12
Jesús enseña contra la hipocresía
Etat owár Jesús quemir ricán to quiujacro. Quiwír, uwan rahra rahra úcajacro. Etat Jesusat récaji ima chiwa quino wajacro:
—Yají chaw̃i. Cuayar sinti jaw̃i. Fariséoin buc rehquey bútati jaw̃i, -wajacro-. Eyin chihtá buc réhqueyan wanro. Eyin urá bucayro. Etar ey chihtá cahm yají chaw̃i, -wajacro-. Bi chihtán ur icar ruhcui eyan ítchareht yájcajareht bahnáquinat istáyqueyra. Bi chihtán uw quin rahcua ayti cuácayatan, eyan semar semar bahnáquinat rahcuáyqueyra, -wajacro-. Eyta bira baat chéycara cuitar ruhcuír tew̃íc cuar, awan uwat rahcuáyqueyra. Istáyqueyra. Baat cahujín cucáj acat cuach cuach tew̃jaquey awan watar cajc birá cuitar cuar cohwáyqueyra, wajacro.
A quién se debe tener miedo
(Mt 10.28-31)
Aját ba ajmaráy íw̃oquin quin wacaro. Bíyinatan ba sibár yauwin yajcayat eyin cahmar rooti jaw̃i. Eyinat sibár eyra yauwi cuar acsar bii yájcajatro. Cuatán rehr cahmar roótatara aját ey ehcunro. Sir cahmar roótaro. Eyat ba sibár yauwir car, ba ajc cat cab oc icar áyataro. Etar ey cahmar roótaro. -wajacro-. Ruwásira cuisa esí bin icar ray sencillo bucatac tunro. Ruwásira aca bár cuar, Sirat cuis istiyí tamoi tan chíntiro. Uch síhw̃awi. Ba cuis anar bítatara, Síratan itro. Eyta bira uw at cahm rooti jaw̃i. Sirat ba sehnacan ruwasir cuitro. Eyta cuácayat Sirat ba obir yajcáyqueyra.
Los que reconocen a Jesucristo delante de la gente
(Mt 10.32-33; 12.32; 10.19-20)
Uw cucajá acat bíyatan “Jesusan as cáraro,” wacáyatan, asan Uw Síuquibat cat rahra ey ojcor uchta waquinro: “Eyan ajmár uwro,” waquinro. Cuacúr cuitar Sir cacmín cac cahmar eyta waquinro. Cuat uw cac cahmar bíyatan “Jesusan as cárai batro,” wacayat, aját cat rahra uchta waquinro: “Ey ajmár uwi batro,” waquinro. Cuacúr cuitar Sir cacmín cac cahm eyta waquinro. 10 Bíyatan asan Uw Síuquib ojcor ajc ay bár tew̃yat, eyat Sir tayar yajcaro. Eyta cuar eyta tayar yájcyeyra Sirat sicor tayar bár chácataro. Biyat Sir Ajcan Cámuran Eya ojcor ajc ay bár téw̃yeyra, eyta téw̃queyat cat Sir tayar yajcaro. Eyta cuar Sirat tayar eyra batra chátiro. Tayar chi rehcáyqueyra. 11 Uwat ba secuac usar eyin cac cahm beyáyqueyra. Erar roquír ba cahm icar tew̃áyqueyra. Werjayín cac cahmar cat, carin cac cahmar cat ba cahm icar tew̃ay beyáyqueyra. Ba eyta becayat, baat eyin cahmar rooti tew̃i. Bitara tew̃átatara, bi chihtá ehcwátatara, sihw̃a sácati jaw̃i. 12 Baat tew̃íc cab cucayat acat Sir Ajcan Cámuran Eyat baat icúr wacátatar ba quin ehcwáyqueyra. Ey chihtá ba ur icar wícayqueyra.
El peligro de las riquezas
13 Etar ricá tasar bin istiyát Jesús quin wajacro:
—Werjayú. As tet bar yarjacro. Yaryat as rabat oy ey, ray ey, cajc ey imáy bahnác bar cájacro. Eyta bira bahatán as rab quin asi jor wahw̃ú aywi, wajacro.
14 Eyta wacayat, Jesusat wajacro:
—Uch rahcwi. Asra eyta acui batro. Asan ey wahw̃ún acui batro. Rehratí as eyta yajquín acu chátiro, wajacro.
