13
13:1-5 Yesusini “Ulu Pulu Keri Telemelema ‘Naa Kolamili.’ Ningu Bulu Siku Konopu Alowa Teangi.” Nirimu Temanemo
Kanu kinie Yesusini ungu mane sirimune moloringi yembo marene yundu temane toko sikulie ningendo: “Kolea Gallilli disiriki yembo marene Pulu Yemo popo toko melema kalko molangi ⸤Romo gapomano ye awili⸥ Paillatene eno topa kondorumu.” ningu temane toringi.
Aku temanemo toringi kinie pilipelie Yesusini enondo nimbendo: “Kanu kolea Gallilli yemboma aku siku mindili noringi kulu pilkulie ‘Gallilli yembo moloringi lupe wemane ulu pulu keri teringi mele maniendopa, kanu mindili noringi yemboma ulu pulu keri teringi mele paa olandopa.’ konopu lekemeleye? Paa sike nane enondo “Aku sipe molo.” nikiru. Ya molkomele yemboma, eno ulu pulu keri telemelema bulu siku munduku siye kolko konopu alowa naa tengi liemo eno aku siku toko kondongela.” nirimu.
Pe kelepa Yesusini temane te topalie nimbendo: “Kolea awili Jerusalleme sukundu kolea kanga Silloamo kouni takoli ulke awili olana te topa kalalu sipe topa manie mundupelie yembo tene-eti* topa kondorumu koloringi. Kanu yemboma ‘Kolea awili Jerusalleme yembo lupe moloringimene pali ulu pulu keri teringi mele maniendopa, koloringi yembomane ulu pulu keri teringi mele paa olandopa.’ konopu lekemeleye? Paa sike nane enondo ‘Aku sipe molo.’ nikiru. Ya molkomele yemboma, eno ulu pulu keri telemelema bulu siku munduku siye kolko konopu alowa naa tengi liemo eno aku siku kolongela.” nirimu.
13:6-9 Unjo Te Mongo Naa Torumumunge Ungu Ikomo
Aku nimbelie kelepa ungu iko te topalie enondo nimbendo:
“Ye tene unjo piki te yunge unjo waene poniena umbu lierimu. Pe ‘Piki mongo tomba.’ nimbe omba kanorumu kinie te naa torumu. Piki mongo te naa torumu kulu yunge unjo waene ponie tapu yemondo nimbendo: “Pílie. Ponie talo yepoko pea iunjo piki angilimomonga ombo kanorundu nalo piki mongo telu kepe naa torumu kene yuni ma kopongo we nolemo kene peke toko ltei.” nirimu.
Ponie pulu yemo aku sipe nirimu kinie ponie tapu yemone yundu topondopa nimbendo: “Awilimu, iponie telumu mindi aku unjomo we angiliepili. ‘Unjomo akopa mongo topili.’ nimbu unjo pulune era tepo, ma mundupu, kongi le lipu mundupu, teambo. Pe nekendo poniemonga mongo tomu liemo papu. Naa tomu liemo kamu peke tani.” nirimu.” ⸤nimbe Yesusini⸥ nirimu.
13:10-17 Koro Moloringi Wale Sambate Tenga Yesusini Ambo Te Tepa Konde Lsimu Temanemo
10 Walse, ⸤Juda yembomanga koro moloringi⸥ wale Sambate tenga§ Juda yemboma maku toko Pulu Yemonga ungumu pilieringi ulke tenga suku Yesusi pupelie yemboma ungu mane sipe molorumu. 11 Akune ambo te molorumu, yu kuru topa bulu langorumu-ne ola angilipe sinio simbendo perepa molorumu. Yu aku sipe molopili ponie tene-eti omba purumu. 12 Yesusini kanu ambomo kanopalie yundu “Ou.” nimbelie nimbéndo: “Ambomo, nu kuru torumumu topa keliepili.” nimbelie 13 ambomo kini ambolorumu kinie yu tamburumbu sumbi sipe ola angilipelie Pulu Yemo kapi nirimu.
14 Nalo kanu ulkemo nokorumu yemo yuni Yesusi ⸤koro mololi⸥ wale Sambatemonga yembo tepa konde lsimu kulu kanopa keri kanopalie akune maku toringi yembomando nimbendo: “Kongono wale talo pakera lemomanga ‘Konde pamili.’ ningu onge manda. ⸤Koro mololi⸥ Sambate walemonga manda molo.” nirimu.
