Woo Niinɛ Ʋagɔi
Nii Zan Sɛʋɛni
Sɛʋɛi lɔɔzeizuʋɛ ma woo mɔungiti
Zan ná-Woo Niinɛ Ʋagɔi ɠa ga Minazeɠe Niinɛi zu zɛʋɛ naanigɔiti gila, niiti ti Yesu Kilista ná-eteai zu vaiti suɠulazu. Ti ɠilagilagiti pɛ ti-laasei ka ga «Woo Niinɛ Ʋagɔi», ti zɛʋɛʋɛ Yesu ná-saai ʋoluma, ti-zɛʋɛ nuiti ta: Matiyo, Maleke, Luke ta Zan. Zan nɔnɔ ma Woo Niina Ʋagɔi zɛʋɛni tanisu kona ʋuutaaʋuugɔ (90) ɠɛɠala, Kilista zɔlɔɔga ʋoluma. Anɛɛ ni sɛʋɛi la bosu ga Zan ɠa é ga ma nui, kɛlɛ sɛʋɛ ʋelei wola ɠulaʋɛ ga Zan ná-sɛʋɛ saʋagɔiti. Sɛʋɛ ɠɛ nu wɔlɔmai tanigaa ti ɠɛ Zan ɠɛni zeini Efɛze taa wolai zu, naama ziɛgi zu ɠa é ná-sɛʋɛi nii ɠɛa la.
Zan koleʋɛ ga ná-sɛʋɛi ɠɛɛ ungi ɠa ga é ɓɔ nuiti ba ti lada ga Yesu ɠa é ga Kilista, zɛnvu su ƓALAGI ná-doun zunui (20:31). Da laana naa la, da zɛnvui zɔlɔɔ ga daaseigi maaʋele. Sɛʋɛi ɠɛɛʋɛ kala nuiti bɛ, ti ga Zuifuiti ta niiti ti la ga Zuifua. Zan ná-Woo Niina Ʋagɔi ɠɛɛ ʋelei ɠa yɛ, ti lago yeeɠaaɠwɛɛʋɛ ta Woo Niina Ʋagɔ saʋagɔi zɔiti. É laaɓakpagɛ Yesu ná-laavɔɔ vaiti ma, é ti ɠɛɛni, kɛlɛ é la wola ɓɔɛni, é ʋa ʋilɛ faalaaliiti ba. Faa ɓiigi tanigaa eɠɛʋelei Yesu ɓatize fai ta tɛgai é zeelini ma teʋebai zu, naati ti la sɛʋɛi nii zu.
Unsosuʋɛ
1. Zan Woo Niinɛ Ʋagɔi lɔɔzeiʋɛ (1:1-18).
2. Naa ʋoluma, é sɛʋɛi ɠɛɛʋɛ, é lo laavɔɔ vaa mɔinmɔin ba, niiti Yesu ti ɠɛɛni (1:19—12:50).
3. Naa ʋoluma, é faa ɓii mɔinmɔin suɠulaʋɛ, é lo Yesu ná-eteai ʋa, niiti ti Yesu laazeelini saa vai ma ta buzeɠe vai, é ɠula saai ya (13:1—20:31).
4. Zan ná-sɛʋɛi ɠaaɓelagɛ ga Yesu ná-kulakɛlɛmai gila nuiti bɛ, buzeɠea ʋoluma, é ɠula saai ya, ta é ná-sɛʋɛi ɠɛɛ ungi ɓalaa dɛɛ (21:1-25).
1
Yesu ɠa ga GALA daawooi nii é vulua
1 Tɔɔzeizu mɔunpa Wooi ɠɛni ná. Wooi ɠɛni GALA ba. Wooi ɠɛni ga GALA.
2 Mɔunpa é ɠɛni GALA ba.
3 GALA ge anii pɛ kpɛtɛa ga tɔun maaʋele. Nii pɛ kpɛtɛai, naa tanɔpɛ ge la ɓɛtɛni tɔun polu.
4 É ɠɛni ga zɛnvui ma ungi, naama yɛnvui ɠa é ɠɛni ga nuiti ta-wozakalagi.
