
Marcos 6:7-13; Lucas 9:1-6
Numanyan yaming nag̱apangugyatan nang atiang sam puluk may durua, bakluami papanaway na, may mga bitalang ipinabalun na tung yamen ang maning taa: “Kung magpanawamu ra nganing, indiamu ilem magdistinu tung mga baw̱anwaan yang mga tag̱a duma-rumang nasyun ubin maskin tung mga lansangan yang mga Samarianen. Kung indi, yang pabilug̱an ming angayen ya ra kanay ilem yang mga masigkanasyun tang mga Israel ang yang kaalimbawaan nira maning pa tung mga karnirung nagkaratalang da. Ya ray pampakaw̱utan ming panganingen ang kinaw̱ut da yang uras ang ipagpundar yang Dios yang paggaraemen nang baklu tung nira. Kung may mapanawan ming mga taung may mga laru nira, pampamaayenen mi, pati mga patay, pampabuien mi si kang uman, asta yang may mga larung tung ulit nirang makabiw̱iru, pampamaayenen mi ka, pati yang mga dimunyung namagsuut tung mga tinanguni yang duma, pampalayasen mi ka. Kumus diw̱aldi ilem yang pagpakdulu tung numyu yang kagaeman ming atia, indi ra ka magkabag̱ay ang pabayaren mi pa yang mga taung atiang pampakaayenen mi.
9-10 “Dispuis paisanu ra ilem yang pagparanawen mi. Indiamu magbalun ta kuarta, maskin unu pang klasiay, mag̱ing bulawan man, mag̱ing salapi man, mag̱ing saway man. Indiamu ka mag̱ekel-ekel ta puyu-puyu ang pariu ka tung pag̱aekel-ekelan ta mga manigpalimus. Maskin lambung ming irimaraan mi, sandalyas, ubin bastun pa, indi mi ka ekel-ekelan. Ay yang sasang manigparakaw̱utun, bag̱ay kang asikasuen tung mga kaministiran na ang yay maning pa tung isuul tung anya yang mga taung nag̱apampakaw̱utan na. 11 Dispuis kung kumaw̱utamu ra nganing tung sasang lansangan ubin baryu, magpaniiramu ra ta tau ang midyu may kalelyag na kang magpadayun tung numyu tung balay na. Duunamu ra ilem magdayun ang asta magliitamu ra ilem tung banwang atia. 12 Pagkatapus tung pagpakled mi tung balay na, kumustaen mi ka yang pamag̱istar asan ang aningen, ‘Yamung tanan ang pag̱istar taa tung balay ang naa, maimu rang pakaayenenamu ra ka ta mupia yang Dios.’ 13 Simanyan kung panangeren nira yang ipagpakaw̱ut mi tung nira natetenged tung yeen, magkamaningan da ka man tanira ang katulad ka tung ikinumusta ming atia tung nira. Piru kung indi mamananged, bawien mi ra ilem yang ikinumusta ming atia tung nira. 14 Kung ariamu pang balayay nga dayun u kung ariamu pang lansanganay nga distinu, ang pagkatapus indiamu ka enged risibien nira pati yang bitalang nag̱ipagpakaw̱ut mi indi ka enged pamatien nira, magliitamu ra ilem asan. Ug̱aring tung pagliit mi, pakdulan mi ta sasa pang sinyalis. Yang apuk tung banwa nira ang namandepet tung mga kakay mi, ya ray itagbeng-tagbengay mi ug̱ud asan da nga paamanay mi ang yang pagpakuindi nirang atia tung numyu ya ray panuw̱alan nira tung Dios. 15 Iugtulu tung numyu, kung kaw̱utun da nganing yang uras ang ipagsintinsia yang Dios tung tanan ang mga tau, malakan-lakan pa yang parusang dangaten yang mga tag̱a lansangan ang Sodoma may Gomora kay tung dangaten yang mga taung tag̱a maskin ay pang lansanganay ang kumpurming namagpakuindi tung numyu.
