59
Xudaning sözining dawami — Gunahning özini tehlil qilish
— Qaranglar, Perwerdigarning qoli qutquzalmighudek küchsiz bolup qalghan emes;
Yaki Uning quliqi anglimighudek éghir bolup qalghan emes;
Biraq silerning qebihlikinglar silerni Xudayinglardin yiraqlashturdi,
Gunahinglar Uning yüzini silerdin qachurup Uninggha tilikinglarni anglatquzmidi.
Chünki qolliringlar qan bilen,
Barmaqliringlar qebihlik bilen milen’gen,
Lewliringlar yalghan gep éytqan,
Tilinglar kaldirlap qériship sözligen;
Heqqaniyliq terepte sözligüchi yoqtur,
Heqiqet terepte turidighan höküm sorighuchi yoqtur;
Ular yoq bir nersige tayinip, aldamchiliq qilmaqta,
Ularning qorsiqidikisi ziyandash,
Ularning tughuwatqini qebihlik;
Ular char yilanning tuxumlirini töreldüridu,
Ömüchükning torini torlaydu,
Kim uning tuxumlirini yése ölidu;
Ulardin biri chéqilsa zeherlik yilan chiqidu.
Ularning torliri kiyim bolalmaydu;
Özliri ishligenliri bilen özlirini yapalmaydu;
Ishligenliri bolsa qebih ishlardur;
Ularning qolida zorawanliq turidu;  
Qedemliri yamanliq terepke yügüridu,
Gunahsiz qanni töküshke aldiraydu,
Ularning oyliri qebihlik toghrisidiki oylardur;
Barghanla yerde weyranchiliq we halaket tépilidu.
Tinchliq-aramliq yolini ular héch tonumaydu;
Yürüshliride héch heqiqet-adalet yoqtur;
Ular yollirini egri-toqay qiliwaldi;
Kim bularda mangghan bolsa tinch-aramliqni körmeydu.
 
Israil gunahini iqrar qilidu
— Shunga heqiqet-adalet bizdin yiraq turidu;
Heqqaniyliq yétip bizni chümkigen emes;
Nurni kütimiz, biraq yenila qarangghuluq!
Birla ghil-pal parlighan yoruqluqnimu kütimiz,
Yenila zulmette mangimiz.
10 Qarighulardek biz tamni silashturup izdeymiz,
Közsiz bolghandek silashturimiz;
Gugumda turghandek chüshtimu putliship kétimiz,
Chet yaqilarda ölüklerdek yürimiz.
11 Éyiqlardek nere tartimiz,
Paxteklerdek qattiq ah urimiz;
Biz höküm-heqiqetni kütüp qaraymiz, biraq u yoq;
Nijat-qutulushni kütimiz, biraq u bizdin yiraqtur;
12 Chünki itaetsizliklirimiz aldingda köpiyip ketti,
Gunahlirimiz bizni eyiblep guwahliq béridu;
Chünki itaetsizliklirimiz herdaim biz bilen billidur;
Qebihliklirimiz bolsa, bizge roshendur: —
13 Chünki Perwerdigargha itaetsizlik qilmaqtimiz, wapasizliq qilmaqtimiz,
Uningdin yüz örimektimiz,
Zulumni hem asiyliqni terghip qilmaqtimiz,
Yalghan sözlerni oydurup, ich-ichimizdin sözlimektimiz;
14 Adalet-xalisliq bolsa yoldin yénip ketti;
Heqqaniyliq yiraqta turidu;
Chünki heqiqet kochida putliship kétidu;
Durus-diyanetningmu kirgüdek yéri yoqtur.
15 Shuning bilen heqiqet yoqay dep qaldi;
Özümni yamanliqtin néri qilay dégen adem xeqning olja nishani bolup qaldi!
 
Perwerdigar duani anglap ishqa kiridu
16 Hem Perwerdigar kördi;
Höküm-heqiqetning yoqluqi Uning neziride intayin yaman bilindi.
We U amal qilghudek birmu ademning yoqluqini kördi;
Gunahkarlargha wekil bolup dua qilghuchi héchkimning yoqluqini körüp, azablinip köngli parakende boldi.
Shunga Uning Öz Biliki özige nijat keltürdi;
Uning Öz heqqaniyliqi Özini qollap chidamliq qildi;
  
