14
Bayu̱daaya mbahanuula kwita Yesu
(Matayo 26:1-5; Luka 22:1-2; Yohaana 11:45-53)
Bikaba bi̱ti̱ghaaye bilo bibili Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo na Ki̱ghenu̱ kya Migaati̱ Etalimu Ki̱tu̱mbi̱so ku̱hi̱ka. Bakulu baa bahongi̱ hamui na beegheesi̱ya baa bilaghilo baanabbalagha mulingo balakwatilamu Yesu mu ki̱bi̱so niikuwo bamwite. Bhaatu baahanuula bati, “Tutamukwatila haa ki̱ghenu̱, nanga bantu batu̱wa nsi̱si̱.”
Mukali̱ naaseesela Yesu bigita
(Matayo 26:6-13; Yohaana 12:1-8)
Bwile obu Yesu akaba ali mu mu̱bhi̱li̱ ghwa Bbetaniya, mu ka ya Si̱mooni̱ oghu bwile bumui akaba alwaye ntumbi. Obu Yesu na beeghesebuwa be baali banasitami̱ye mbaliya, niibuwo mukali̱ aasi̱ye akwete cu̱pa esemeeye, elimu bigita bisasi̱ye kandi bya bbei̱ yamaani̱. Mukali̱ oghu aati̱ya mu̱nu̱wa ghwa cu̱pa eghi, bigita ebi aabiseesa Yesu haa mutuwe. Bamui mu bantu abaabaaghʼo baasaaliluwa. Baaghila bati, “Bigita ebi byabhiihila ki? Bigita ebi bangu̱bi̱ghu̱li̱i̱ye bi̱lu̱ghamu sente syengaane na musaala ghwa muntu ghwa mwaka ghwona, sente esi basiha banaku!” Bantu aba baasoghosela kimui mukali̱ oghu. Bhaatu Yesu aabaghila ati, “Mumuleke. Mu̱ku̱mu̱bu̱ni̱ya ki? Ankoleeye kintu kisemeeye. Banaku mukuukala nabo bwile bwona. Mulakabaagha mubbali̱ye, mulabakoonelagha. Bhaatu si̱ye tankuukala naanu bwile bwona bbaa. Ankoleeye kyona eki aagu̱bhi̱ye, anseesi̱yʼo bigita kuteekani̱ja mu̱ku̱ ghwanje ngoku bakughusiigha bigita ninaaku̱u̱ye. Mbaghambiiye majima, hoona-hoona hambali balatebejagha Makulu Ghasemeeye ghaa Luhanga munsi yoona, balaku̱mi̱yagha eki aakoli̱ye kini kumuusuka.”
Yu̱da Esikalyota naaghobeli̱ya Yesu
(Matayo 26:14-16; Luka 22:3-6)
10 Yu̱da Esikalyota, omui mu beeghesebuwa baa Yesu eku̱mi̱ na babili, aaghenda mu bakulu baa bahongi̱ ku̱mu̱ghobeli̱yayo. 11 Obu baaghu̱u̱ye ebi Yu̱da oghu aabu̱ghi̱ye baadheedhuwa, kandi baamulaghiisani̱ya kumusasula sente. Niibuwo aatandi̱ki̱ye kubbala kahanda kaa kuhaayo Yesu mu bantu aba.
Kiihulo kya Kuusuka Kusaaluwʼo
(Matayo 26:17-25; Luka 22:7-14, 21-23; Yohaana 13:21-30)
12 Kilo kyoku̱du̱bha kya Ki̱ghenu̱ kya Migaati̱ Etalimu Ki̱tu̱mbi̱so, kandi eki baasalilaghamu kyana kya ntaama kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo kyahi̱ka. Beeghesebuwa baa Yesu baamu̱bu̱u̱li̱ya bati, “Kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo, okubbala tukuteekani̱li̱ye kiyo haa?” 13 Aatuma babili mu beeghesebuwa be naaghila ati, “Mughende mu kibugha kya Yelusaalemu, mukusanga musaasa eetwi̱ki̱ye munagha ghwa maasi; mumukwame. 14 Numba eghi akutaahamu, mughile mukama wayo muti, ‘Mwegheesi̱ya aatu̱tu̱mi̱ye ku̱ku̱bu̱u̱li̱ya tuti: Kisiika kili haa, hambali eye hamui na beeghesebuwa be bakuliila kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo?’ 15 Akubooleka kisiika kiinamu̱li̱to kya kai̱na yaakabili, bakiteekani̱i̱je kandi kilimu bu̱li̱ kantu. Haaliimuwo mwatuteekani̱li̱ja kiihulo eki.” 16 Niibuwo beeghesebuwa be aba baaghendi̱ye mu kibugha eki, baasanga bintu byona bili ngoku aabaghambiiye. Baateekani̱ja kiihulo kya Ki̱ghenu̱ kya Kuusuka Kusaaluwʼo.
