Dɔlɔ Sɛʋɛi Velesiɛi
Tɔɔzeizu mɔunpa, Dɔlɔ Sɛʋɛi ma Mɔungi ta Felesiɛi ti ɓɔni su, ti ɠɛ ga sɛʋɛ ɠila kpe nɔ. Sɛpetante zɛʋɛi zu ɠa gaaɠwɛɛni su ná mɔunpa. Sɛpetante zɛʋɛi naa ɠa é ga Minazeɠe Pɔlɔmai, nii tatigai Gɛlɛke wooi zu. Daaseigi é ba Eɓulu wooi zu, naa ɠa ga «folo ɠilagilagi zu vaiti ti leʋesu». Faaɠwɛ nu mɔinmɔin ka kaazu ga Ɛsedalase ɠa é Dɔlɔ Sɛʋɛ felegɔiti sɛʋɛai, naa ʋɛɛ Ɛsedalase Ná-Sɛʋɛi ʋa ta Neɠemi nɔnɔi. Sɛʋɛi ɠɛɛ nui wɛlɛʋɛ sɛʋɛ mɔinmɔin su, nii a kɛ é nɔnɔ ma zɛʋɛiti kɛ, ma un ge daa ma ga Samiyɛle Ná-Sɛʋɛ felegɔiti ta Masagiti Ta-Zɛʋɛ felegɔiti. Faaɠwɛ nu wolai ma mɔinmɔin daaʋɛ da ga sɛʋɛi niiti kɛɛʋɛ kona unnaanigɔ zɔɠɔzuʋɛ ta unnaani puulɔɔlugɔi (400-450), aisa Yesu Kilista ʋa zɔlɔɔ, naa zoloogɛ nɔ kpein Ɛsedalase ná-eteai ma ziɛgi ma.
Dɔlɔ Sɛʋɛi ma Mɔungi ta Felesiɛi lɔɔzeizuʋɛ ɠa nu wɔlɔzaɠagiti daaseigiti dɔlɔsu, é zo Adama ma, é zeeli Abalaame ma, ta Izilayɛle ɠɛɛ vai ga ɓɔɠɔ you naa lɔɔzeizuʋɛ, eyɛsu é zeeli Izilayɛle nuiti gaaɠalema ziɛgi ma, ti ɠula duɔlai zu Ɓaɓilɔne. É zo niina naama ziɛgi ma, Dɔlɔ Sɛʋɛiti ta Izilayɛle ná-wɔlɔwɔlɔ vai zuɠulazu, é zo Sayile ná-masadai ma ziɛgi ma, é zeeli Zeluzalɛme ɠoloɠolo siɛgi ma. Dɔlɔ Sɛʋɛiti su, sɛʋɛi ɠɛɛ nui wola ɠaazulogɛ GALA sei ʋɛlɛi ná-fai ʋa Zeluzalɛme. Davide kɛʋele ɓɛtɛ mɔinmɔin kɛɛni pɛlɛi lo fai zu (1DS 28:1—29:30), naa ʋoluma ná-doun zunui Salomɔn ɠa é pɛlɛi loni niina (2DS 2:1—7:22). Sɛʋɛi ɠɛɛ nui ɓɔɛʋɛ ɓalaa é lo GALA sei ʋɛlɛi ɠoloɠolo pelei ʋa ta ʋelei bu zɔɔlaiti seɠeai la, ti li ga tiye (2DS 36:15-21). Gaaɓelagi ɠa ga Dɔlɔ Sɛʋɛi Velesiɛi puuzu ɠaaɓelagi (2DS 36:23) ɠa kulazu kɛlɛma ʋelei GALA sei ʋɛlɛi ʋaazu losu da ʋolu ga niina.
Unsosuʋɛ
1. Salomɔn ná-eteai ta ná-masa fai Izilayɛle pɛ unda (1:1—9:31).
2. Ʋelei Izilayɛle ɠaaɠwɛɛni la su ga masa zou felegɔ, Izilayɛle ta Zuda, ta masagi ɠilagilagiti niiti ti zeini Zuda masadai unda, é zo gaaɠwɛɛi ma ziɛgi ma, eyɛsu é zeeli masadai naa zo siɛgi ma (10:1—36:23).
Salomɔn Ná-Masadai
1
(1:1—9:31)
1 Davide ná-doun zunui Salomɔn tɔ ɓɔɠɔi ná-masadai zapelɔɔni. Ná-GALAGI, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠɛni ba, é ɗa ta ɓɔ tɔɠɔi ʋa.
Salomɔn ɠigi vali vai GALA ma
(1 Masagiti 3:4-15)
2 Masagi Salomɔn Izilayɛle nuiti pɛ tolini, ma un ge daa ma mɛɛ ga salaʋusu ɠundiɠiiti ti nu waagilagilagiti ta nu ungilagilagiti unda, tukpɔɠaaleʋe nuiti, ta Izilayɛle nu ɓiigiti pɛ, naa ʋɛɛ bolodama ɠundiɠiiti ba.
3 Salomɔn ta bɛbɛiti pɛ ti liini zalaɠa ɠula adaʋɛ Gaɓaɠɔn, mazɔlɔɔ miná ɠa GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ɠɛni ná, nii Ɠɔoɠɔ GALAGI ná-botiɠɛ nui Moize kpɛtɛni teʋebai zu.
