22
Bayu̱daaya mbahanuula kwita Yesu
(Matayo 26:1-5; Maliko 14:1-2; Yohaana 11:45-53)
Bwile bwa Ki̱ghenu̱ kya Migaati̱ Etalimu Ki̱tu̱mbi̱so, na Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo, bukaba buli haai ku̱hi̱ka. Bakulu baa bahongi̱ na beegheesi̱ya baa bilaghilo baanabbalagha mulingo ghwakwitilamu Yesu mu ki̱bi̱so haabwa kwobaha bantu.
Yu̱da Esikalyota naasi̱i̱ma ku̱ghobeli̱ya Yesu
(Matayo 26:14-25; Maliko 14:10-21)
Bwile obu bwonini Si̱taani̱ aatandika ku̱koleesi̱ya Yu̱da Esikalyota omui mu beeghesebuwa baa Yesu eku̱mi̱ na babili. Aaghenda mu bakulu baa bahongi̱ hamui na bakulu baa baasilikale abaalindagha Numba ya Luhanga. Aahanuula nabo mulingo oghu akugubha kubakoonelelamu kukwata Yesu. Obu baaghu̱u̱ye ebi Yu̱da oghu akwete ku̱bu̱gha, baadheedhuwa kandi baamulaghiisani̱ya kumusasula sente haabwa mulimo oghu. Yu̱da oghu aasi̱i̱ma sente esi baamulaghiisani̱i̱ye esi, du̱mbi̱ bwile obu bwonini aatandikilʼo kubbala kahanda kaa kuhaayo Yesu mu bantu aba mu ki̱bi̱so.
Kilo kya Ki̱ghenu̱ kya Migaati̱ Etalimu Ki̱tu̱mbi̱so, kandi eki baasalilaghamu kyana kya ntaama kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo kyahi̱ka. Yesu aatuma Peetelo na Yohaana naaghila ati, “Mughende mu kibugha kya Yelusaalemu mututeekani̱i̱li̱je ki̱i̱kalo hamui na kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo eki etu̱we boona tukuliila hamui.”
Baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Okubbala tukuteekani̱li̱ye kiyo haa?”
10 Aabaghila ati, “Mukuba makaki̱dha muti mu kibugha kya Yelusaalemu, mukusanga musaasa eetwi̱ki̱ye munagha ghwa maasi. Mumukwame ku̱hi̱ki̱ya mu̱ki̱dhi̱ye mu numba hambali akughenda. 11 Du̱mbi̱ mughile mukama wayo muti, ‘Mwegheesi̱ya aatu̱tu̱mi̱ye ku̱ku̱bu̱u̱li̱ya tuti: Kisiika kili haa, hambali eye hamui na beeghesebuwa be bakuliila kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo?’ 12 Akubooleka kisiika kiinamu̱li̱to kya kai̱na yaakabili, bakiteekani̱i̱je kandi kilimu bu̱li̱ kantu. Haaliimuwo mwatuteekani̱li̱ja kiihulo eki.”
13 Beeghesebuwa aba baaghenda, baasanga bintu bili kwonini ngoku Yesu aabaghambiiye. Baateekani̱ja kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo.
Kiihulo kya Mukama
(Matayo 26:26-35; Maliko 14:22-31; 1 Bakoli̱nto 11:23-25)
14 Obu bwahi̱ki̱ye lwagholo, Yesu na bakwenda be baaghenda kuliya. 15 Mbanaliya, aabaghila ati, “Neeghombeeye kimui kuliya naanu kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo kini ntakaboona-boone. 16 Mbaghambiiye majima tankutodha kuliya naanu kiihulo kini ku̱hi̱ki̱ya obu tulikiliila hamui mu bu̱lemi̱ bwa Luhanga.”
17 Niibuwo aakwete kiikopo kya vi̱i̱ni̱, aasaba naasi̱i̱ma Luhanga, aabaha kiyo, naaghila ati, “Enu̱we boona munuwʼo. 18 Mbaghambiiye, tankutodha kunuwa vi̱i̱ni̱ ku̱hi̱ki̱ya obu nditodha kughinuwa bu̱lemi̱ bwa Luhanga mbwasi̱ye.”
19 Niibuwo aakwete mugaati̱, aasaba naasi̱i̱ma Luhanga, aaghubhegha, aaghuha beeghesebuwa be, naaghila ati, “Ghuni ni mubili ghwanje, oghukuheebuwayo haabwanu. Kini mukikolaghe kunjisuka.”
