19
Awarra Zacchaeus Yuwutimarti Ngini Yimata-kuluwunyi Ngawa-yuwuni Jesus.
Luke 19:1-10
1 Kiyi ngawa-yuwuni Jesus tuwanga yipangulimayi kapi awinyirra jarrumoka api papi yimi kapi awarra murrakupuni Jericho api waya yinkitayi yuwuja kapi nyoni murrakupuni api karluwu pili tayikuwapi tiwi purru-wutimarti ngini pimata-kuluwunyi ngarra.
2 Awungaji kapi Jericho yati tini yimuwu ngini ngarra yintanga awarra Zacchaeus. Ngarra awarra waki yimi ngini (for) awuta Roman alawuruwi amintiya nanginta yimani awuta ngarra-mamanta Jews awarra kunawuni ngini tax. Awarra Zacchaeus alawura kapi awuta Jews kapi nanginta pirimani awarra kunawuni ngini tax. Ngarra yingarti kunawuni yuwuni (had) awarra Zacchaeus.
3 Ngarra yuwutimarti ngini yimata-kuluwunyi ngawa-yuwuni api karluwu pili awuta tayikuwapi tiwi mimpa pirimi kapi ngawa-yuwuni amintiya awarra Zacchaeus ngarra karuwuni
4 api ngarra kalikali yimi aringampi kiyi yipakilinga kangi awinyirra arikulanga purinjirringa api yimi kangi ngatamiya, “Ngiya arnapa ngurumuwu awungarra api karri awarra nayi Jesus awunu-wuriyi yinkitayi api awungarri ngiya wiyi ngipakuluwunyi ngarra,” yimi.
5 Kiyi karri ngawa-yuwuni papi yimi awungarruwu kangi awinyirra purinjirringa api yipakuluwunyi kuriyuwu api yimi kapi awarra Zacchaeus, “Aya, Zacchaeus,” yimi. “Tayapirraya murruka pili ngiya nguwutimarti ngini ngimata-muwu kapi nginja japuja ningani,” yimi ngawa-yuwuni.
6 Api awarra Zacchaeus kukunari yimi api murruka yipapirraya kiyi yimarruriyi ngawa-yuwuni kangi ngarra japuja. Awungarruwu wuta purumuwu pili wuta wiyi wuwapa yinkiti.
Awuta tayikuwapi tiwi pirripapunya awarra Zacchaeus amintiya ngawa-yuwuni awungarruwu kapi ngarra japuja Zacchaeus
7 api karri pirripakuluwunyi awarra ngawa-yuwuni yipawuriji yilaruwu api jukuta pirimajirri (whispered) ngini, “Pilikama ngarra yipawuriji yilaruwu kapi ngarra japuja awarra nayi ngini jirti tini?” pirimi.
8 Kiyi awarra Zacchaeus karri ngarra yipakuluwunyi awuta tiwi jukuta pirimajirri api awungarri kutupi yimi kiyi yuwuriyi kapi turruwuni api ngawa-yuwuni yipapunya ngarra. Kiyi awarra Zacchaeus kuluwuta tayinti yimi kapi awuta tiwi api kiyi yipakuluwunyi ngawa-yuwuni awarra ngini ngawa-alawura Jesus api yimi kangatawa, “Aya,” yimi. “Nginja awarra ngini ngiya-alawura api awarra arramu-kaminawuti ngini ngiya nguwuni api ngiya wiyi ngipakirayi yingarti awarra arramu-kaminawuti kapi awuta tiwi kapi wuta karri-kamini yinkiti amintiya kunawuni. Amintiya karri ngiya nanginta ngirimani kunawuni ngini tax kapi ngiya-mamanta Jews api ngiya yingarti kunawuni nanginta ngirimani api ngurru-wungamini (took) yingampa awarra kunawuni ngini (for) ngiyalamiya api ngiya wiyi ngipakiray-awurli (give back) awuta tiwi yingarti kunawuni, nginingaji ngini ngiya ngurru-wunga 100 pwaja (coins) api ngiya wiyi ngipakiray-awurli 400 pwaja kangi wutawa.” Ngarra awarra yipangiraga awarra Zacchaeus kapi ngawa-yuwuni.
