☰ Qanun sherhi 33
33
Musa peyghember Israilgha dua qilip bext tileydu
1 Xudaning adimi bolghan Musaning ölümidin ilgiri Israillarni beriketleshke tiligen bext-tilekliri munular: —
2 U mundaq dédi: —
«Perwerdigar Özi Sinay téghidin kélip,
Séirdin chiqip Israil üstige parlidi;
Paran téghidin peyda bolup chaqnidi,
U tümenligen muqeddeslerning otturisidin chiqip keldi;
Ong qolidin Israilgha atalghan otluq bir qanun chiqti.□  ■
3 Derheqiqet, U xelqni söyidu;
Séning barliq muqeddes bendiliring qolungdidur;
Ularning herbiri ayighing aldida olturup,
Sözliringge muyesser bolidu.
4 Musa bizge bir qanun buyrup,
Buni Yaqupning jamaitige miras qilip berdi;
5 Xelqning serdarliri jem bolup,
Israilning qebililiri bir yerge yighilghanda,
U Yeshurunning otturisida padishahdek boldi.□
 
Musaning qebililer üchün tiligen xeyr-dualiri we bergen bésharetliri
6 «Ruben bolsa, ademliri ölüp ketmey, hayat tursun;
Uning ademliri az bolmisun».
7 Musaning Yehuda toghrisida tiligen bexti mundaq: —
«Yehudaning awazini anglighaysen, i Perwerdigar;
Uni öz xelqige qobul qildurghaysen;
Uning qolliri ular üchün küresh qilsun;
Emdi özini ezgüchilerge qarshi turushqa uninggha medet bolghaysen».□
8 U Lawiy toghrisida mundaq dédi: —
«Séning urim we tummim tashliring Séning bu muqeddes bendengge tapshurulghan;
Sen uni Massahda siniding,
Meribahning sulirining yénida uning bilen talashting.□
9 U öz ata-anisi toghrisida: «Ulargha yüz-xatire qilmaymen», dep éytti,
Öz qérindashlirining héch yüzini qilmay,
Öz balilirinimu tonushni xalimay,
Belki Séning sözüngge emel qilip, ehdengni ching tutti.□
10 Mana, Lawiylar Yaqupqa hökümliringni uqturidu,
Ular Israilgha qanunungni ögitidu;
Ular dimighinggha xushbuyni sunidu,
Qurban’gahinggha pütün köydürme qurbanliqlarni keltüridu.
11 I Perwerdigar, uning teelluqatini beriketligeysen,
Uning qollirining ejri Séni xush qilghudek bolghay,
Uninggha qarshi chiqqanlar we uningdin nepretlen’genler bolsa,
Ularni qopalmighudek halda bellirini sundurghaysen!»
12 U Binyamin toghrisida mundaq dédi: —
«Perwerdigarning söygini bolsa,
U Uning yénida bixeter makan qilidu,
Perwerdigar saye bolup pütün kün uni saqlaydu,
U uni mürisi otturisida makanlashturidu»
13 Yüsüp toghrisida u mundaq dédi: —
«Uning zémini Perwerdigar teripidin beriketlik bolghay!
Asmanlarning ésil németliri bilen,
Shebnem bilen,
Yer tégidiki németliri bilen,□  ■
14 Kündin hasil bolidighan ésil mehsulatliri bilen,
Aydin hasil bolidighan ésil németliri bilen,
15 Qedimki taghlarning aliy németliri bilen,
Menggülük dönglerning ésil németliri bilen,
16 Yerning ésil németliri we uninggha tolghan hemme mewjudatliri bilen,
Azghanliqta turghuchi Zatning shapaiti bilen beriketlensun!
Bularning hemmisi Yüsüpning béshigha,
Yeni öz qérindashliridin ayrilghanning choqqisigha chüshsun.□  ■
17 Uning heywisi öz buqisining tunjisidektur;
Uning münggüzliri yawa kalining münggüzliridektur,
Ular bilen u el-yurtlarning hemmisini biraqla yer yüzining chetlirigiche üsidu.