20 Niikiyo kimui dhee, obu baamali̱ye kuliya mugaati̱ oghu, aatodha aakwata kiikopo kya vi̱i̱ni̱, aaghila ati, “Kiikopo kini ni ndaghaano mpyaka ya saghama yanje eghi ekuseesuwa haabwanu.” 21 Niibuwo aatodhi̱ye aaghila ati, “Dhaani mu̱ntegheeleli̱ye! Oghu aku̱ngobeli̱ya niibuwo twaliya naye endindi! 22 Eye Mwana wa Muntu aku̱ku̱wa ngoku kyateekani̱ji̱bu̱u̱we, bhaatu oghu aku̱mu̱ghobeli̱ya ngalikibona!” 23 Beeghesebuwa baa Yesu aba, baatandika ku̱bu̱u̱lani̱ya mbabbala kumanya oghu akubbala kukola kintu eki.
Kubbala bukulu
24 Beeghesebuwa baa Yesu baatandika kuhakangana bonkaha-na-bonkaha, mbabbala kumanya oghu akubabaamu mukulu. 25 Niibuwo aabaghi̱li̱ye ati, “Bakama baa batali Bayu̱daaya, bakulemagha bantu baabo na ki̱ku̱bha, kandi na balemi̱ abali na bu̱toki̱ bakweghilaghamu bantu baa bantu. 26 Bhaatu enu̱we mutaba mutiyo, oghu akubbala kubabaamu mukulu, abhonganuuwe kudhoota, abe nga muto waanu, kandi mu̱heeleli̱ya waanu. 27 Dhaani oghu baku̱hu̱ti̱yagha ni ani̱? Oghu akusembejagha biliyo kedha oghu bakubisembejagha? Majima oghu bahu̱ti̱i̱ye ni oghu bakubisembejagha. Bhaatu ni̱i̱si̱ye mbalimu nga musembeja waanu. 28 Enu̱we mwakaaye nanje mu kulengeesebuwa kwanje. 29 Nahabweki ngoku Tita ampaaye bu̱toki̱ bwa kufooka mu̱lemi̱, nanje dhee ndibafoola balemi̱. 30 Nkukola eki niikuwo tuliilaghe hamui mu bu̱lemi̱ bwanje, tulemele hamui bilo nʼebilo, kandi bu̱li̱ omui asitame haa ntebe ya bukama mu ntebe eku̱mi̱ nʼebili ni̱mu̱twi̱la musango ntu̱la eku̱mi̱ nʼebili sya I̱saaleeli̱.”
31 Yesu aaghila ati, “Si̱mooni̱, Si̱mooni̱, ontegheeleli̱ye! Si̱taani̱ aasabi̱ye Luhanga ku̱mu̱si̱i̱mi̱lani̱ya kubalengesa enu̱we boona niikuwo muleke ku̱mpi̱ki̱li̱ja.* 32 Bhaatu naabasabiiye kukila munu uwe Si̱mooni̱ nti otaleka ku̱mpi̱ki̱li̱ja, nanga bwile bu̱ku̱hi̱ka okukuukilila, bhaatu haanu̱ma ya ku̱hi̱ki̱li̱ja kwawe oku kutodha kuguma, weekambi̱i̱si̱ye baanakyawe kutodha kuba na ku̱hi̱ki̱li̱ja ku̱gu̱mi̱ye.”
33 Peetelo aamughila ati, “Mukama wanje, neeteekani̱i̱je kughenda mu nkomo kandi ku̱ku̱wa hamui naawe.”
34 Yesu aamughila ati, “Peetelo, obwalo mukilo nkoko atakakooki̱ye okuba nuwaaneehighaane kasatu oti toomani̱ye.”
35 Niibuwo Yesu aabu̱u̱i̱ye beeghesebuwa be aba ati, “Obu naabatu̱mi̱ye kutebeja mutali na sente, bikapa, kedha nkai̱to, buuye haliyo eki mwetaaghi̱si̱bu̱u̱we?”
Baamukuukamu bati, “Bbaa.”