17 Obu bwahi̱ki̱ye lwagholo, Yesu aasa hamui na beeghesebuwa be eku̱mi̱ na babili. 18 Mbaanaliya, aaghila ati, “Mbaghambiiye majima, omui mu enu̱we, oghu akwete kuliya nanje, aku̱ngobeli̱ya!” 19 Beeghesebuwa be aba baatamuwa. Baatandika ku̱mu̱bu̱u̱li̱ya, omui-omui, bati, “Buuye ni̱i̱si̱ye?” 20 Aabakuukamu ati, “Ni omui mu enu̱we eku̱mi̱ na babili, oghu akwete ku̱koli̱ya nanje mu bbaaku̱li̱.” 21 Mwana wa Muntu, aku̱ku̱wa ngoku Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we bi̱ghi̱li̱ye biti aku̱ku̱wa. Bhaatu oghu aku̱mu̱ghobeli̱ya ngaalikibona! Kyangubaaye kilungi nguli muntu oghu ataabyauwe.
Kiihulo kya Mukama
(Matayo 26:26-30; Luka 22:14-23; 1 Bakoli̱nto 11:23-25)
22 Obu baanaliyagha, Yesu aakwata mugaati̱, aasaba naasi̱i̱ma Luhanga. Aaghubhegha, aaghuha beeghesebuwa be, naaghila ati, “Mukwate, ghuni ni mubili ghwanje.” 23 Aakwata kiikopo kya vi̱i̱ni̱, aasaba naasi̱i̱ma Luhanga, aakiha beeghesebuwa be, boona baanuwʼo. 24 Aabaghila ati, “Eni ni saghama yanje ya ndaghaano, eghi ekuseesuwa haabwa bantu bakani̱ye. 25 Mbaghambiiye majima, tankutodha kunuwa vi̱i̱ni̱ ku̱hi̱ki̱ya obu ndighinuwa buhyaka, mu bu̱lemi̱ bwa Luhanga.” 26 Niibuwo baali̱mbi̱ye kilimbo kya kusinda Luhanga, baatuwa, baaghenda haa mwena Oli̱va.
Yesu naabu̱gha ngoku Peetelo akumwehighaana
(Matayo 26:31-35; Luka 22:31-34; Yohaana 13:36-38)
27 Yesu aaghila beeghesebuwa be aba ati, “Enu̱we boona mu̱ku̱ndu̱ghʼo, mu̱nti̱ghe nenkaha, ngoku kili mu Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we ati, ‘Ndiita mu̱li̱i̱si̱ya, ntaama sihanjikane.’* 28 Bhaatu haanu̱ma ya ku̱hu̱mbu̱u̱ka kwanje nkubadu̱bhi̱la kughenda Galilaaya.” 29 Peetelo aamughila ati, “Nankabha banji boona baku̱lu̱ghʼo, si̱ye tanku̱ku̱lu̱ghʼo bbaa!” 30 Yesu aamughila ati, “Nkughambiiye majima, obwalo mukilo nkoko yaakabili etakakooki̱ye, okuba nuwaaneehighaane kasatu!” 31 Bhaatu Peetelo aatodha aagu̱mi̱li̱ya kimui ati, “Noobu mba wa ku̱ku̱wa hamui naawe, tankukwehighaana bbaa!” Na beeghesebuwa baanakiye boona niikuwo baabu̱ghi̱ye batiyo dhee.