9 Kiyi ngawa-yuwuni yimi kangi awarra Zacchaeus, “Nginja amintiya nginja-ngirimipi kapi nuwiyati japuja api nuwa warntirrana ngarra-mawampi Abraham. Ngawa-rringani ngini kuriyuwu waya putuputuwu yipakirayi (has forgiven) nginja amintiya nginja-ngirimipi awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani (the wrong you've done) pili nginja putuputuwu jipakiray-amiya awarra jirti ngini nginja jiyikirim-ani.
10 Ngiya ngunuwuriyi kapi awarra naki murrakupuni (to this earth) pili ngiya ngurru-wutimarti ngini kularlaga ngimatami nuwa tiwi kapi karluwu ngimpapunya ngawa-rringani angatawa jarrumoka. Yita ngiya nguwutimarti ngini ngarra ngawa-rringani putuputuwu yimata-kirayi (to forgive) nuwa arikutumunuwi awarra jirti ngini nuwa ngintiri-kirim-ani. Ngiya awarra nuwa-yuwuni nuwa tayikuwapi tiwi.” Ngarra awarra ngawa-yuwuni yipangiraga kapi awarra Zacchaeus. Kiyi ngawa-yuwuni yipumwari awarra Zacchaeus, api yipapunya awinyirra jarrumoka angi juwuja kapi Jerusalem, wuturiyi ngarra-mamanta.
Ngawa-yuwuni Jesus Yipakilinga Kuriyuwu Kapi Donkey Api Yuwuriyi Kapi Jerusalem.
Luke 19:28-40
28 Kiyi ngawa-yuwuni Jesus yuwuja-la kapi Jerusalem wuturiyi ngarra-mamanta amintiya tayikuwapi tiwi pirripapunya ngarra.
29-30 Kiyi wuta pirripangulimayi kapi awinyirra jarrumoka angi ampuriyi kuriyuwu kapi awarra arikulani jupunyini (mountain) ngini wuta pirimamula (called) ‘Mount of Olives’. Api awarra jupunyini yinkitayi kapi Jerusalem. Awungarruwu kapi awarra jupunyini yirrara town, ngini wuta yintanga Bethphage amintiya Bethany. Karri ngawa-yuwuni amintiya ngarra-mamanta waya yinkitayi purruwuja kapi awarra yirrara town api ngawa-yuwuni nimarra yimi kapi yuwurrara ngarra-mamanta, yimi ngini, “Nuwa aringampi nyirru-wariyi kapi awarra nayi town. Karri nuwa papi ngimpirimi awungarruwu api nuwa wiyi awungarri ngumpunyayi yati donkey ngini wuta arlipurringa pirikimirna awarra. Karri-kuwapi pirripakilinga kapi awarra donkey nanuwanga. Karri ngumpunyayi awarra donkey api tikimati nyirrami arlipurringa amintiya nyirra-marruripa awarra donkey kangiya.” Ngawa-yuwuni yimi awarra kapi awuta yuwurrara ngarra-mamanta.
31 Kiyi ngarra nyoni nginaki yimi kapi awuta yuwurrara ngarra-mamanta, “Ngini wuta nanginta wurimi nuwa, ‘Pilikama nuwa tikimati ngimpijingi-mi awarra arlipurringa kapi awarra donkey?’ api nuwatuwu nyirrami kangi wutawa, ‘Awarra nayi Jesus ngini ngarra ngawa-alawura api ngarra awutimarti naki donkey.’ Awarra nyirrami kapi awuta tiwi,” yimi ngawa-yuwuni kapi awuta yuwurrara ngarra-mamanta.
32 Kiyi awuta yuwurrara ngarra-mamanta purruwuriyi kapi awarra town api karri wuta papi pirimi awungarruwu api wuta purruwunyayi awarra donkey nginingaji ngarra ngawa-yuwuni yuwuntiyarra awuta.
