9
Keela puugɔ maazu felegɔiti (12)
teʋe fai
(Matiyo 10:5-15;
Maleke 6:7-13)
1 Yesu keela puugɔ maazu felegɔiti (12) gaalɛai ma ba, é gaaɓaai ta zobogi ve ti ya inɛgiti pɛ unda, ta seeɓɛ nuiti kɛdɛ sɛbɛi.
2 É ti leʋeni ga ti GALA ná-masadai ma vai laazeeli, ta ti seeɓɛ nuiti kɛdɛ.
3 É ɠɛni ti ma: «À mina ani nɔpɛ seɠe siɛi wo fai zu. À mina tukpɔ zeɠe, ɓaa ɓɔlɔ, ɓaa ɠɔnɔ, ɓaa wali. Seɠewuzeɠe felegɔ mina ɠɛ wo ya.
4 Pɛlɛ nɔpɛ wo lɛɛzu bu, à yɛ ná, eyɛsu wo zeɠena yeeɠɛɠalai zeeli.
5 Ʋɛ nɔpɛ nuiti ti la yeezeini ná wo wu, à ɠula taai naa ʋa, wo fufiligi ɓukpunɛ, é ɠula wo-ɠɔɠɔiti ma, é ɠɛ ga zeele wooi ti laalɔɠɔma.»
6 Ti liini, ti leʋeteʋe taaiti su, ti Woo Niinɛ Ʋagɔi laazeeli, ti ɗa seeɓɛ nuiti kɛdɛ ada pɛ.
Yesu ná-tɔɠɔɠulagi
Elɔde ɠoozu ʋili fai
(Matiyo 14:1-12;
Maleke 6:14-29)
7 Galilé masagi Elɔde naa mɛnini, nii é ɠɛɛni. Koozu ʋilini, mazɔlɔɔ nui tanigaa ti ɠɛni ɠɛɛzu ma: «Zan ɠa buzeɠeai, é ɠula saai ya.»
8 Taɠiligaa ti ɗa ɠɛ ma: «Eli ɠa kulaai kɛlɛma.» Zɔiti ti ɗa ɠɛ ma: «GALA goo wo nu wɔlɔwɔlɔgi ta ɠa buzeɠeai, é ɠula saai ya.»
9 Elɔde ɠɛni ma: «Gè devei ʋeeni ga ti Zan unteʋe, kɛlɛ ɓɛ ɠa ga zunui tɛi, gè nii ɠɛɠala vaiti mɛnisu, é lo ba?» É ɠɛni pele goi pɛ gaiziɛzu ga ti ɠa.
Yesu zunu waadɔɔlugɔi (5.000)
ɠɔnɔkula vai
(Matiyo 14:13-21;
Maleke 6:30-44;
Zan 6:1-14)
10 Keelaiti ti ɠalegai ma ma, ti ʋoluvaawoni Yesu ma ga nii ti kɛai. Naa ʋoluma, é ti zeɠeni, é li ga tiye taa wolai ta ɠobaʋɛ, daa ga Ɓɛtesayida.
11 Bɛbɛi looni ga ná, ti ʋilɛ Yesu ʋolu. Yesu yeezeini ti wu, é ɠɛni GALA ná-masadai ma vai wosu ti ma, é ɗa naati kɛdɛ, niiti ti ɓɛdɛi ɠɛni kɛdɛgi ʋa.
12 Foloi tɔɔzeini ga lia. Keela puugɔ maazu felegɔiti (12) ti maaɓuɠani Yesu ʋa, ti ɠɛ ma: «Bɛbɛi ɠaaɠale ma, ti li ʋɛ ɠoba laa goiti ta ɓalaɠaiti su, ɠɔnɔgi ta ɲiizu zɔlɔɔ náti, tɔɔzei ada teʋebai zu.»
13 Yesu ɠɛni ti ma: «Wa ɓɔɠɔi à ɠɔnɔ fe ti ya.» Kɛlɛ ti ɠɛni ma: «Ɓulu lɔɔlugɔ ta kale felegɔ nɔ ɠa é gi ya. Kɛni, ni gá liizu, gi ɠɔnɔ geya niima nuɓusɛi pɛ bɛ.»
