19
Zakeus Bak kim halekake:
Yesus kim nama Yerusalem san dep golësek gweꞌanka, ki zep Yerikosa golëtaman gweꞌanka. Hwëna Roma mo ïrïk gïnnïk dep te-ala alal tanda gwen nik mo nola zëwe gwë gweka, bosena Zakeus. Zëno kire-kirena beya tanganna. Zen man tangan Yesussu de hla tan hap dwam gweꞌanka, hwëna zini beya tanganna. Zep zen ba kon dep?– hla tan naye. Sap zini in tïhïs tanganna. Ngein sin zep tenya aranak de sewen hap hles tyaka– dekon de tamarannak hla ta sonen hap.
Yesus kim te ausuna iwe hata zaka, ki zep gulk sun kara gwe seka, zao zep gu seblaka, “Zakeus Bak, em nabakam ati gwezan, sap Alap mo abe hap de dwam gwibir-blinna, Ëe namen aha golak molya tak. Ëe eno golak asa tal.” Zakeus ki zep nabal-bakam ati gwe zaka, ki zep hëndep Yesussu zëre mo gol san dep isrip-sri naban ngeirbline halka.
Tïngare zini kim kirekam Yesussu hla dak, dekam zep jakal nëblaꞌak. Man ëguk, “Wëo, zen ba hap zi karek mo golak de tan hap gunda?!”
Golak kim lowe heꞌak, Zakeus ki zep luweka, ki zep Yesussu gubluka, “Bian, ëe ama angkam haleꞌan. Ano kire-kirena 50 persenkam ëe asa tahalha zi hip kae gwebla-zim. Hen men zëno mae mo pajaksaë aen dikim aha hlïk naka twenblan hap mamkam de ing gun hup gubirida gwek, ëe asa hwëna angkam etan mamkam kap tazim: 100 ribukam de ahap tan zi hip, ëe asa hwëna 400 ribukam golblal. 10 ribukam de ahap tan zi hip, 40 ribukam asa golblal.”*
Ki zep hwëna zëno ola insa ding gulku, “Namen de yaklana awe, zini an hëndep we wal walas zeban, Alap mes ngaya tabin hip denaka golhatazimnira, sap zen hen Abraham Bak mo auyan-tane wal. 10 Sap ngatan zi mo lang nakore Zi Tanganna Ëe kire zisi de hakalbiridan habë hatazak– men zen ora dawem nakon ësyal hekke, desa dikim ngaya tabin hip.”
Yesus kim Zënaka de baes gweblan hap de ola gulk sun blaonzimkike, hen aumwa hap de zisi klis gunnuk de zëre mae mo syal ei nika goltrëblan hap dena:
(Mat. 25:14-30)
11 Yesus kim nama kirekam tonbiridaꞌanka, Zen gulk sun de ol blaonzimdinkim ayang gulzimꞌinka. Sap dekam Zen mes Yerusalemk golëgolek de gweꞌanka, hen dekam zini man kïl dï gweꞌak, “Yerusalemk kim golëyaïng gweꞌanka, Zen dekam sa nësa Alap mo bosekam ïrïk gïlï, hen nen dekam esa Roma mo ïrïk gïn nïkon wet so gwer.” 12 Ki zep gubiridaka, “Orep zini ki, bose teipsïblïnna. Ki zep hwëna teipsïn tangan zi nik aha lang nakon gu soneblaka– zao de bose naka etan esek gul seblan hap, lwahal zankam de zen langna iwe ïrïk gïlzïn hap. 13 Hwëna kim teipsïn tol zini in song gwe srëm gweꞌanka, zen zëre hon de babu gwen zisi dare taha-tapkam kwang guludaka. Zao zep te-alana kae gwebla-zimki– seratus-juta seratus-jutakam. Zao zep gubiridaka, ‘Te-alana an ano tim bwanak em dekam kire-kirena lirak la gwibik.’
14 “Hwëna zao de zini ahakon man tangan husus nëblak– zen de teipsïn hïpye. Zep zëna kim song gweka, dekam zep zisi kap nul sonek– zen de teipsïn tangan zini insa anakan gublun hap, ‘Zini in ëe homë ki dwam ëblaꞌan– zen de asa teipsibiridan hapye.’