15 Yemone aku sipe nirimu kinie Yesusini nimbendo: “Eno topele mapele toli yema,* alieli ⸤koro mololi⸥ wale Sambate wendo olemo kinie eno pali yu-mele-mele enonga kongi kao molo kongi dongi langi nomba molorumune moki leko no olemo kolea tenga ‘No nopili.’ ningu mengo pulimele kanumu. 16 Eno enonga kongime Sambate walemonga papu moki leko nokolemele kene i ambomo Sambate walemonga papu lipu tapondokorola. Kongimu maniendopa mele, ambomo olandopa mele kanumu. Akumunge i ambomo, yu Eporayamone kalopa lsimu ambo te, ⸤kurumenga nomi⸥ Setenene yu ponie tene-eti ka mele sirimu ambomo Sambate walemonga moki lepo nokokoromo tepo kenjikiruye?” nimbe walserimu.
17 Yuni aku sipe nirimu kinie kanu ungumuni yu terimu mele kanoko keri kanoringime olie poloringi nalo we yembomane yu ulu tondolo peangama terimu kanokolie konopu awili teko siringi.
13:18-21 Unjo Masetete Umbumunge Ungu Ikomo Kinie Pillawa Akoli Mele Isimunge§ Ungu Ikomo Kinie
18 Kanu kinie Yesusini ⸤yembomando⸥ kelepa nimbendo:
“Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokomba,* mele nambolka mele kanu silimu lembaye? ‘Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokolemo mele piliengi!’ nimbu akumu nambepo nimbu simboye? ⸤Nimbu siembo.⸥ 19 Akumu isipe mele: Ye tene yu unjo masetete umbu te lipe yunge poniena umbumu mundorumu kinie kanu unjo umbumu wendo omba awi lepa unjomo angilierimu kinie aku unjomonga kolamanga kerama ongo peringi. Pulu Yemo ye nomi kingi molomba mele aku sipe.” nirimu.
20 Aku nimbelie kelepa walsipe pilipelie nimbendo: “Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa yemboma nokomba mele pilinge nambepo nimbu siemboye? ⸤Nimbu siembo.⸥ 21 Akumu isipe mele: Ambo tene yu langi pillawa akoli mele isi wallo kolte lipelie pillawa awisilinge mundorumu kinie pillawa pali akorumu. Pulu Yemo ye nomi kingi molomba mele aku sipe.” nirimu.
13:22-30 Pulu Yemo Molomba Koleana Sukundu Pumolo Mele Yesusini Nirimu Temanemo
22 Aku sipe nimbelie pe Yesusi kolea awili Jerusalleme pulimo aulkena pumbe pupelie kolea awilime kinie kangama kinie pupe, akumenga moloringi yemboma ungu mane sirimu. 23 Kanu yembomanga tene yu walsipe pilipelie nimbendo: “Awilimu, mindili nomolo aulke molemolona Pulu Yemone yemboma lipe tapondopa wendo lipe yu-kinie molko kondonge aulkena lipe mondomba yemboma koltalo mindiye?” nimbe walserimu.
Pilipelie yuni enondo nimbendo: 24 “Ulke kerepulu paakanga si niline yembo awisili ongo suku pungendo perenge. Akumunge ‘Kanu kerepulune eno ongo sukundu puku molongendo mindili siku pangi.’ nimbu nikiru.§ 25 Ulke pulu yemone ola angilipe kune anjimbe kinie eno pena molkolie ningemone, kune toko walsikulie ningendo: “Awilimu, olio nu kinie pea molamili wamili kene olionga kune lindi.” ninge kinie yuni enondo nimbendo: “Enonga imbime na naa pilipu eno kepe enonga koleama kepe na naa kanolio.” nimbé.
26 “Yuni aku nimbé kinie enone yundu ningendo: “Nupea ga norumulu. Olionga koleamanga nu ongolie olio ungu mane sirinu.” ninge.
27 “Nalo yuni enondo nimbendo: “Eno niembo piliee. Enonga imbime na naa pilipu enonga koleama na naa kanolio. Eno ulu pulu keri teko molemele yemboma pali na moliona anjo paa.” nimbé. 28 Akune ulsu molkolie eno ⸤anda-kolepali⸥ Eporayamo kinie, Aisake kinie, Jekopo kinie, Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yema pali kinie, eno Pulu Yemo yenomi kingimu molopa nokomba koleana sukundu molonge kanokolie eno enono akune ulsu molonge kanokolie eno enono mumindili kolko kola teko mini-wale mundunge.” nirimu.*
29 Isirele yemboma eno Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa nokomba koleana sukundu eno manjiku naa punge ‘Piliengi!’ nimbelie yuni kelepa nimbendo: “Ma koleana pali yembo mare Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa nokomba koleana sukundu puku Pulu Yemo pea langi nonge. 30 Pilieme. Akiliku olemele yembo mare Pulu Yemo ye nomi kingimu molopa nokomba koleana sukundu kumbi leko punge. Kumbi leko oringi yembo mare akiliku punge.” nirimu.
