☰ Matta 2
2
Danixmǝnlǝrning ziyariti
1 Əysa Ⱨerod padixaⱨ ⱨɵküm sürgǝn künlǝrdǝ Yǝⱨudiyǝ ɵlkisining Bǝyt-Lǝⱨǝm yezisida dunyaƣa kǝlgǝndin keyin, mana bǝzi danixmǝnlǝr mǝxriⱪtin Yerusalemƣa yetip kelip, puⱪralardin:□  ■ 2 Yǝⱨudiylarning yengidin tuƣulƣan padixaⱨi ⱪǝyǝrdǝ? Qünki biz uning yultuzining kɵtürülgǝnlikini kɵrduⱪ. Xunga, uningƣa sǝjdǝ ⱪilƣili kǝlduⱪ, — deyixti.□ 3 Buni angliƣan Ⱨerod padixaⱨ, xuningdǝk pütkül Yerusalem hǝlⱪimu alaⱪzadilikkǝ qüxti. 4 U pütkül bax kaⱨinlar wǝ hǝlⱪning Tǝwrat ustazlirini qaⱪirip, ulardin «Mǝsiⱨ ⱪǝyǝrdǝ tuƣuluxi kerǝk?» — dǝp soridi.□ 5 Ular: «Yǝⱨudiyǝdiki Bǝyt-Lǝⱨǝm yezisida boluxi kerǝk, — qünki pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ xundaⱪ pütülgǝn: —□
6 «I Yǝⱨudiyǝ zeminidiki Bǝyt-Lǝⱨǝm,
Hǝlⱪing Yǝⱨudiyǝ yetǝkqilirining arisida ǝng kiqiki bolmaydu;
Qünki sǝndin bir yetǝkqi qiⱪidu,
U hǝlⱪim Israillarning baⱪⱪuqisi bolidu» — deyixti.■
 
7 Buning bilǝn, Ⱨerod danixmǝlǝrni mǝhpiy qaⱪirtip, yultuzning ⱪaqan pǝyda bolƣanliⱪini sürüxtürüp biliwaldi. 8 Andin: «Berip balini sürüxtǝ ⱪilip tepinglar. Tapⱪan ⱨaman ⱪaytip manga hǝwǝr ⱪilinglar, mǝnmu uning aldiƣa berip sǝjdǝ ⱪilip kelǝy» — dǝp, ularni Bǝyt-Lǝⱨǝmgǝ yolƣa saldi.
9 Danixmǝnlǝr padixaⱨning sɵzini anglap yolƣa qiⱪti; wǝ mana, ular xǝrⱪtǝ kɵrgǝn ⱨeliⱪi yultuz ularning aldida yol baxlap mangdi wǝ bala turƣan yǝrgǝ kelip tohtidi. □ 10 Ular ⱨeliⱪi yultuzni kɵrginidin intayin ⱪattiⱪ xadlinixti 11 ⱨǝm ɵygǝ kirip, balini anisi Mǝryǝm bilǝn kɵrüp, yǝrgǝ yiⱪilip uningƣa sǝjdǝ ⱪilixti. Andin, hǝzinilirini eqip, altun, mǝstiki, murmǝkki ⱪatarliⱪ sowƣatlarni sunuxti. 12 Ularƣa qüxidǝ Ⱨerodning yeniƣa barmasliⱪ toƣrisidiki wǝⱨiy kǝlgǝnliki üqün, ular baxⱪa yol bilǝn ɵz yurtiƣa ⱪaytixti.
 
Misirƣa ⱪeqix
13 Ular yolƣa kǝtkǝndin keyin, Pǝrwǝrdigarning bir pǝrixtisi Yüsüpning qüxidǝ kɵrünüp:
Ornungdin tur! Bala wǝ anisi ikkisini elip Misirƣa ⱪaq. Mǝn sanga uⱪturƣuqǝ u yǝrdǝ turƣin. Qünki Ⱨerod balini yoⱪitixⱪa izdǝp kelidu — dedi. 14 Xuning bilǝn u ornidin turup, xu keqila bala wǝ anisi ikkisini elip Misirƣa ⱪarap yolƣa qiⱪti. 15 U Ⱨerod ɵlgüqǝ xu yǝrdǝ turdi. Xundaⱪ boldiki, Pǝrwǝrdigarning pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ aldin eytⱪan: «Oƣlumni Misirdin Mǝn qaⱪirdim» degǝn sɵzi ǝmǝlgǝ axuruldi. □  ■
 
Ⱨerodning oƣul bowaⱪlarni ɵltürüxi
16 Ⱨerod bolsa danixmǝnlǝrdin aldanƣanliⱪini bilip, ⱪattiⱪ ƣǝzǝplǝndi. U danixmǝnlǝrdin eniⱪliƣan waⱪitⱪa asasǝn, adǝmlǝrni ǝwǝtip Bǝyt-Lǝⱨǝm yezisi wǝ ǝtrapidiki ikki yax wǝ uningdin tɵwǝn yaxtiki oƣul balilarning ⱨǝmmisini ɵltürguzdi. □ 17 Xu qaƣda Yǝrǝmiya pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ eytilƣan munu sɵz ǝmǝlgǝ axuruldi: —
 
18 «Ramaⱨ xǝⱨiridǝ bir sada,
Aqqiⱪ yiƣa-zarning piƣani anglinar,
Bu Raⱨilǝning baliliri üqün kɵtürgǝn aⱨ-zarliri;
Balilirining yoⱪ ⱪiliwetilgini tüpǝylidin,
Tǝsǝllini ⱪobul ⱪilmay piƣan kɵtüridu».□  ■
 