15 Eyta waquír bahnaquin quin wajacro:
—Yají jaw̃i. Cahujinay racar isoti jaw̃i. Oyan cuít, rayan cuít cuácayatra, ey chihtá cuitarara behmár sácati siwa báreyra, wajacro.
16 ’Baat ey chihtá sinayta acu aját uch ehcunro. Riy istiy oyin cajc cuitatran ira uban ehchí chájacro. Iran to yehnjacro, -wajacro-. 17 Eyta yehnyat, oyin eyat im urá sar séhw̃ajacro: “¿Aját icúr yajquinca?” séhw̃ajacro. “As iran toro. Bísari yehw̃ chácajatro,” séhw̃ajacro.
18 ’Eyta sehw̃a rabar uchta séhw̃ajacro: “Aját uchta yajquinro. Aját ira chaquic ubach quehr tenro. Quehr ter tehmár aját ubach cúmacan cuít bin istiy cat, istiy cat tuw̃inro. Tuw̃ír sar aját ira cat, oya cat ey sar yehw̃ jáquinro,” séhw̃ajacro. 19 “Eyta jaquir, ajmár tánsara séhw̃anro: ‘As ira cat, oya cat cuitro. Yaya báhnajatro. Ow̃ báhnajatro. Eyta cuácayat canár yajti ítinro. Ira yayinro. Bacua yahnro. Ahní ítinro,’ séhw̃anro.” Oyinat eyta séhw̃ajacro. 20 Eyta séhw̃ayat, Sirat oyin quin wajacro: “Bah chíhtara cuáyitro. Cuat ah tino bahra bar yarátaro. Bah yaryat bah oyan iran ¿rehráy cháquinca? Bahat tuw̃jaquey sécuajaquey ¿rehráy jáquinca?” wajacro, Sirat oyin quin. 21 Bíyinat oya cat, ray cat sécuayat, eyin cat eyta rehcátaro. Eyinat ray tamo sehw̃a rabar Sir ub cahmar ay icuri yájtiro. Etar eyin acu eyta rehcátaro, wajacro, Jesusat uw quino.
Dios cuida a sus hijos
(Mt 6.25-34)
22 Etat Jesusat ima chiwa quin wajacro:
—Eyta cuácayat aját ba quin uch wacaro. Ba icúr yayíntara síhw̃ati jaw̃i. Ba icúr ow̃íntara síhw̃ati jaw̃i, -wajacro-. 23 Ira yaquic tecut, oya ów̃i tecut étana Sir cac cahmar yarisra ítajatro. Acsar Sir tamo cat síhw̃ataro. 24 Rúncara itquey tamo síhw̃awi. Rúncarat chiyra cátiro. Ira cat rítiro. Ira cat sécuatiro. Usar carót cat batro. Socua cat batro. Eyta cuar Síratan rúncara yayín acu wícaro, -wajacro-. Cuatán Síratan baan ajcá jian runcar cuít bécaro, -wajacro, Jesusat chiwa quin-. 25 Behmár chihtá cuitatrun cúnajatro. Sihw̃a saca yajquít catum behmár chihtá cuitatrun acsar bitách cúnajatro. Etarwan cuayar sihw̃a sácaro. 26 Baatán cónui yájcajatro. Etar ¿bitara reht cuít yajquín síhw̃aqui? 27 Acsar oya ojcor wacaro. Uch síhw̃awi. Suw bihnquey tamo síhw̃awi, -wajacro-. Suw chaquic tamo síhw̃awi. Súwatra canar yájtiro. Quéjtiro. Oya cat cuíhtiro. Eyta cuar uwat itit, óriquenro. Suw óriquenan oya cuitro. Aját ba quino wacaro. Carin oyin Salomonat oya óriquenan etach ów̃tiro. Salomonat oyan ay binan to ow̃jac cuar, óriquinan suwa etach cutiro, -wajacro-. 28 Baatán Sir tamo caba síhw̃atiro. Uch síhw̃awi. Síratan suw óriquen yin ayro. Eyta bira ba ácuan cuít ow̃in wícayqueyra, -wajacro-. Riy istiy tihw̃ suw óriquen rehcaro. Cuatán cuanmí cuit oc icar wahnro. Eyta cuar Sirat tihw̃ suw eyan ay obir yajcaro. Sirat tihw̃ suwan eyta obir yajc eywat ba uwan cuít obir yajcáyqueyra. 29 Eyta bira icúr yayíntara, icúr yáhntara sihw̃a sácati jaw̃i. 30 Sir tamo síhw̃ati binat sihw̃ar éytara baat éytara síhw̃ati jaw̃i. Sir tamo síhw̃ati bin urán wan chati jaw̃i, -wajacro-. Eyinat bi yayíntara, bi yáhntara ey tamo síhw̃aro. Cuatán Sir tamora síhw̃atiro. Eyta cuar bah oya cat, ira cat táyocan Sirat itro, -wajacro-. 31 Cuatán Sir chihtá yajquín tamoan cuít síhw̃awi. Sir chihtá yajquín síhw̃ayat, baan Síratan oya cat, ira cat wícayqueyra, wajacro, Jesusat chiwa quin.
