13
Tu akrkahan Parnapas ekg Sol yatom kwawen kai ekg laron yangkipm wor a la kiti Krais
Tu wrong kinkpman a ukpma Krais a ark Antiok pa, melnum tiur a tu pa paln tol melnum ek wripm a Maur Wailen, wa tiur pa wa ro tukgunakg lngkep a tu ekg yangkipm wor a Maur Wailen. Nang atu pa: Parnapas, Simion, nang wompel akil pa Niker*, a Lusius a ha wail Sairini, a Sol, a Manain, kil pa klmik ur a melnum tukgunakgen Herot a pike tuwekg wreitn wor wail kompwrij atn hor wrij. Ak wang ur a tu kalpm ekpma ekg uk wang Wailen wa tu kpor klko lein kat nang akil tolpa ark pa, Maur Wor a Maur Wailen pa la nasen la tolpa, “Kipm ikrkahantopm Parnapas ekg Sol pa ekg tuwekg al ak kwap a pike kupm kwewen ekg tuwekg ak pa.” Tu kalpm ekpma ark uk wang ropon Maur Wailen pa plaln pa, tu eln wam helen ekg ropon Maur Wailen pa ekg aklinjen plaln pa, tu kwawen kai ekg akwap akil pa.
Pol ekg Parnapas ekg kai atn laron yangkipm a Maur Wailen
(13.4-14.28)
Parnapas ekg Sol piln yangkipm wor a Krais atn kinar Saiprus
Maur Wor pa kwawen ha pa om tuwekg wa kinar ha wail Selusia pa. Tuwekg kinar paln ha wail pa plaln pa, tuwekg wi wan hunokgen ha pa wa hor hunokg pa kinar Saiprus, ha knokg ur a ark kai hunokg kuin ai. Tuwekg kinar paln kinar Salamis, ha wail a Saiprus pa, tuwekg piln yangkipm a Maur Wailen pa atn hor wan a tu Juta atning yangkipm a Maur Wailen atne pa. Jon Mak pa akntien atn ekg aklinjen.
Tuwekg kai akwap tolpa komkiti hor ha knokg a Saiprus pa, tolpa kinar paln kinar ha wail ur a tu kwe la tolpa Papos. Tuwekg hantil melnum Juta yar man ur, nang akil pa tu kwe la tolpa Par-Jisas. Wa kil la yangkipm akplain tolpa kil alkil ti kil melnum ek wripm ur. Melnum rikil pa kil nti melnum tukgunakgen a ikghlen ha knokg Saiprus pa arpm. Nang akil pa Serkius Paulus. Serkius Paulus pa kil melnum wonrekele wor. Kil ti kwe Parnapas ekg Sol pa kul ariel ekg la nasel yangkipm a Maur Wailen ti ekg kil akal atning. Par-Jisas, nang wompel a kil pa Elimas, yiprokgen a nang pa pati yar man. Elimas pa kil ak kwat kwap a Parnapas ekg Sol pa nti wailet ase, ekg ake al melnum tukgunakgen Serkius pa atning yangkipm a tuwekg piln pa yatom ukpma katnun Jisas pa. Yatom Sol, nang wompel akil pa Pol, Maur Wor akwap wail kai kil pa yatom kil ikgtnen Elimas pa titnongket, 10 wa kil la tolpa, “Kitn pa warim a Satan pake! Kitn pa wrongmnto ekg kweiur kweiur wrongwailet a nipet wor wrijen pa! Nikgwalpm wail a kitn ark ekg ya paitn wrongwailet a akplainel tu melnum tolti! Wa ake kitn elnten a ak lok ya nipet wor a Wailen pa kai raimpen aklei wang pa. 11 Ti kitn itning: Wailen kil akal ereitn ak wam alkil ai, kil akal ntekg ikg alkitnen ti kai mningket, yatom ake ntie ekg al kitn ak ari takgni pa nti ur.” Pol la tolpa pa, om aktutu kweiur tol weipmunu ti ye kul kai ak hmpri ikg a Elimas ti aktutu tolti. Om kil kai kor melnum ur kai pa kai pa akal ur wamparpmel ye hor ya ti kai. 12 Melnum tukgunakgen pa kil ari kuina ur a paln kai Elimas pa, om kil ukpma pake. Kil wreitn paitn ekg kil ari titnongket a yangkipm wor a Wailen a tuwekg rowel tukgunakg lngkep pa.
