☰ Yuhanna 4
4
Eysa bilen Samariyelik ayal
1 Emdi Perisiylerning «Eysaning muxlis qilip chömüldürgenliri Yehyaningkidin köp iken» dégen xewerni anglighinini Reb uqqandin kéyin■ 2 (emeliyette Eysa özi emes, muxlisliri chömüldüretti) 3 u Yehudiye ölkisidin chiqip yene Galiliyege ketti. 4 Emdi u yol üstide Samariye ölkisidin ötüshi kérek idi.□ 5 Shuning bilen u Yaqup öz oghli Yüsüpke bergen yerge yéqin bolghan Samariyening Sixar dégen bir shehirige keldi.■ 6 Shu yerde «Yaqupning quduqi» bar idi. Eysa sepiride charchighinidin quduqning qéshigha kélip olturdi. Bu texminen altinchi saet idi.□ 7-8 Eysaning muxlisliri yémeklik sétiwélish üchün sheherge kirip ketkenidi. Shu chaghda, Samariyelik bir ayal su alghili keldi. Eysa uninggha:
— Manga ichkili su bergin, — dédi.
9  Ayal uningdin:
— Özingiz Yehudiy tursingiz, mendek Samariyelik bir ayaldin qandaqlarche ichkili su telep qilip qaldingiz? — dep soridi (chünki Yehudiylar Samariyelikler bilen héchqandaq bardi-keldi qilmaytti).□  ■
10 Eysa uninggha jawaben:
— Eger sen Xudaning sowghitining némiliki we sendin su sorighuchining kim ikenlikini bilsengidi, undaqta sen uningdin tileytting we u sanga hayatliq süyini béretti.
11 Ayal uningdin:
— Teqsir, su tartqudek héchnersingiz bolmisa, uning üstige quduq chongqur tursa, hayatliq süyini nedin alisiz? ■ 12 Ejeba, bu quduqni bizge miras qaldurghan atimiz Yaquptin ulughmusiz? Bu quduqtin özi, oghulliri we mal-waranlirimu su ichken — dédi.□
13 Eysa uninggha jawaben:
— Bu suni ichken herkim yene ussaydu. 14 Emma men béridighan suni ichküchi herkim menggüge ussimaydighan bolidu we belki men uninggha béridighan su uning ichide uni menggülük hayatliqqa élip baridighan, urghup chiqidighan bir bulaq bolidu, — dédi.■
15 Ayal: — Teqsir, manga bu sudin bergeysizki, men yene ussimaydighan we mushu yerge su tartqili ikkinchi kelgüchi bolmaydighan bolay! — dédi.□
16 Eysa:
— Bérip éringni bu yerge chaqirip kelgin, — dédi.
17 — Érim yoq, — dep jawab berdi ayal.
— Érim yoq dep, rast éytting. 18 Chünki besh erge tegding we hazir sende bolghini séning éring emes. Buni toghra éytting! — dédi Eysa.
19 Ayal uninggha: — Teqsir, emdi kördümki, siz eslide peyghember ikensiz! ■ 20 Ata-bowilirimiz bu taghda ibadet qilip kelgen, lékin siler Yehudiylar «Ibadetni Yérusalémda qilish kérek!» dewalisilerghu? — dédi.□  ■
21 Eysa uninggha mundaq dédi:
— Xanim, manga ishen’gin, shundaq bir waqti-saiti kéliduki, silerning Atigha ibadet qilishinglar üchün ne bu taghda yaki ne Yérusalémda bolushunglarning hajiti qalmaydu. 22 Siler ibadet qilghininglarni bilmeysiler; biraq biz kimge ibadet qilghinimizni bilimiz. Chünki nijat-qutquzulush Yehudiylar arqiliq bolidu. □  ■ 23 Lékin shundaq bir waqit kélidu — we shundaqla hazir keldiki, heqiqiy ibadet qilghuchilar Atigha roh we heqiqet bilen ibadet qilidu. Ata Özige ene shundaq heqiqiy ibadet qilghuchilarni izdimekte. □ 24 Xuda rohtur we uninggha ibadet qilghuchilar roh we heqiqet bilen Uninggha ibadet qilishi kérektur.■
25 Ayal uninggha:
— Mesihning, yeni «Xristos» dégenning kélidighanliqini bilimen. U kelgende, bizge hemme ishlarni éytip béridu — dédi.□
26 Eysa uninggha: — Sen bilen sözlishiwatquchi men del shudurmen! — dédi.■
27 Shu chaghda uning muxlisliri qaytip keldi. Ular uning bir ayal bilen sözlishiwatqanliqigha hang-tang qélishti; lékin héchqaysisi uningdin: «Uningdin néme izdeysen?» yaki «Némishqa uning bilen sözlishisen?» depmu sorimidi.