Riqueza en el cielo
(Mt 6.19-21)
32 Jesusat acsar chiwa quin wajacro:
—Ojc siti jaw̃i. Baan as óbasan wanro. Ba ajáy bar cájacro, -wajacro-. Síratan baan carin chac cunro. Sir ima cara rehquey cutar ba carin chac cunro. 33 Bay icuran biyan ey rawi. Rar car ray túnjaquey ray bár bin quin chaw̃ wiw̃i. Sir ajc cut eyta wícayat, Sirat ba quin cuacúr wiquin chájaquey bahná báreyra. Sir imát ba ac cuacúr cutar wiquin chájaquey ohná báreyra. Iwa báreyra. Bes cat yajca báreyra. Rohritát ehswá báreyra. 34 Cajc uch cutar rayan oyan to sécuayat, baat ey tamoa síhw̃ayqueyra. Cuat cuacúr cut Sirat ba quin wiquin to sécuayat, ey tamoa síhw̃ayqueyra.
Hay que estar preparados
35 ’Baan as wiquíc acor ítuwi. Bahnác oror ítuwi. Oya cat chaquir ítuwi. Oca cat anir ítuwi, -wajacro-. 36 Cacmín uchta binan wan chaw̃i. Cacmín ima cara wiquíc acor ítquinan wan chaw̃i. Cacmín eyin cara cajc istiy uwat wiya yehw̃íc fiesta cuit bijacro. Etar cacmín cara wiquíc acor itro. Itchareht cara wiquír querat acor ténayqueyra. Ténayat cab rehti waac acor itro. 37 Cab rehti eyta waacayat, carat ítitan, ima cacmín camti im acor itay raújacro. Biyinan imár carat eyta itic ityat, eyan ohbac ítayqueyra, -wajacro-. Aját bah quin wacaro. Car eyat ima oya timá anti acu órayqueyra. Oror im cacmín eyin acu ira anír wícayqueyra. Eyin ac ira siáyqueyra, -wajacro-. 38 Car eya chey ubut wic tacat, buru cucayat wic tacat, carat im acor camti itic ityat ayro. Cacúm eyta itic éyinan ohbac ítayqueyra -wajacro, Jesusat chiwa quin-. 39 Uch cat síhw̃awi, -wajacro-. Ubach cayibat besin bítajat wicátatara istátair waquít, camti ítata binro. Usi icuri chiw̃ áyajar binro. 40 Eyta cat, tana cam asan Uw Síuquib sicor wiquinro. Uwat as wícajar síhw̃ayat icar, as bar wiquinro, -wajacro-. Eyta cuácayat as wicata sihw̃a rabar ítuwi, wajacro, Jesusat chiwa quin.
El siervo fiel y el siervo infiel
(Mt 24.45-51)
41 Etat Pédroat wajacro:
—Caru, bahat eyta ehcúqueya ¿is istir quínoa ehcuyi? ¿Bahnaquin quínoi ehcuyi? táyojocro.
42 Pédroat eyta táyoyat Jesusat wajacro:
—Biyan cacúm ay binan wántara aját eyin quin tew̃ro. Cacúm ay binat carat ayquey wácati bahnác yajcaro. Cacmín eyta bin patronat bahnác obir yajquín acu cac bahcaro. Cac bahcayat cacúm eyat cacmín cahujín quin ira wícaro. Ira wiquic cuitar cab cucayat, cacmín cahujín ac ira tahw̃uro. 43 Eyta cac bahr cutar patrón cajc istiy bijacro. Itchareht sicor wijacro. Sicor wiquír ítitan, cacúm eyat bi yajcata wac bahjáctara ay yajcáy raújactara eywan ayro. Cacúm ey ohbac ítayqueyra, -wajacro-. 44 Aját bah quin wacaro. Cacúm eyra patronat cacmín cara cuít yehn áyayqueyra. Icuran biyan bahnacan cacúm ey at icar wícaro. Obir yajquín acu wícaro, -wajacro-. 45 Eyta cuar cacmá ay bár bínatra uchta séhw̃aro: “As cara in wícajar bijacro,” séhw̃aro. Eyta séhw̃ayeyra cacmín ruhw̃áy yehnata óraro. Bucata óraro. Imara iran bacuan báchuti, atuc sínata óraro. Simat yehw̃quin owár atuc sínata óraro. 46 Patrón in wícajar séhw̃ayat icar wicata óraro. Bow̃ behti cuácayat wicátaro. Wiquír ítitan, cacúm ay bár yajcaro. Eyta yajquíc ques abáy bucáyqueyra. Chihtá yajti bin owár cuécwayqueyra.