Yesu naasabila mu Getesemaani̱
(Matayo 26:36-46; Luka 22:39-46)
32 Yesu hamui na beeghesebuwa be baaki̱dha mu ki̱i̱kalo eki bakughilaghamu Getesemaani̱. Aabaghila ati, “Musitame hani, muleke ngende nsabe.” 33 Aaghenda na Peetelo, Yakobbo, hamui na Yohaana. Aatandika kwehi̱ghu̱wa atuntuliiye kimui kandi ali na bujune bukani̱ye. 34 Aabaghila ati, “Neehi̱ghu̱u̱ye bujune bukaniiye kimui kandi bukubbala kunjita. Mu̱ti̱ghale hani, muukale mubhali̱i̱ye.” 35 Eesu̱kanʼo kabhii, aateeli̱ya, aatandika kusaba ati hakili kilakaba nkigubhukana ataghenda kubona-bona. 36 Aasaba ati, “Abba, Tita! Uwe ogu̱bhi̱ye bintu byona. Otasi̱i̱ma nimbona-bona ntiyo, bhaatu kitaba ngoku mbbali̱ye, kibe ngoku obbali̱ye.” 37 Obu aaku̱u̱ki̱ye, aasanga beeghesebuwa be basatu aba baghwesaghiiye. Aaghila Si̱mooni̱ Peetelo ati, “Si̱mooni̱, oghwesaghiiye? Tawaagu̱bhi̱ye kuukala obhali̱i̱ye kumala saaha nʼemui yonkaha? 38 Muukale mubhali̱i̱ye, kandi musabe niikuwo kwohebuwa kutabasi̱ngu̱la. Majima, mutima ghubbali̱ye kukola ebi̱hi̱ki̱ye, bhaatu maani̱ ghaa mubili ghonkaha taghakumala.” 39 Aatodha aakuukayo, aasaba naabu̱gha bighambo ngʼebi aadu̱bhi̱ye ku̱bu̱gha. 40 Obu aatodhi̱ye kukuuka, aabasanga batodhi̱ye kughwesaghila, nanga tabaagubhagha kwi̱dha na ki̱koleli̱yo! Ti̱ kyaku̱bu̱gha naye kyababula. 41 Aatodha aaghenda kusaba. Obu aaku̱u̱ki̱ye mulundi ghwakasatu, aabaghila ati, “Munaghwesaghiiye, kandi munahuumuuye? Mu̱beeli̱ye haala; bwile bwahi̱ki̱ye! Mulole, Mwana wa Muntu, balimamuhaayo mu basi̱i̱si̱. 42 Muumuke, tughende! Mulole oghu alimamu̱ghobeli̱ya nguni!”
Mbakwata Yesu
(Matayo 26:47-56; Luka 22:47-53; Yohaana 18:3-12)
43 Yesu atakahendekeei̱ye ku̱bu̱gha, du̱mbi̱ Yu̱da, omui mu beeghesebuwa be eku̱mi̱ na babili, aaki̱dha. Aasa ali na kiigambi̱ kya bantu, bakwete mi̱i̱gho na bihiyo, batu̱mu̱u̱we bakulu baa bahongi̱, beegheesi̱ya baa bilaghilo, hamui na bengei̱ baa Bayu̱daaya. 44 Yu̱da oghu aamu̱ghobeli̱yagha aasanguwa aghambiiye bantu aba ati, “Oghu nku̱hi̱ka kughuwa mu ki̱ku̱bha, niiye oghu. Mumukwate, mumutwale mu̱mu̱li̱ndi̱ye bhyani.” 45 Makaki̱dha bati, aaghenda hambali Yesu ali, aamughila ati, “Mwegheesi̱ya!” Du̱mbi̱ aamughuwa mu ki̱ku̱bha. 46 Bantu aba baasa, baaghwilikiilila Yesu, baamukwata. 47 Omui mu bantu abaali baamiliiyʼo hamui na Yesu, aabhulayo kihiyo kiye, aajombʼo mu̱heeleli̱ya wa mukulu wa bahongi̱ boona kutui. 48 Niibuwo Yesu aaghi̱li̱ye ati, “Munjisiiye na bihiyo na mi̱i̱gho nga baasi̱ye kukwata mu̱ji̱ndi̱ nangaaki? 49 Bu̱li̱ kilo naakalagha naanu mu Numba ya Luhanga ni̱neegheesi̱ya. Haabwaki mutankwete bwile obu, bhaatu ebikwete kulehukana bini byona niibuwo byasu̱li̱i̱si̱ya ebi Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we bi̱mbu̱ghi̱yʼo.” 50 Niibuwo beeghesebuwa baa Yesu boona baali̱gi̱ti̱ye, baamu̱ti̱gha enkaha.
51 Mutabhana omui aaghenda eekiikiiye si̱i̱ti̱ yonkaha alabhi̱ye abaatwalagha Yesu. Bantu abaabaagha mu kiigambi̱ eki baalengʼo kumughwilikiilila, 52 bhaatu aabeetaasu̱li̱yamu, baati̱ghali̱ya si̱i̱ti̱ yee eghi, aali̱gi̱ta muhina.
Bakulu baa di̱i̱ni̱ mbatongani̱ya Yesu
(Matayo 26:57-68; Luka 22:54-55, 63-71; Yohaana 18:13-14, 19-24)
53 Baatwala Yesu mu ka ya mukulu wa bahongi̱ boona. Bakulu baa bahongi̱, bengei̱ baa Bayu̱daaya, na beegheesi̱ya baa bilaghilo, boona baagumbaanayo. 54 Peetelo aaghenda alabhi̱ye Yesu enu̱ma bukee-buke ali hambali haseli̱yʼo, ku̱hi̱ki̱ya obu aaki̱dhi̱ye hanjaakati ya mukulu wa bahongi̱ boona. Peetelo aasitama hamui na bali̱ndi̱ kwota mulilo.
