Yesus hup de Ol Dawemna mensa Lukas ale gulkuke
1
1-2 Dawem Bian Teopilus Bak,
Lukas onakon:
Alap mensa orep nësa gu-gubirida gweka– zëre mo Walassa de nëp zer sonezimdin hip dena, Zen mes ki hëndep nër hom nëno mae mo ngïrïnnïk kirekam syal gwibirki. Zëno awe de gwën hap dena angkam aïsïlï an desaë kon gwisibir hanaꞌan. Zini men zen nonol kon gwisibir hanan nakon zëre mae mo nwekam hla nul gwek, zen zep aïsïlï ansa zi-ë zi-ë san dep nol halada gwek. Dekam zini beya nik sap dawem enkam de aïsïlï ansa ale gun hup ëakasïk gwek.
3 Ëe hwëna men zen nonola kon hla nul gwek, ëe ama desa dawem enkam takensibirida gwek. Hen zen men desa ale nul gwek, ëe ama desa baca gul gwek. Zen zebë hëndep anakan enlala gwibik, “Aïsïlï an ëe asa Bian Teopilus hup dam-dam enkam ale gulblul– aha-en mae de hli yul guk kïnïn srëmkam.”
4 Ëe mae habë ansa ebe hap ale gulbluk: Em ekakim anakan tawa gwe, “Nonol men desa emsa tawa da gwek, zen eiwa de tanganna.”
Alap mo dam taha nakore zini kim baptis ta gwibin zini Yohanissi de jaha gwen hap dena gubiridakake:
5 Herodes in kim teipsïnkïm Yerusalem mo langnak ïrïk gïlkï, Alap mo golak de syal gwe-gwen zini bosena Zakaria, zen hen dekam zëwe. Zakaria, orep de Alap mo golak de syal gwe-gwen zini Abia Swe mo hlïknak hen syal gwe-gweka. We zem bosena Elisabet. We zik mo auyan-azana hen Alap mo golak de syal ta gwen zi.
6 We-zi darena in man tangan Alap mo nwenak oto eisïk. Hen zen aha-ere enlalakam tïngare Alap mo ol san hen tïtï tabin sin ang ë gwek.
7 Zen hwëna hom walasna wë lak. Zen Alap ki kirekam Elisabetsa enlala gwibirki. Zep hëndep walas srëmkam bogol ëk.
8 Abia mo hlïknak dinik dikim Alap mo golak syal tan hap denak kim zauk, zao de yaklanak dekam zep Zakariasa zen de syal gwen hap dam dasïk.
9 Men kirekam Alap mo golak de syal ta gwen zini zisi dam dasïk gwibirin, zen kirekam Zakariasa dam dasïk. Zen mae hap dam dasïk: Zen de zë-en Alap zëre en hap de teksonnak tïn hïp– irase dawem nabare te kïlsï de zë Alap hap ang gulsublun hap.
10 In kim ki kiresa de syal gwibin hip denak zauꞌuk, zi beyana dekam zep eihya lip nakore tekson nakon Biansa nen soneblaꞌak.
11 Kim zëwe irase dawem nabare te kïlï insa ang gulsuꞌunka, ki zep hwëna Alap mo dam taha nakore zini ang gul gwen hap de meja alpnak zauꞌun zaka– Zakaria mo dam taha san dekam.
12 Zakaria kim hla taka, ki zep auna hloblaka, hëndep man zë aïrïblaka.
13 Hwëna Alap mo dam taha nakore zini in ki zep gubluka, “Zakaria, bahem asa aïrïblan. Alap mes eno ol gu sonenna salka. We om Elisabet zi walassa sa ebe hap wë tablal. Yohaniskim bose ta.
14 Kim de jaha gweꞌak, em dekam esa tangan sam gwesïk gweblala, hëndep esa isrip-sri gwe-gweblala. Aha zi hen beya nik sa isrip-sri në gweblal.
15 Zen Bian mo nwenak zi yawal hap sa jowera. Alap mo Enhona jaha gwen nakon sa ki hëndep bi gweblala. Zep angguru ban ho jal-jala ban bap zen otde gwen.
16 Zen Zen sa Israelk de zini beyakam Bian osan dep kwang guludahal zala– zëre mae mo Alap hon depye.
17 Hen Zen Zen sa Biansa ngeirbli zala. Zëno tahana Alap mo ol ayang gul gwen zini Elia Bak mo kim sa soson nëblal, hen zëno enhona zëno kim sa lwablala. Hen Israelk de zini men zen iye zeban zënaka gïl-gïl neibirida gwenan, zen zen sa desa siri gulsulu. Hen srë de ora san de ëgwahan wenya, zen zen sa desa eiwa de ora san dep kwang guludahal zala. Zen kirekam sa zi beyana Bian de hata zannak dep hamal gulu.”
