20
Pol i vaghɨliya Masedoniya na Grik e lenji valɨvaŋga
1 Mbaŋa vama gaithɨ laghɨye e ghembako tɨne iko, Pol i kula vathavathaŋgiya raloŋweloŋweghathɨ, i giya vavurɨgheghe weŋgi na i ghaoloŋaŋgi, amba i iteteŋgi na i wa Masedoniya.
2 I vaghɨliya e valɨvaŋgako iyako tɨne na i giya vavurɨgheghe i ghanagha weŋgiya gharɨgharɨ, ko amba ve vutha Grik ele valɨvaŋga,
3 na manjala umboto i yaku gheko. I munje ma i kuki na i wa Siriya, ko iyemaeŋge i loŋwevaidiya Jiu thɨ vona ghae na thɨ munjeva ne thɨ unɨghɨ. I vɨva le renuwaŋa na tembe i ghatharava Masedoniya.
4 Gharɨgharɨke thiyake va weinji Pol: Sopeta, Pilas nariye, iye rara Bereya; Tesalonaika gharɨgharɨniye theghewo, Aristakas na Sekandas; Gaiyus rara Deb; Timoti; na gharɨgharɨ theghewova Taikikas na Tropimas thɨ mena Eisiya ele valɨvaŋga.
5 Gharɨgharɨke thiyake thɨ rakaviva Treos na thɨ roroghagha weime.
6 Weime Pol vambowo wo yaku Pilipai ghaghad Bred Ma Weiye Isɨt gha Thaga iko na e ghereiye amba wo kuki, na mbaŋa theghelima e ghereiye ko amba wo vutha weŋgiya ghamauneko Treos e tɨne na mbowo wo yakuva wik umbwara.
Pol i vamora thegha me ghenedobu le vavaghare e tɨne
7 Wik ghambaŋa i viva e tɨne wo mevathavatha na woya ghanɨŋga na regha, wo renuwaŋakikiya Jisas le mare. Pol i vavaghare weŋgiya gharɨgharɨ, na mbe i utuutu vara ghaghad gougou mborowa, kaiwae ne ighɨviya kaero i iteteŋgi.
8 Ŋgoloko iyava wo mevathavathakowe vama thɨ verowoŋgi eŋge. Ghime va wo yaku e bwanatoninji yavoro na kadɨŋeŋe lemoyo thiya ra.
9 Thegha regha idae Yutiko, va i yaku e dedele. Pol vambe ina e vavaghare tɨne na Yutiko marae kaero i ŋge moli na i ghenetena nuwae, i dobu e ŋgoloko bwanatoninji ghadedele yavoro na ve unja e bwadebwade ghare. Thɨ nja thɨ mwanavairɨ kaero yawaliye meko.
10 Pol i njareghamba, i dipoumu e vwatae, i thombumbu na iŋa, “Tha hu rerenuwaŋa kaiwae, kaero e yawayawaliyeva.”
11 Pol i njogha e ŋgolo ndamwa, amba weiyaŋgiya raloŋweloŋweghathɨ thiya ghanɨŋga na thɨ renuwaŋakikiya Jisas le mare. Mbowo i tubweva le utuutuma ghaghad varae i yovoro amba i wareri.
12 Gharɨgharɨ thɨ yovaŋguya theghama, mbe e yawayawaliye, na weinji lenji warari laghɨye.
Wo kuki Treos na wo wa Mailitas
13 Ghime va wo viva e waŋga na wo kuki Asos kaiwae, na teva vo doweva Pol e ghembako iyako. Va i vakatha ŋgoreiyake kaiwae amalaghɨniye va nuwaiya i reŋa bode.
14 Mbaŋa wo vevaidime Asos, kaero wo thava weime e waŋga, wo kuki na wo wa Mitilin.
15 Ighɨviya wo kuki e ghembako iyako wo wa vo womavutha e raurau regha idae Kaiyos, ko mava wo ru maya moli. Mbaŋa theghewoniye wo vutha Samos, na ighɨviya vena vo womaru Mailitas.
16 Pol va le renuwaŋa ŋgoreiye na wo womareŋawa Epesas na thava i vakowana ghambaŋa Eisiya ele valɨvaŋga, kaiwae vama riwae i sirari. Va nuwaiya ve vuthakai Jerusalem amba muyai Pentikos gha Thaga, thoŋgo valɨkaiwae.
Pol i lavolevoleŋgiya Epesas giyagiyaniye
17 Ko iyemaeŋge mbaŋa Pol vamba ina Mailitas kaero i variya toto weŋgiya raloŋweloŋweghathɨ ghanjigiyagiya Epesas e tɨne na thɨ mena amalaghɨniyewe.
18 Mbaŋa thɨ vutha kaero i dage weŋgi iŋa, “Kaero hu ghareghareŋgo mbaŋa va ya yaku weiŋguyaŋgiya ghemi, i ri mbaŋaniye va ya vuthakai weŋga Eisiya ele valɨvaŋgake tɨne.