14 Zunu waadɔɔlugɔ (5.000) ɠɛɠala ɠa é ɠɛni ná. Yesu ɠɛni ná-kaladopoiti ma: «À ti zei ga nu ʋuulɔɔludɔɔlugi (50).»
15 Kaladopoiti ti naa ɠɛɛni, ti nuiti pɛ seini.
16 Yesu ɓulu lɔɔlugɔi ta kale felegɔiti seɠeni, é ɠaazulɛ geezu, é mama fee ƓALA falii wo. Naa ʋolu é ɓuluiti kpulukpuluni, é ma ɓuɠaiti fe kaladopoiti zea ga ti gaaɠwɛ bɛbɛi ʋa.
17 Ɛsɛ pɛ ge daamii woni, ti yiɠo. Kaladopoiti ti ɓulu ɓulukpulugi mɔtai ɠaalɛɛni ba, é ɠɛ ga kpɔlɔ puugɔ maazu felegɔ (12).
Piyɛlɛ Yesu ɠwɛɛ fai ga Kilista
(Matiyo 16:13-19;
Maleke 8:27-29)
18 Yeeta, Yesu ɠɛni adɛ ta yɛ, é ɗa GALA falii wo, ná-kaladopoiti ti ɠɛni ba. É ti ɠaazaɠani, é ɠɛ ma: «Bɛbɛi ɠa ɠɛɛzu nà ga ɓɛ?»
19 Ti gooɠaaʋoteni, ti ɠɛ ma: «Tanigaa ti ɠɛ, ɗa ga Zan Ɓatisete, zɔiti ti ɠɛ Eli, taɠiligaa ti ɠɛ, ɗa ga GALA goo wo nu wɔlɔwɔlɔgi ta, nii buzeɠeai, é ɠula saai ya.»
20 É zɛba é ɠɛ ti ma: «Wɔun, wa ma, wo ɠɛ nà ga ɓɛ?» Piyɛlɛ gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Ɗa ga è ga Mesi, nii GALA ge teʋegai.»
Yesu saa vai ta buzeɠe vai wo fai
(Matiyo 16:21-23;
Maleke 8:31-33)
21 Yesu ti laa maaɓakpani ga ti mina naama wooi wo nu nɔpɛ ma,
22 é ɠɛni ti ma mɔnɔ: «Kɛni Nu ná-Doun Zunui kpɔlɔ mɔinmɔin sɔlɔɔ, totuɠɔiti ti ɠɛlɛ ba, ta zalaɠa ɠula ɠundiɠiiti, naa ʋɛɛ tɔ kalamɔinti ba. Kɛni ti paa, naa ʋolu é wuzeɠe, é ɠula saai ya foloi zaʋasiɛi.»
Nu ʋilɛ pelei Yesu ʋolu
(Matiyo 16:24-28;
Maleke 8:34—9:1)
23 Naa ʋoluma Yesu ɠɛni ti pɛ ma: «Zɔi é pɔ ga é ʋilɛ pòlu, kɛni é ɠikula ɓɔɠɔ zu, é zaa wului zeɠe folo-o-folo, é ʋilɛ pòlu.
24 Tɔɔzei zɔi é pɔ é zɛnvui ɠizo, naama nui ɠa ʋala ma. Kɛlɛ zɔi a ʋala zɛnvui ma nà-faa zu, naama nui ɠa zɛnvui ɠizo.
25 Ni nui ta a etea zɔlɔɔ ganii pɛ sɔlɔɔna, kɛlɛ é ʋala zɛnvui ma, kulanuma ɓɛgele ɠa é bɛ?
26 Mazɔlɔɔ zɔi a unfe ga ze ta dàawooiti, Nu ná-Doun Zunui ɠa unfe ga naama nui, siɛgi zu é ʋaazu la ná-lɛbiyai zu, naa ʋɛɛ Kɛɛɠɛ ta geezuɠeela ɲadegaiti ta-lɛbiyai ʋa.
27 Gè bo wo ma ga gaamai, tanigaa ta ʋɛ, ti la zaa, eyɛsu ti ɠaazula GALA ná-masadai ma.»
Yesu ɠaazuʋɛ valibo fai
(Matiyo 17:1-8;
Maleke 9:2-8)
28 Naama wooiti bogai ma foloi lɔsaʋa leʋeni, Yesu Piyɛlɛ ta Zan zeɠeni, é ʋɛɛ Zake ʋa, é lɛ gizei ma, GALA fali wo fai ma.
