15
Ᵽilato ᵽõ'irã Jesúre ne'eeyaeka
(Mt 27.1-2,11-14; Lc 23.1-5; Jn 18.28-38)
Suᵽabatirã aᵽerĩmi bikitojo ĩᵽarimarã imatiyarimaja nimauᵽatiji rẽrĩkarã ate. Kurarãka ĩᵽamarã, Moiséte jã'meka wãrõrimaja, suᵽabatirã judíorãka ĩᵽarimarãoka torã nimaeka. Rẽrĩtirã “Ikuᵽaka Jesúre mabaajĩñu”, ãᵽaraka najaibu'aeka. Toᵽi mae, Jesús ᵽitaka ᵽi'ᵽetirã Ᵽilato ᵽõ'irã kire ne'ewa'rika. Kiᵽõ'irã kire ne'eeyaeka ᵽoto ikuᵽaka Ᵽilatore kire jẽrĩaeka:
—¿Mi'i bai judíotatarã ĩᵽamaki?— kire kẽrĩka.
I'suᵽaka kire kẽᵽakã'ã, ikuᵽaka Jesúre kire ãrĩka:
—Mi'iji ãñuka i'suᵽaka,— kire kẽrĩka.*
Suᵽabatirã kurarãka ĩᵽamarã rĩkimaka ba'iaja Ᵽilato wãjitãji Jesúre nokabaaeka. Suᵽa imarĩ ikuᵽaka Ᵽilatore kire jẽrĩaeka ate:
—¿Dako baaerã miokae'eberitiyayu je'e? ¿Ritaja mire nokabaaika mia'mitiribeyu bai je'e?— kire kẽrĩka.
I'suᵽaka kire kẽrĩko'omakaja Jesúre okae'eberika ruᵽu. Kiokae'ebeᵽakã'ã ĩawa'ri, i'suᵽaka imaekakite ĩakoriberiroyikaki imarĩ, marãkã'ã ãrĩberijĩka Ᵽilatore jarika.
“Jesúre najããᵽarũ”, narĩkakaka
(Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Jn 18.38–19.16)
Ĩ'rãkuri wejejẽ'rã rakakaja Ᵽascua baya simaroyika ᵽoto ĩ'rĩka wẽkomaka imariwi'iarã imakite Ᵽilatore ᵽoataroyika. I'suᵽaka kibaaroyika simamaka ĩ'rĩka sareka imaekakite kiᵽoatarika ᵽo'imajare yaᵽaeka. I'suᵽaka nabaaeka ᵽoto wẽkomaka imariwi'iarã Barrabásre imaeka kika ba'iaja baaekarãᵽitiyika. Roma ĩᵽamakire yi'riberiwa'ri tokarã surararãkaka jĩᵽaraka ᵽo'imajare jããeka mirãki kimaeka. Suᵽa imarĩ rĩkimarãja eyaekarã ikuᵽaka Ᵽilatore narĩka:
—Mibaarijariroyika uᵽakaja, ĩ'rĩkate miᵽoatarika yija yaᵽayu,— kire narĩka.
I'suᵽaka kire naᵽakã'ã ikuᵽaka nare kẽrĩka:
—¿Makire yiᵽoatarika mija yaᵽayu? ¿Yaje judíotatarã ĩᵽamakire yiᵽoatarika mija yaᵽayu je'e?— nare kẽrĩka.
10 “Jesúre ã'mijĩairã imarĩ, yiᵽõ'irã kurarãka ĩᵽamarãre kire e'eetayu”, ãrĩᵽuᵽajoaekaki imarĩ, kire ᵽoatarika yaᵽakoᵽekaki imarĩ, i'suᵽaka kẽrĩka. 11 Jesúre ᵽoatarika kiyaᵽako'omakaja kurarãka ĩᵽarimarã ᵽuri jãjirokaᵽi ikuᵽaka ritaja ᵽo'imajare ãrĩkarã:
—“Barrabásre miᵽoatabe Jesús õ'toarã”, Ᵽilatore mija ãᵽe,— kurarãka ĩᵽamarãre ãrĩka.