28 Shuning bilen ayal kozisini tashlap qoyup, sheherge qaytip bérip, kishilerge:
29 — Yürünglar, hayatimda qilghanlirimning hemmisini manga éytip bergen bir kishini körüp kélinglar. Ejeba, Mesih shumidu? — dédi.
30 Buning bilen xalayiq sheherdin chiqip, Eysaning aldigha kélishti.
31 Shu ariliqta muxlisliri uninggha:
— Ustaz, bir nerse yewalsangchu? — dep ötünüshti.
32 Lékin u ulargha:
— Méning siler bilmeydighan bir yémeklikim bar, — dédi.
33 Muxlislar bir-birige:
— Ejeba, birsi uninggha yégili bir nerse ekélip bergenmidu? — déyishti.
34 Eysa ulargha mundaq dédi: — Méning yémeklikim — méni Ewetküchining iradisini emelge ashurush we uning manga tapshurghan xizmitini tamamlashtur.
35 — Siler: «Hosul yéghishqa yene töt ay qaldi» dewatmamsiler? Mana, silerge éytayki, béshinglarni kötürüp étizlargha qaranglar, ziraetler sarghiyip orushqa teyyar boldi! □  ■ 36  We ormichi ish heqqini alidu we menggülük hayatqa toplan’ghan hosulni yighidu, shuning bilen térighuchi bilen ormichi teng shadlinidu. □ 37 Chünki bu ishta «biri tériydu, yene biri yighidu» dégen söz emelge ashurulidu. 38 Men silerni özünglar emgek singdürmigen hosulni yighishqa ewettim; bashqilar emgek qildi we siler ularning emgikining méwisini élishqa nésip boldunglar.□
39 Shu sheherdiki nurghun Samariyelikler héliqi ayalning: «U hayatimda qilghanlirimning hemmisini manga éytip berdi» dégen guwahliq sözini anglap, Eysagha étiqad qildi. 40 Shunga, ular uning aldigha kélip, uning özliri bilen bille turushini ötünüshkili turdi; shuning bilen u u yerde ikki kün turdi.
41 Uning söz-kalami arqiliq téximu köp adem uninggha étiqad qildi. 42 Ular ayalgha:
— Bizning étiqad qilishimiz emdi séning sözliring sewebidin emes, chünki özimiz uni angliduq we bilduqki, dunyaning Qutquzghuchisi del shu kishidur! — déyishti.
 
Bir emeldarning oghlining saqaytilishi
Mat. 8:5-13; Luqa 7:1-10
43 Bu ikki kündin kéyin u shu yerdin chiqip Galiliyege qarap mangdi 44 (chünki Eysa özi: «Héchbir peyghemberning öz yurtida izziti yoqtur» dep guwahliq bergenidi). ■ 45 Shuning bilen u Galiliyege kelginide, Galiliyelikler uning ötüp kétish héytida Yérusalémda qilghan emellirining hemmisini körgechke, uni qarshi élishti (chünki ularmu héytqa chiqqanidi). □ 46 Emdi Eysa bu qétim Galiliyediki Kana yézisigha yene bardi (u del shu yerde suni sharabqa aylandurghanidi). Shu künlerde, Kepernahum shehiride oghli késel bolup yatqan bir orda emeldari bar idi. ■ 47 U Eysaning Yehudiyedin Galiliyege kelgenlikini anglap, uning aldigha bardi we:
— Öyümge chüshüp, sekratta yatqan oghlumni saqaytip bergeyla! — dep toxtimay iltija qildi.□
48 Shuning bilen, Eysa uninggha:
— Siler Galiliyelikler möjizilik alametler we karametlerni körmigüche, héch étiqad qilmaysiler! — dédi.■
49 Orda emeldari Eysagha:
— Teqsir, balam ölmeste chüshkeyla! — dédi.
50 Eysa uninggha: — Barghin, oghlung hayat qaldi! — dédi.
Héliqi adem Eysaning éytqan sözige ishinip, öyige qarap mangdi. 51 Yolda kétip barghinida, uning qulliri aldigha chiqip, baliliri hayat, dep uqturdi.
