8
yaímma-noinimma Îtuni anaaé waqméta uréire urááe.
1 anaaékaqa Îtuma anó-marupakaraq pááqya-marupakaraq uréire kéena watáama Áánûqtuma yabíkái-marukoni átê-wataama aarawaamá timá yímikaiye. ánibo yemá tiyááka umá kaayaq-íyápó-ánnámá Îtuni anaaé waqmé uréire urááe.
2 ánibo yaímma-noinimma naayóbáqá Îtuma waátáma táí-aagomma kéwaqtuwena karímá mamá paá kéumayikena urái-noinikaraq Îtuni anaaé waqmé uréire urááe. móra-inimma Máríaa Máátarini naayóbáqá min-íníkópíkéma abapaké kaayaqá waátáma táí-aagomma Îtuma matukáine.
3 Tútaama kíni Érôtini naaúpaqa kawáá-nákómá wenánáakoni áwîqa Yóáanaama min-íníkókáráq Tútáánakaraq taíbaq káqo-noinikaraq Îtugaraq wení iyápó-annagaraq yeqtí ótataba áwâqnaa urááe.
móra-nakoma yópí ánayumma yukáine.
4 mórá-mora-marupake taíbaq aarawaamá ya yorupágowata Îtunopaq irááe. ánibo Îtuma móra waéqma itaí-áímmá timá-yimena tiráiye:
5 “móra-nakoma ánayumma yópí mó-yukaiye. mó yúwáitana yaímma-anayukoma aapi kuqturáiye. ánibo min-ánáyúmmá waayúkama yítauqa yamá kéyatamowana numagómá áíqma nátukaiye.
6 ánibo yaímma-anayumma óqta-marabi kuqturáiye. mikáké áruma utaráimanibo óqta-maraboana maragóní anommá íma wáitana ánayumma aayámmá kamáguraiye.
7 yaímma-anayumma áwáábiq-anna-karaakoni ááipi kuqturáiye. ánibo áwáábiq-anna-karaakogaraq karúma ánayumma mamá táíq umátukaiye.
8 tébakaq-anayumma íráqô-marabi ku karútena mórá-mora-waigoma taíbaq-aramma (100) itáiye.” téna Îtuma tiráiye. óq-aimma arúbama tiráiye: “keráwáqá taáqa wáinaqa maamin-áímmá ítáaro.” téna Îtuma tiráiye.
Îtuma waéqma itaí-áímmá ti-wáígóní áaimma
9 yemá Îtuni iyápó-annama waéqma itaí-áíkóní áaiqtaba Îtumma ítama aónaraae.
10 ánibo Îtuma maará-tiraiye: “Áánûqtuma wenamáárîq wemá yabíkái-marukoni aúpáq-áíkón áaimma keráwáqá tiráátiraiye. miráimanibo yaímma-wayukama waéqma itaí-áímmá itánóe. miráinata yúramma aónanomanibo móra-yataaqa íma aónainoe. ánibo yemá aamá itánómanibo mi-wágóní áaimma íma itánóe.
ánayukoni waéqma itaí-áíkóní áaimma
11 maami waéqma itaí-áíkóní áaimma maará-uraiye. maamin-ánáyúmmá minnâ Áánûqtun áamiye.
12 yaímma-anayumma aapimô kuqturáimma miráuma waayúkama aamá ítáamanibo anaaékaqa Tááqtaama iréna mi-káyúkátí íyáqnobake mamá paábaq kéyuwaiye. Tááqtaama téna yemá min-áímmá itáíq-itaiq kéiyana Áánûqtuma yauwéqma yiwiráinabo téna Tááqtaama min-áímmá kématuwaiye.
13 yaímma-anayumma óqta-marabimo kuqturáimma miráuma waayúkama aamá itéta yimuqá makáane. miráuraamanibo min-áíkómá íma ánûqa yamá marabímá kukáiye. yemá pááqya-kanaabi itáíq-itaiq kéowana mórama maqmá aónai-yataakoma makáqma yimónaitatama páátákáá Áánûqtun-aagoma paábaq kégoiye.
14 mi yaímma-anayumma áwáábiq-anna-karaakoni áainobaqo kukáimma miráuma waayúkama aamá ítátuweta aammá kéowana ókon-okomma ummaa-yátááqá mónerabi maa-márábímá amuqá maraí-yátáákómá yúyánámmá mamá yawááq kéumatuwaiye. miráitana yeqtí arammá íma arútama kéiyaiye. ímiye. arammá paá aayámmá kégamagiye.