Mana Efraimning tümenligen ademliri,
Manassehning minglighan ademliri shundaq bolidu».□
18 Zebulun toghrisida u mundaq dédi: —
«Ey Zebulun, sen chiqqiningda shadlan’ghin;
Ey sen Issakar, öz chédirliringda xush bolghin!
19 Mana ular xelqlerni taghqa chaqiridu,
Shu yerde ular heqqaniyliqning qurbanliqlirini sunidu,
Chünki ular déngizdiki mol döletlerni,
 Qumgha kömülgen göherlerni sümürüp ulargha muyesser bolidu».
20 Gad toghrisida u mundaq dédi: —
«Gadning zéminini kéngeytküchige bext-beriket bolghay;
Gad bolsa chishi shirdek olturaqlashti;
U bilek hem bash térisini titma-titma qiliwétidu;□
21 Shu yerde u eng ésil nésiwini talliwaldi;
Chünki shu yerdimu u höküm békitküchining ülüshi bolghan jay saqlaqliqtur;
U xelqning serdarliri bilen kélip,
Israil bilen birge Perwerdigarning adaliti bilen hökümlirini yürgüzdi».□
22 Dan toghrisida u mundaq dédi: —
«Dan bolsa yash bir shirdur;
U Bashandin taqlap ötidu».□
23 Naftali toghrisida u mundaq dédi: —
«Ey Naftali, iltipatqa toyun’ghansen,
Perwerdigar teripidin kelgen bext-beriketke tolup,
Meghrip bilen jenubni özüngge mülük qilip igileysen».
24 Ashir toghrisida u mundaq dédi: —
«Ashir oghullar bilen beriketlinidu;
U qérindashliri arisida iltipat körsun;
Puti maygha chilansun.□
25 Derwaza baldaqliring tömür bilen mistin bolidu;
Künliring qandaq bolsa, küchüngmu shuninggha muwapiq teng bolidu».□
26 «— Ey Yeshurun, Tengringdek bashqa héchkim yoqtur;
U sanga yardemge asmanlar üstige,
Zor heywisi bilen bulutlarning üstige minip kélidu.□  ■
27 Ezeliy Xuda séning bashpanahingdur,
Astingda ebediy bilekler turidu.
U séning aldingdin düshmenni heydep: —
«Ularni halak qilghin!» dep sanga buyruydu.
28 Shuning bilen Israil ashliq bilen yéngi sharab mol bolghan bir zéminda turup,
Yalghuz aman-ésen makan tutidu,
Yaqupning buliqi oxshashla aman-ésen bolidu;
Uning asmanlirimu shebnem témitip turidu.□
  ■
29 Bextliksen, i Israil!
Sendek Perwerdigarning Özi qutquzghan xelqtin yene kim bar?
U bolsa séning medetkar qalqining,
Heywetlik qilichingdur!
Séning düshmenliring sanga zeipliship boysunidu;
Sen ularning égiz jaylirida dessep mangisen».