19 Weiye lo gharenja na lo randa ya vakatha Giya le kaiwo, na mbe ya ghataŋaghathɨ vuyowo thɨ ghanagha thɨ rakarakaraŋgi weŋgiya Jiu kaiwae mbaŋa lemoyo va thɨ vona ghaŋgu.
20 Hu ghareghare mava ya ravunyivunyiya bigi regha weŋga iya valɨkaiwae i thalavuŋga, ko iyemaeŋge ya vavaghareŋa weŋga gharɨgharɨ e maranji na mbe ghemi e lemi ŋgoloŋgolo tɨnenji.
21 Wabwi theghewo weŋgi, Jiu na Grik, ya giya utu vurɨgheghe weŋgi na mbala thɨ roitete na thɨ ndeghereiye wanaŋgiya lenji tharɨ na ghamwanji i ghemba Loi na thɨ loŋweghathɨgha ghanda Giya Jisas.”
22 “E mbaŋake iyake Nyao Boboma i mbaroŋaŋgo na ya wa Jerusalem, ko ma ya ghareghare budakai ne ve yomara e ghino gheko.
23 Mbe ya ghareghare eŋge vara e ghembaghembako wolaghɨye Nyao Boboma i vatomwe thiyo na vuyowo thɨ roroghagha e ghino.
24 Ko iyemaeŋge ma ya rerenuwaŋa yawaliŋgu kaiwae na yaŋa iye bigi laghɨye e maraŋgu. Mbema nuwaŋguiya eŋge vara ya vakatha kaiwoke iya Giya Jisas va i wogiyake e ghino na ya vakathavao. Kaiwoniye ya utuŋa Toto Thovuye Loi le mwaewo utuutuniye.”
25 “E mbaŋake iyake kaero ya ghareghare e ghino, ghemi iyava ya ghaona ya utuutu e ghemi Loi le ghamba mbaro utuutuniye, ma tene mbaŋa reghava hu thuweŋgo.
26-27 Iya kaiwae ya dage e ghemi noroke, Loi le renuwaŋako wolaghɨye kaero ya utuŋavao e ghemi, ma te ya ravunyivunyiva regha e ghemi, na thoŋgo ghemi regha i ghawe moli, ma ghino lo tharɨ, mbe amalaghɨniye le tharɨ.
28 Ghemi randeviva hu njimbukikiŋga ghamimberegha, na tembe hu njimbukikiŋgiva sip, iya Nyao Boboma va i bigirawe e nɨmamina na hu njimbukiki. Ŋgoramiya sip gharanjimbunjimbu, hu njimbukikiŋgiya Loi le ekelesiya, kaiwae nariye ghamberegha va i mare kaiwanji, na iye le gharɨgharɨ.
29 Ya ghareghare ne lo wareri e ghereiye ravavaghare kwanɨkwan, ŋgoreiya mbugha lavalavarɨ, tene thɨ rakamena na thɨ rakaru e tɨnemina na thɨ vakowanaŋgiya sip.
30 Tembe ŋgoreiyeva, gharɨgharɨ vavana tene thɨ rakavirɨ e tɨnemina na thɨ utuŋa utu kwanɨkwan vavana na thɨ yaroŋgiya raloŋweloŋweghathɨ na thɨ vaŋguruwoŋgi e lenji wabwi tɨne.
31 Iya kaiwae hu njimbukikiŋga na hu renuwaŋakikiya theghathegha umboto e tɨne, gougou na ghararaghɨye mbaŋa regha na regha e tɨne, ya vavanuwovɨrɨŋga weiye lo randa.”
32 “Ya bigiraweŋga Loi e nɨmae ghare na le mwaewo bwagabwaga utuutuniye i njimbukikiŋga. Iye valɨkaiwae i vavurɨghegheŋaŋga na le mwaewo va i vivatharawe le gharɨgharɨke wolaghɨye kaiwanji, tene i vanjoŋa e ghemi.
33 Ma ya maraloghelogheŋa lolo regha le mani o ghakwama.
34 Kaero hu ghareghare ghamimberegha, mbe ghino vara wombereghake ya vakaiwoŋa nɨmanɨmaŋguke na thebigiya ghino na wouneke nuwameiya wo vaidiŋgi.
35 Na mbaŋake wolaghɨye ya vatomwe kamwathɨ weŋga, thoŋgo ra kaiwo weiye la vurɨgheghe, ŋgoreiya ghino lo vakathake, na valɨkaiwae ra thalavuŋgiya thavala kaero thɨ rovala, na ra renuwaŋakikiya Giya Jisas le utuma iya iŋama, ‘Thoŋgo mbema ra mbanɨmba eŋge ghawarari seiwo, ko thoŋgo ra giyagiyayathu ghawarari i laghɨye moli.’ ”
36 Pol i utuvao le utuko, amba i ronja e gheghe vuvuye weiyaŋgi na thɨ naŋgo.
37 Taulaghɨko thɨ thombumbwa Pol na thiya randa laghɨye.
38 Lenji nuwatharɨ rɨghethoru moli iya Pol le utuke iŋake, “Ma tene mbaŋa reghava hu thuweŋgo.” Amba weinji na vethɨ vaŋgurawe e waŋga.