18 Zakaria ki zep takensïblïka, “Banakarekam asa tawa gwer?– eiwa diki lwankam. Sap ëe mesë bogol gwek, hen ano wenya mes-am tangan bogol gwek.”
19 Ki zep ding gulbluka, “Ëe an Gabriel. Bian mo dang nakonë zauk gwenan. Zen zep asa emsa de ol dawemna ansa tawa tan hap zer sonera.
20 Insa ki emsa gublunan, Alap sa ki hëndep kirekam ebe hap syal gwibir-blira. Hwëna em home asa taïblïblanda. Zep hëndep angkam em molye ola tonka. Em esa ol srëm gwera, hëndep mes ki lwanan.”
21 Kim nësbla tinek, ki zep hëndep denggwanblaꞌak, “Zen ba hap kire tangankam holo gweꞌan ora?”
22 Kim kon wet so zaka, zen banakan dep?– ol tonbiridanna. Taha enkam zep akan-akan gwibiridaꞌanka, sap zen mes ol srëm gweka. Zi beyana in dekam zep anakan tame dak, “O an nwe nik zë lirisin nëblaon.”
23 Zakaria Bak mo Alap mo golak de syala kim tap gweblak, dekam zep zëre mo gol san dep song gweka.
24 Hom holo gweꞌak, dekam zep hëndep we zem Elisabet u gweꞌak. Dekam zep saher hap gol ennak gwë gwek– holona benna aha-ere taha-tap enkam.
25 Zen man enlala gwe-gwek, “Na-en babë tawa tabin. Dikire tïngan anakan asa tame nuk, ‘In Bian kwasang gwibirki.’ Ëe an sap bogola, hwëna ano walas wë tan srëm hap de sahera zi nwenak Bian Zën ap ngan gulsubiꞌira.”
Mariasa kim Yesussu de jaha gwen hap dena hamal hap tawa gulkuke:
26 Elisabet kim benna enam enkam u nuban gwëꞌak, Alap ki zep zëre mo dam taha nakore zini Gabrielsa etan Galilea mo langnak de ëna Nazaret san dep zer soneka.
27 Gabriel ki zep kwalbasa lam gunnu Maria osan dep song gweka. Zen Yusup hup de golgu gweblanna. Yusup mo auyan-azana teipsïn zini Daud onakon.
28 Alap mo dam taha nakore zini in ki zep Maria hon hataka, zao zep gubir zika, “Dawem! Em Alap mo kwasang-kwasangnake gwëꞌara! Bian man emsa dawem tangankam kara gul gwenda!”
29 Zëno ola insa de sankam, Maria ki zep auna hlok, dekam zep zënaka enlala ennak mae hap takensibik, “An ba hap ki kirekam asa gubirida?”
30 Hwëna ki zep etan gubirki, “Bahem aïrïn, Maria, sap em ema Alap mo nwenak sam gwesïꞌïra.
31 Em esa u gwera. Zi walassa esa jaha gwera. Yesuskum bose ta.
32 Zen sa teipsïlï, hëndep dekam sa nen gweblal, ‘Alap Teipsïn Zi nik mo Tane.’ Bian Alap sa Desa gublula– Zen de Israelsa bi gwibin hip, zëre mo auyanna Daud Bak mo kim.
33 Zen Zen sa hëndep denaban kïtak Yakob mo auyan-azana ïrïk gïlï. Zëno ïrïk gïnnï in molya tap gwek.”
34 Maria ki zep gubluk, “Hwëna ëe an homë zi mae naban gaïng ëꞌan. Ëe banakan asa walas gwer?”
35 Ki zep ding gulbirki, “Alap mo Enho sa ebon ing gwehe zala, hen Alap mo soson sa emsa bi gwibiri. Zen zep sa walas tola insa nen gweblal, ‘Zen Alap mo Tane– enho lalak enna.’
36 An kirekamë emsa gubirin, zen mes ki iye om Elisabet hon kirekam lwak. Zen mes u gwek– benna angkam enam enkam. Zen sap bogola, hen zini mes anakan nenbik, ‘An Alap ki walas srëm gulku.’