Nag̱apabantay Ni Jesus Tanira Natetenged Tung Mga Kaliwag̱an Ang Magkarapanawan Nira Tung Pagturumanen Nira Yang Nag̱ituw̱ul Na Tung Nira (10:16-25)
Marcos 13:9-13; Lucas 21:12-17
16 “Papatandaan mi ta mupia yang bitalaw. Ta yamung pag̱atuw̱ulung magparakaw̱utun yang bitalaw, yang kaalimbawaan mi maning pa tung mga karniru ang duunamu ra ipaangayayu tung mga taung maning pa tung mga kirung talunanen ta kaiseg. Purisu yang maayen ang panularen mi ya ra yang mga iraw ang durug tarem yang mga isip nira pati yang mga kalapati ang durug kaamumu. 17 Nag̱apabantayamu ilem yeen ay may mga masigkanasyun ta mismu ang yay magpadeep tung numyu ang para idimandaamu ra nira tung mga usgadu. Duunamu mismu paburdunay yang pamagmaepet-epet tung mga pagsaragpunan nira. 18 Kung kaisan guyuranamu nirang patalungaen tung mga gubirnadur may tung mga adi pa natetenged tung pagkererengen mi tung yeen. Panlugtan nganing yang Dios ang magbuat ta maning tia tung numyu ug̱ud asanamu nga pakdulay na ta lugar ming magparakaw̱utun tung nira natetenged tung yeen. Pati yang mga kaarumanan ka nirang belag̱an kang mga masigka Israel ta, mapampakaw̱utan mi ka tung mga uras ang atia. 19 Kung pabistaanamu nganing nira ta maning tia, indiamu ilem magpakabegbeg ta mga kulu mi kung unu pay ituw̱al mi u kung ya pa ag̱ari yang pametang-betang mi yang mga bitala mi. Ay kipurki kung kaw̱utun da nganing yang uras ang atia, paisipenamu ra yang Dios kung unu pay ipanuw̱al mi. 20 Ay yang mga bitalang ipanuw̱al mi tung nira, belag̱an numyung sadiling bitala, kung indi, ya ray ipaisipay tung numyung ipabitala yang Espiritu Santong nag̱ipatinir tung numyu yang Ama mi.
21 “Maning taa yang mainabu tung sam pamilya. Kung tinu pay mananged tung Matinlung Balita natetenged tung yeen, ya ray demtan yang mga putul nang idangep tung usgadung ipaimatay. Ang kaisan ya ra kay buaten yang sasang ama tung mga ana nang namagpasirung da tung yeen. Ang kaisan, kung yang mga ginikanan ya ray namagpasirung tung yeen, ya ra kay batukan yang mga ana nirang ipaimatay. 22 May uras ang kaw̱utun ang demtanamu ra ka ta maskin tinu pang tauay arangan da ilem tung yeen ang nag̱akegngan mi. Piru kung tinu pay magpatenten yang isip nang magpadayun ka enged tung pagtaralig̱en na tung yeen, maskin imatayen pa, ya ray tapnayen yang Dios ang ipalg̱ud tung kaliw̱utan ang baklu. 23 Kung yamu dereeg-deeg̱an tung sasang lansangan, magpalaksuamu ra ilem tung dumang lansangan ang para duunamu si magparakaw̱utun. Iugtulu tung numyu yang kamatuuran, baklu mi ra mateptep yang tanan ang mga lansangan taa tung banwa tang naang Israel, ta yuung pag̱aningen ang Maninga Tau, magbalikaw ra*.
Indi Mamaglaum Yang Mga Tauan Ni Jesus Ang Mas Matinlu Yang Buaten Yang Mga Tau Tung Nira Kay Tung Buaten Nira Tung Ni Jesus (10:24-25)
Lucas 6:40
24 “Yang sasang taung pagpaugyat indi maglaum ang tanya mas pang galangen kay tung pag̱ugyat tung anya. Pariu ka tung sasang turuw̱ulun. Indi ka maglaum ang tanya mas pang sapten kay tung ag̱alen na. 25 Purisu yang sasang pagpaugyat kaministiran ang mag̱ing kuntintu tung isip na ang mapasaran ta pariu ka tung nag̱apasaran yang pag̱ugyat tung anya. Pati yang sasang turuw̱ulun, kung mapasaran ta pariu ka tung nag̱apasaran yang ag̱alen na, ya ka. Kung yuung maning pa tung sasang tatay tung pamalay-w̱alay, yuu ag̱aningay ta mga tau ang ti Satanas, yamung lug̱ud tung pamalay-w̱alayu mas pang pakulainenamu nira.