29 Kɛai ma GALA falizu, gaazuʋɛ valiboni, ná-seɠeiti ti ɠole, ti ɗa volo eɠɛ mainmain.
30 Gaamago, zunu felegɔ ɠɛni yɛpɛzu pɔ. Moize ta Eli ɠɛni de.
31 Ti ɠulani kɛlɛma lɛbiyai zu, ti ɠɛni ná-saa vai wosu, é ʋaazu daazeelizu Zeluzalɛme.
32 Piyɛlɛ ta bɔɔlaiti ti ɠɛni ɲiizu poun. Kɛlɛ ti wuungai ma, ti Yesu ná-lɛbiyai ɠaani, ta zunu felegɔiti ti ɠɛni loni kobaʋɛ.
33 Zunui naati seɠezuʋɛ Yesu ɠoba, Piyɛlɛ ɠɛni ma: «Kalamɔn, soloogɛ ga ade yɛ ʋɛ. Gá kota saʋagɔ lo, gilagi ɠɛ ga ɗɔnɔi, gilagi ɠɛ ga Moize nɔnɔi, zɔi ɠɛ ga Eli nɔnɔi.» É la ɠɛni kwɛɛni, nii é bosu.
34 Siɛgi zu é ɠɛni ɓɔɛzu la ɠana, tonaɓiingi ʋaani, é ti maaɓidi. Kaladopoiti ti wola luani, siɛgi zu tonaɓiingi lɔɔni la ti unga.
35 Wooi ta ɠulani tonaɓiingi naa zu, é ɠɛ ma: «Nii ɠa é ga Dòun Zunui, nii gè yiimazeɠeai la. À woilo goo ma ɗɛ!»
36 Naama wooi mɛnigai ma, Yesu ɠila kpe nɔ ɠa é ɠɛni ná niina. Naama voloiti su, kaladopoiti ti maaɠɛni kpɔ, ti la ɠɛni naama vai ta woni nu nɔpɛ ma, nii ti kaani.
Inɛ su loungoi ɠɛdɛ fai
(Matiyo 17:14-18;
Maleke 9:14-27)
37 Poluma voloi ti zeɠeai ma gizei ma, ti yei, bɛbɛ wolai ʋaani Yesu laaɠomisu.
38 Bɛbɛi naa zaama zunui ta kpee looni, é ɠɛ ma: «Kalamɔn, nà è maanɛɛnɛzu, dòun zunui maawɔinɠa, mazɔlɔɔ tɔ ɠila nɔ ɠa é zèa ga doun zunui!
39 Zɛnvu ɲɔi ɠa ɗa zeɠe la, gaamago nɔ é ɗa ɓain, zɛnvu ɲɔi ɗa kpali gola, daaɗɛ ɲagi ɗa ʋu, kula vai ɠa ɗa ɓaa su, kɛni a maawana na.
40 Gè ɗa-ɠaladopoiti maanɛɛnɛʋɛ ga ti kpɛ su, kɛlɛ ti la zooni.»
41 Yesu ɠɛni ma: «Ee, kidaaleʋelala nuɓusɛiti ti ɲɔuɗai, nà yɛsu wo ʋa dɛ, eyɛsu yeelɛ? Nà yeezei wo wu, eyɛsu yeelɛ? Ʋa ʋɛ ga è-loin.»
42 Tɛi é ɠɛni maaɓuɠazu, inɛgi doungoi ʋilini ya zooi ma, é ɗa kpali. Kɛlɛ Yesu devei veeni kɔzɔba yɛnvui ya ga sɛbɛi, é doungoi ɠɛdɛ, é fe kɛɛ ya.
43 Ti pɛ ti laavɔɔni ga GALA sɛbɛi wɔɔlɔ ʋelei.
Yesu saa vai wo fai ʋolu
(Matiyo 17:22-23;
Maleke 9:30-32)
Tɛi ti pɛ ti laa ɠɛni vɔɔzu ga niiti Yesu ɠɛni ti ɠɛɛzu, Yesu ɠɛni ná-kaladopoiti ma:
44 «À woilo nii ma, gè bosu wo ma: Nu ná-Doun Zunui ɠa ʋaazu lɔɔzu nuiti zeezu.»