15 miráimanibo ánayumma íráqô-mararaqo kuqti-wáígómá miráuma waayúkama aamá itéta yáqtoqma akoqnáá urááe. miráo-kayukati íyakoma arupú éna íráqôniq umá akoqnáá uréta arammá íyáinikaa umá arammá kéiyaae.
ómmá tawegóní aménáápáq aúyoqma makááe.
16 waayúkama ómmá kúraqmareta tawegóní aménáápáqá atípáá aménáánóbákáráqá íma káuyoq-maraae. ímiye. yemá ómmá kúraqma yanaa yaareráq makáawata waayúkama mi-náúpáqô kéuyetama yemá min-ómmá aónanoe.
17 máqte-qtataaqa aúpáq wái-qtataakoma anaaékaqa abarokáq íniye. máqte-qtataaqa waayúkama aúpáq makáíya-qtataakoma anaaékaqa abarokáq ínata waayúkama aónanoe.
18 keráwáqá atéqma arutéqa keráwáqá aamá ítama arutánóe. ánibo móra-nakoma móra-yataaqa matokáinanama Áánûqtu min-nákómá ókaraq amínímanibo káqo-nakoma móra-yataaqa íma matokáinanama kanaaráq min-nákómá téna pááqya-qtataaqa matokáúnáa tínnama minnâ Áánûqtu matuwániye.” téna Îtuma waéqma itaí-áímmá tiráiye.
Îtumma anóagaraq Îtumma ábâqawaayugarare.
19 mi-kánááráqá Îtumma anóagaraq Îtuni ábâqawaayugaraq Îtunopaq irááe. iráamanibo taíbaq-wayukama iyáá umágowata yemá Îtunopaqa kanaaráq íma úyôwaniq urááe.
20 yaímma-wayukama Îtumma maará téta timá ámikaae: “enanógaraq enábâqawaayugaraq máápaq enawé kéeta emmá aónaneta kéoe.” téta tirááe.
21 ánibo Îtuma yauwéqma maará-tiraiye: “aaramá waamá náayubi Áánûqtun áama itéta anaaé waráiyayuma minnâ yemá ketinógaraq ketíbâqawaayue.” téna Îtuma tiráiye.
Îtuma anón-uwaama mamá karagébaraiye.
22 móra-taoqa Îtuma wení iyápó-annate únópí-káárébí uyátarena timá yímikaiye: “nokaayúkómmá meran-ábápáq wíyataao.” téna tiráiye. mirá titata yemá únópí-káárébí kóuraae.
23 únópí-káárégómá uyaaténa kégoitana Îtuma aúwaguraiye. ánibo anón-uwaagoma nokaayúpímá ôriq umá kéyoraitana nokómá únópí-káárébímá kéogiraitata yemá únópí kumá yubékineta urááe.
24 ánibo yemá Îtumma ko awáutureta tirááe: “kawáá-nákô, kawaa-nákô, ketáá kéyubekunatae.” téta tirááe. ánibo Îtuma itó-urena uwááma yóráiwaigokaraq únón-íyámá metaikáráq yiwááguraiye. ánibo anón-uwaagogaraq únón-íyágógáráq kégaragebaitana nokómá waráa íuraiye.
25 wení íyápó-annama Îtuma timá yímikaiye: “keráwáqtí itáíq-itaiq umá yáqtorai-yataaqa náakaraq wáiyo?” titata yemá ikatîq éta iyánáaq urááe. ánibo yeíyáá maará-tiraae: “maamin-náqá náawabiyo? wemá uwáágokaraq nokókáráq yiwáágítata wenáama kéwaraaye.” téta tirááe.
aíbôq-nakopike Îtuma waátáma táí-aagomma watukáiye.
26 anaaékaqa yemá Kerátínêti-marupaq irááe. Kááriri-maruqa nokaayúkómmá meran-ábápáq wáitana maan-ábápáqá mi-márúqá wáqe-uraiye.
27 Îtuma únópí-káárémá yuwéna mi-márúkáq witana mórama mi-márúkáké-náqá mikáq iráiye. átáyaa-kanaama yáuraimma wáqtôma aneqá íma itokáiye. min-nákómá naaóqa íma maéwaimibo paá pukuráa-kayukati maiqnóbáqá maéwaine.
