PE-TIMOTI
Pollone Ye TIMOTI Pepá PE Topa Sirimu Bokumu
Pollone I Pepá Topa Sirimumunge Ungu Pulu Mare
Pollo kinie Timotiselonga ungu pulu mare bokumunge yakondo gomo 714 kinie gomo 1052 kinie molemo.
Pilipe konginjeli yembo marene pilkulie ‘Ye Niro, Romo Gapomano Ye Paa Awili Kumbine molorumu kinie Pollo wale talo siku Romo ka siringi, ka ulkena pepa ipepámo torumu.’ ningu pilimele. Yu kolea awili Romo ou kumbi leko ka siringi kinie we ulke tenga perimu (Lipe Mundorumu Yema 28:30) nalo pe yu ka siringi kinie yu ka-ulke suluminia keri tenga panjeringi. ‘Kolea akumu no molopa ali tepa pa awili tepa naa teli koleamo.’ ningu pilimele. Ipepána 4:13 kanani. Aku suluminia kerine pepalie ipepámo torumunje.
Ka-ulke nokoli yemane Pollo nokoko naa kondoringi. Yunge pulu lemo yemboma naa lamoloringi. Yu ‘Nondopo kamu kolombo.’ nimbe pilierimula. Akumunge inie 1:16, 2:9, 1:15,17, 4:6-8 kanani.
‘Timoti kolea awili Epesasi molopili Pollone ipepámo topa sirimu.’ ningu pilimele.
Timoti yu kinie pea kongono andoko teringilimunge Pollone ‘Yu ulu peangama tepa molopili.’ nimbe ipepámo topa sirimu. ‘Yembomane yu umbune siku mindili singe kinie kepe Pulu Yemonga kongonomo mundupe siye naa kolopa tondolo mundupe tepa molopili.’ nimbe ipepámo topa sirimu. “Yembomane kolo toko kondi tonge kinie komu tendeko naa pilieni! Aku siku ungu nilimelema pilimele yemboma enonga Pulu Yemo tondolo munduku pilimele mele munduku siye kolemele.” nirimula.
Pe-Timoti 1:14 kinie Ou-Timoti 6:20 kinie Pollone Timotindu “Temane peangamo nokoko kondou!” nirimu. Akumundu Pe-Timoti 2:1,2; 3:8,10-12,14-16; 4:1-8,17 ungu mare molemola.
Ungu pulu te: Ou-Timoti kinie Pe-Timoti kinie Taitasi kinie ungu awisili telu sipe molemo mele i-sipe: Ou-Timoti 3:2-5 tapu yema molonge mele ungu te Taitasi 1:6-9 molopa, Ou-Timoti 1:4 mele Taitasi 1:14 molopa, Ou-Timoti 4:12 mele Taitasi 2:15 kinie 2:6 kinie molopa, opa temolo ulumu kinie keru-kuru lipu lkisimolo ulumu-selo Pe-Timoti 4:7, 2:5 mele ungu mare Ou-Timoti 1:18-19 kinie 6:12 kinie molemo. Aku kene pepá yepoko peama liku tere leko mimi siku kanonu liemo papu.
Ya ungu pulumu pora nikimu.
1
Kolomongo Awili 1-4 pali POLLONE TIMOTINDU “ ‘PULU YEMONGA SIKE KONGONO TENDELI YEMO MOLAMBO.’ NINGU TONDOLO MUNDUKU TEKO MOLANI.” NIRIMU UNGUMU
1:1-2 Pollone I Pep mo Tombando Pulu Polopa Torumu Ungumu*
Na Pollo, Pulu Yemone na mako torumu-ne Kirasi Yesusini “Nanga kongonomo tende-pou.” nimbe lipe mundorumu yemo molio. ‘Kirasi Yesusi kinie pea tapu toko molemele yemboma konde molko kondoko mindi punge mele ungumu andopa yemboma nimbe sipili.’ nimbe Pulu Yemone na mako torumu.
1:2-2:13 Pollone Timotindu “Tondolo Pupili Molopa, Pulu Yemonga Kongonomo Tendembando Siye Naa Kolopa Temane Peangamo Pipili Naa Kolopa Molopili.” Nirimu Ungu Te
Nane Timoti nu nanga malo konopu mondoliomo ipepámo topo sikiru.
