☰ Markus 1
Markus
1
«Markus bayan qilghan xush xewer» •••• Chömüldürgüchi Yehyaning telim bérishi
Mat. 3:1-12; Luqa 3:1-9, 15-17; Yh. 1:19-28
1 Xudaning oghli Eysa Mesihning xush xewirining bashlinishi: □ 2 Yeshaya peyghemberning yazmisida xatirilen’gendek: —
 
«Mana, aldingda elchimni ewetimen.
U séning yolungni aldin’ala teyyarlaydu.□  ■
3 Anglanglar, dalada birsining towlighan awazini!
U: «Perwerdigarning yolini teyyarlanglar,
Uning üchün chighir yollirini tüptüz qilinglar!» — deydu».□  ■
 
4 Kishilerni chömüldürüsh élip baridighan Yehya peyghember chöl-bayawanda peyda bolup, gunahlargha kechürüm élip kélidighan, towa qilishni bildüridighan sugha «chömüldürüsh»ni jakarlashqa bashlidi.□  ■
5 Pütün Yehudiye ölkisidikiler we pütkül Yérusalém shehiridikiler uning aldigha chiqip, gunahlirini iqrar qilishi bilen uning teripidin Iordan deryasida chömüldürüldi.■ 6 Yehya bolsa töge yungidin qilin’ghan kiyim kiygen, bélige kön tasma baghlighanidi; yémekliki chéketke bilen yawa here hesili idi.■ 7 U mundaq dep jakarlaytti:
— Mendin qudretlik bolghan biri mendin kéyin kélidu. Men hetta éngiship keshlirining boghquchini yéshishkimu layiq emesmen!■ 8 Men silerni sughila chömüldürimen, lékin u silerni Muqeddes Rohqa chömüldüridu.■
 
Mesihning chömüldürülüshi we sinilishi
Mat. 3:13-17; Luqa 3:21-22
9 Shu künlerde shundaq boldiki, Eysa Galiliye ölkisining Nasaret shehiridin kélip, Yehya teripidin Iordan deryasida chömüldürüldi. 10 U sudin chiqqandila, asmanlarning yérilip, Rohning kepter qiyapitide chüshüp, öz üstige qonuwatqanliqini kördi. □  ■ 11 Shuning bilen asmanlardin: «Sen Méning söyümlük Oghlum, Men sendin toluq xursenmen!» dégen bir awaz anglandi.■
12 We Roh derhal uni chöl-bayawan’gha süylep chiqardi. □  ■ 13 U chölde qiriq kün turup, Sheytan teripidin sinilip turatti. U shu yerde yawayi haywanlar bilen bille idi; shu künlerde perishtiler uning xizmitini qildi.□
 
Eysaning töt béliqchini chaqirishi
Mat. 4:12-22; Luqa 4:14-15; 5:1-11
14-15 Emdi Yehya solan’ghandin kéyin, Eysa Galiliye ölkisige bérip: «Waqit-saiti toshti, Xudaning padishahliqi yéqinlashti! Towa qilinglar, xush xewerge ishininglar!» dep Xudaning padishahliqining xush xewirini jakarlashqa bashlidi.□  ■
16 Shu künlerde u Galiliye déngizi boyida kétiwétip, Simon bilen inisi Andriyasni kördi. Ular béliqchi bolup, déngizgha tor tashlawatatti.□  ■ 17 Eysa ulargha:
— Méning keynimdin ménginglar, men silerni adem tutquchi béliqchi qilimen! — dédi. □  ■ 18 Ular shuan torlirini tashlap, uninggha egiship mangdi. ■ 19 U shu yerdin bir’az ötüp Zebediyning oghli Yaqupni inisi Yuhanna bilen kördi. Bu ikkisi kémide turup torlirini ongshawatatti. ■ 20 U shuan ularnimu chaqirdi. Ular atisi Zebediyni medikarlar bilen bille kémide qaldurup, özliri uning bilen mangdi.
 