36 Aatodha aabaghila ati, “Bhaatu endindi bintu byahi̱ndu̱ki̱ye. Oghu ali na sente aghende nasiyo, nʼoghu ali na kikapa eki akubungagha nakiyo akitwale dhee. Oghu atali na kihiyo aghu̱li̱ye kooti̱ yee, sente esi̱ku̱lu̱ghamu asighulemu kihiyo. 37 Eki naabaghambiiye eki mukikole nanga ndimabaghambila kini nti: Ebi Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we hambele bi̱mbu̱ghi̱yʼo bikulaghiluwa kumbʼo. Mu Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we haliyo hambali bi̱ghi̱li̱ye biti, ‘Bakamubalila mu nkoli̱ sya bibhi.’* Kandi ebyampandi̱i̱ku̱u̱wʼo bili haai ku̱hi̱ki̱i̱li̱la.”
38 Baamughila bati, “Mukama waatu olole, hani tuliyo na bihiyo bibili.” Yesu aabaghila ati, “Ebi bimali̱ye.”
Yesu naasabila haa mwena Oli̱va
(Matayo 26:36-46; Maliko 14:32-42)
39 Yesu aatuwa, aaghenda haa mwena Oli̱va ngoku aakakolagha, na beeghesebuwa be baamukwama. 40 Obu baaki̱dhi̱yeyo, aabaghila ati, “Musabe niikuwo kwohebuwa kutabasi̱ngu̱la.” 41 Du̱mbi̱ aabalu̱ghʼo, eesu̱kanʼo kabhii haakpengbu̱, aateeli̱ya, aasaba naaghila ati, 42 “Tita, nuwaabaaye osi̱i̱mi̱ye otaleka nimbona-bona ntiyo, bhaatu kitaba ngoku si̱ye mbbali̱ye, kibe ngoku obbali̱ye.” [ 43 Niibuwo omui mu baamalai̱ka aalu̱ghi̱ye mu eghulu, aamu̱gu̱mi̱ya. 44 Yesu aasabila kimui nanga akaba eehi̱ghu̱u̱ye bujune na kutuntula kwamaani̱. Ti̱ kiseleeleliyo ki̱su̱si̱ye saghama kyatandika ku̱mu̱hu̱li̱kanga nkinatoona hansi.]
45 Obu aamali̱ye kusaba, aamuka aakuuka hambali beeghesebuwa be bali. Aabasanga baghwesaghiiye haabwa kutuntula kukani̱ye okwabamali̱ye maani̱, kyaleka baaghwesaghila. 46 Aahi̱ka aabasu̱su̱mu̱la, aabaghila ati, “Mughwesaghiiye nangaaki? Muumuke musabe niikuwo kwohebuwa kutabasi̱ngu̱la.”
Mbakwata Yesu
(Matayo 26:47-56; Maliko 14:43-50; Yohaana 18:3-11)
47 Atakahendekeei̱ye ku̱bu̱gha, Yu̱da omui mu beeghesebuwa be eku̱mi̱ na babili aasa ahikiiye kiigambi̱ kya bantu. Aahi̱ka eebinga Yesu, aamughuwa mu ki̱ku̱bha. 48 Yesu aamughila ati, “Yu̱da, olimaghobeli̱ya Mwana wa Muntu noomughuwa mu ki̱ku̱bha?”
49 Obu beeghesebuwa baa Yesu baaboone ebilimaghenda kubʼo, baamughila bati, “Mukama, tuli hani na bihiyo, buuye tulwane?” 50 Du̱mbi̱ omui mu beeghesebuwa be aba aabhulayo kihiyo kiye, aajombʼo mu̱heeleli̱ya wa mukulu wa bahongi̱ boona kutui kwabuliyo.
51 Bhaatu Yesu aaghila beeghesebuwa be aba ati, “Dheka! Mutalwana!” Du̱mbi̱ akwata haa kutui kwa musaasa oghu, kwakililʼo.
52 Yesu aaghila bakulu baa bahongi̱, baasilikale abaalindagha Numba ya Luhanga, hamui na bengei̱ baa Bayu̱daaya abaasi̱ye kumukwata ati, “Mwanjisiiye mukwete bihiyo na mi̱i̱gho nga baasi̱ye kukwata mu̱ji̱ndi̱ nangaaki? 53 Bu̱li̱ kilo naakalagha naanu mu Numba ya Luhanga ni̱neegheesi̱ya bantu, tamwankwete bwile obu bbaa. Bhaatu endindi Luhanga aasi̱i̱mi̱lani̱i̱ye Si̱taani̱ kubakoleesi̱ya haabwa bwile bukee.”