Misirdin ⱪaytip kelix
19 Əmdi Ⱨerod ɵlgǝndin keyin, Hudaning bir pǝrixtisi Misirda turƣan Yüsüpning qüxidǝ kɵrünüp uningƣa: —
20 Ornungdin tur! Bala wǝ anisini elip Israil zeminiƣa ⱪayt! Qünki balining jenini almaⱪqi bolƣanlar ɵldi, — dedi. 21 Buning bilǝn Yüsüp ornidin turup bala wǝ anisini elip Israil zeminiƣa ⱪaytti. 22 U Arhelausning atisi Ⱨerod padixaⱨning orniƣa tǝhtkǝ olturup Yǝⱨudiyǝ ɵlkisigǝ ⱨɵkümranliⱪ ⱪiliwatⱪinidin hǝwǝr tepip, u yǝrgǝ ⱪaytixtin ⱪorⱪti; wǝ qüxidǝ uningƣa bir wǝⱨiy kelip, Galiliyǝ zeminiƣa berip, 23 Nasarǝt dǝp atilidiƣan bir yezida olturaⱪlaxti. Xuning bilǝn pǝyƣǝmbǝrlǝr arⱪiliⱪ: «U Nasarǝtlik dǝp atilidu» deyilgini ǝmǝlgǝ axuruldi.□  ■
 
 
□ 2:1 «Ⱨerod padixaⱨ ⱨɵküm sürgǝn künlǝrdǝ» — «Ⱨerod padixaⱨ» toƣruluⱪ «Ⱪoxumqǝ sɵz» wǝ «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng. «Mana bǝzi danixmǝnlǝr mǝxriⱪtin Yerusalemƣa yetip kelip...» — «danixmǝnlǝr» — Grek tilida «magoy» degǝn sɵz bilǝn ipadilinidu. Əslidǝ bu sɵz munǝjjimlǝrni yaki pir-ustazlarni kɵrsitǝtti; Daniyal pǝyƣǝmbǝr Babilda mundaⱪ kixilǝrgǝ «pirlarning piri» bolup yol kɵrsǝtkǝndin keyin (Tǝwrat, «Daniyal» degǝn ⱪisimni kɵrüng) «magoy»larning kɵzⱪaraxliri wǝ ⱨesabliri asasǝn hurapat boyiqǝ ǝmǝs, bǝlki Tǝwrattiki bexarǝtlǝr boyiqǝ bolƣan boluxi mumkin. «mǝxriⱪtin Yerusalemƣa yetip kelip...» — Yerusalem ⱪǝdimki Israilning paytǝhti idi. ■ 2:1 Luⱪa 2:4. □ 2:2 «Qünki biz uning yultuzining kɵtürülgǝnlikini kɵrduⱪ» — «uning yultuzi» — demǝk, «uning tuƣulƣanliⱪidin bexarǝt beridiƣan yultuzi». «biz uning yultuzining kɵtürülgǝnlikini kɵrduⱪ» — yaki «biz uning yultuzini xǝrⱪtǝ kɵrduⱪ». □ 2:4 «Mǝsiⱨ ⱪǝyǝrdǝ tuƣuluxi kerǝk?» — «Mǝsiⱨ» — pǝyƣǝmbǝrlǝr aldin eytⱪan, Huda tǝripidin tallanƣan, ⱨaman bir küni kelip ⱨǝm nijat kǝltüridiƣan ⱨǝm keyin mǝnggü ⱨɵkümranliⱪ ⱪilidiƣan Kutⱪuzƣuqi-Padixaⱨni kɵrsitidu. «Tǝbirlǝr»nimu kɵrüng. □ 2:5 «pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ xundaⱪ pütülgǝn...» — «pǝyƣǝmbǝr» muxu yǝrdǝ Tǝwrattiki Mikaⱨ pǝyƣǝmbǝrni kɵrsitidu («Mik.» 5:2). ■ 2:6 Mik. 5:1, 2; 1Sam. 16:1; Yⱨ. 7:42. □ 2:9 «ular xǝrⱪtǝ kɵrgǝn ⱨeliⱪi yultuz» — yaki «ular u kɵtürlgǝndǝ kɵrgǝn ⱨeliⱪi yultuz». □ 2:15 «Pǝrwǝrdigarning pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ aldin eytⱪan: «Oƣlumni Misirdin Mǝn qaⱪirdim» degǝn sɵzi ǝmǝlgǝ axuruldi» — Tǝwrat, «Ⱨox.» 11:1. ■ 2:15 Ⱨox. 11:1. □ 2:16 «Ⱨerod... ǝtrapidiki ikki yax wǝ uningdin tɵwǝn yaxtiki oƣul balilarning ⱨǝmmisini ɵltürguzdi» — demǝk, u tuƣulƣan bala kɵp degǝndǝ ikki yaxⱪa kirgǝn, dǝp ⱨesabliƣanidi. □ 2:18 «Ramaⱨ xǝⱨiridǝ bir sada, aqqiⱪ yiƣa-zarning piƣani anglinar» — «Ramaⱨ yurti» yaki «Ramaⱨ xǝⱨiri» Bǝyt-Lǝⱨǝmdin yiraⱪ ǝmǝs. «Ramaⱨ xǝⱨiridǝ bir sada, aqqiⱪ yiƣa-zarning piƣani anglinar, ... balilirining yoⱪ ⱪiliwetilgini tüpǝylidin, tǝsǝllini ⱪobul ⱪilmay piƣan kɵtüridu» — pütkül bexarǝt «Yǝr.» 31:15dǝ tepilidu. ■ 2:18 Yǝr. 31:15 □ 2:23 «U Nasarǝtlik dǝp atilidu» — bu muⱨim bexarǝtlik sɵz toƣruluⱪ «ⱪoxumqǝ sɵz»imizni kɵrüng. ■ 2:23 Yǝx. 11:1; 60:21; Zǝk. 6:12.
☰