5 Wozakalagi ɠa volozu kpidii zu, tama kpidii la soni.
6 GALA ge zunui ta leʋeni, nii daaseigi ga Zan.
7 É ʋaani, é ɠɛ ga wozakalagi ná-zeelei, nii a kɛ nuiti pɛ ti ɠidaaleʋe ná-zeele wooi maaʋele ma.
8 Tɔ ɓɔɠɔi lɛi é ʋa ɠɛni ga wozakalagi, kɛlɛ ná-siɛi ma ungi ɠɛni ga, é ɠɛ ga wozakalagi ná-zeelei.
9 Naa ɠɛni ga wozakala kitei, nii é ʋaazu eteai zu ga é volo nui pɛ bɛ.
10 É ɠɛni eteai zu, tɔ ɠa eteai ɓɛtɛai la, kɛlɛ eteai la kwɛɛni.
11 É ʋaani ná-zooi zu, kɛlɛ ná-nuiti ti la kɛɛni ti ʋa yeezei bu.
12 Kɛlɛ tanigaa ti yeezeini bu, ti ɠidaaleʋe ma. Tama, é zobogi veeʋɛ naati pɛ bɛ ga ti ɠɛ ga GALA dointi.
13 Kpusɛi zu zɔlɔɔgi nii é ɠɛɛzu ga kpusɛi yiimai, ɓaa zunui yiima vai, naa laade, kɛlɛ ti zɔlɔɔgɛ GALA ba.
14 Wooi valibogɛ, é ɠɛ ga nuɓusɛi, é zei ade zaama, daavegai ga zaalai ta gaamai. Gi ná-lɛbiyai ɠaani, Doun Zunu ɠila kpegi, nii Kɛɛɠɛ teʋegai, naa ná-lɛbiyai.
15 Ná-zeelei Zan niima wooi woni kɛlɛi zu kpoke, é ɠɛ ma: «Nii ɠa gè vaani ma, siɛgi zu gè ɠɛni la wo ma: ‹Zɔi é ʋaazu nɔ̀un poluma, fizɔgɛ bà, tɔɔzei kaite é ɠɛni etea, názu gè la dɛ zɔlɔɔni.› »
16 Ade pɛ ade adɔnɔ zɔlɔɔgɛ ná-zaalai ma ɓɛtɛi zu aniiti su. É ná-tuyai ta la ta nɔ maazu, é fe ade ya.
17 Mazɔlɔɔ ade tɔgi zɔlɔɔgɛ Moize ya, kɛlɛ Yesu Kilista ɠa paai ga zaalai ta gaamai.
18 Nu nɔpɛ ge la dɛ GALA kaani. Kɛlɛ Doun Zunu ɠila kpegi, nii é ga GALA, ta nii é zeizu Ɠɛɛɠɛ GALA koba, naa ɠa é dɛa ga adeye.
Zan ná-zeele wooi
(Matiyo 3:1-12;
Maleke 1:1-8;
Luke 3:1-18)
19 Zan ná-zeele wooi ʋɛtɛ, nii é boni, siɛgi zu Zuifuiti zalaɠa ɠula nuiti ta Levi nuiti teʋeni da, ti zeɠe Zeluzalɛme, ti li gaazaɠasu ga: «Ɓɛ ɠa ga ɗe?»
20 É gaamai woni, é la ɓɔɠɔ lɔɔɠuni, kɛlɛ é koleni fo, é ɠɛ ti ma: «Nà lɛi gè ʋa ɠɛ ga Kilista.»