12 “Barrabásre miᵽoatabe”, naᵽakã'ã ã'mitiritirã ikuᵽaka Ᵽilatore nare yi'rika:
—I'suᵽaka yibaarãkareka, “Judíotatarã ĩᵽamaki”, mija ãñukate ᵽuri ¿marãkã'ã yibaarãñu je'e?— nare kẽrĩka.
13 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, akasererikaᵽi,
—¡Yaᵽua tetaekarã kire miᵽatakĩarũjeᵽabe!— kire narĩka.
14 I'suᵽaka narĩko'omakaja,
—¿Dakoa ba'iaja kibaaeka je'e?— nare kẽrĩka.
I'suᵽaka kẽᵽakã'ã, jãjibaji nakasereka ate,
—¡Yaᵽua tetaekarã kire miᵽatakĩarũjebe!— narĩka.
15 Suᵽa imarĩ ᵽo'imajaka jia imarika yaᵽawa'ri Barrabásre kiᵽoataeka mae. Jesúre ᵽuri, ajeakaka ᵽajerũkia nabaaeka imaroyikaᵽi surararãkare kiᵽajerũjeka. I'suᵽaka kire nabaaeka be'erõ'õᵽi, “Yaᵽua tetaekarã kire ᵽatakĩarĩ mija e'ewa'ᵽe”, Ᵽilatore nare ãrĩka.
16 I'suᵽaka kijã'meka simamaka toᵽi a'ritirã ĩᵽi Ᵽilato wi'itõsiarã nakãkaeka mae. Suᵽabatirã torã imaekarã surararãkare nakaeka nimauᵽatiji Jesús ᵽõ'irã narẽñaokaro'si. 17-18 Wi'itõsiarã nimauᵽatiji rẽrĩᵽatatirã jairoᵽemakato iyayaᵽea uᵽaka ĩoika Jesúre najããwã'imarĩka, ĩᵽire jããroyikakaka. Suᵽabatirã ᵽotatãkobu'ya baatirã, kiruᵽuko'arã tuatirã ikuᵽaka kire nawaᵽeriwã'imarĩka:
—Jia ritaja mire najiyiᵽuᵽayeerũ, judíotata ĩᵽamaki,— kire ãᵽaraka, ba'iaja kire najaiwã'imarĩka.
19 Suᵽabatirã yaᵽuaᵽi kiruᵽuko'arã ᵽajerijaᵽaraka kire narijo'kataᵽaterijarika. Kiwãjitãji ñukuruᵽatirã eewã'imaᵽaraka kire nawaᵽeka. “¿Mi'i imaki ĩᵽi imatiyaiki bai?”, ãᵽaraka kire nawaᵽeka. 20 Kire eewã'imarĩweatirã kijairoᵽemakato iyayaᵽea uᵽaka ĩoika e'etirã mamarĩ kijããekatojo kire najããeka ate. Suᵽabatirã yaᵽua tetaekarã ᵽatakĩarĩ kire ne'ewa'rika mae.
Yaᵽua tetaekarã Jesúre ᵽatakĩarĩ ne'ewa'rika
(Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27)
21 Kire ne'ewa'rika ᵽoto Simón, Cirenewejeakakire naᵽõ'irã etaeka. Alejandro, Rufoᵽitiyika ĩ'ᵽarã ᵽaki kimaeka. Jerusalénwejearã eyatirã Jesús wã'taᵽi Simónre o'riwa'rirã baaeka ᵽoto Jesúre naᵽatakĩarũkia yaᵽua tetaeka surararãkare kire kõkerũjeka.
22 Suᵽabatirã Gólgota wãmeirõ'õrã Jesúre ne'ewa'rika. “Ruᵽuko'a ũ'ã ᵽusia”, ãrĩrika simaeka Gólgota. 23 Torã eyatirã iyaokoa, mirra ĩkoa rukeka kire nasĩamaka sakiukuberika. 24 Torãjĩrã mae Jesúre kijariroaka e'etatirã, yaᵽua tetaekarã kire naᵽatakĩaeka. Kijariroaka yaᵽawa'ri ikuᵽaka narĩka: “Ni'i kijariroaka e'erika mairã”, ãᵽaraka barewã'imarĩrikaᵽi surararãkare sakorika. I'suᵽaka barewã'imarĩrirokaᵽi kijariroaka kijããekato ne'eka mae.