15 “Hwëna zen hom zëno mae mo ol san ang gweka. Zen hwëna desa teipsïn taka. Ki zep hëndep zëre mo lang san dep lwahal zaka. Hëndep dekam zep zëre hon de ëbabu gwe-gwen zini insa tagal gulsuku– dekam de zë anakan tawa gwibiridan hap, ‘Zëno mae mo te-alakam de eini angkam banakaꞌen?’
16 “Nonol zen hata zaka, ki zep gubluka, ‘Bian, seratus jutakam mensa ap zerblaka, angkam mes satu meliarak hataka. An zen– te-alana inye.’
17 “Ki zep gubluka, ‘Aïrïs! Em abon de babu gwen zini dawem tanganna! Em mese betekkam de zerblan naka dawemkam ïrïk taka, zebë angkam mam naka ep we yul soneblaꞌan. Zep angkam em sepulukam de ësa esa ïrïk gïlï.’
18 “Zao zen hata zaka ki zep gubluka, ‘Bian, seratus jutakam mensa ap zerblaka, angkam mes lima-ratus jutanak zaulu.’
19 “Desa hen ki zep gubluka, ‘Em ëna lima enkam esa ïrïk gïlï.’
20 “Ahana zen hata zaka, zen hen ki zep gublu zaka, ‘Bian, eno te-alana men, a. Ëe ama kaen haknak de tahalen naka ep aning tablak. 21 Ëe ama emsa aïrï gweblak, sap em in jal-jal enkame ïrïk gïl gwenda. Sap em ere en mo eiyas gïn nïkore ei nika home tan gwenda, hwëna hen ebon de syal ta gwen wenyik mo irse gwen nakore nakae mamkam ere hap gulin gwenda.’
22 “Ki zep ding gulbluka, ‘Em abon de babu gwen zini karek tanganna! Em eiwakam asa anakan tame taka: Ëe jal-jalkamë ïrïk gïl gwenan, hen ëre en mo eiyas gïn nïkore ei nika homë tan gwenan, hwëna aha mo irse gwen nakore ei nikaë gulin gwenan. In zep ere mo ol toranna in kon asa emsa karek tal. 23 Zep em ba habe ano te-alana insa te-ala lam ta gwen golak drëne srëm gweka? Ki zao maka etan lwahal zannak betek maekam ap mas nulblik.’
24 “Zini men zen zë lowe heꞌak desa zep gubiridaka, ‘Te-alana insa em al tablan. Satu meliarkam men zen ap zertrëblala, zëbe hap hwëna mas lablak.’
25 “Hwëna zini man zë denggwanblaꞌak, ki zep nenblak, ‘Asya, Bian, zëno mes-am satu meliar gweka!’
26 “Ki zep ding gulzimki, ‘Zini men zen ano kap tablanna kim syal-syal gwenna, zëbe hap etan asa kap ta gweblal. Hwëna men zen ano kap tablan naka asang gweblanna, men zen betek en maekam nama lwablaꞌanka, desa asa etan al tablal. 27 Hwëna men zen ëe de teipsïn hïp baes tak, desa lahyo halzak– ëre mo nwenak de tameran hap.’ ”
Yesussu kim teipsïn zi mo kim Yerusalem kon hut du ane gukke:
(Mat. 21:1-9; Mrk. 11:1-11; Yoh. 12:12-19)
28 In kim kirekam tonsuku, dekon kim Yerusalemk golëyaïng gwe seꞌanka, Yesus Zëna ngeinnik gwëka. 29 Zaitun tra nabare kwatap teknak de ë darena Betania hen Betfagek kim golëyaïng gweꞌanka, dekon zep zëre hon de ang ta gwen wenyaka dan-dan guzimki, 30 “Em ëna wakin san song ën. Kime aptaꞌan haka, zao esa hëndep keledai tanena da tablan naka hla lala– zi mo zersong gwen srëm naka. Desa hïl lï-in halza. 31 Zi de emsa takensizimdinkim, ‘Em ba habe hïl lïꞌara?’– a kirekam ding ulzim, ‘Bian dwam gweblaꞌara.’ ”
32 Zi darena in ki zep song ëka. Men kire enkam tan-tan soka, kire enkam zep ki hëndep lwak. 33 Kim hïl lï inꞌinka, keledai bina ki zep dakensizimk, “Em ba habe hïl lïꞌara?”