21 Ti ɠɛni ma: «Ɓɛ ɠa é ga ɗe mu? Ɗa ɠa è ga Eli?» É ɠɛni ti ma: «Ɓa-o, nà la ga naa.» Ti ɠɛni ma ʋolu: «Ɗa ɠa è ga GALA goo wo nui?» É ɠɛni ti ma: «Ɓa.»
22 Naati ti ɗa ɠɛ ma: «Ɓɛ ɠa mu é ga ɗe? Kɛni gi li, gi gooɠaaʋote gila fe naati zea, ti gi leʋegai. Lee ɠa è bosu, é lo ɗa ɓɔɠɔi ʋa?»
23 Zan ɠɛni ti ma: «Nà ɠa gè ga: ‹Nui é ɓainsu teʋebai zu, é ɗa ɠɛ ma: À Maliɠii ná-pelei ɓɛtɛ bɛ.› GALA goo wo nui Ezayi ɠa é naama wooiti sɛʋɛni.»
24 Tama zɔiti ti liini keelai ma, ti ɠɛni ga Faliziɛinti ta-nuiti.
25 Naati ti gaazaɠani mɔnɔ, ti ɠɛ ma: «Ni è la ga Kilista, è la ga Eli, è la ga GALA goo wo nui, lee vaa zu mu è ɓatizei wosu?»
26 Zan ti wooɠaaʋoteni, é ɠɛ ti ma: «Nɔ̀un, nà wo ɓatizesu ga ziɛi. Kɛlɛ nu ɠila ka wo zaama, wo la kwɛɛ.
27 Toɠa ʋaazu nɔ̀un poluma. Gè la vɔlɔ kula ɠɛɛni su ga gè ʋa ná-saʋala galuiti daavie.»
28 Niima vaiti ti ɠɛni ɠɛɛzu Ɓetani taazuʋɛ, ziɛ wolai Zuludɛn folo ɠulazu ʋelei, ʋɛ Zan ɠɛni ɓatizei wosu ná.
GALA ná-baala ziʋoi Yesu
29 Poluma voloi, Zan Yesu ɠaai ma, é ɗa ʋa pɔ pelei, é wooɠulani, é ɠɛ ma: «À wɛlɛ GALA ná-baala ziʋoi ʋa, nii é eteai ná-kotoi ɠulazu ba.
30 Nii ɠa gè vaani ma, siɛgi zu gè ɠɛni la wo ma: ‹Zɔi é ʋaazu nɔ̀un poluma, fizɔgɛ bà, tɔɔzei kaite é ɠɛni etea, názu gè la dɛ zɔlɔɔni.›
31 Nà ɓalaa gè la ɠɛa kwɛɛ, kɛlɛ nɔ̀un, pàaʋɛ, gè ɗa ɓatizei wo ziɛi wu, nii a kɛ é lɛɛ ga Izilayɛle nuɓusɛiti.»
32 Zan niima zeele wooi woni, é ɠɛ ma: «Gè Zɛnvui ɠaani, é zeɠe geeɠɔlɔgi zu, é ɗa yei eɠɛ poopogi, é ʋa, é yɛ ba.
33 Gè la ɠɛni kwɛɛ ga tɔ ɠana, kɛlɛ GALAGI nii é tèʋegai ga gè ɗa ɓatizei wo ga ziɛi, naa ɠɛni mà: ‹Ɗa ʋaazu Zɛnvui ɠaazu, é yei, é zei zunui ta ma, naa ɠa é ʋaazu ɓatizei wosu ga Zɛnvu Ɲadegai.›
34 Gè naa ʋɛtɛga, gè zeele wooi woga ga tɔ ɠa é ga GALA Doun Zunui.»
Yesu ná-kaladopo mɔungiti
35 Poluma zobui Zan ɠɛni mɔnɔ ná ta ná-kaladopo felegɔ.
36 É Yesu ɠaani, é ɗa leʋe, é ɠɛ ma: «Wɛlɛ GALA ná-baala ziʋoi ʋa.»