Lapa Pulu Yemo kinie olionga Awilimu Kirasi Yesusiselone§ nu we kondo kolko teko kondokolo, nuni walse walse ulu mare teko kenjení kinie nu kondo kolkolo “Mindili nani.” naa ningulu, ‘Nu konopu pe nipili taka liku molani.’ niengili.
1:3-18 Temane Peangamo Pipili Naa Kolomolomonga Ungu Te
Nanga anda-kolepalimene Pulu Yemonga ungu manema pilku liku teringi mele na aku sipu ulu telioma konopuni pilipulie ‘Te tepo kenjikiru.’ nimbu naa pilio. Telio mele Pulu Yemone kanopa peanga kanolemo.’ nimbu pilio. Aku kongono tendelio Pulu Yemo kinie tangoli kepe ipulueli kepe ungu nimbu mawa tepo molopo, nuni teko moleno mele pilipu nunge mawa tendepolie, yu kinie “Ange.” nilio. Nu ou kola terinu mele altopo pilipulie ‘Na konopu awili tepo siembo. Nu kanamboa!’ konopu lelio. Nu moleno mele pilipulie, nu Pulu Yemonga ungumu ‘Sike.’ ningu tondolo munduku pilino mele altopo pilio. ‘Tondolo munduku pilino mele kolo te naa toleno.’ nimbu pilkiru. Nu tondolo munduku pilino mele bami LLoisi kinie aminie Yunisiselo* ou pilieringili. ‘Elo pilieringili mele nu aku siku pilino.’ nimbu pilipulie ⸤Pulu Yemo kinie “Ange.” nilio⸥. Nu aku siku pilku moleno mele pilipulie, nane nu ambolorundu kiniePulu Yemone nu tondolo te we sirimu akumu yembomane ‘Tepe tondolo awili tepa nopili.’ ningu popo tolemele mele nu aku siku ‘Pulu Yemone tondolo sirimumu enge paa olandopa nipili.’ ningu aku tondolomone ‘nu alieli enge ningu kongono teani.’ nimbu nikiru. Pulu Yemone olio pipili kololi ulu pulumu naa sirimu. Tondolo puli ulu pulumu§ kinie, konopu mondoli ulu pulumu kinie, olio oliolio nokopo kondomolo ulu pulumu sirimu kene ⸤aku siku kongono teani⸥.
Akumunge olionga Awilimunge ungumu ⸤yemboma⸥ ningu sinindu ⸤‘Aku tembo kinie na mindili siku tongenje.’ ningu⸥ mini-wale naa mundeni. Na yunge kongono tendeliomonga ka ulkena pelio akumu nu ⸤‘Aku siku ka singenje.’ ningu⸥ mini-wale naa mundeni. ‘Na temane peangamo topo simbo kinie Pollo mindili silimele mindili nolemo mele na aku sipu mindili singi mindili nondu liemo uluri molo.’ ningu kongono teani. Pe sike mindili singi mindili nonu liemo Pulu Yemone nu tondolo silimomone nu tondolo munduku moloni. ‘Tondolo mundupu molamili.’ nimbe tondolo silimo Pulu Ye akumu olio lipe tapondopa mindili nolemela aulkena wendo lipe yu-kinie pea molopo kondomolo aulkena lipe mondopa,* olio mako topa ‘Yunge yembo kake telime molangi waa.’ nirimu Pulu Yemo. Olio aku sipe lipe tapondopa mako torumu olione oliolio ulu te terimulumunge kanopalie aku sipe naa tenderimu. Yuni yuyu olio temolo mele pilipe mako topa olio we kondo kolopalie olio ‘Waa.’ nimbe lipe tapondorumu. Paa koronga ou yuyu molopalie yuni ‘Kirasi Yesusini olionga nimbe tendembamonga olio we kondo kolopo ⸤lipu tapondombo⸥.’ nirimu, 10 nalo kinié olionga Lipe Tapondopa Mindili Nolemela Aulkena Wendo Lili Ye Kirasi Yesusi mana omba olionga nimbe tenderumumunge Pulu Yemone olio we kondo kolemo mele mona wendo orumu. Lipe Tapondoli Ye Kirasi Yesusini kololi ulumu kamu topa manie mundupe, yunge temane peangamo ⸤‘Sike.’ ningu tondolo munduku pilimele ulumu⸥ ni naa kolopa konde molopa mindi puli ulu pulumu limolo aulkemo wendo omba mona lierimu.