52 Emeldar ulardin oghlining qaysi saettin bashlap yaxshilinishqa yüzlen’genlikini soriwidi, ular:
— Tünügün yettinchi saette qizitmisi yandi, — déyishti.
53 Balining atisi buning del Eysaning özige: «Oghlung hayat qaldi!» dégen saet ikenlikini bilip yetti. Shuning bilen özi pütkül ailisidikiler bilen bille étiqad qilishti. 54 Bu Eysaning Yehudiyedin Galiliyege kelgendin kéyinki körsetken ikkinchi möjizilik alamiti idi.□
 
 
■ 4:1 Yuh. 3:26. □ 4:4 «u yol üstide Samariye ölkisidin ötüshi kérek idi» — Yehudiylar Samariyeliklerge öch bolghachqa, ular Yehudiyedin Galiliyege mangghanda, Samariyedin emes, daim Iordan deryasini boylap mangatti. Shunga «Samariye ölkisidin ötüshi kérek» dégen söz mushu yerde Eysaning bu yol bilen méngishi Xudaning iradisi ikenlikini bilgenlikini ayan qilidu. ■ 4:5 Yar. 33:19; 48:22; Ye. 24:32. □ 4:6 «Yaqupning quduqi» — grék tilida «Yaqupning buliqi». U yer astidiki bulaq bolghachqa, «quduq» idi. «Bu texminen altinchi saet idi» — yaki etigende saet altide yaki chüshtin kéyin altinchi saette (5:4diki izahatni körüng). □ 4:9 «...chünki Yehudiylar Samariyelikler bilen héchqandaq bardi-keldi qilmaytti» — Yehudiylar Samariyeliklerni kapir dep, hetta ularning chine-qachilirinimu ishletmeytti. Yehudiy xelqi en’eniliri boyichimu «Shu kapirlargha qerzdar bolushqa qet’iy bolmaydu» dep Samariyeliklerdin héchnéme sorimatti. Uning üstige Yehudiy erkekler sirtlarda bolghanda héchqachan natonush bir ayal bilen (hetta bezide tonush ayallar bilenmu) sözleshmeytti. 27-ayetni körüng. ■ 4:9 Luqa 9:52, 53; Yuh. 8:48. ■ 4:11 Yer. 2:13. □ 4:12 «Ejeba, bu quduqni bizge miras qaldurghan atimiz Yaquptin ulughmusiz? Bu quduqtin özi, oghulliri we mal-waranlirimu su ichken» — ayalning bu sözining ichki menisi belkim «Quduq kolap su tépish asan emes. Peqet nahayiti bilimlik ademler shundaq qilalaydu. Uning üstige hetta ulugh Yaqup özimu mushu sudin ichken, uningdin yaxshi su tapalmighan. Siz uningdin ulughsiz, Yaqup ichken sudin ewzel süyüng barmu?!» dégenlik bolsa kérek. ■ 4:14 Yuh. 3:16; 6:27, 35, 54; 7:38. □ 4:15 «Teqsir, manga bu sudin bergeysizki, men yene ussimaydighan we mushu yerge su tartqili ikkinchi kelgüchi bolmaydighan bolay!» — Ayalning teleppuzi belkim kinayilikrek yaki gumanliqraq bolsa kérek. Bizningche peqet Eysa ayalning öz erliri toghruluq bésharetlik söz qilghanda (18-ayet), andin ayal uning heqiqiy Mesih ikenlikini bilip yétidu. ■ 4:19 Luqa 7:16; 24:19; Yuh. 6:14. □ 4:20 «Ata-bowilirimiz bu taghda ibadet qilip kelgen» — «bu tagh» Gerizim téghidur. Samariyelikler shu yerde öz ibadetxanisini qurghanidi. «lékin siler Yehudiylar «Ibadetni Yérusalémda qilish kérek!» dewalisilerghu?» — démisekmu, ayalning bu sözi emeliy bir soaldur, yeni: — Némishqa shundaq? Bu toghrimu? — dégendek. ■ 4:20 Qan. 12:5,11; 1Pad. 9:3; 2Tar. 7:12. □ 4:22 «nijat-qutquzulush Yehudiylar arqiliq bolidu» — chünki (1) Xuda heqiqiy söz-kalamini eslide Yehudiy xelqige alahide tapshurghan; (2) hemmidin muhimi, Xudaning wedilirige asasen Mesih Yehudiylardin chiqidu. ■ 4:22 Yar. 12:3; 18:18; 22:18; 26:4; 2Pad. 17:29; Ibr. 7:14. □ 4:23 «...roh we heqiqet bilen ibadet qilidu» — démek, (1) Xudaning