45 Kɛlɛ kaladopoiti ti la ɠɛni naama ɓɔɛi ɠaaɠaani. Gaaɓidini ti ɠaazu, ti la poluɠwɛɛni, tama ti ɠɛni luazu ga ti ʋa gaazaɠa naama vai ma.
Ɓɛ ɠa bɔɔlɔai ɛsɛ pɛ ba?
(Matiyo 18:1-5;
Maleke 9:33-37)
46 Maaɠaalii ta wuzeɠeni naazu kaladopoiti zɔɠɔzu ga ti ʋa kwɛɛ zɔi bɔɔlɔai ti zaama.
47 Yesu ti ɠoozu ɠisiɛi ɠwɛɛgai ma, é doungoi ta zeɠeni, é pilɛ ɠobaʋɛ,
48 é ɠɛ ti ma: «Zɔi nɔpɛ a yeezei doungoi nii wu nɔ̀un maaʋele ma, naama nui yeezeiɗa bù, nà ɓɔɠɔi. Zɔi a yeezei bù, é yeezeiɗa ɓalaa tèʋe nui wu. Mazɔlɔɔ zɔi dɔiɗai wo pɛ saama, naa ɠa bɔɔlɔai.»
Zɔi é la wo laalɔɠɔma, naa ɠa wo ʋa
(Maleke 9:38-40)
49 Zan ɠɛni ma: «Kalamɔn, gi zunui ta ɠaaʋɛ, é ɗa inɛgiti kpɛ è-laaseigi zu. Gi ɠɛni pɔ ga gi pele leʋe tuɠɔ, mazɔlɔɔ é la ʋilɛsu ade ʋolu.»
50 Kɛlɛ Yesu ɠɛni ma: «À mina pele leʋe tuɠɔ, mazɔlɔɔ zɔi é la wo laalɔɠɔma, naa ɠa wo ʋa.»
Samali laai gila kɛlɛ vai Yesu ʋa
51 Siɛgi maaɓuɠaai ma, ga é lɛ geeɠɔlɔgi zu, é deveni ga kɛni nɔ é li kpae Zeluzalɛme.
52 É keelaiti teʋeni luɠɔʋelei, naati ti liini, ti lɛ Samali laai ta zu kɛʋele ɓɛtɛ vai zu bɛ.
53 Kɛlɛ taaʋeaiti ti la ɠɛni yeezeini bu, mazɔlɔɔ é ɠɛni liizu ga Zeluzalɛme ʋele.
54 Kaladopoiti Zake ta Zan ti miná ɠaai ma, ti ɠɛni ma: «Màliɠii, ɗa va bu, gi abui maaloli, é zeɠe geezuʋɛ, é ti ɠɛ ga zuʋui?»
55 Yesu ɠaaʋoteni ti ma, é zelii lo ti ma.
56 Naa ʋolu, ti liini taa ɠili su.
Nu fai pɛ zɛ ná, è ʋilɛ Yesu ʋolu
(Matiyo 8:19-22)
57 Ti ɠɛai ma pelei zu, zunui ta ɠɛni Yesu ma: «Ʋɛ nɔpɛ è liizu ná, nà ʋilɛsu è ʋolu.»
58 Yesu gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Zeɠei ɠa zazagoiti bɛ, daɠagi ɠɛ wɔniiti bɛ, kɛlɛ ada la Nu ná-Doun Zunui ʋɛ, ʋɛ a ungi la ná.»
59 É ɠɛni taɠili ma: «Ʋilɛ pòlu.» Naa gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «Màliɠii, va bu, gè li dɛ, gè kɛ̀ɛ maaɠulu.»
60 Yesu ɠɛni ma: «Gɔvɛiti zɛ ná, ti ta-ʋoomaiti maaɠulu. Ɗɔun, li, è GALA ná-masadai ma vai laazeeli.»
61 Taɠili ge ɠɛ ma: «Nà ʋilɛ è ʋolu, Maliɠii, kɛlɛ ɓɛ dɛ, gè li, gè vali nà-bolodai ma.»
62 Yesu ɠɛni ma: «Zɔi é yeeʋɛɛzu kalii ma, é ɗa wɛlɛ ga ʋoluʋelei, naa la zolooni GALA ná-masadai ma.»