Parnapas a Sol piln yangkipm kaino Antiok a ha knokg a Pisitia
13 Pol namponen tu tiur a ntiel atn pa wi wan hunokgen ha ha wail Papos pa wa kai kaino ha wail Perka a ha knokg a Pampilia ai. Wa Jon Mak pa wa wreitn nuhurnten ha pa pleln kai kinar ha wail Jerusalem pa yawrik. 14 Tu nuhurn ha wail Perka pa, ngkom kai kaino paln kaino ha wail Antiok a ha knokg a Pisitia ai. Tu paln kaino pa, yatom ak wang a arpm ekg yapm pa tu kai kahor wan a tu Juta atning yangkipm a Maur Wailen atne pa, om tu arpm. 15 Melnum ur klein yangkipm titnongket a Moses a yangkipm a tu melnum ek wripm pa nasen plaln pa, tu melnum a ikghlen wan a atning yangkipm a Maur Wailen atne pa kwa melnum ur pa kinar la nasi Pol namponen tu a ntiel atn pa la tolpa, “Kipm melnum, kipm worwor wasokwasok a mento Juta ti, kipm akal la yangkipm ur ekg ak titnongketel ipma a tu wrong kinkpman ti pa, pa kipm la om!”
16 Yatom Pol wreitn atn ak wam pa lok tu a ekla pa wa la nasen la tolpa: “Kipm mento alpmento a Israel pa, wa kipm melnum a ake Juta a arpm horhanekg ekg Maur Wailen pa, kipm eln nungkulkg pa hi ekg itning kuina ur al kupm la nasepm ti! 17 Maur Wailen a mento wrong kinkpman a Israel ti pa kil akrkahan tu yo hmpei a walyaru a mento ti ekg alkilen. Ak wang a tu arpm kinar Ijip pa, Maur Wailen ntekg tu nungkwat wailet paitn ai. Kanukg pa Maur Wailen wiyen kulhor tukulein ha knokg ripa kulhor ak titnongket wailmanten a kil alkil ai. 18 Tu arpm kai wrik weij hngrapm kalpmel tol wring kmel wekg (40), tu ake atning nungkulkg Maur Wailen, pake Maur Wailen kil ikghlenten. 19 Maur Wailen alm kwan wrong a ark ha knokg wampomit wampomwekg a ha knokg wail a Kenan pa hor hrak kai tukulein knokg ripa, yatom kil nampreng knokg ripa uk tu ti, om tu wi num atnen knokg pa tukol knokg alntuen om tu arke ark. 20 Tu yohmpei a mento pike kinar Ijip om ark kai Ijip, plaln, wa nuhurn Ijip pa wa kai arpm ha weij hngrapm kalpmel pa, plaln, om wa tu wi ha knokg Kenan kai wam a Maur Wailen pa, pa wring 450. Om Maur Wailen akrkahan melnum tukgunakgen ur ekg ikghlen tu Israel, tolpa kaingkai ngko wang a melnum ek wripm Samuel. 21 Yatom ak wang pa, tu wrong kinkpman kwe Maur Wailen pa la tolpa kil kat melnum tukgunakgen wail ur ekg ikghlen ha wrongwailet a ha knokg Israel. Yatom Maur Wailen kat Sol, warim kpman a Kis. Kil pa hom wrij a Penjamin. Kil atn melnum tukgunakgen wail ikghlen tu pa tol wring kmel wekg (40). 22 Pake Maur Wailen wa kwan Sol pa wa kat Teipit pa wa wi wrik a Sol pa atn melnum tukgunakgen wail ekg ikghlenten. Kil ari Teipit pa wor, tolpa yatom kil kporn yangkipm a kil la tolpa, 'Kupm ari Teipit warim kpman a Jesi pa, nikgwalpm wakrongen a kil pa tukol akupm. Tolpa om kupm wakrongentel paitn. Kil pa hi wa ak katnun komkiti nikgwalpm wrongwailet akupm pake.'
23 Maur Wailen pike yipon yangkipm ak ai om kil ak komkiti pake. Kil pike la tolpa, yohmpei ur kai hom a mapming a Teipit pa hi wa kil akrkahantel ekg akwi tu Israel pa ye kai ekg kil alkil. Apm Jisas pake.