13:31-35 Jerusalleme Yemboma Toko Kalonge Pilipelie Yesusini Eno Kondo Kolorumu Temanemo
31 Walse, Yesusi ou Jerusalleme naa pupelie kolea tenga ungu nimbe molorumu kinie Parisi ye marene§ ongo yundu ningendo: “⸤Ye nomi kingi⸥ Erotene ‘Nu topo kondambo.’ nimbe molemo kene nu ya naa molkolie tenga kowa pu.” niringi.
32 Yesusini enondo nimbendo: “Na tomba tekemo yemo, yu kolo topa konopu keri peli owa takera pokisi* mele akumu molemona iungumu puku ningu si-pee.” nimbelie nimbendo: “Kinié mele kepe opali talou mele kepe kurume yembomanga konopune pelemoma makoropo, kuru toli yemboma tepo konde lipu, molopolie laye pe mele na kongono tepo moliomo pora simbo. 33 Nalo Jerusalleme pumbondo kinié kepe opali talou kepe na we kongono telipu pumbo. Pulu Yemone ungu umbu tondolemoma pilipe yemboma nimbe silimo ye te kolea awili Jerusalleme ulsukundu manda naa kolomba kene ⸤na Pulu Yemone ungu umbu tondolemoma pilipulie yemboma nimbe silimo yemo molio kene⸥ na Jerusalleme ulsukundu manda naa kolombo.” ⸤nirimu.⸥
34 ⸤Aku nimbelie Yesusini Jerusalleme moloringi yemboma yu kondo kolopa akumundu ungu te nimbelie nimbendo:⸥
“O Jerusalleme ⸤yemboma⸥, Jerusalleme ⸤yemboma⸥, Pulu Yemone ungu umbu tondorumume pilku yemboma ningu siringi yema toko kondoko, yuni eno molemelena lipe mundulimo yema kouni toko kondoko telemele yemboma, kera gulta anumumuni yunge waloma lipe yunge kongona lopi tepa nokolemo mele nane wale awisili eno aku sipu nokolka nalo enono “Molo.” niringi. 35 Akumunge pilieme. ⸤Opa puluema eno tonge onge kinie Pulu Yemone altopa enonaa nokopa naa lipe tapondombamonga⸥ opa puluemane ongo sike toko munduku enonga koleamo kinie enonga ulke tembelemo kinie kamu toko kalongemonga eno ku penge. Nane eno ungu te pea nimbu sikiru:
Eno Jerusalleme yemboma, enone nando
“Pulu Ye Yawene lipe mundorumu-ne okomo yemo
imbi ola molopa, molopa kondopili.Ӥ
ninge walemonga na altoko kanonge. Ou molo.” nirimu.
* 13:4 supunge talo (18). 13:5 akumu 13:1-5 nirimu ungumunge ungu pulu te. 13:9 inie anjokondo 14:1-6. § 13:10 bokumunge alsena anjokondo “37. Sabat”. * 13:15 bokumunge alsena anjokondo “47. tupela maus”. 13:16 bokumunge alsena anjokondo “42. Seten”. 13:17 Mateyu 13:31-32, Mako 4:30-32; § 13:17 Mateyu 13:33. Masetete Isiselonga ungu pulu mare Mateyu 13:31-33*. * 13:18 bokumunge alsena anjokondo “20. kingdom”. 13:21 bokumunge alsena anjokondo “49. yis”. 13:23 bokumunge alsena anjokondo “21. kisim bek”. § 13:24 Mateyu 7:13-14. * 13:28 Mateyu 25:10-13,41, inie anjokondo 16:19-31. 13:30 “Akilku olemele yemboma” nirimu, Isirele talapena ulsu molemele yembomando nirimu. “Kumbi leko oringi yemboma” nirimu, Isirele yembomando nirimu. 13:30 akumunge 13:34-35 Mateyu 23:37-39; LLukuinie 19:41-44. § 13:31 bokumunge alsena anjokondo “11. Farisi”. * 13:32 ‘Owa pokisi yu paa pilipe konginjeli pelemo melemo.’ nilimele. Yuni kera gulta ipulueli omba wa topa nolemo kinie yu tongendo perelemele. ‘Palana sukundu manda naa pumbe.’ ningu pilimele nalo yu yuyu aulke te kanopa sukundu pulimo. Aku telemomonga yu konopu naa mondolemele. Wale mare kumaka tomolondo melu taki-teki lemolo kinie yu kanopa pilipelie sukundu naa pulimo molo ga kiyengo nimbe nomba we pulimo aku sipe mele. 13:33 inie yakondo 11:50-51; bokumunge alsena anjokondo “35. profet”. 13:35 Jeremaya 12:7, 22:5. Romo yembomane kolea awili Jerusalleme kinie akune angilierimu ulke tembelemo kinie tenge mele inie anjokondo 19:43-44, 21:6,20,24, 23:27-31 ungu mare molemo. § 13:35 Konana 118:26.