55 Bakulu baa bahongi̱ aba hamui na baamemba boona baa Lukulato Lukulu lwa bengei̱, baatandika kubbala bantu abakuha buukai̱so bwa ku̱si̱ngi̱i̱si̱ya Yesu musango niikuwo bamwite. Bhaatu bataagubha kubutunga. 56 Bantu bakani̱ye baaha buukai̱so bwa bisubha haa Yesu, bhaatu buukai̱so bwabo butaasusaana. 57 Bamui mu bantu aba baamilila baaha buukai̱so bwa bisubha haa Yesu bati, 58 “Tukaaghu̱wa musaasa oghu naaghila ati, ‘Nkugenga Numba ya Luhanga eghi bantu bakweye eni, mu bilo bisatu nkwelemu enji eghi bantu batakweye.’ ” 59 Bhaatu nʼaba dhee buukai̱so bwabo butaasusaana. 60 Niibuwo mukulu wa bahongi̱ boona aamiliiye mu lukulato olu, aabu̱u̱li̱ya Yesu ati, “Uwe tooli na kyakukuukamu? Tooghu̱u̱ye ebi bantu aba bakwete kukunyegheelela bati waakoli̱ye?” 61 Bhaatu Yesu aakala aholeei̱ye, ataakuukamu na kantu. Mukulu wa bahongi̱ boona oghu aatodha aamu̱bu̱u̱li̱ya ati, “Nuuwe Ki̱li̱si̱to, Mwana wa Luhanga wa ki̱ti̱i̱ni̱sa?” 62 Yesu aamukuukamu ati, “Ni̱i̱syoni. Ti̱ mulibona Mwana wa Muntu, asitami̱ye haa luhande lwa mukono ghwabuliyo ghwa bu̱toki̱ bwa Luhanga, kandi naasa na bicu byʼomu eghulu.”
63 Du̱mbi̱ mukulu wa bahongi̱ boona oghu aatemula biigandulo ebi alu̱wete. Aaguga ati, “Tunaakubbala baakai̱so banji nangaaki? 64 Enu̱we boonini mwehi̱ghwi̱li̱i̱ye ngoku ambuuye kwonini Luhanga! Enu̱we mukucuwamu ki?” Bantu aba boona baagola bati, “Ghwamu̱si̱ngi̱ye; abhonganuuwe aku̱we!” 65 Bamui mu bantu aba baatandika ku̱mu̱twi̱lakakila. Baamuboha kitambaala haali̱i̱so kandi baamutalangi̱ya, mbanamughila bati, “Mulangi̱ uwe, otughambile, ni ani̱ aakuhuuye!” Bali̱ndi̱ baamutwala, baatandika kumuhuula.
Peetelo neehighaana Yesu
(Matayo 26:69-75; Luka 22:56-62; Yohaana 18:15-18, 25-27)
66 Bwile obu Peetelo akaba anasitami̱ye hanjaakati noota mulilo, manaabukali̱ omui haa baheeleli̱ya baa mukulu wa bahongi̱ boona, aasa. 67 Aakala aloleleeye Peetelo, aamughila ati, “Naawe waabaagha hamui na Yesu wʼomu tau̱ni̱ ya Najaaleeti̱.” 68 Bhaatu Peetelo eehighaana ati, “Ebi okwete ku̱bu̱gha ebi tambyetegheleei̱ye kandi tambimani̱ye bbaa.” Niibuwo Peetelo oghu aalu̱ghi̱yʼo, aaghenda haa elembo, [du̱mbi̱ nkoko yaakooka].* 69 Obu manaabukali̱ oghu aatodhi̱ye naamubona, aatandika kughambila abaabaagha baamiliiyʼo ati, “Musaasa oni naye ni omui mu bantu aba.” 70 Bhaatu Peetelo aatodha eehighaana. Haanu̱ma ya bwile bukee, bantu abaali baamiliiyʼo, baamughila bati, “Naawe majima oli omui mu bantu aba, nanga oli Munagalilaaya!” 71 Bhaatu aatodha eehighaana, aalahila ati, “Ndakaba ni̱mbu̱gha bisubha, Luhanga ankiine. Musaasa mukughamba oghu, si̱ye tanimumani̱ye bbaa.” 72 Du̱mbi̱ nkoko yaakabili yaakooka, Peetelo aasuka ngoku Yesu aamu̱ghi̱li̱ye ati, “Nkoko yaakabili etakakooki̱ye, okuba nuwaaneehighaane kasatu.” Du̱mbi̱ Peetelo aatandika kulilila kimui.
* 14:27 14:27 Jakaliya 13:7 * 14:68 14:68 Bighambo bini tabili mu bihandiiko binji, bakabi̱ti̱gha.