19
19-küy •••• Alǝm ⱨǝm Tǝwrat Hudaning xǝripidur!
Dawut yazƣan küy: —
 
Ərxlǝr Tǝngrining uluƣluⱪini jakarlaydu,
Asman gümbizi Uning ⱪoli yasiƣanlirini namayan ⱪilidu;
Ularning sɵzliri kün-künlǝr dǝryadǝk eⱪiwatidu;
Keqǝ-keqilǝp ular bilimni ayan ⱪiliwatidu.
Tilsiz ⱨǝm awazsiz bolsimu, ularning sadasi alǝmgǝ anglanmaⱪta.
Ularning ɵlqǝm tanisi yǝr yüzidǝ tartilmaⱪta;
Ularning sɵzliri alǝmning qetigiqǝ yǝtmǝktǝ.
Ularning iqidǝ Huda ⱪuyax üqün qedir tikkǝn,  
Ⱪuyax ⱨujrisidin toyƣa qiⱪⱪan yigittǝk qiⱪidu,
Bǝygigǝ qüxidiƣan palwandǝk xadlinidu;
Asmanlarning bir qetidin ɵrlǝydu,
Jaⱨanning u qetigiqǝ qɵrgilǝydu,
Uning ⱨararitidin ⱨeqⱪandaⱪ mǝhluⱪat yoxurunalmaydu.
Pǝrwǝrdigarning tǝwrat-ⱪanuni mukǝmmǝldur,
U insan wujudini yengilaydu;
Pǝrwǝrdigar bǝrgǝn ⱨɵküm-guwaⱨlar muⱪim-ixǝnqlik ,
U nadanlarni dana ⱪilidu.  
Pǝrwǝrdigarning kɵrsǝtmiliri durus,
U ⱪǝlbni xadlanduridu;
Pǝrwǝrdigarning pǝrmanliri yoruⱪluⱪtur,
U kɵzlǝrni nurlanduridu.
Pǝrwǝrdigardin ǝyminix pak ixtur, u mǝnggü dawamlixidu;
Pǝrwǝrdigarning ⱨɵkümliri ⱨǝⱪtur,
Ⱨǝrbiri tamamǝn ⱨǝⱪⱪaniyǝttur.
10 Ular altundin, bǝrⱨǝⱪ kɵp sap altundin ⱪimmǝtliktur;
Ⱨǝsǝldin, ⱨǝsǝl jǝwⱨiridin xerindur;
11 Ular bilǝn ⱪulung oyƣitilidu;
Insan ularƣa riayǝ ⱪilixta qing tursa qong mukapat bardur.
12 Kim ɵz hataliⱪlirini bilip yetǝlisun?
Meni bilip-bilmǝy ⱪilƣan gunaⱨlirimdin saⱪit ⱪilƣaysǝn;
13 Ɵz ⱪul-qakaringni baxbaxtaⱪ gunaⱨlardin tartⱪaysǝn;
Bu gunaⱨlarni manga hojayin ⱪildurmiƣaysǝn;
Xuning bilǝn mǝn ⱪusursiz bolimǝn,
Eƣir gunaⱨtin haliy bolƣaymǝn.
14 I Pǝrwǝrdigar, mening Ⱪoram Texim wǝ Ⱨǝmjǝmǝt-Nijatkarim,
Aƣzimdiki sɵzlǝr, ⱪǝlbimdiki oylinixlar nǝziringdǝ mǝⱪbul bolƣay!