Eysaning jin chaplashqan ademni azad qilishi
Luqa 4:31-37
21 Ular KeperNahum shehirige kirdi. Shabat küni u udul sinagogqa kirip, telim bérishke bashlidi. □  ■ 22 Xalayiq uning telimige heyranuhes bolushti. Chünki uning telimliri Tewrat ustazliriningkige oxshimaytti, belki tolimu nopuzluq idi.■
23 Sinagogta napak roh chaplashqan bir adem bar idi. U:□  ■
24 — I Nasaretlik Eysa, biz bilen karing bolmisun! Sen bizni yoqatqili keldingmu? Men séning kimlikingni bilimen, sen Xudaning Muqeddes bolghuchisisen! — dep towlaytti.
25 Lékin Eysa jin’gha tenbih bérip: — Aghzingni yum, bu ademdin chiq! — dédi.
26 Napak roh héliqi ademning ténini tartishturup, qattiq warqirighiniche uningdin chiqip ketti.
27 Xalayiq hemmisi buningdin intayin heyran bolup, özara ghulghula qiliship:
— Bu qandaq ish? Yéngi bir telimghu! Chünki u hoquq bilen hetta napak rohlarghimu buyruq qilalaydiken, ularmu uning sözige boysunidiken, — déyishti. 28 Buningdin uning shöhriti shu haman pütün Galiliye ölkisining etrapigha pur ketti.
 
Eysaning Simonning öyide bimarlarni saqaytishi
Mat. 8:14-17; Luqa 4:38-41
29 Ular sinagogdin chiqipla, Yaqup we Yuhanna bilen Simon we Andriyasning öyige bardi. ■ 30 Emma Simonning qéynanisi qizitma ichide yétip qalghanidi. Ular derhal uning ehwalini Eysagha éytti. 31 U ayalning qéshigha bérip, qolidin tutup, yölep öre turghuzdi. Uning qizitmisi derhal yandi we u ularni kütüshke kirishti.
32 Kechqurun kün patqanda, kishiler barliq aghriqlarni we jin chaplashqanlarni uning aldigha élip kélishti. □  ■ 33 Pütün sheherdikiler ishik aldigha toplashqanidi. 34 Shuning bilen u her türlük késellerge giriptar bolghan nurghun kishilerni saqaytti we nurghun jinlarni kishilerdin heydiwetti. Lékin u jinlarning gep qilishqa yol qoymidi, chünki ular uning kim ikenlikini bilishetti.
 
Dua qilish, telim bérish
Luqa 4:42-44
35 Etisi etigen tang téxi atmastinla, u ornidin turup, sheherdin chiqip, xilwet bir jaygha bérip dua-tilawet qildi. ■ 36 Simon bilen uning hemrahliri uni izdep chiqti. 37 Uni tapqanda:
— Hemme adem séni izdishiwatidu! — déyishti. 38 U ulargha:
— Bashqa yerlerge, etraptiki yézilarghimu söz-kalamni jakarlishim üchün barayli. Chünki men del mushu ish üchün kélishim, — dédi. □  ■ 39 Shundaq qilip, u pütkül Galiliye ölkisini aylinip, sinagoglirida söz-kalamni jakarlaytti hemde jinlarni kishilerdin heydiwétetti.
 