34 Ki zep ding ulzimki, “Bian dwam gweblaꞌara.”
35 Hëndep ki zep ërlwa halka. Kim ërhataka, ki zep keledai tahan dannak zëre mae mo tahan bajuna kang dasek, zao zep hwëna Yesussu zëwe de sewesen hap mas nëblak. 36 Kim zersong gweꞌanka, zi trana in dekam zep ngein sin zëre mae mo tahan bajuna ora san dëre dahak– desan de keledaina in zersong gwen hap. *
37 Yerusalemk kim ëgolek de gweꞌak– orana men dekon zaitun tra nabare kwatap tek nakon hut gwehe zaka, zi trana men zen ang nëblan daꞌak dekon zep ol mamkam Alapsa isrip-sri nëbla song gweꞌak– mae hap, mensa owas-owasna zëre mae mo nwekam hla nul gwekke. 38 Man ëtaken song gweꞌak,
“Hëꞌho!
An Bian mo bosekam nësa dikim tatetekam ïrïk gïn hïp hata seꞌara.
Diki Alap Zen zëbe hap dawemsa golblan.
An Zëbon onakon esa Alap han ërumlae gwer!
Hëꞌho! Nen kïtak teipsïn tangan Zini Alapsa boltere tan!”
39 Hwëna Farisikam de zini zi trana iwe man zë hen ëdurum gwehek. Zen ki zep Yesussu nenblak, “Bian, emki sap ere hon de ang ta gwen wenya insa gubiridan– dekakim balk tasïk!”
40 Ki zep ding gulzimki, “Ëe ama emsa gubiridaꞌan: Zen de ëbalk tasïꞌïk, dekam hwëna kaso beyam-byana an zen sa hwëna kirekam ëtaken gwer.”
Yesus kim Yerusalemsa nwe go-ho gweblakake:
41 Yesus kim Yerusalemsa golek kon hla takïn zïka, dekam zep anakare ola ban nwe go-ho gweblaꞌanka, 42 “Kwasang tol, Yerusalem. Namen bae ki anakan tame uꞌin, ‘Alap han de zersësek gwen hap de orana an desan.’ Hwëna Alap mes ebe mae hap orana insa aning tazimki.* 43 Zen in zep, sap em Yerusalemk de zini home Asa dam lasïꞌïn, yaklanak sa hatal– men dekam de ebe mae hap de jal zini emsa dot nulsuꞌukye. Em dekam toton ba san molye heya-hya gwek. Zen sa kamasa bwang nul– eno ënak de kol sonna ansa dikim tatak gwesïk kïnïn hapye. Desan sa emsa bïtï neibiridazal. 44 Zen sa hëndep emsa kïtak damerasïl, hen eno mae mo gola sa lu da gwer. We wal walasna zen sa kei-king nul, hëndep gol te ïk gïn maena molya ëlwak. Sap em home tame uk– Alap in kim sap emsa de ngaya tabin hip hata zakaye.”
Yesus kim pasar zini Alap mo gol tëm nakon golëalsa sonekake:
(Mat. 21:12-17; Mrk. 11:15-19; Yoh. 2:13-22)
45 Yesus ki zep Alap mo golak tïl zïka. Dekon zep, men zen zë Alap hap de golblan kire-kirena lirak da gwibik, desa golëalsa soneka. 46 Zao zep gubiridaka, “Alap mo olak man lwak,
‘Ano gola zen Ënaka dekon gu sone gweblan hap dena.’
Em an hwëna
‘sowë zi mo aning gol habe li kul sone gweꞌan.’ ”*
47 Hwëna Zën zep zë yakla jamkam tawa ta gwibiꞌinka. Hwëna Alap mo golak de syal tan wenyik mo mam-mamna, Musa mo olsa de tawa ta gwibin wenya, hen Yahudi mo nol-nola, zen dekam man Yesussu dikim tan hap orasa dëblaꞌak. 48 Hwëna hom dam dasïꞌïk, sap tïngare ahakore zini man Yesus mo tawa tabinni sërkam dwam neibiꞌik.
* 19:8 Kel. 22:1; Bil. 5:6-7 * 19:36 Orep de zini kirekam ëgwë gwek– teipsïn zisi de hut tu ine gunkumye. Orep teipsïn zi de kudakam song gwe zanna, zëno enlalana, eijan hap. Keledaikam de song gwe zanna, zen umlae naban de hatazan hap. * 19:42 Luk. 13:34-35 * 19:46 Yes. 56:7; Yer. 7:11