25 Bikitojo botarakaoteñarirakakuri aiyajẽrã eyawa'rika ᵽoto kire naᵽatakĩaeka mae. 26 Kiruᵽuko'a bo'irã yaᵽuᵽãia o'oeka najĩ'ataeka. “Oka kireka imaeka ᵽareaja i'suᵽaka kijũayu”, narĩrũ ãrĩwa'ri i'suᵽaka nabaaeka. “Ĩ'ĩ kime judíotata ĩᵽamaki”, ãrĩwa'ri sarã no'ojĩ'aeka simaeka. 27 Torã ĩ'ᵽarã karee'erimajareoka naᵽatakĩaeka. Ĩ'rĩka kiritaᵽẽ'rõtoᵽi, aᵽika kikãkoᵽẽ'rõtorã nimaeka. 28 I'suᵽaka Tuᵽarã majaroᵽũñureka sabojatika simamaka i'suᵽaka kiro'si simaeka. Ã'mitirikõrĩ je'e: “Ba'iaja baairãᵽitiyika kimamaka, ba'iaja baaiki kime kiro'si”, ᵽo'imajare kireka ãrĩrãñu, ãrĩwa'ri o'oeka simaeka.
29 Jesús wã'taᵽi o'rikarã kire jiyiᵽuᵽayeeberiwa'ri naruᵽuko'a narĩ'meka. Ikuᵽaka ãrĩroyikarã:
—¡Yaa! “Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'ia yiᵽoaᵽaterãñu. I'suᵽaka baatirã, maekarakarĩmi be'erõ'õ sayibaarãñu ate”, merãᵽe. 30 I'suᵽaka baaiki mimaye'e, mirikaᵽi miõñu uᵽakaja miᵽo'ia mitãbe. Suᵽabatirãoka yaᵽua tetaekarã mire naᵽatakĩaikaᵽioka miruira'abe,— jaiyuyebaraka kire narĩka.
31-32 Kurarãka ĩᵽarimarã, Moiséte jã'meka wãrõrimajaoka ikuᵽaka ãᵽaraka kire jaiyuyekarã:
—Aᵽerãte tããekaki imariᵽotojo kiõñu uᵽakaja kiᵽo'ia ᵽuri kitãwãrũbeyu. Karemarĩa Mesías, Israelka'iakarã ĩᵽamakitaki kimarãkareka, kiruirãñu. Yaᵽua tetaekaᵽi kiruimaka ĩatirã, “Rita, ikiji mime”, kire marĩrãñu,— ᵽo'imajare narĩka.
Jesús wã'tarã yaᵽua tetaekarã ᵽatakĩaekarãoka naka ĩ'rãtiji kire jaiyuyekarã.
Jesúre ᵽuᵽaririka
(Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30)
33 Wãjitãji aiyate eyawa'rika ᵽoto wejea ñamita'rika. Maekarakakuri aiyajẽrã be'erõ'õjĩrã saborika ate. 34 Saborika ᵽoto jãjirokaᵽi ikuᵽaka Jesúre jaiwataeka:
—Eloí, Eloí, ¿lama sabactani?— kẽrĩka. (Hebreo okaᵽi ikuᵽaka ãrĩrika simaeka: “Tuᵽarã, Yiᵽaki, ¿dako baaerã yire miarĩrĩrija'atayu?”, ãrĩrika simaeka).
35 Kire ã'mitiritirã, ĩ'rãrimarã torã imaekarãte ikuᵽaka ãrĩka:
—Tuᵽarãte bojaĩjirimaji imaekaki Elíasre kiakakoyu,— narĩka.
36 Suᵽa imarĩ ĩ'rĩka torã imaekaki okoarã samañu'amaka u'rie'eika§ e'erĩ rĩrĩwa'rikaki. Se'eetatirã iyaokoa kã'marikarã sakiñu'aeka. Suᵽabatirã Jesús rijearã yaᵽuaᵽi sakitaaruᵽakoᵽeka sakimi'mirĩtaokaro'si. I'suᵽaka kire baakoᵽetirã ikuᵽaka ᵽo'imajare kẽrĩka:
—Jaika ruᵽu mija ta'abe. Elías imaekakire kire ruetamaka mairã,— nare kẽrĩka.