Nag̱apaktel Nang Magpakatenten Ang Mag̱agwanta Tung Padeeg-deeg (10:26-31)
Lucas 12:4-7
26 “Purisu indiamu mag̱eled tung maskin tinu pang tauay ang magkuntra tung numyu. Ay kipurki demdemen mi yang bitalaw: anday nag̱atipig̱an ang indi luw̱awan, anda kay nag̱italuk ang indi makdekan. 27 Purisu kung unu pay nag̱ipag̱aningu tung numyu ang ita ita ilem, ya ray ipagpakaw̱ut mi enged tung publiku maskin unu pay buaten yang mga tau tung numyu. Kung unu pay nag̱ipag̱alas-alasu tung numyu, ya ra kay ipagngel mi tung kadaklan. 28 Indiamu mag̱eled tung mga taung gustu nirang mangimatay tung numyu ang ya ra ka ilem yang mga tinanguni mi ay sarangan nirang patayen, ang pagkatapus anda kay sarang ang mabuat nirang malain tung ispiritu mi. Kung indi, yang dapat ang eldan mi enged, ya ra yang Dios ang yay sarang ang magbuat ta ikadiadu yang tinanguni yang sasang tau pati ispiritu na duun tung impirnu. 29 Dispuis para indiamu mag̱eled tung buaten yang mga tau tung numyu, pademdeman mi ra ilem yang mga kutung ang mga balaynen. Indi w̱a, kung mangalangamu tung palingki, maskin duruang bilug, durung pisan agkabaratu? Piru andang pisan ay kutung may sam bilug ang lumagpak tung tanek ang indi magtandaan yang Ama mi. 30 Ya pa yamung mga tauanu, paw̱aya-w̱ayaanamu pa anya? Ultimung mga bua mi ilem ngani pinamilang na rang tanan. 31 Purisu indiamu mag̱eled. Ay yamu mas maal tung anya kay tung mga kutung ang paneng.
Natetenged Tung Pag̱urubligaren May Pag̱iringwaraen (10:32-33)
Lucas 12:8-9
32 “Kapurisu kung tinu pay mag̱ubligar tung katalungaan yang mga masigkatau na ang tanya sasa rang tauanu, ig disir ta yeen, kung kaw̱utun da nganing yang uras, yuu kay magpailala tung anya tung katalungaan ni Ama duun tung langit ang tanya sasa ra ka man tauanu. 33 Piru kung tinu pay mag̱ingwara tung yeen tung katalungaan yang mga masigkatau na ang tanya belag̱an tauanu, ig disir ta yeen, yang buatenu, ingwaraenu ka tung katalungaan ni Ama duun tung langit ang tanya belag̱an ka man tauanu.”
Ti Jesus Ya Ray Pagbelag̱anan Ta Isip Yang Sam Pamilya (10:34-39)
Lucas 12:49-53; 14:26-27
34 Mag̱aning ti Jesus ang nagpadayun yang bitala na, “Indiamu maglaum ang yang inangayu taa ang para yang tanan ang mga tau mamag̱uruyunan dang mamagsarasaan, kung indi, asan da ngani mamagsuruag-suag̱an natetenged tung pagpabetang nira tung yeen ang indi ra magpariu-pariu. 35 Ayw̱a indiamu paamanenu, sindu anday dumang pakaw̱utun na, kung indi, yang sam pamilya magberelag̱an da ta kinaisipan may kinaisipan. Yang sasang lalii magbelag̱an ta kinaisipan tanirang mag̱ama. Yang sasang baw̱ay magbelag̱an ka ta kinaisipan tanirang mag̱ina. Yang sasang minag̱aren ang baw̱ay magbelag̱an ka ta kinaisipan tanirang magpunyangan ang baw̱ay. 36 Bilang yang magkuntra enged tung sasang tumatalig tung yeen ya ra mismu yang may kaampiran tung anya. 37 Purisu katulad tung sasang ana, kung yang gegma na tung ginikanan na ya ray lusu tung gegma na tung yeen, yang taung atia, indi magkabag̱ay tung yeen ang ugyatanu pa. Pariu ka tung sasang ginikanan. Kung yang gegma na tung ana na ya ray landaw tung gegma na tung yeen, ya ka, indi ka magkabag̱ay tung yeen ang ugyatanu pa. 38 Kung tinu pay indi magpakatenten ang mag̱agwanta tung mga kaliwag̱an ang maskin ipalansang pa tung krus ig magpalalang ka tung yeen, yang taung atia indi magkabag̱ay tung yeen ang ugyatanu pa. 39 Kung tinu pay pagsikad ang yang sadili na ang pirmi tung matinlu, asan da nga kapa-kapaay na yang kaampiran na tung yeen. Piru kung tinu pay mamirdi tung sadiling kalelyag̱an na natetenged tung yeen ang yuu ray ipalusu na ta gegma na, asan nga siguruay na yang kaampiran na tung yeen ang yay pagnatisan nang asta tung sampa§.