24 Jisas kil numprampen akal kai atn ekg akwap akil pa, Jon kil piln yangkipm pa nasi tu wrong kinkpman a Israel pa la tolpa, tu laron paitnpaitn pa plaln om rein nasi Maur Wailen pa ekg akal kil kaluken. 25 Kwap a Jon kil ak pa, kil ak kai yampingken ekg al plaln yatom kil ropon tu wrong kinkpman pa la tolpa, 'Kipm ari la tolpa kupm ti kupm melnum mla? Kupm melnum a kipm nungkwangen pake aki? Kipm itning, kupm ake melnum a Maur Wailen akrkahan ekg akwi mento Israel, pa kalpm. Pake melnum ur hi wa kul katnuntopm ti pa, kupm ti ake melnum wor ntie ekg hi wa nir hmpei arpm nepmpalk akil pa.' 26 Kipm yohmpei a Apraham, wa kipm a ake Juta a horhanekg ekg Maur Wailen pa, kipm wrongwailet pa wasokwail a kupm, kipm itning! Yangkipm a pike kipm atning la tolpa Maur Wailen akal akwio ye kai ekg alkilen ti pa, apm pike kil kwa kul ekg mento tike. 27 Tu wrong kinkpman a ha wail Jerusalem wa tu melnum tukgunakgen wail wail ake wa tu ari Jisas pa melnum a pike Maur Wailen akrkahan akal akwio pa. Ake wa tu akwonalmpen yangkipm a pike tu melnum ek wripm a Maur Wailen ro pa wa tu aklei wang klein klein ak wang a arpm ekg yapm pa. Tolpa yatom tu yipon yangkipm ekg alm melnum ripa mo, apm tu ak komkiti yangkipm a pike tu melnum ek wripm a Maur Wailen ro pake, apm paln ek arke apm tike. 28 Ake wa tu ari paitn ur a Jisas kil ntekg pa ekg akal tu almpel mo pa. Pake tu ropon Pailat ekg Pailat la ekg tu akal almpel mo. 29 Yangkipm wrongwailet a tu melnum ek wripm pike ro ekg Jisas pa, apm tu ak komkiti tolpake, plaln pa, tu kwan palk a Jisas pa hakaino yo kwatingki pa ye nar tolti ye kai kahor elnthel tipmning teng wonen ai. 30 Pake Maur Wailen wa la yatom kil apm wa wreitn ha tipmning teng pa hor kai ase. 31 Yatom ak wang wailet, tol wang kmel wekg (40) pa kil kai paln ngko wurknong nti wailet ekg tu melnum a pike katnuntel hakaino ha knokg Kalili ti kul nar ha wail Jerusalem pa ariel om. Yatom tu a pike ariel pa, tu pa laron yangkipm pa ak wang ti nasi tu wrong kinkpman pake.
32 Mentekg la nasepm yangkipm wor wrijen: yangkipm wor a pike Maur Wailen kil yipon nti tu yohmpei amento ak ai akal hi wa kil ak pa. 33 Pati Jisas pa apm wa wreitn ha tipmning teng pa kulhor mlepm arpm, pa apm kil akto komkiti tukol a pike kil yipon yangkipm akal hi kil ak pa ekg mento walyaru a tu yohmpei amento ti. Yangkipm pa kil ak komkiti tukol a ro hel kai wurkapm a Nangnang pa pati la tolpa, 'Wet ti pa kupm plan kitn kai ikg a tu wrongwailet tol kitn warim kpman akupm wa kupm yan akitn pake.' 34 Maur Wailen la Jisas kil wreitn ha tipmning teng pa kulhor arpm, ti kil hi ake wa mo yawrik yatom eln kahor arpm tipmning teng pa kai mampij, pa kalpm. Apm tol a pike Maur Wailen la hep pake, la tolpa, 'Kupm pa hi katnun yangkipm wri wor a kupm alkupm wa kupm ipma wor wailmanten ekg kipm om aklinjepm tukol kupm pike yipon yangkipm namponen Teipit.' 35 Apm yiprokgen ripa om, wa hel kai wurkapm a Maur Wailen pa yat la tolpa, 'Kitn hi ake eln melnum wri wor alkitn a pike kitn akrkahan pa kai mampij kahor tipmning teng wonen pa, tolpa kalpm.' 36 Yangkipm pa ake la Teipit pa. Teipit pa arpm knokg ti pa, kil akwap ikghlen tu wrong kinkpman a ark ak wang ripa komkiti nikgwalpm wrongwailet a Maur Wailen kil wakrongen pa, tolpa kaingkai, kil mo. Yatom tu uwentel tol tu yohmpei mamikgmamin manjan alkilen a pike mo hep, pake palk akil pa apm pike ha mampij kahor kirkhap wonen pa ha pake. 37 Ari melnum ripa a pike Maur Wailen la yatom kil wreitn hakahor tipmning teng pa kulhor arpm pa, palk a kil pa ake ha mampij kahor tipmning teng pa, kalpm. 38 Tolpa ti kipm worwor wasokwasok alkupm pa, kupm akal kipm wi arie yangkipm a kupm laron nasepm kil la tolpa: mento ukpma Jisas pa, Maur Wailen kwan paitnpaitn a mento pa. 39 Wa yangkipm titnongket a Moses pa ake ntie ekg ak kwan paitnpaitn pa yatom ntekg melnum pa paln nipet wor kai ikg a Maur Wailen pa. Pake mla ur a ukpma Jisas pa, Maur Wailen kil kwan paitnpaitn akil pa kai plaln tukulein, om kil apm paln nipet wor ase. 40 Kipm irpm wonirpme! Ekg ake akal kuina ur a pike tu melnum ek wripm a Maur Wailen la pa wa paln kai kipm ti. 41 Maur Wailen pike la kai ek a tu melnum ek wripm pa la tolpa, 'Oi! Kipm melnum a aknokgel kupm Maur Wailen ti, kipm itning! Kipm hi wreitn paitn ari kalpm, kipm apm kai paitn ase! Kupm hi wa ntekg kweiur wail titnongket ak wang a kipm arpm knokg ti. Yatom tol melnum ur la kitintepm kuina ur a kupm hi wa ntekg pa, kipm hi ake ukpma pa!'”