37 I'suᵽaka kẽrĩka be'erõ'õ jãjirokaᵽi akaseretirã Jesúre ᵽuᵽaririka mae. 38 Kiᵽuᵽaririkarõ'õjĩte Tuᵽarãte jiyiᵽuᵽaka õrĩriwi'iarã, sayaᵽãia mo'rĩa baata'teka imaeka ĩmiᵽi beriruika ka'iarã eyabaka. 39 Jesúre ᵽuᵽaririka ᵽoto surararãka ĩᵽamakire yaᵽua tetaeka wãjitãji yoirĩkamarĩka. Kiᵽuᵽariᵽakã'ã ĩatirã,
—Tuᵽarã Makitakiji ĩ'ĩre imakoᵽeka mirãkiyu,— kẽrĩka.
40 Ñoakuriᵽañakaᵽi rõmijã ĩ'rãrimarãoka kiᵽuᵽariᵽakã'ã kire ĩaekarã. Nawatoᵽekarã nimaeka ikarakamarã aᵽerã: María Magdalena, suᵽabatirã María, José, kirĩ'ĩ Santiago ĩ'ᵽarã ᵽako koimaeka María. Suᵽabatirã aᵽeko Salomé imaekako. 41 Galileawejearã Jesúre imataᵽaeka ᵽoto kire jeyobaaeka mirãrã nimaeka ĩ'rã rõmijã. Rĩkimarãja rõmitika Jerusalénrã kika eyaekarãoka kiᵽuᵽariᵽakã'ã ĩaekarã.
Jesúre ᵽuᵽariᵽakã'ã ĩatirã ãta wi'iarã kire ne'ewa'rika
(Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42)
42-43 Torã aᵽika, José Arimateawejeakakire imaeka. (Judíotatarã ĩᵽarimarã imatiyaitatakaki kimaeka). Suᵽabatirãoka jiyiᵽuᵽaka ᵽo'imajare kire õñuka kimaeka. “Tuᵽarãte wã'maekaki imarĩ, ritaja ᵽo'imajare jia Jesúre jã'merãñu”, ãrĩrikaoka õñuka Josére imaeka. Jesúre ᵽuᵽaririka ᵽoto rã'irikoyiaja sajaritika simamaka, kũᵽajĩji sajariwa'rika jẽrĩtarirĩmi ruᵽu jieweibaraka nimaroyikarĩmi ᵽuririka. Suᵽa imarĩ ñojimarĩji ãta wi'iarã Jesús majaka natariyaᵽaeka. Suᵽa simamaka okajãjia jaritirã kĩkirimarĩaja Ᵽilato ᵽõ'irã a'ritirã Jesús ᵽo'ia Josére jẽñeka. 44-45 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, “Yee, ¿koᵽakaja kiᵽuᵽariritiyu bai?”, Ᵽilatore ãrĩᵽuᵽajoaeka. Suᵽa imarĩ surara ĩᵽamakire Ᵽilatore akaeka “¿Yaje rita simatiyayu?”, kire ãñaokaro'si. “Rita sime”, surararãka ĩᵽamakire kire ãrĩka ã'mitiritirã, Jesús ᵽo'ia Josére ke'erũjeka. 46 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiritirã, Jesúre buteokaro'si ĩ'rãto sayaᵽãia boia jíakaka Josére waᵽaĩjika. Suᵽabatirã kiᵽo'ia ruerĩ ke'rika mae. Kire rueweatirã sayaᵽãiaᵽi Josére kire buteka. I'suᵽaka kire baatirã ãta wi'ia ᵽo'imajare baaekarã kire kitaeka. Sarã kire tatirã ãta jo'bakaᵽi sakitãteka. 47 María Magdalena, María, José ᵽakoᵽitiyika kire kitaekarõ'õ niaeka.
* 15:2 La respuesta puede entenderse como “Sí, como usted dice”, o “Usted es quien lo dice.” Probablemente Jesús no afirmó claramente que era rey de los judíos para que Pilato no pensara que él refiere a un rey político como César o Herodes. 15:16 Llamado pretorio en latín. 15:23 Un sedante para que no sufra tanto § 15:36 Esponja