May Ibles Yang Dios Tung Kumpurming Magtaw̱ang Tung Mga Manigparakaw̱utun (10:40-42)
Marcos 9:37; Lucas 10:16; Marcos 9:41
40 “Tung pagliliw̱utun ming pagparakaw̱utun yang bitalaw, kung tinu pay mag̱asikasu tung numyu tung balay na, katimbang nang yuu kay nag̱asikasuen na. Dispuis kung tinu pay mag̱asikasu tung yeen, katimbang na ka ang yang nagtuw̱ul tung yeen, ya kay nag̱asikasuen na. 41 Kung tinu pay mag̱asikasu tung numyung pag̱apanuw̱ulung magpalatay yang bitala yang Dios natetenged ag̱ilalaenamu ka anyang maning ka man tii, may ibles yang Dios tung anyang magkapariu ka tung ibles na tung numyung mga manigpalatay. Kung tinu pay mag̱asikasu tung numyung matinumanen tung nag̱auyunan yang Dios natetenged ag̱ilalaenamu ka anyang maning ka man tii, may ibles ka yang Dios tung anyang magkapariu ka tung ibles na tung numyung matinumanen. 42 Kung tinu pay magtaw̱ang tung numyung mga tauanu, maskin aranek ta pagkabetang ig maskin gesyeng bag̱ay ra ilem yang itaw̱ang na ang katulad ka tung sam basu ra ilem ang waing malamig ang ipainem na tung numyu natetenged ag̱ilalaenamu ra ka anya ang yamu nag̱atuw̱ulu, iugtulu tung numyu, siguradung balesan ka enged yang Dios,” mag̱aning.
* 10:23 Indi na ra ilem sinambit kung tung ay pa magbalik. Maskin indi magsarasaan ta pag̱intindi yang mga sag̱ad kung unu pay gustu nang ianing, mas matinlu ang intindien ta ang ya ra yang pagbalik na tung ni Ama na duun tung langit. Bilang baklu ra makumplitu nira yang itinuw̱ul na tung nira tung 10:6, kung nagpaabwat da tung langit ang nagbalik tung ni Ama na. 10:25 Tung bitalang Giniriego “ti Beelzeboul”. Atii kanay yay sasang pangguuy yang mga Israel tung ni Satanas. 10:38 “maskin ipalansang pa tung krus” Tung bitalang Giniriego maning taa: “Kung tinu pay indi magsakan yang krus na.” Yang gustu nang ianing, belag̱an ang mag̱aning ang yang tanan ang mga tauan na dapat ang masigpalansang tung krus ang katulad ka tung anya. Kung indi, yang linagpakan na, kumpurming tinu pay tauan na, dapat ang pirming magparanek ang magpalalang tung anya, maskin unu pay pakaw̱utun yang pagparanek na, kung kalug̱ian man, u kung kaeyakan man u kung tigbaken man u kung imatayen man, agwantaen nang tanan. § 10:39 Parariu ta palaksu yang Mateo 16:25; Marcos 8:35; Lucas 9:23; 17:33; Juan 12:25.