42 Pol kil piln yangkipm pa plaln pa, tuwekg nuhurn wan a wet tu atning yangkipm a Maur Wailen atne ti akal kulhor kai pa, tu wrong kinkpman pa wa roponten la tolpa, tuwekg wa kul piln yangkipm nti ur ak wang a tu arpm ekg yapm a hel kaino kwa pa, wa la nasen yangkipm ripa ekg tu akal wa atning yawrik. 43 Tu wrong kinkpman pa kulhor hen ti ekg hrak kaingkai pa, tu wailet a Juta a tu wailet a ake Juta a pleln kai katnun yangkipm a ya a tu Juta pa, nel nti Pol a Parnapas pa ngkom tolpa kai pa, tuwekg kat nikgwalpmel tu pa la nasen la tolpa, “Maur Wailen pa pike ipma wor wailmanten ekg kipm. Tolpa ti ake al kipm elnten, kipm ukpma kil pa itn titnongket tolpa itn om!”
44 Wang wampomit wampomwrij pa kai plaln pa, ak wang a arpm ekg yapm pa tuwekg wa kul aklinjen ekg yangkipm a Wailen. Ari tukol wrong wailet a ark ha wail ripa kul plalnten ekg atning yangkipm a tuwekg laron pa. 45 Tu Juta ari tu wrong wailet paitn kul atning yangkipm pa, om tu ipma paitn la paitnel aknokgel yangkipm a Pol piln pa. 46 Pake Pol ekg Parnapas tuwekg atn wrongken la nasen titnongket la tolpa, “Yangkipm a Maur Wailen ti pa al la nasi kipm Juta ti hep tike. Ari kipm talpuln yangkipm pa, wa kipm alkipm ti ntekg kipm alkipm ti ake ntie ekg wi Maur Wor a arpm wor aklei wang pa. Tolpa ti, kipm itning! Mentekg akal nuhurntepm, ye yangkipm wor ti ye kai laron nasi tu wrong kinkpman a ake Juta pa. 47 Ekg nte, pike Wailen la naso la tolpa al mentekg ak tolpa: 'Kupm akrkahan kitn tukol wakg a hi akhelen tu a ake Juta. Hi wa kitn ro tukgunakg lngkep a tu ekg ya a hi wa Maur Wailen akwiyen ye kai ekg alkilen pa tolpa kai hor knokg wrongwailet ti plaln.'”
48 Tu a ake Juta pa tu atning yangkipm a Pol piln pa, yatom tu utopen ukwor yangkipm a Wailen pa. Yatom tu melnum a pike Maur Wailen akrkahan akal wi Maur Wor a Maur Wailen a arpm wor aklei wang pa, tu pa ukpma katnun yangkipm pake. 49 Om tu ye yangkipm a Wailen pa ye kai nasi tu hor pa hor pa, om yangkipm ripa kai hompen wail kai ha knokg ripa. 50 Pake tu Juta pa wa uk nikgwalpm tu kin wail wail a nang itne a pike kai katnun ya a tu Juta wa arpm horhanekg a Maur Wailen pa, wa namponen tu melnum wail wail a atn hep a ha wail ripa, yatom tu pa uk yangkipm tu wrong kinkpman pa om tu pa uk wleket tuwekg pa la titnongket kwanten kulhor kai tukulein ha knokg a tu pa. 51 Tolpa om Pol ekg Parnapas pa ekg kwalkwin nepm mang yipur elntha pa ekg ak plan tu akal tol Maur Wailen ukwen wleket pa pati, pa apm paitn a tu alntu pake. Yatom tuwekg apm kai ha wail Aikoniam ai ase. 52 Pake Maur Wor pa akwap wail kai tu disaipel a Jisas pa, wa tu wi utopen wailmanten tolpa kai.
* 13:1 13.1 Yiprokgen a nang Niker pa pati tu kwe tolpa 'melnum kongket', tolpa yatom tu melnum arie tiur akwonalmpen tolpa melnum pa kai ha knokg Aprika ai.