47 ’Biyat patrón chihtá it cuar cati yajcayat eyan cuít bucáyqueyra, -wajacro-. 48 Eyta cuar biyat patrón chihtá istiti rabar chihtá yajti jácayat, eyra táhnaqui buca báreyra. Eytaan wan biyin quin chihtán to ehcwáyatan, éyinatan chihtá to yajcátaro. Chihtá to rahcuír yájtieyra táyaran to yajcaro. Eyta cat biyin quin chihtán to ehcwáyatan, éyinat cuít yajcátaro. Eytair báreyra Síratan eyin quin táyaran cuít chiáyqueyra. Cuít cuécwayqueyra, wajacro, Jesusat chiwa quin.
Jesús es causa de división
(Mt 10.34-36)
49 Etar cat wajacro:
—Asan cajc cut rajacro. Oca cut wahnáy rajacro. Ahra oca bar ánjaquir waquít, eywan ay chácataro. 50 Eyta bira uwat as yauwátaro. As ruhw̃átaro. Eyta bijira as eyta yauwin cab cuwín cahmar ita rabar cue rehcaro, -wajacro-. 51 Etar baat ítitan: ¿asan cajc cutar uw tan wan chacay rajác síhw̃aqui? Aját ba quin wacaro. Aját uw tan wan chácayi rátiro. Aját uw cahujín rahra rahra wahw̃ayta acu rajacro, -wajacro-. 52 Ah yahncút cat uwat imár usi itquin rahra rahra wahw̃áyqueyra. Cuisa bay binan cuisa bucáy bin owár técuayqueyra. Cuisa bucáy binan cuisa bay bin owar técuayqueyra. -wajacro-. 53 Uchta jaw̃ técuayqueyra. Tetinán waquíj joran rahra rahra técuayqueyra. Abín cat ima wiw̃arac waquíj jor rahra rahra técuayqueyra. Im isó jor cat rahra rahra técuayqueyra. Cahujín as chiwa chajac ques eyta técuayqueyra, wajacro, Jesusat.
Las señales de los tiempos
(Mt 16.1-4; Mr 8.11-13)
54 Jesusat uw quin uch cat wajacro:
—Baat cajc uch cutar rahs rauwic cuitar bowarám istír, “Riwa racata bínitro,” wacaro. Aját ráhcuitan, uní wacaro. Riwa racátaro. 55 Etar cat séroan istiy wihár bin cacayat, “Ribrán abáy chácata bínitro,” wacaro. Etar ribrán uní eyta chácaro. 56 Bowarám yehnyat, sero yehnyat, bitara chácatatara baatán itro. Eyta bira ba urá bucayro. Eyta rehcata eyan it cuar, ah uch uwat as rehrát áyjactar baat istítiro. Aját yajquíc ey ub cut istíc cuar, Sirat as ayjac síhw̃atiro, wajacro, Jesusat ricá quin.
Procura ponerte en paz con tu enemigo
(Mt 5.25-26)
57 Acsar Jesusat wajacro:
—Behmarat ay waan acu bitara yajcátatar ey síhw̃awi. ¿Bitara reht eyta síhw̃atiqui? 58 Uwat ba cahmí icar werjayín cac cahmar tew̃ay beyata óraro. Eyta beya rabar werjayín quin cuti echí cuar uw ey quin tayar tunwi. Eytair báreyra, werjayín at icar ba wícataro. Etat werjayinát ba cárcel cayíb at icar wícataro. Eyta wiquir, cárcel cayibat ba cárcel icar tunátaro. 59 Eyta túnyeyra aját ba quin wacaro. Baat táyari bahnác túntieyra ba úcajatro, wajacro, Jesusat.