28-29 taíbaq-yupaama waátáma táí-aagoma wemmá yáqtoqma akoqnáá uráiye. aati-aatimá waayúkama kawáá umákáreta ánnánapo ayáákaraa aítaukaqa ánná atáá umákewaone. miráimanibo min-nákómá ánnáma paá yaráqtúwaitana mi-táí-áágómá waqmá waayúka íma máa-kaqmaapaq ayuwéwaine. miráitana min-nákómá Îtumma aónatuwena wááqa kéyena Îtuni aítaupi waaqókáq marabí aipaq aguréna anókaq ááyama maará-tiraiye: “Îtuo, mú mikákáá anómma uyátárain-Aanuqtuma áanikoma kemmá nôraq umátikane kéono? tíqa í-yátááqá ítimiyo.” mi-káátágómá mirá téna inaa-inaa tiráiye.
30 ánibo Îtuma min-nákómmá maará téna ítama aónaraiye: “enáwîqa náawabono?” téna Îtuma titana ánibo wé tiráiye: “ááiq i-wayukamune.” téna yauwéqma tiráiye. netuqyaamá táí-aagoma min-nákóní arunóbáq péqma máeta
31 Îtukaq inaa-inaa téta ‘abeyúmmá íma wái-maiqnobaqa mibáqá Áánûqtuma keqtáá táí-meyamma timíniqtaaibo ítiyuwaikaae’ tirááe.
32 mi-márúkóní waaqókáqá pááqyan-anubaq netuqyaa-pó ánnámá aúmá naté utááe. miráitana mi-káátámá Îtukaq inaa-inaa téta yemmá iyuwáinata pó-annabi ko peránááe tewana Îtuma iyúwáitata kóuraae.
33 ánibo mi-táí-áágómá min-nákópíkémmá ayuwéta pó-anabitaa uyábékaae. péqmareta áítanobaq metaráamma anó-nokaayupi metaréta nommá nawíketa máqtemma pukááe.
34 miráitata pógoni kawáá-wáyúkámá mirái-qtataaqa aónatuweta yemá péqmareta uréta anó-maruparabi máqte-naukapaqa mó-tima-yimikaae.
35 miráitata aarawaamá nôrabi o-qtátááqá ko aónaraae. ánibo mikáké Îtunopaq uréta waátáma wepí máqe-urai-nakomma ya aónaamma wáqtôma kéiyena aúyánákómá tágaitana wemá Îtuni aítaupi waaqókáq máitata aónatuweta aarawaamá ikatîq urááe.
36 ánibo waayúkama mi-qtátááqô aónaa-kayukama náayuwabi aónayuma yemá min-nákómá atóbain-aimma tébakaq-wayukama timá yímikaae.
37 ánibo Kerátínêti-aukapaq-wayukama Îtumma maará téta timá ámikaae: “emá keqtáá tiyuwé kóaao.” téta tirááe. yemá ôriq umá ikatîq kéetaboata mirá-tiraae. miráitana Îtuma únópí-káárébí uyákébereta wení iyápó-annagaraq yauwéqma kóuraae.
38 min-náqá táí-aagoma ayúwái-nakoma Îtukaq inaa-inaa téna tiráiye: “kemá etê ónááq kéune.” téna tiráiye. miráimanibo Îtuma yauwéqma kétimakena timá ámikaiye:
39 “emá ení márûpaq yauwéqma uré Áánûqtuma mi-qtátááríqo umákáiqtabama watáama mó tiyo.” téna Îtuma min-náqá timá ámikaiye. miráitana min-nákómá kóurena wení márûpaqa uréna máqte-qtataariqa Îtumo miráumakai-qtataaqtabama máqte-kayukama mó-tima-yimikaiye.
Îtuma kawáá-nákóní ayáámûkomma yauwéqma kátobamakena mórama Îtuni wáqtôraq ayáámma ánékuin-inimma mamá atóbamakaraiye.
40 Îtuma yauwéqma naaópaq itata aarawaamá awé umá máqe-uraapoata anómma yimuqá marákáraae.