37 Hwëna zen angkam u nuban gwëꞌan. Sap Alap hap hom– banakare maena, Zen de syal gwibin srëm hap denaye.”
38 Maria ki zep ding gulbluk, “Ëe an Bian mo tana ïltïkïnnïk de gwë gwen wesyake. Sap sa ki kirekam abon onak lwal– in kirekam em asa gubiridaye.” Alap mo dam taha nakore zini in ki zep hli yulku.
Maria kim Elisabetsa zïnï gïkke:
39 Alap mo dam taha nakore zini in kim hli yulku, holo gwehan srëmnak Maria dekam zep hen soson tola ban Yerusalem mo kwatap lang san dep song gwek– Zakaria ne Elisabet nik mo ë san dep.
40 Zakaria mo golak kim hatak, ki zep Elisabetsa dawem gul kïnïk.
41 Elisabet kim Maria mo dawemna insa salbik, ungala mwanak de walasna in dekam zep soson gweka. Alap mo Enhona dekam zep Elisabetsa ing gwe hebirki,
42 ki zep Mariasa ol mamkam gubik, “Em ene tïngare we walya kon dawemna hlauꞌura! Hen Alap eno walasna in hap dawemsa sa golblala.
43 Ëe an betekna, hwëna em in Teipsïn Zini Bian mo anee ano golak hatanda!
44 Ëe kimë eno dawemna sal, ano ungala mwanak de walasna dekam zep isrip-sri naban soson gwera.
45 Ebe hap Bian hëꞌho gwibin tangan naka golbiꞌira, sap men zen ebon onak Bian mo ola hatak, em ema taïblïbirki, hen zen kirekam sa ki lwal!”
Maria kim Alapsa tërya ban isrip-sri gweblakke:
(1Sam. 2:1-10)
46 Maria ki zep guk,
“Ëe ama Bian Alapsa boltere taꞌan,
47 hen ano enhona man isrip-sri gweblaꞌara,
sap Zen Zen sa asa ngaya gulu.
48 Zen man asa enlala gwibirki,
hwëna ëe an Zëbon de babu gwe-gwen we– bose srëm tola.
Hwëna angkam tïngare zi ausuna hëndep denaban sa asa nen gwibir,
‘Hëꞌho gwibin tanganna zen zen hlauk.’
49 Sap soson Zini Alap, Zen eiwa lalak tanganna,
hwëna Zen man kirekam-kirekam yawala abe hap syal gwe-gwibir-biꞌira.
50 Auyan-aza nakon hëndep auyan-azana,
Zënaka de aïrïblan zi hip
Zen man zëre mo kwasangna gol gwizimnira.
51 Bian men kirekam orep zëre mo sosonna goltrei gwizimki,
Zen kirekam etan angkam goltreizimꞌira:
Zen orep zi zëna-zënana man sekwak gulsuk gweka,
hen zëno mae mo kalang karekna man blaonsuk gwizimki.
52 Zen hen orep teipsïn-teipsïn wenyaka
zëre mae mo teinikin gwen nakon man yal gul sone gweka,
hwëna bose srëm wenyaka zep kang gulse gweka.
53 Usak nabare wenya desa man dërek-dërekna kim ïtrï ta gwibirki.
Hwëna men zen nonol tahalha srëmkam lowehe gwek,
desa man gubirida gweka, ‘Usak naban sekwak gwek.’
Hwëna angkam Alap etan kirekam nëbe mae hap syal gwibir-zimꞌira.
54-55 Nëno mae mo auyanna Abrahamsa hen zëno auyan-tane walya men kirekam gu-gubirida gweka,
Zen angkam kirekam Israelsa mas gwibiridaꞌara.
Zen man anakan gu-gubirida gweka,
‘Ano ebe mae hap de kwasang-kwasangna hëndep denaban sa lwa gwer.
Ëe molyë golzausuk gwek.’
Zen desa angkam enlala gwibiꞌira.”
56 Maria Elisabet han san ha dan-ahare benkam ëk, ki zep etan zëre mo ë san dep lwahak.
Baptis ta gwibin zini Yohanissi kim jaha gwekke:
57 Elisabet de jaha gwen hap denak kim zauk, zi walassa zep jaha gwek.
58 Gol golek dena hen iye zem kim anakan ësak, “Bian mes Elisabet hap kwasangna mamkam golbiri,” dekam zep tagal neisibirzik, hen dekam zep zë apdekam ëisrip-sri gwek.
59 Walasna in kim mingguna aha-en gweblak, ki zep etan tagal nëblak– to mip naka dikim blaonsublun hap. Zen man ëkïl gïꞌïk, “An zëre mo Bian mo bosekam esa bose lal– ‘Zakaria’kam.”
