41
1 Lojikwete miyaka mili, Falao nakalota, nakewona yemile hafungo mwa lwanda lwa Naili,
2 nakona misenga saba jinenehe na kunojeza jilawa mlwanda lwa Naili na kuya kulya misolo.
3 Hamba misenga jinji saba jigandile na jihile ng'hatu najilawa mlwanda lwa Naili, juya na kwima behi na jila misenga jinenehe hafungo mwa lwanda.
4 Ajo misenga jigandile lukami najiwalya jila misenga jinenehe, aho Falao nakalilimka.
5 Loyawasile kahi, nakalota lwa keli, nakona miso mikulu saba ja uhemba na jititime jizuchile mli ibeleje limwe.
6 Hamba logakwete ago, miso jinji saba mizisili jikalile kwa ivuche lya mbeho kulawa kugunuche nalilawila.
7 Ajo miso saba, najimela jila miso saba jitiliwale jinenehe na jiwele na nyhule nyinji. Falao loyalilimche, nakavizela kota nayali yolota.
8 Lokubwemwenzuche, Falao yawele na lunhwinhwi lukami, nakawachema wahawi weng'ha wa Misili na wawele wasomile lukami na kuwalonjela navyoyalotile, ila kuduhu ne yumwe yadahile kutang'ula vyoyalotile.
9 Ndo yula mlolela vyakunwa mkulu nakamlonjela Falao kata, “Lehano ndangukumbuchila hala londitile gehile ga heni.
10 Mhela wula loutuzudile hetwe vitumagwa wa Falao, heni na mgongomanya mibumunda, nakutuhindila mng'handa mwa ngome ya mkulu wa chilundo cha wamizi.
11 Nechilo imwe natulota, chila yumwe nakalota ilivinji na chila ulotezi nawali na utang'huzi ulivinji.
12 Lelo msongolo yumwe Muebulaniya, chitumagwa wa mkulu wa wamizi, nayali hamwe na hetwe mchinweng'ho. Lotumsimile kulota kwa hetwe, na heye nakatutang'ulila chila yumwe wa hetwe choyalotile.
13 Na iwa kota vila vyoyatutang'ulile. Heni nanyiluswa kuli mijito ja heni na yula mgongomanya mibumunda nakaninizwa kuli igodi.”
14 Lelo Falao nakahilika wanhu, nakamchema Yusufu, nawamigala himahima kulawila kuchinweng'ho. Nakabeya mnvili na kuvala nguwo zinji na kwinjila kwa Falao.
15 Falao nakamlonjela Yusufu, “Ndota ila kuduhu munhu yadahile kutang'hula. Nanyhulika lutogo lwa hegwe kota wone munhu yakulonjele kulota kwa heye koweza kutang'hula.”
16 Yusufu nakamwidichila Falao, “Ndahela uwanzi awo, ila Nguluwi kokwidichila vitanganiche.”
17 Aho Falao nakamlonjela Yusufu, “Nandota kota nanyhima hafungo mwa lwanda lwa Naili,
18 nambona misenga saba jinojile na jinonile jilawa mlwanda lwa Naili na kulya misolo.
19 Awo nawawinzwa na misenga jinji saba jigandile lukami. Heni sinajona misenga jifandile kota ajo kuli isi ya Misili.
20 Lelo jila misenga jigandile lukami jiwadakula jila misenga saba jinenehe lukami.
21 Ila lojiwadakule jila misenga jinenehe, munhu yoneche howeza kuvizela kota najiwadakula jiyawo, kwa vila najali jigandile hihila kota mwaluko. Aho nandilimka kulawa kuli kuwasa.
22 Kahi nandota, mbona miso saba jimemile nyhule jitiliwale kuli ibeleje limwe.
23 Hamba najiwinzigwa na miso minji saba jilihela chinhu, jigandile na jikalile kwa ivuche lya mbeho ya kugunuche.
24 Jila mizuchila jigandile jimela jila mizuchila saba jitiliwale. Lelo heni nandiwalonjela wahawi kulota aku ila kuduhu munhu yadahile kundonjela goya.”
25 Aho Yusufu nakamlonjela Falao, “Kulota kwa hegwe kweng'ha kwangulajila mana imwe. Nguluwi nakakugubulila mbuli zoyalingugana kudita behi hihi.
26 Jila misenga saba jinonile, ndo miyaka saba, na jila mizuchila saba jinonile ndo miyaka saba kahi, kulota kwa hegwe kuna mana imwe.
27 Jila misenga jigandile lukami, jiwadakule jila misenga jinonile, na jila miso saba jilihela chinhu jikalizwe na ivuche lya mbeho kula kugunuche, izeleche kota ndo miyaka saba ja nzala.
28 Kota vyondikulonjele, hegwe Falao, Nguluwi nakakugubulila mbuli zoyalingugana kudita behi hihi.
29 Kowa na miyaka saba ja kiguta kuli isi yeng'ha ya Misili.
30 Ila hamba kowa na miyaka saba ja nzala, na kiguta kuleche kukumbuchilwa. Nzala ayo yoigaza isi ino.
31 Kiguta ako kuleche kukumbuchilwa ng'hatu kwa vila nzala yoikuya yowa ng'hulu lukami.
32 Kulota kwa hegwe nakuya mala mbili kwa nhelo mbili zilingiwhana kukulajila kota Nguluwi nakamula kwa kukomya kudita ahyo, na heye kodita mbuli ayo behi hihi.