37 Kaladopo felegɔiti ti Zan woomɛnini, ti wuzeɠe, ti ʋilɛ Yesu ʋolu.
38 Yesu latini, é ka ga ti ʋilɛgɛ polu, é ɠɛ ti ma: «Lee ɠa wo pɔ?» Ti ɠɛ ma: «Mini ɠa é ga è-zeizuʋɛ, Laaɓi?» (nii poluʋɛ ga «kalamɔn»).
39 Yesu ɠɛni ti ma: «À ʋa lɛɛ, wa ná ɠa.» Ti ʋilɛni polu, ti li ti seizuʋɛ ʋɛtɛ. Naama ziɛgi ɠɛni ga lɛlɛi naanisiɛi kpɔkɔ voloi. Ti foloi mɔtai ɠɛɛni Yesu ɠoba.
40 Simon Piyɛlɛ kɛɛɠɛloin Andelé ɠɛni ga kaladopoi naa gila, niiti ti Zan woomɛnini, ti ʋilɛ Yesu ʋolu.
41 É kɛɛɠɛloin Simon ɠaani mɔunpa, é ɠɛ ma: «Gi Mesi ɠaaʋɛ» (nii poluʋɛ ga «Kilista»).
42 É liini ga naa Yesu ʋɔ bɛ. Yesu pɛtɛni ga pagɔ, é ɠɛ ma: «Ɗa ɠa è ga Zan ná-doun zunui Simon. È-laaseigi ɠa ɠɛɛzu ga Sefase» (nii poluʋɛ ga «Piyɛlɛ»).
43 Poluma voloi Yesu deveni ga é li Galilé yooi zu. É liini, é Filipe ʋɛtɛ, é ɠɛ naa ma: «Ʋilɛ pòlu.»
44 Filipe ɠɛni ga Ɓɛtesayida nu, Andelé ta Piyɛlɛ ta-laazuʋɛ.
45 Filipe ɓalaa liini, é Nataniyɛle ʋɛtɛ, é ɠɛ ma: «Gi naama nui ɠaaʋɛ, nii Moize ná-faa woni tɔ sɛʋɛi zu, ta GALA goo wo nuiti ɓalaa ti ná-fai zɛʋɛai. Tɔ ɠa é ga Zozɛfe ná-doun zunui Yesu, Nazalɛte nui.»
46 Nataniyɛle ɠɛni ma: «Ani ʋagɔ ɠa zoo zeɠezu nɛi Nazalɛte?» Filipe ɠɛ ma: «Ʋa, è ka.»
47 Yesu Nataniyɛle ɠaani, é ɗa maaɓuɠa ba, é ɠɛ ma: «Wɛlɛ, Izilayɛle nu ɠiteɠite ka ga zunui tɛi, nii zɛɛ vaa nɔpɛ ge la su.»
48 Nataniyɛle ɠɛni ma: «È kwɛ̀ɛgɛ ɠale?» Yesu gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Filipe la ɠɛa dɛ ʋaani è lolisu, siɛgi zu è ɠɛa zeini la kooleɠoole gului wu, gè è ɠaaʋɛ.»
49 Nataniyɛle ɠɛni ma: «Kalamɔn, ɗa ga GALA Doun Zunui, ɗa ɠa è ga Izilayɛle masagi!»
50 Yesu gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Tɛi gè ɠɛa è ma, siɛgi zu è ɠɛa zeini la kooleɠoole gului wu, gè è ɠaaʋɛ, naa ɠa é kɛa è laai da? Ɗa ʋaazu faa ɠiligaa ɠaazu mɔnɔ, ti wɔɔlɔai nii ʋa.»
51 É ɠɛni ma ʋolu: «Gè bo wo ma ga gaamai, wa geeɠɔlɔgi laalaogai ɠa, GALA ná-geezuɠeelaiti ti ɗa lɛ, ti ɗa yei Nu ná-Doun Zunui maazuʋɛ.»