4 Kɛlɛ masagi Davide liini ga GALA ná-minazeɠe kesui Kiliyate-Yeyalime, é da naama adaʋɛ, ʋɛ é ná ɓɛtɛni bɛ, mazɔlɔɔ kaite é seɠe ɠotai loni bɛ Zeluzalɛme.
5 Seɠe ʋɛlɛ ɲadegai ɠakalaʋɛ, zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠɛni ná, é ga kɔlu ɓɔigi, nii Ɓɛsaleyɛle toni, Uli ná-doun zunui, Ɠuul ná-dounloin. Miná Salomɔn ta polu nuɓusɛiti pɛ ti ʋaani ná, ti Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazaɠa.
6 Miná ɠa masagi Salomɔn lɛɛni ná Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu, zalaɠa ɠulazuʋɛ é ga kɔlu ɓɔigi GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, é gala zalaɠa waagila (1.000) kula.
7 Naama ɓidii, GALA ge ɠulani bɛ kɛlɛma, é ɠɛ ma: «Nii wɔin è ma, dɛɛ, gè kɛ è ʋɛ.»
8 Salomɔn gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «È ɗa-wooɠɛɠilada wolai ɠulaʋɛ kɛlɛma kɛ̀ɛ Davide ʋɛ, è sèi potogi zu.
9 Niizu niina, Ɠɔoɠɔ GALAGI, minazeɠegi nii è kɛɛni kɛ̀ɛ Davide ʋɛ, soma è naa laazeeli, tɔɔzei ɗa ɠa è kɛ̀a ga masagi nuɓusɛiti unda, niiti ti mɔinɗai eɠɛ zooi ma vufiligi.
10 Naa ɠa é ba, ɠigi ta faaɠwɛgi ve bɛ̀, nii a kɛ gè kwɛɛ ʋelei nà lo da nuɓusɛi niiti tuɠɔ. Mazɔlɔɔ ni naa laade, ɓɛ ɠa a zoo losu ɗa-nuɓusɛ mɔinmɔingi niiti tuɠɔ?»
11 GALA ge zɛba é Salomɔn wooɠaaʋote, é ɠɛ ma: «Tɛi naa ɠa é ga è yiima vai, è la kpɛtɛi ta naavoloi ɓaa lɛbiyai valini ɓɔɠɔ ʋɛ, è la ɓalaa è zili nuiti saa vai ɓaa è-zii zuɠooza vai valini, kɛlɛ ɠigi ta faaɠwɛgi ɠa è falizu, nii a kɛ è lo nà-nuɓusɛiti tuɠɔ ga pagɔ, niiti gè è zeiɗai ti unda,
12 deɠɛmu nà ɠigi ta faaɠwɛgi veezu è ʋɛ. Naa pɛ poluma, nà kpɛtɛi ta naavoloi veezu è ya, naa ʋɛɛ lɛbiyai ʋa, é leʋe naati ba ti ɠɛni masadai zu è luɠɔ, ta niiti ti ʋaazu masadai ɠɛɛzu ga è ʋoluʋele.»
13 Naa ʋoluma, Salomɔn zeɠeni Gaɓaɠɔn, zalaɠa ɠula adaʋɛ, GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi ɠakalaʋɛ, é ɠale ma Zeluzalɛme. É masadai ɠɛɛni Izilayɛle unda.
Salomɔn ná-kpɛtɛi ta ná-lɛbiyai
(1 Masagiti 10:26-29;
2 Dɔlɔ Sɛʋɛi 9:25-28)
14 Wotolo waagila unnaanigɔ (1.400) ɠa é ɠɛni Salomɔn ya, ta soo ɓizɛ zalaʋusu waapuugɔ maazu felegɔ (12.000), é ti ɠaaɠwɛ taaiti su, ʋɛti ná-sooiti ti ɠɛni ná, ta Zeluzalɛme tɔ ɓɔɠɔi ɠobaʋɛ.
15 Masagi zaalai zu, walii ta zanugi mɔinni Zeluzalɛme eɠɛ kɔtui, sɛdele gului mɔin eɠɛ sikɔmɔɔl gului, nii é ʋɔnɔsu ziɛlaʋɛ ma nɛmɛi zu.
16 Ezipete ta Silisi ɠa Salomɔn ná-sooiti ti ɠɛni zeɠezu ná, masagi ná-yaaɠo ʋɛbɛi ɠɛni liizu ná ti sooiti geya ga naama zɔngɔi nii deveai.
17 Wotoloi ɠilagilagi kpein é ɠɛni zeɠezu Ezipete, sɔngɔi ɠɛni ga wali ɠae undɔzita (600), sooi ɠilagilagi zɔngɔi ɠɛ ga wali ɠae ungila puulɔɔlugɔ (150). Yaaɠo ɠilagi naati nɔ ɠa ti ɠɛni liizu ga wotoloiti ta sooiti Ɠɛte masagiti ta Siili masagiti pɔ.
Salomɔn GALA sei ʋɛlɛi lo fai
ma ɠɛʋele ɓɛtɛi ɠɛɛ vai
(1 Masagiti 5:15-32; 7:13-14)
18 Salomɔn deveni ga é GALA sei ʋɛlɛi lo Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, ta é masa pɛlɛi lo ɓɔɠɔ ʋɛ.