17 U heqqaniyliqni qalqan-sawut qildi,
Béshigha nijatliq dubulghisini kiydi;
Qisas libasini kiyim qildi,
Muhebbetlik qizghinliqni ton qilip kiydi.
18 Ademlerning qilghanliri boyiche, u ulargha qayturidu;
Reqiblirige qehr chüshüridu,
Düshmenlirige ishlirini qayturidu,
Chet arallardikilergimu u ishlirini qayturidu.
19 Shuning bilen ular gherbte Perwerdigarning namidin,
Künchiqishta Uning shan-sheripidin qorqidu;
Düshmen kelkündek bésip kirginide,
Emdi Perwerdigarning Rohi uninggha qarshi bir tughni kötürüp béridu;
20 Shuning bilen Hemjemet-Qutquzghuchi Zion’gha kélidu,
U Yaqup jemetidikiler arisidin itaetsizliktin yénip towa qilghanlargha yéqinlishidu, — deydu Perwerdigar.  
21 Men bolsam, mana, Méning ular bilen bolghan ehdem shuki, — deydu Perwerdigar —
«séning üstüngge qonup turghan Méning Rohim, shundaqla Men séning aghzinggha quyghan söz-kalamim bolsa,
Buningdin bashlap ebedil’ebedgiche öz aghzingdin, neslingning aghzidin yaki neslingning neslining aghzidin hergiz chüshmeydu! — deydu Perwerdigar.
 
 
59:1 Chöl. 11:23; Yesh. 50:2 59:2 «Qaranglar, Perwerdigarning qoli qutquzalmighudek küchsiz bolup qalghan emes... biraq silerning qebihlikinglar silerni Xudayinglardin yiraqlashturdi, gunahinglar Uning yüzini silerdin qachurup Uninggha tilikinglarni anglatquzmidi» — mushu -1-2-ayetler bolsa 58-bab, 3-ayettiki soalgha bérilgen jawabtur. 59:4 Ayup 15:35; Zeb. 7:14 59:5 «Ulardin biri chéqilsa zeherlik yilan chiqidu» — démek, ulardin héchqandaq yaxshiliq chiqmaydu, ulargha taqabil turush intayin tes; adem «tuxumlar»ni yése, ölidu; «tuxumlar»ni buzsa, ulardin téxi xeterlik bir yilan chiqidu. 59:6 «ularning torliri kiyim bolalmaydu» — mushu ayet we 5-ayetke qarighanda, «torliri» dégenlik ularning qestliri hem yamanliqlirini diniy niqab bilen yapidighan usullarni bildüridu. 59:6 Ayup 8:14,15 59:7 Pend. 1:16; Rim. 3:15 59:10 «Chet yaqilarda ölüklerdek yürimiz» — bashqa birxil terjimisi: «küchi barlar arisida ölüklerdek yürimiz». 59:16 «Hem Perwerdigar kördi; höküm-heqiqetning yoqluqi Uning neziride intayin yaman bilindi» — Perwerdigar Öz mömin bendilirining duasini anglap ishqa kirishidu. «shunga uning öz biliki özige nijat keltürdi» — oqurmenlerning éside bolushi kérekki, «Perwerdigarning Biliki» Uning dunyagha ewetidighan Qutquzghuchi-Mesihi, yeni «Perwerdigarning quli»dur. Démek, Israil özining asiyliqi, itaetsizlikini, özlirining gunahqa taqabil turalmaydighanliqini toluq iqrar qilip towa qilghan waqitta, «héch qutquzghudek adem bolmighanda», Xudaning shan-sheripini eslige keltürüsh üchün, shundaqla amalsiz qalghan insanni qutquzush üchün «Perwerdigarning Biliki» nijatni élip mushu dunyagha kélidu. Qutquzush ishlirini u yalghuz ada qilidu; «héch adem» uninggha yardem bermeydu. Yene 53-babni körüng. 59:16 Yesh. 63:5 59:17 Ef. 6:17; 1Tés. 5:8 59:20 «Shuning bilen Hemjemet-Qutquzghuchi Zion’gha kélidu, u Yaqup jemetidikiler arisidin itaetsizliktin yénip towa qilghanlargha yéqinlishidu» — «Rim.» 11:26 körüng. 59:20 Yesh. 10:21,22; Rim. 11:26 59:21 «séning üstüngge qonup turghan Méning Rohim» — emdi mushu ayettiki «sen» dégen kim? Yuqiriqi 20-ayette «Hemjemet-Qutquzghuchi Zion’gha kélidu» déyilgen. «Hemjemet-Qutquzghuchi» bolsa, 16-ayettiki «Perwerdigarning Biliki», yeni «Perwerdigarning quli»dur. Shübhisizki, mushu sözler uninggha, yeni Mesihge déyilidu.