41-42 ánibo móra-naqa pááq uráimma min-nákóní áwîqa Yááíratie. wemá móra monoq-náú-káwáá-náqíye. miráitana min-nákómá Îtuni aítaupi aipaq agéna kímora-ayaamukoma miráuma tiyááka umá títaupake kaayáq-kárítímáátímá uráin-inaaruma pukáitanaboana wemá Îtukaq inaatitana wení naaúpaq uráiye.
43 Îtuma kó-mare kéwitata taíbaq-wayukama yageq-yageq urááe. ánibo móra-inimma mikáq máqe-uraimma min-íníkómmá inaautámma ákáitana tiyááka umá kaayaq-kárítímáátímá máqe-uraiye. miráitana móra-nakoma mi-kárímá íma kanaaráq atóbamakaraiye.
44 min-íníkómá Îtuni anaaépake iréna amakaq Îtuni kúberai-unakoni aqtóráq ayáámma ánékukaiye. miráitana páátákáá min-ínááú-kárígómá ánatamakaitana ókaraqa karímá íma ákáraiye.
45 ánibo Îtuma ítama aónaraiye: “náawaq tineqá ayáámma ánekukaiyo?” téna tiráiye. yaímma-wayukama téta ‘kemá ímiye’ kétimma ‘kemá ímiye’ kétimma urááe. ánibo Pítaama maará-tiraiye: “kawáá-nákô, taíbaq-wayukama itó-uma emmá ikúyakaraae.” téna Pítaama titana
46 Îtuma tiráiye: “móra-waigoma tineq ayáámma ánékukaiye. miráitaq kemá túnobaq maqmá aónáúnama ketí akoqnááma yaímma tiyuwéna kóuraiye.” téna Îtuma tiráiye.
47 min-íníkómá mi-qtátááqá káonenama aúpáq íyukaiye. miráitana wemá iyánáaq umárena Îtuni amakaq araayutaúmmá má atena mikáq máqte-kayukati yúrakaq Îtun-aneq ayáámma noiqtababi ánékuin-aaimma má kétena wení karígómá páátákáá ánataguraiye.” téna tiráiye.
48 ánibo Îtuma maará-tima-amikaiye: “ketiyáámûko, emá arummá itáíq-itaiq umá yáqtorai-yataakoma ení karímá mamá ánatamakaiye. kaayoné-yátáápí waao.” téna Îtuma tiráiye.
49 aamá kétena máitana mi-mónóq-náúké-káwáá-nákóní mayaí-náqá Yááíratikaq iréna timá ámikaiye: “enayáámûkoma áqa pukuráiye. minnáyaba yirááti-nakomma ummaamá íamiyo.” téna min-nákómá tiráiye.
50 ááqibo Îtuma min-áímmá ítátuwena yauwéqma timá-amena tiráiye: “emá ikatîq íuwo. emá paá itáíq-itaiq inanamá ení iyápóma atóbéna itó-iniye.” téna Îtuma tiráiye.
51 ánibo Îtuma mi-káwáá-nákóní naaúpaq uyéna aarawaamá íma iyúwáitata min-náúpáqá íutaae. ímiye. Îtuma Pítaamma káwirena Yóáanemma káwirena Yêmitimma káwirena min-ínáárúgóní anóaboamma kéyiwirena umá kíra umá yiwîqmena Îtuma utáiye.
52 ánibo máqte-kayukama min-íyápóyábá ibiqá kéyareta máqe-uraae. miráimanibo Îtuma mi-káyúkámá timá yímikaiye: “keráwáqá ibiqá íma yáráaro. min-íyápómá íma pukáiye. wemá paá aúwaguraiye.” téna Îtuma tiráiye.
53 ánibo mi-káyúkámá Îtumma akáyáámmá timáketa yemá ítaraae min-íyápómá pukuráitataboata wíráa urááe.
54 miráimanibo Îtuma min-ínáárúgóní ayáákaq múte káyaaqtorena tiráiye: “inaarúo, itóaao.” téna Îtuma tiráiye.
55 ánibo min-ínáárúgóní aágoma yauwéqma itana páátákáá itó-itana Îtuma yeráwáqtábá ‘aáwaqa áméro’ tiráiye.
56 ánibo min-ínáárúgóní anóayaa aboáma anómma iyánáaq urááyamanibo Îtuma akoqnáá-aimma timá-yimena ‘maami-qtátááqtábámá keráwáqá móra-waigomma íma timá áméro’ tiráiye.