33 Api karri wuta tikimati purru-wujingi-mani awinyirra arlipurringa kangi awarra donkey ngarra miraka api awuta tiwi kapi wuta purruwuni awarra donkey pirimi kangi wutawa, “Pilikama nuwa tikimati ngimpijingi-mi arlipurringa kapi awarra naki donkey?” pirimi.
34 Api awuta yuwurrara pirimi kapi awuta, “Awarra nayi Jesus ngini ngarra ngawa-alawura api ngarra awutimarti naki donkey,” pirimi awuta yuwurrara. Api awuta tiwi pirimi, “Manya. Nyirra-marruriyi awarra kapi awarra nayi Jesus,” pirimi.
35 Kiyi awuta yuwurrara pirimarruriyi awarra donkey kapi ngawa-yuwuni.
Kiyi ngawa-yuwuni ngarra-mamanta tikimati pirimi angi-wutawa yurruka kuluji kiyi pirripamukuri awinyirra kuluji kapi awarra donkey ngarra jukwartanga, kiyi wuta purruwani (helped) ngawa-yuwuni ngini yipakilinga kapi awarra donkey.
36 Kiyi ngawa-yuwuni yuwuja-la kapi Jerusalem.
Kiyi karri ngawa-yuwuni yuwuja api awuta tayikuwapi arikutumunuwi tikimati pirimi angi-wutawa yurruka kuluji api purruwunyawu awinyirra kuluji kapi jarrumoka api kiyi awarra donkey yipangulimayi kapi awinyirra kuluji. Wuta awungani pirimi pili wuta pirimajawu ngini ngawa-yuwuni ngarra warntirrana ngatawa.
37 Kiyi ngawa-yuwuni amintiya awuta tayikuwapi tiwi purruwuja-la kapi Jerusalem. Kiyi wuta purrupumwari awarra jupunyini ngini Mount of Olives api pirripapirraya kapi yakuluwuni api awungarri wuta waya yinkitayi kapi Jerusalem. Waya awungaji awuta tayikuwapi ngarra-mamanta ngawa-yuwuni api wuta makirrana puru-kuruwarni (thanked) ngawa-rringani pili wuta kukunari pirimi api kuwayi pirimi ngini, “Ngawa-rringani ngini kuriyuwu api ngarra warntirrana pupuni pili ngarra yipakirayi naki Jesus power ngini awarra yingarti mirrikili (miracle) yikirimi. Ngawa nginti-pakuluwunyi ngarra ngini yikirimi awarra mirrikili,” pirimi.
38 Kiyi pirimi, “Ngawa-rringani yini-pangirri (sent) naki Jesus awungarra kapi naki murrakupuni (to this earth) amintiya yikirimi ngarra ngini king arimi kangawula. Api ngawa-rringani amintiya awuta kapi wurumuwu kuriyuwu kangatawa api wuta kukunari wurimi kangi ngawa-yuwuni api nginingaji ngawula ngawurra-kuruwarni (let us thank) ngawa-rringani ngini kuriyuwu.” Awarra jingawu pirimi awuta arikutumunuwi.
39 Yingampa Pharisees pirripapunya awuta tayikuwapi tiwi api pirimi kapi ngawa-yuwuni, “Aya, Rapayi, tajiyarra nginja-mamanta ngini wuta pimata-wunjarli (be quiet),” pirimi awuta Pharisees. Awarra yintanga Rapayi api awuta Jews wupakirayi awarra yintanga kapi awuta wawurruwi kapi wunu-waluwa (teach) arikutumunuwi ngini-wutawa ngirramini (law).
40 Api ngawa-yuwuni yimi kapi awuta Pharisees, “Ngini ngiya-mamanta wuta karluwu jingawu wurimi amintiya wuru-kuruwarni ngiya api kapinaki yingarti waranguwi kapi jarrumoka wuta wiyi jingawu wurimi amintiya wiyi wuru-kuruwarni (thank) ngiya,” yimi ngawa-yuwuni.