33 “Lelo inoga sambi, hegwe Falao, umlajize munhu yawele na uwanzi na luhala, umhe mijito na ludali lwa kuilolela isi yeng'ha ya Misili.
34 Kahi, gwaa Falao, wahagule wamizi wanji hano muisi, uwalonjele wakungajize chinhu chimwe kuli chila vinhu vihano vya mbena yeng'ha ya Misili kuli mhela uno wa miyaka saba ya kiguta.
35 Uwalonjele awo wamizi wakungajize chilyo cheng'ha kuli miyaka saba ilinguya ya mbena kwa winji. Nyhule azo ziwichigwe hali ludali lwa wamizi wa hegwe, gwaa Falao, iwe ng'hano ya chilyo kwa miji jeng'ha, nawo wailolele nyhule ayo.
36 Chilyo acho chowa ng'hano ya hamba kwa isi ya Misili leka ileche kubagama kwa nzala ya miyaka saba ilinguya.”
Yusufu kangupegwa ukulu
37 Kwamula koyamule Yusufu nakoneka kunoga hali Falao na wakulu wa heye weng'ha.
38 Ahyo Falao nakawauza wakulu wa heye, “Munhu ayu kana muhe wa Nguluwi. Ndaze, towa na munhu yunji kahi kota ayu?”
39 Hamba Falao nakamlonjela Yusufu, “Kwa vila Nguluwi nakakugubulila aga geng'ha, kuduhu munhu yawele na luhala na nyhala kota hegwe.
40 Hegwe ndo munhu yoilongoza isi ya heni, na wanhu wa heni weng'ha wowa hali ulongozi wa hegwe. Heni hela ndo mkulu kuleka hegwe kwa vila ndangukalisa hali chigoda cha undewa.
41 Lelo Yusufu ndangukuwika sambi uwe mkulu wa isi yeng'ha ya Misili.”
42 Aho Falao nakailavya pete iwele ulajilo wa heye hali chidole cha heye na kumvika Yusufu, nakamvika na ivalo lya heye lya kitani inojile na ugasi wa dhahabu kuli singo ya heye.
43 Falao nakamkwinhiza kuli mutuka ya heye ya keli ya falasi na wamizi nawelongoza kumwando kwa Yusufu wotowa iyowe na kulonga, “Mumfugamile!” Ahi ndo Falao vyoyampele Yusufu ulongozi mkulu hali isi yeng'ha ya Misili.
44 Kupuluta kwa aga, Falao nakamlonjela Yusufu, “Heni ndo Falao. Ndangulonga, munhu yoneche hali isi yeng'ha ya Misili yaleche kudita chinhu choneche ne kukundizwa na hegwe.”
45 Falao nakamgalila Yusufu itagwa lya Chimisili, Safenati-paneya. Nakamhesela Asenati mhinza wa Potifela, mtambika wa muji wa Oni. Lelo Yusufu nakaluka kijendela isi yeng'ha ya Misili.
46 Yusufu nayali na miyaka makumi gadatu loyaluche kumkolela mijito Falao, mndewa wa Misili. Nakalawa kaye kwa Falao na kuijendela isi yeng'ha ya Misili.
47 Kuli miyaka ila saba ya kiguta, migunda ja Misili najilavya mbena nyinji lukami.
48 Yusufu nakakungajiza chilyo cheng'ha mhela ula wa miyaka saba ya kiguta na kuwika ng'hano kuli miji ja Misili. Kuli chila muji nakawika ng'hano kulawa kuli migunda ja behi na muji awo.
49 Yusufu nakawika nyhule mng'hano kwa winji ng'hatu naiwa nyinji kota sangalaza ya bahali, mbaka nailemwela kuwazika.
50 Kung'hali kwaluka miyaka ja nzala, Yusufu nayali na wana walume weli kwa mchewake Asenati, mhinza wa Potifela, mtambika wa muji wa Oni.
51 Yusufu nakamchema wana wa heye wa mwaluko Manase, yolonga, “Nguluwi nakandita ndisemwe kugaya kwa heni kweng'ha na wang'holoze mhaza wa heni.”
52 Mwana wa heye wa keli nakamchema Efulaimu, yolonga, “Nguluwi nakangalila mwana kuli isi ya kugaya kwa heni.”
53 Miyaka jila saba ja kiguta hala Misili najikola.
54 Najaluka miyaka saba ja nzala kota navyoyalonjile Yusufu hala hamwande. Isi zinji zeng'ha nazali na nzala, ila isi yeng'ha ya Misili nayali na chilyo.
55 Wanhu wa Misili lowaluche kona nzala, nawamlilila Falao yawagalile chilyo. Na heye Falao nakawalonjela Wamisili weng'ha, “Mlute kwa Yusufu, loyawalonjelani mkole mumhulichize.”
56 Nzala nailutilila kuwa ng'hulu na kwenela isi yeng'ha. Aho Yusufu nakachumula ng'hano zeng'ha, nakawaguzila Wamisili chilyo.
57 Wanhu kulawa chila honhu muisi nawoya Misili kwa Yusufu kugula chilyo, kwa vila nzala nayali ng'hulu kuli isi yeng'ha.