60 Hwëna an zik zep gubiridak, “Kirekam bëjen nen bose tan! An ‘Yohanis’kim esa bose lal.”
61 Dekam zep denggwanbiꞌik, “Iye wal om hom tanganke– kire bose naye!”
62 Ki zep tahakam Zakariasa akan-akan nëblak– anakan de takensïblïn hap, “Ena banakan de bose tan habe dwam gweblaꞌara?”
63 Zakaria hom nama dekam ola tonꞌanka. Ki zep te hlang hap abe gweka, dekam zep zë ale gulku, “An bosena Yohanis.” Dekam zep tïngan denggwanblak.
64 Dekam zep hëndep ola etan tonka. Alap mo bose ensa zep ïlman gul tineka.
65 Zëno gol golek denak dena dekam zep sërkam denggwanblaꞌak, hen tïngare Yerusalem mo kwatap lang san de lowe hendan wenya desa man donbirida gwek.
66 Tïngare zini men zen ësak, ki zep enlala ennak ëenlala gwe-gweꞌak, “Walasna in banakare zi hip wëhë yap joweꞌanka?” Zen mae hap ki kirekam ëgu gwek: Sap Bian mo sosonna man Zëbon lwa gweꞌak.
Zakaria kim hamal hap de ola tonbiridakake:
67 Walas zemka in kim “Yohanis”kim bose dak, dekam zep Alap mo Enhona Zakariasa bi gweblaka, dekam zep Alap onakore hamal hap de ola tonbiridaka,
68 “Bian en hap nen dawemsa golbla tine gwen–
Israel mo Alap hap.
Zen mes hatala–
zëre kore naka de kwasang gwibiridan hap,
hen dekam de dowal mo kïgï mo ïrïk gïn nïkon gwiswe sonen hap.
69 Zen mes nëbe mae hap Zi sosonna zer sonezimki–
nësa de ngaya tabin hip de Zi niye,
teipsïn zini Daud Bak, men zen Alap mo dwam gwibin sin ang gwe-gwekake,
zëno auyan-aza nakore naka.
70 Alap mo ol ayang gul gwen zini orep tangan mes anakan ëgu-guk gwek,
71 ‘Nësa de ngaya tabin hip de Zini sa hatala–
Zen de nësa jal zi mo taha nakon alal gul gwen hap.’
72 Hen anakan mes gu-gubirida gweka,
‘Ëe asa Ëre mo ebe mae hap de ol gu-gubiridanna enlala gwibir, zep asa hëndep emsa kwasang gwibiridal.’
73 Alap mes nëno mae mo auyanna Abrahamsa anakan gu-gubluka,
74 ‘Emsa de tamera gwen zi mo taha nakon Ëe asa emsa al gul halzal.
Zen dekam esa aïrïn srëmkam Asa betek ë gweblal.’
75 Zep nen enho lalakkam esa Alap en hon ëtal gwesïl,
hen zëno nwe kara gwennak esa hëndep denaban lowehe gwer.”
76 Zakaria ki zep hwëna tane zikhip dena aïsïl gwenkam ayang gulku,
“Em, ano walas, emsa sa nen gweblal,
‘Alap Teipsïn Zi nik mo olsa de ayang gul gwizimdin hip de zini.’
Em esa Biansa ngeirblira– zëbe hap de orasa sal tablan hap,
77 hen Bian mo hlïl irin wenyaka esa anakan tawa ta gwibiri,
‘Alap sa emsa eno mae mo karek-kareksa de tap gulsuzimdinkim ngaya tabiri.’
78 Sap nëno mae mo Alapna Zen kae-kaena hen kwasang-kwasang enna.
Zen zep sa nësa de ngatan tabin hip de Zini insa zer sonera.
Zen ngatan zi mo lang nakon kaknak de yakla hata sezan mo kim sa zïlsï zïla.
79 Zen dekam sa tïngare zi ausuna ngatan tabir zira hen ngaya tabiri,
sap zen tïngan kawesïnnïk lowe heꞌan,
hen tïn hïp ëaïrï gwenan.
Zen Zëbon onakon esa Alap han ërumlae gwer, hen zi bosyan naban ëumlae gwer.”
80 Zakaria mo tanena Yohanis in kim mam gweꞌanka, Alap osan dep de enlalana hen dekam zep mam gweblaꞌanka. Zen zi srëm langnak gwë gweka– hëndep yaklana mensa Bian Alap dam tasïblïka. Zao kim hatak, zen dekam zep tïngare Israelk de zi hip zënaka zertreizimki.