11 Kanu temane peangamonga Pulu Yemone na ⸤Pollo⸥ mako topalie, ‘Itemane peangamo andoko ningu siku, Kirasini lipe mundorumu ye te molko, yunge ungumu yemboma mane sini yemo molani.’ nirimu.§ 12 Na aku sipu kongono teliomonga na aku siku mindili silimele mindili nolio. Nalo na ‘Sike.’ nimbu tondolo mundupu pilio* yemo tepa molemo mele pilipulie, na temane peangamo ‘Sike.’ nimbu tondolo mundupu pilio ulumu kinie, yunge kongono sirimu teliomo kinie, yuni mimi sipe nokombamonga keri naa lepa we lepa mindi pupili mulu maselo pora nimbé walemo wendo ombámonga pilipulie na pipili kolopo konopu umbune pepili naa molio.
13 ⸤Timoti⸥ nu Kirasi Yesusini lipe tapondomba kinie nuni ‘Yu sike.’ ningu pilino mele tondolo munduku pilku, Yesusi kinie yemboma kinie konopu mondokolie nane ungume nu nimbu sipu, mane sipu, nirindu pilierinu mele mimi siku pilkulie aku siku mindi manda manjiku yemboma mane sieni. 14 Pulu Yemone nu temane peangamonga kongono sirimu akumu ‘Mele paa peangamo. Kou olandopa pulimo melte mele.’ ningu nokoko kondani. Olionga konopune Mini Kake Teli molemomone nu enge simbemone aku kongonomo mimi siku nokani.
15 Esia poropinji ⸤nu moleno⸥ koleana molemele ⸤Kirasinge⸥ yemboma pali na munduku siye koloringi mele nu pilino. Kanu yembomanga Pikillusi kinie Emekenesiselone na munduku siye koloringilila.
16 Ye Onesiporasi na ka ulkena perindu kinie pipili naa kolopa, ‘Na konopu waengo sipili molambo.’ nimbe wale awisili lipe tapondorumumunge Awilimuni yu kinie yunge yemboma kinie kondo kolopa lipe tapondopili. 17 ⸤Na ka ulkena perindu kinie yuni na pipili naa kolorumu nikiru akumunge ungu te niembo:⸥ Yu kolea awili Romo ombalie na mindili sipe koropa pe na molorundune omba kanopa lenderimu. 18 Kote walemo wendo ombá kinie Awilimuni yu kondo kolopa tepa kondopili. Na kolea awili Epesasi molorundu kinie kepe yuni na wale awisili lipe tapondorumu mele ⸤Timoti⸥ nu pilino kanumu.
* 1: Ou-Timoti 1:1-2. 1:1 11 bokumunge alsena anjokondo “1. aposel”. 1:1 10 bokumunge alsena anjokondo “24. laip”. § 1:2 bokumunge alsena anjokondo “13. God”, “6. Bikpela”, “23. Krais”. * 1:5 Lipe Mundorumu Yema 16:1. 1:6 Ou-Timoti 4:14. 1:7 Romo 8:15. § 1:7 Ya “tondolo puli ulu pulumu” molemo akumu ‘Pollone Mini Kake Telimundu nirimu.’ ningu pilimele. Giriki ungune ungu telumu. * 1:9 bokumunge alsena anjokondo “21. kisim bek”. 1:10 bokumunge alsena anjokondo “23. Krais”, “21.3. Man Bilong Kisim Bek Yumi”. 1:10 Ou-Korini 15:26, Ipuru 2:14. § 1:11 Ou-Timoti 2:7. * 1:12 bokumunge alsena anjokondo “8. bilip”. 1:16 inie anjokondo 4:19.