 
 
□ 33:2 «Séirdin Israillar chiqip üstige parlidi» — «Israillar» ibraniy tilida: «ular». «muqeddesler» — perishtilerni körsetse kérek. «... Israilgha atalghan» — ibraniy tilida: «..ulargha atalghan». «... ulargha atalghan otluq bir qanun chiqti» — bashqa ikki xil terjimisi: «...ulargha (Israilgha) atalghan ot yalqunliri chiqti» yaki «...ulargha (Israilgha) yétekligüchi ot yalquliri chiqti». ■ 33:2 Hab. 2:3, 4 □ 33:5 «U Yeshurunning otturisida padishahdek boldi» — mushu jümlidiki «U» Musani körsitidu, dep qaraymiz. Bezi alimlar Xudani körsitidu, dep qaraydu. □ 33:7 «Uni öz xelqige qobul qildurghaysen» — ibraniy tilida sözmusöz «Uni öz xelqining arisigha kirgüzgeysen» déyilidu. Yehudaning kéyinki tarixigha qarighanda, bu bésharet Musa peyghemberning Yehudaning nesli bolghan Dawutning padishahliqi, eng muhimi Dawutning nesli Mesih toghruluq bésharetlik duasi bolushi kérek. «U qolliri ular üchün küresh qilsun» — buningda «ular» «öz xelqi»ni körsetse kérek. «Uning qolliri ular üchün küresh qilsun» — buning bashqa birxil terjimisi: «Uning qolliri öz hajitidin chiqsun». □ 33:8 «urim we tummim» — toghruluq «Mis.» 28:30ni körüng. Xuda Lawiylarni tallishining bir sewebi 32:25-29de körülidu; Xuda uni Öz xizmitide bolushqa tallighachqa, mushu yerde Xuda uni «Méning muqeddes bendem» dep ataydu. «Massah» — «Massah» dégen jayning menisi «sinash» («Mis.» 17:7ni körüng). «Meribah» — «Meribah» dégen jayning menisi «talash-tartish, küresh» («Chöl.» 20:13 we 24ni körüng). □ 33:9 «Öz qérindashlirining héch yüzini qilmay, ...belki Séning sözüngge emel qilip, ehdengni ching tutti» — közde tutulghan weqeler «Mis.» 32:21-29de xatirilinidu. □ 33:13 «yer tégi» — belkim yer astidiki sularni yaki déngiz teglirini körsitidu. ■ 33:13 Yar. 49:25 □ 33:16 «Azghanliqta turghuchi Zat» — mushu zat Perwerdigarning Perishtisidur («Mis.» 3:2-6ni körüng). ■ 33:16 Yar. 49:26 □ 33:17 «Uning heywisi öz buqisining tunjisidektur» — bashqa birxil terjimisi: «uning buqisining tunjisi uninggha sherep keltürsun». «uning münggüzliri yawa kalining münggüzliridektur» — yawa kala bolsa nesli qurughan intayin yoghan birxil kala idi. «...Manassehning minglighan ademliri shundaq bolidu» — toluq ayetning menisi: (1) bu ikki qebile Yüsüpning münggüzliridur; (2) yuqirida éytilghan bext-beriketler Yüsüpke xas bolup, bu ikki qebilining béshigha chüshidu. Biz ikkinchi menige mayilmiz. □ 33:20 «Gad bolsa chishi shirdek olturaqlashti» — yaki «Gad.... yétiwaldi». «U bilek hem bash térisini titma-titma qiliwétidu» — belkim Gadning düshminige qattiq zerbe béridighanliqini körsitidu. □ 33:21 «höküm békitküchi» — (1) qanun bergüchi (Musa peyghemberning özi)ni; (2) Qanaan zéminini bölüp teqsim qilghuchi (Yeshua peyghember)ni körsitidu. □ 33:22 «U Bashandin taqlap ötidu» — bu sözler belkim «Hak.» 18:27-28de xatirilen’gen weqeni körsitidighan bésharet bolushi mumkin. □ 33:24 «Ashir.... puti maygha chilansun» — kéyin, Ashir turghan jayda köp zeytun méyi ishlep chiqarghan. □ 33:25 «Derwaza baldaqliring» — yaki «Ayighingning boghquchiliri». □ 33:26 «Ey Yeshurun, Tengringdek bashqa héchkim yoqtur» — yaki «Ey Yeshurun, Tengridek bashqa héchkim yoqtur». ■ 33:26 Qan. 32:13; Yesh. 58:14 □ 33:28 «... Israil ... mol bolghan bir zéminda turup, yalghuz aman-ésen makan tutidu» — mushu jümlidiki «yalghuz» Xudadin bashqa héchqandaq panah yaki muhapizet kérek bolmaydu, dégenlikni körsitidu. «Yaqupning buliqi»: — (1) Israilning zéminidiki su menbelirini körsitishi mumkin; (2) Xuda ulargha bulaqtek rohiy hayatliq menbesi bolup, özgermey mezmut turidighanliqini körsitishi mumkin. Biz ikkinchi menisige mayilmiz. ■ 33:28 Yer. 23:6; 33:16; Zeb. 68:26
☰