Nahumu
Chilongole
Chitabu achi china uloli wa Nahumu. Usenga wa Nahumu nawali kuwala isi ya Ashulu. Kanguichema isi ayi Ninawi, kwa vila ndo itagwa lya muji ukulu wa isi ayo. Isi ya Ashulu nayali undewa uwele nauwasumya na kuwahola wanhu wa honhu ha kasikazini ha undewa wa Isilaeli na kuwahilika kuli isi ya chijenzi. Nahumu nakalonga kuwala kugwa kwa muji ulinguchemigwa Tebesi (3:8), toweza kuvizela kota nakalavya uloli kuli mhela wa hagati ha mwaka miya sita na makumi sita na tatu (663), Yesu yang'hali kupondigwa, mhela uwele muji wa Tebesi naugwa na mwaka miya sita na kumi na mbili (612), Yesu yang'hali kupondigwa, mhela uwele muji wa Ninawi naugwa.
Usenga wa Nahumu nawali ulonga kota Nguluwi kowagaza wawele na nongwa. Hanga Nguluwi halinguzudila himahima, ila kana mong'ho (1:3). Nakalonga kota Ashulu yahagwile na wanhu wake wahaholigwe na kuhilikwa kuli isi ya chijenzi. Kwa wanhu wa Yuda, mbuli ayi nayali inojile lukami kwa hewo (1:15).
Gali mgati
1. Sula ya 1:1-8 yangulonga kota Nguluwi kana hachi na yalinguhilula chibida.
2. Sula ya 1:9 mbaka kuli sula ya 3, zangulonga kuwala utaguso ulinguwala isi ya Ashulu.
1
1 Ulonzi wa Nguluwi kuwala muji wa Ninawi kuli isi ya Ashulu. Chitabu cha kulola kwa Nahumu wa Elikoshi.
Kuzudila kwa Nguluwi hali Ninawi
2 Mkulu Nguluwi ndo Nguluwi yawele na fihi, yalinguhilula chibida,
Mkulu Nguluwi kanguhilula chibida na kana ng'halazi,
Mkulu Nguluwi kanguhilula chibida kwa wang'honyo wa heye, kangulutilila kuwazudila wang'honyo wa heye.
3 Mkulu Nguluwi hambe yazudile hima, ila nakamema mong'ho,
Mkulu Nguluwi mazuwa gose hambe yaleche kuwagaza wawele na nongwa.
Nzila yalingukola Mkulu Nguluwi, changulawilaga chivuluvumbi chikulu,
ng'hungugu ndo chivuluvumbi chilingwenezwa na nzayo za heye.
4 Kanguing'hanuchilaga bahali na kuikaza,
heye kangwambuza nzanda zeng'ha zikale.
Viwala viwele Bashani na chidunda cha Kalimeli vyanguswina,
uluwa wa Lebanoni wanguswina.
5 Vidunda vyangukakama hali heye,
navyo vidunda vyangusungulumuka,
isi na vyeng'ha viwele amo vyangukakama hali heye.
6 Whaani yalinguweza kuwa habehi na kuzudila kwa Mkulu Nguluwi?
Whaani yalinguweza kwimilila kung'hang'hala kwa ng'halazi ya heye?
Heye kangubohola ng'halazi ya heye ilingwaka kota chiluli,
na mitalawe jangutulika vihandevihande hoyojihejelela.
7 Mkulu Nguluwi kagoya,
heye ka ngome ya kikala goya mhela wa magazo.
Heye kanguwamilaga weng'ha walingubilimila kikala goya kwa heye.
8 Ila kwa mazi menji ng'hatu koidumya Ninawi,
kanguwosaga na kuwawinga mbaka kuli jiza.
9 Lekachoni mwangijesa kudita chinhu chihile hali Mkulu Nguluwi?
Heye kogadumya,
na yalingitwanza na heye howeza kwima kahi.
10 Wodumigwa kota chisosolo cha miwa,
na kugala kwa ujimbi wa hewo wawo,
wolakazwa kota vila mibeleje jikalile.
11 Kulawa hegwe Ninawi,
nakalawa munhu yalingugana kudita wihe hali Mkulu Nguluwi,
yalingunuwila kudita vinhu vya udesi.
12 Mkulu Nguluwi nakawalonjela hino wanhu wa heye,
“Hanga wanhu wa Ninawi ndo wenji na wawele na mong'ho,
woduliswa na kudumigwa.
Hanga nandiwagaza hemwe wanhu wa heni,
siwagaza kahi.
13 Lelo ndoibena ngwamo ya Ashulu kuli singo za hemwe,
na minyololo jowowahindile ndojidumulanga”
14 Mkulu Nguluwi nakalonga hino kuwala Ninawi,
“Huweza kuwa na walelwa.
Jimalukolo ja hegwe ja kuhongola na ja kuponda,
ndojibena kuli haluga ha milungu ja hegwe.
Ndokubawila chilaga cha hegwe,
kwa vila hegwe haulingukundigwa.”
15 Hemwe wanhu wa Yuda mlole,
kanguya kulawa kuli chidunda, munhu yalingigala mbuli zinojile,
msenga yalinguwikula kikala goya.
Mdite mvina za hemwe, hemwe wanhu wa Yuda,
mweneze kilaha kwa hemwe,
kwa vila wehile hawowavaba kahi,
kwa vila wodumigwa ng'hatu.