Peetelo neehighaana Yesu
(Matayo 26:57-58, 69-75; Maliko 14:53-54, 66-72; Yohaana 18:12-18, 25-27)
54 Abaalindagha Numba ya Luhanga baakwata Yesu baamutwala mu ka ya mukulu wa bahongi̱ boona. Peetelo aaghenda abalabhi̱ye enu̱ma bukee-buke hali hambali haseli̱yʼo. 55 Obu baaki̱dhi̱ye, bantu baatu̱mi̱ka mulilo ghwa kwota hanjaakati ya mukulu wa bahongi̱ boona oghu. Bantu baasitama, baatandika kwota. Niibuwo Peetelo naye aasi̱ye aabasitamamu. 56 Naanoota, manaabukali̱ mu̱heeleli̱ya wa mukulu wa bahongi̱ boona aasa. Aakala aloleleeye Peetelo, du̱mbi̱ aaghila bantu abootagha ati, “Musaasa oghu naye aabaagha na Yesu.” 57 Peetelo eehighaana ati, “Mukali̱ uwe, musaasa okughamba oghu si̱ye tanimumani̱ye bbaa!”
58 Haanu̱ma ya bwile bukee, muntu onji aamaniilila Peetelo oghu, aamughila ati, “Naawe majima oli omui mu bantu aba.” Bhaatu Peetelo aatodha eehighaana ati, “Si̱ye bbaa!”
59 Haanu̱ma ya saaha nga emui, muntu onji aatodha aamweboheelela ati, “Majima kuwo musaasa oni ni omui mu baakalagha na Yesu, nanga naye dhee ni Munagalilaaya!”
60 Peetelo eehighanilana kimui ati, “Ebi okwete ku̱bu̱gha ebi tambimani̱ye kandi tambyetegheleei̱ye bbaa!” Naaneehighaana atiyo, nkoko yaakooka. 61 Du̱mbi̱ Mukama eegaali̱ya, aalola Peetelo oghu. Peetelo aasuka ngoku Yesu aamu̱ghi̱li̱ye ati, “Obwalo nkoko etakakooki̱ye, okuba nuwaaneehighaane kasatu.” 62 Du̱mbi̱ Peetelo aatuwa enja, aatandika kulilila kimui.
Baasilikale mbawaawaani̱ya Yesu
(Matayo 26:67-68; Maliko 14:65)
63 Baasilikale abaabaagha bali̱ndi̱ye Yesu mu nkomo, baatandika kumuwaawaani̱ya kandi mbanamuhuula. 64 Baamuboha kitambaala haali̱i̱so kandi baamutalangi̱ya, mbanamughila bati, “Mulangi̱ uwe otughambile, ni ani̱ aakuhuuye!” 65 Baakala mbanabu̱gha bintu binji bi̱bhi̱i̱hi̱ye bikani̱ye byakumuwaawaani̱ya.
Mbatongani̱ya Yesu
(Matayo 26:59-66; Maliko 14:55-64; Yohaana 18:19-24)
66 Nkyambisi cu̱i̱-cu̱i̱, Lukulato Lukulu lwa bengei̱, olwaghamu bakulu baa bahongi̱ na beegheesi̱ya baa bilaghilo, lwasitama. Baalaghila kuleeta Yesu mu Lukulato olu. 67 Obu baamu̱ki̱dhi̱i̱yemu, baamemba aba baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Tughambila, nuuwe Ki̱li̱si̱to?”
Aabakuukamu ati, “Nankabha mbaghambila, tamu̱ku̱si̱i̱ma ebi nkwete ku̱bu̱gha bbaa. 68 Kandi nankabha mbabu̱u̱li̱ya, tamukunkuukamu. 69 Bhaatu mu bwile butaseli̱ye, Mwana wa Muntu akusitama haa luhande lwa mukono ghwabuliyo ghwa bu̱toki̱ bwa Luhanga!”
70 Boona baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Buuye nuuwe Mwana wa Luhanga?”
Aabakuukamu ati, “Ee, ngoku mwabu̱ghi̱ye.”
71 Niibuwo baaghambilaane bati, “Tunaakubbala baakai̱so banji baaki? Etu̱we boonini twehi̱ghwi̱li̱i̱ye ebi aabu̱ghi̱ye.”
* 22:31 22:31 Mu Lu̱gi̱li̱ki̱ baghambi̱ye bati, Si̱taani̱ aasabi̱ye kubeeha nga ngano. * 22:37 22:37 I̱saaya 53:12 22:44 22:43-44 Nkaala sini tasili mu bihandiiko binji, bakasi̱ti̱gha.