Eysaning maxaw késelni saqaytishi
Mat. 8:1-4; Luqa 5:12-16
40 Maxaw késili bar bir kishi uning aldigha kélip yélinip, tizlinip turup:
— Eger xalisingiz, méni késilimdin pak qilalaysiz! — dep ötündi.□  ■
41 Eysa ichi aghrighach qolini sozup uninggha tegküzüp turup:
— Xalaymen, pak qilin’ghin! — déwidi, 42 shu söz bilenla maxaw késili derhal bimardin kétip, u pak qilindi. 43 U uninggha:
— Hazir bu ishni héchkimge éytma, belki udul bérip mes’ul kahin’gha özüngni körsitip, kahinlarda guwahliq bolush üchün, Musa bu késeldin paklan’ghanlargha emr qilghan qurbanliqlarni sun’ghin, — dep uni qattiq agahlandurup yolgha saldi.□  ■
45 Biraq u adem chiqip, bu ishni köp yerlerde jar sélip, keng yéyiwetti. Shuning bilen Eysa héchqandaq sheherge ochuq-ashkara kirelmey, belki sheherler sirtidiki xilwet jaylarda turushqa mejbur boldi; xalayiq her tereptin uning yénigha toplishatti.
 
 
□ 1:1 «Eysa Mesihning xush xewiri» — özi élip kelgen, özi toghruluq xush xewerdur. «xush xewirining bashlinishi» — Markus Eysa Mesih toghruluq bu xush xewerning özi Xuda alemni yaratqinidek yéngi bir bashlinish keldi, dep körsetmekchi bolushi mumkin («Yar.» 1:1). □ 1:2 «Mana, aldingda elchimni ewetimen. U séning yolungni aldin’ala teyyarlaydu» — sözligüchi Xuda Özi, elwette. Mushu sözler awwal «Mis.» 23:20 hem «Mal.» 3:1de körünidu. ■ 1:2 Mis. 23:20; Mal. 3:1; Mat. 11:10; Luqa 7:27. □ 1:3 «Anglanglar, dalada birsining towlighan awazini! U: «Perwerdigarning yolini teyyarlanglar, Uning üchün chighir yollirini tüptüz qilinglar!» — «Yesh.» 40:3. ■ 1:3 Yesh. 40:3; Mat. 3:3; Luqa 3:4; Yuh. 1:23. □ 1:4 «Yehya chöl-bayawanda peyda bolup...» — erebche «Yehya» dégen isim ibraniy tilida we grék tilida uchraydighan «Yuhanna» dégen isimdur; menisi, «Perwerdigarning méhir-shepqiti»dur. ««gunahlargha kecherüm élip kélidighan, towa qilishni bildüridighan «chömüldürüsh»» — «chömüldürüsh» bolsa, sugha chömüldürüshni körsitidu. Bashqiche éytqanda, «yaman yolliringlardin yénip, towa qilinglar! Towa qilghanliqinglarni bildürüsh üchün sugha chömüldürüshni qobul qilinglar. Shundaq qilghanda, Xuda silerni kechürüm qilidu!» — Dégendek. ■ 1:4 Mat. 3:1; Luqa 3:3; Yuh. 3:23. ■ 1:5 Mat. 3:5; Luqa 3:7. ■ 1:6 2Pad. 1:8; Law. 11:22; Mat. 3:4. ■ 1:7 Mat. 3:11; Luqa 3:16; Yuh. 1:27. ■ 1:8 Yesh. 44:3; Yo. 2:28,29; Mat. 3:11; Ros. 1:5; 2:4; 11:15,16; 19:4. □ 1:10 «Rohning kepter qiyapitide chüshüp, öz üstige qonuwatqanliqini kördi» — «Roh» Xudaning Rohi, Muqeddes Rohni körsitidu. «kepter qiyapitide» — yaki «paxtek qiyapitide». Grék tilida bu qush «péristéra» dep atilidu. «péristéra» grék tilida hem kepterni hem paxteknimu körsitidu. ■ 1:10 Mat. 3:16; Luqa 3:21; Yuh. 1:32. ■ 1:11 Zeb. 2:7; Yesh. 42:1; Mat. 3:17; 17:5; Mar. 9:7; Luqa 3:22; 9:35; Kol. 