Muqeddes Rohi arqiliq; (2) herbir ibadet qilghuchi insan özining pütkül rohi bilen; (3) Xuda insanlargha tapshurghan heqiqet (Öz söz-kalami) boyiche; (4) herqandaq yalghanchiliqni tashlighan halda ibadet qilishtur. ■ 4:24 2Kor. 3:17. □ 4:25 «Mesihning, yeni «Xristos» dégen...» — «Xristos» grék tilidiki söz bolup, «Mesih», yeni «Mesih qilin’ghan (zat)» dégenni bildüridu. ■ 4:26 Yuh. 9:37. □ 4:35 «Siler: «hosul yéghishqa yene töt ay qaldi» dewatmamsiler?» — shu waqit belkim oninchi yaki onbirinchi ay idi. «Mana, silerge éytayki, béshinglarni kötürüp étizlargha qaranglar, ziraetler sarghiyip orushqa teyyar boldi!» — shübhisizki, Eysa mushu yerde teswirlen’gen «hosul» hazir sheherdin chiqip özining yénigha kéliwatqanlarni, shundaqla özige étiqad qilmaqchi bolghanlarni közde tutidu — «xuddi ziraetler sarghiyip orushqa teyyar bolghandek, bu kishilermu étiqad qilishqa teyyar boldi» dégendek. ■ 4:35 Mat. 9:37; Luqa 10:2. □ 4:36 «ormichi ish heqqini alidu we menggülük hayatqa toplan’ghan hosulni yighidu» — «ormichi»lar Xudaning kishilerni öz xush xewerige ishendürüshtiki axirqi wasitisi bolghanlarni körsitidu. Xush xewerni qobul qilghanlar menggülük hayatqa érishidu. Mushular bolsa del Xuda Öz Kalami bolghan Eysa Mesihning qurbanliqidin kütken hosuldur (mesilen, «Rim.» 8:29-30, «1Kor.» 3:5-9, «Ibr.» 2:10ni körüng). «shuning bilen térighuchi bilen ormichi teng shadlinidu» — «térighuchi» Xudaning söz-kalamini kishilerge birinchi bolup yetküzgüchi bolidu. □ 4:38 «bashqilar emgek qildi we siler ularning emgikining méwisini élishqa nésip boldunglar» — kim «emgek qilip» térighan? Bizningche ular: (1) Tewrat dewridiki Xudaning muqeddes bendiliri, bolupmu peyghemberler; (2) peyghemberlerning bésharetlirini etiwarlap ularni Israillargha (shundaqla Samariyeliklerge) ögetken, Xudagha sadiq bolghan Tewrat ustazliri; (3) Yehya peyghember we muxlisliri. Bu üch türküm kishiler xelqqe Xudaning söz-kalamini qaldurup, ularni Mesihning kélishige, shundaqla uninggha étiqad qilishqa teyyarlighanidi. (4) Mesihning özi «térighan». «Qoshumche söz»imizde yene buning üstide toxtilimiz. ■ 4:44 Mat. 13:57; Mar. 6:4; Luqa 4:24. □ 4:45 «Galiliyelikler uning ötüp kétish héytida Yérusalémda qilghan emellirining hemmisini körgechke,...» — 2:23ni körüng. «Galiliyelikler... uni qarshi élishti» — mushu sözler -44-ayet bilen körünüshte sel zitrek bolghini bilen, 48-ayette Galiliyedikilerning emeliy ehwali körsitilidu. Ular emeliyette axir bérip (6-babta) uning sözlirini ret qilip uningdin ayrilip kétidu. Shunga ular uning heqiqiy hörmitini qilmidi. ■ 4:46 Yuh. 2:1,11. □ 4:47 «... Öyümge chüshüp, sekratta yatqan oghlumni saqaytip bergeyla!» — Kepernahumdin Kanagha baridighan yolning 33 kilométri dawan’gha chiqidighan yol. ■ 4:48 1Kor. 1:22. □ 4:54 «Bu Eysaning Yehudiyedin Galiliyege kelgendin kéyinki körsetken ikkinchi möjizilik alamiti idi» — oqurmenler shuni köreleyduki, bu Eysaning «yaratqan ikkinchi möjizisi» emes, belki peqet uning «Yehudiyedin Galiliyege kelgendin kéyinki» yaratqan alamiti idi. «Alamet» bolsa, Mesihning salahiyitining bir teripini éniq we alahide halda körsetken bir möjizidur.
☰