 
 
19:2 «Ularning sɵzliri kün-künlǝr dǝryadǝk eⱪiwatidu» — «ular» ǝrxlǝr wǝ asman gümbizini kɵrsitidu. «Ularning sɵzliri kün-künlǝr dǝryadǝk eⱪiwatidu; keqǝ-keqilǝp ular bilimni ayan ⱪiliwatidu» — ayǝtning baxⱪa birhil tǝrjimisi «Kün baxⱪa bir küngǝ gǝplirini tɵkidu, keqǝ baxⱪa bir keqigǝ sɵz ⱪilmaⱪta». 19:3 «Tilsiz ⱨǝm awazsiz bolsimu, ularning sadasi alǝmgǝ anglanmaⱪta» — baxⱪa birhil tǝrjimisi «Alǝmdǝ ⱨǝrⱪandaⱪ bir til ularning sadasini anglap qüxinǝlǝydu». 19:4 «Ularning ɵlqǝm tanisi yǝr yüzidǝ tartilmaⱪta» — bu «ɵlqǝm tanisi» bǝlkim insanning tǝsǝwwur-oylirini ɵlqigüqi boluxi mumkin. 19:4 Rim. 10:18 19:5 Top. 1:5 19:7 «Pǝrwǝrdigarning tǝwrat-ⱪanuni mukǝmmǝldur» — «Tǝwrat-ⱪanun» tooƣruluⱪ: «Tǝwrat» (toraⱨ) ibraniy tili bolup, muxu yǝrdǝ «ⱪanun, tǝlim, yolyoruⱪ» degǝn mǝnidǝ ixlitilidu. «Tǝwrat ⱪanuni» degǝn ibarǝ adǝttǝ Musa pǝyƣǝmbǝr arⱪiliⱪ kǝltürülgǝn Tǝwrattiki «Yaritilix», «Misirdin qiⱪix», «Lawiylar» «Qɵl-Bayawandiki sǝpǝr» ⱨǝm «Ⱪanun xǝrⱨi» degǝn aldinⱪi bǝx ⱪisimning ⱪanun-pǝrmanliⱪ mǝzmunini kɵrsitidu. 19:7 2Sam. 22:31; Zǝb. 18:30 19:8 «Pǝrwǝrdigarning pǝrmanliri yoruⱪluⱪtur» — yaki «Pǝrwǝrdigarning pǝrmanliri roxǝndur» yaki «Pǝrwǝrdigarning pǝrmanliri paktur». 19:10 Zǝb. 119:72,103,127; Pǝnd. 8:11 19:14 «I Pǝrwǝrdigar, mening Ⱪoram Texim wǝ Ⱨǝmjǝmǝt-Nijatkarim» — «Ⱨǝmjǝmǝt-Nijatkar» yaki «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi» toƣruluⱪ: — Ibraniy tilida «goel» degǝn bu sɵzning alaⱨidǝ mǝnisi bar. Birsi kǝmbǝƣǝl bolup, ɵzini ⱪulluⱪⱪa setiwǝtkǝn bolsa yaki baxⱪa ⱪiyin ǝⱨwalƣa uqrap mal-mülükini satⱪan bolsa, Musa pǝyƣǝmbǝr tapxuruwalƣan ⱪanunƣa asasǝn, muxu kixining ɵzining yeⱪin uruⱪ-tuƣⱪanliri, ⱨǝmjǝmǝtliri bu kixini ⱨɵrlükkǝ qiⱪirip ⱪutⱪuzux ⱨoⱪuⱪi bar idi. Demǝk, «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi» ɵz ⱪerindixini ⱨɵr ⱪilmaⱪqi bolsa, uni ⱪutⱪuzalaytti. Ⱨoⱪuⱪni ixlitix «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi»ning ɵz ihtiyarliⱪi bilǝn bolatti, ǝlwǝttǝ. Birsi ɵz uruⱪ-tuƣⱪiniƣa «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi» bolup uni ⱪutⱪuzmaⱪqi bolsa, ⱨeqkim uni tosalmaytti. Xunga pǝyƣǝmbǝrlǝr Hudaning ⱪutⱪuzƣuqi ikǝnlikini bayan ⱪilix üqün pat-pat dǝl muxu sɵzni ixlitidu. Demǝk, Huda Ɵz bǝndisigǝ yaki hǝlⱪigǝ «ⱨǝmjǝmǝt»lik ⱪilip, ularning «goel»i, yǝni «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi»si bolidu. Uning Ɵz hǝlⱪini ⱪutⱪuzuxi Ɵz ihtiyariliⱪi bilǝn, ǝlwǝttǝ!