1:13; 2Pét. 1:17. □ 1:12 «We Roh derhal uni chöl-bayawan’gha süylep chiqardi» — «Roh» — Xudaning Rohi, Muqeddes Rohni körsitidu. «....Roh derhal uni chöl-bayawan’gha süylep chiqardi» — grék tilida «...Roh derhal uni chöl-bayawan’gha ittirip chiqardi» déyilidu. ■ 1:12 Mat. 4:1; Luqa 4:1. □ 1:13 «U chölde qiriq kün turup, Sheytan teripidin sinilip turatti» — bu ayetke qarighanda, u chöl-bayawanda qiriq kün turghanda, Sheytanning sinaqliri toxtimay dawamlashturulghanidi. «Matta» we «Luqa»da xatirilen’gen sinaqlar bu qiriq künning axirida kelgen bolup, sinaqlar ewjige chiqqanidi. □ 1:14-15 «Xudaning padishahliqining xush xewiri» — yaki «Xudaning xush xewiri». ■ 1:14-15 Mat. 4:12; Luqa 4:14; Yuh. 4:43. □ 1:16 «Ular béliqchi bolup, déngizgha tor tashlawatatti» — mushu xil tor adette kémining keynidin tartilatti. ■ 1:16 Mat. 4:18. □ 1:17 «men silerni adem tutquchi béliqchi qilimen!» — «ademni tutquchi» mushu yerde «tutush» ziyan yetküzüsh yaki ulardin paydilinish üchün emes, belki ularni Sheytanning ilkidin élip qutquzushni körsitidu. ■ 1:17 Yer. 16:16; Ez. 47:10. ■ 1:18 Mat. 19:27; Mar. 10:28; Luqa 5:11; 18:28. ■ 1:19 Mat. 4:21. □ 1:21 «U udul sinagogqa kirip, telim bérishke bashlidi» — «sinagog»lar — Yehudiylarning ibabet qilishqa yighilidighan jayliri. «Tebirler»ni körüng. ■ 1:21 Mat. 4:13; Luqa 4:31. ■ 1:22 Mat. 7:28; Luqa 4:32. □ 1:23 «napak roh» — jinni körsitidu, elwette. Emma bundaq ibare jinlarning eyni napakliqini tekitleydu. ■ 1:23 Luqa 4:33. ■ 1:29 Mat. 8:14; Luqa 4:38. □ 1:32 «Qechqurun kün patqanda, kishiler barliq aghriqlarni we jin chaplashqanlarni uning aldigha élip kélishti» — shu küni «shabat küni» (dem élish küni) bolup, xelq bimarlarni Eysaning aldigha kötürüp apirish üchün kechqurun’ghiche kütkenidi. Ibraniylargha nisbeten «yéngi bir kün» kechqurunda bashlinidu. ■ 1:32 Mat. 8:16; Luqa 4:40. ■ 1:35 Mat. 14:23; Luqa 4:42. □ 1:38 «Chünki men del mushu ish üchün kélishim» — grék tilida «chünki men del mushu ish üchün chiqishim». ■ 1:38 Yesh. 61:1; Luqa 4:18;43. □ 1:40 «maxaw késili bar bir kishi» — «maxaw késili» bir xil qorqunchluq tére késili bolup, Yehudiylar bu xil késelge giriptar bolghanlarni napak dep qarap ulargha qet’iy yéqinlashmaytti. ■ 1:40 Mat. 8:2; Luqa 5:12. □ 1:43 «Musa bu késeldin paklan’ghanlargha emr qilghan qurbanliqlarni sun’ghin» — Musa peyghember Tewrat qanunida shundaq emrni körsetken: — Bir maxaw késili saqaytilghan bolsa, u muqeddes ibadetxanigha bérip, özining saqaytilghanliqini kahin’gha körsitip, andin maxaw késilidin saqayghanlar qilishqa tégishlik qurbanliqlarni sunushi kérek idi. Shübhisizki, Musa peyghemberdin bashlap Mesih Eysa kelgüche, bu murasim héch ötküzülüp baqqan emes idi. «Law.» 14-babni körüng. ■ 1:43 Law. 13:2; 14:1.
☰