17
Ngondo na Wafilisti
1 Mhela awo Wafilisti naweting'hana na wamizi wa hewo ako Soko kuli Yuda. Nawawika kambi ako Efesi-damimu, hagati ha Soko na Aseka.
2 Sauli na Waisilaeli naweting'hana na kuwika kambi kuli ibindi lya Ela na kuwawika goya wamizi leka kitowa ngondo na Wafilisti.
3 Wafilisti nawali kuli chidunda chimwe na Waisilaeli nawali kuli chidunda chiyage na ibindi nalyali hagati ha hewo.
4 Munhu yawezile kitowa ngondo lukami yachemigwe Goliati yalawile Gati nakelajila kulawa kuli kambi ya Wafilisti. Nayali ng'wemang'wema lukami kwa mita zidatu.
5 Nayali na kofia ya shaba kumutwi kwa heye na chizibao cha shaba mmhambaga, iwele na itunyo lya kilo makumi gahano na saba.
6 Mmagulu mwa heye nakwali na mibadu ja shaba, nayali na chimaje chikulu cha shaba kumgongo kwa heye.
7 Chaka cha igoha lya heye nachali chikulu na chitwi chake nachigongomanyigwa kwa chuma. Chuma acho nachali na itunyo lya kota kilo saba. Mpapa ngawo ya heye nayali yalongole kumwando kwa heye.
8 Goliati nakema na kuwatowela iyowe wamizi wa Isilaeli, nakawalonjela, “Lekachoni mwangugana kitowa ngondo? Heni nda Mfilisti namwe mwa vitumagwa wa Sauli. Mumhagule munhu yumwe wa kitowa na heni.
9 Wone yoweza kunhowa heni na kung'hopola, hetwe towa wapogozi wa hemwe, ila wone ndimtowe na kumkopola heye, hemwe mowa wapogozi wa hetwe na kukola mijito ja hetwe.”
10 Hamba, yula Mfilisti nakalonga, “Zuwa ali lya lehano ndanguviliga vilundo vya wamizi wa Isilaeli. Ngalileni munhu wa kitowa na heni.”
11 Sauli na Waisilaeli weng'ha lowahuliche ulonzi awo wa Mfilisti, nawadeula na kudumba ng'hatu.
Daudi kuli kambi ya Sauli
12 Lelo Daudi nayali mwana wa Yese, Muefulata, kulawa Betelehemu ako Yuda. Yese nayali na wana walume nane, naye nayali sekulu wa miyaka minji mhela Sauli loyawele mndewa.
13 Wana wakulu wadatu wa Yese nawali walutile hamwe na Sauli kuli ngondo. Mlelwa wa mwaluko nayali Eliyabu na wa keli nayali Abinadabu na wa kadatu nayali Shama.
14 Daudi ndo nayali mdodo hali wana weng'ha nane. Wala wana wakulu wadatu nawamuwinza Sauli,
15 ila Daudi nayali yoluta kwa Sauli na kuhiluka leka yadime ming'holo ja mhaza wa heye ako Betelehemu.
16 Yula Mfilisti nayali yokoneka mitondo na matinazo kwa mhela wa mazuwa makumi gane, yokwima na kona wone hana yumwe hali Waisilaeli yawele yoweza kitowa na heye.
17 Yese nakamlonjela Daudi, mwana wa heye, “Wahilichile wakulugo walume nyhule zino zikalanjigwe kilo kumi na mibumunda jino kumi ako kuli kambi.
18 Mhilichile yula mkulu wa vilundo vya wamizi zino jibini kumi. Kawalole wakulugo kota wangulutilila goya na uye ungalile ulajilo wa kutawiza ago.
19 Hewo wa hamwe na Sauli na wanhu weng'ha wa Isilaeli kuli ibindi lya Ela, wochitowa na Wafilisti.”
20 Lufuku Daudi nakalilimka, nakajileka ming'holo kwa mdimi. Nakahola vila vinhu na kuluta kota vyoyalonjelwe na mhaza wa heye Yese. Loyafichile kuli kambi ya Waisilaeli, nakawafika nawali wolawa kuli kambi za hewo na kuluta kitowa ngondo na wangutowa iyowe lya ngondo.
21 Waisilaeli na Wafilisti nawali wowika goya misitali ja wamizi wochilola.
22 Daudi nakavileka vila vinhu vya heye kwa munhu yalingulolela mhomolo, nakabilimila kuli misitali ja wamizi kuwalamsa wakulugwe.
23 Loyawele yolonga na hewo, yula Mfilisti Goliati wa Gati yadahile kitowa nakalawila hali vilundo vya wamizi wa Isilaeli na kulonga ulonzi wuwula. Naye Daudi nakahulika ulonzi wula.
24 Waisilaeli lowamuwene yula Goliati, weng'ha nawabilima kwa kudumba lukami.
25 Waisilaeli nawauza, “Ndaze, mwangumona yula munhu vyoyalingulutilila kilajila? Kwa kukomya, nakoya kuwaliga wanhu wa Isilaeli. Munhu yoneche yoweza kumkopola munhu ayo, mndewa Sauli komha lufufu na kahi kopegwa mhinza wa mndewa Sauli. Kahi wanhu wa lukolo lwa mhaza wa heye wolechigwa hawolavya kodi.”
26 Daudi nakalonga na wanhu wemile kumwando na heye, “Ndaze, koditilwa choni munhu yawele yomkopola ayu Mfilisti na kusa soni ayi ilawe kuli Isilaeli? Ndo whaani ayu Mfilisti yohambe yenjile ikumbi mbaka yavilije vilundo vya wamizi wa Nguluwi yawele mkomu?”
27 Wala wanhu nawamlonjela kota vyowalonjile hamwande kuwala munhu yawele yomkopola Goliati.
28 Eliyabu mng'holoze Daudi, loyahuliche Daudi vyoyawele yolonga na wanhu, nakazudila, nakauza, “Lekachoni nakuya hano? Jila ming'holo michefu ja kula kisolo nakumlechela munhu wachi? Ndivizela ndaze vyouwele mjuvi ulingidaya. Nakuya hano kulola ngondo hela.”
29 Daudi nakedichila, “Lelo nandita choni? Ndaze, heni siweza ne kuuza?”
30 Daudi nakamgaluchila munhu yunji na kumuuza mbuli yiyila, wanhu nawamwidichila hihila kota hamwande.
31 Lila loyalonjile Daudi, nalihulikwa na kulonjelwa Sauli. Sauli nakalajiza Daudi yachemigwe.
32 Daudi nakamlonjela Sauli, “Munhu yoneche yaleche kudumba mnhumbula ya heye kwa chiwalo cha ayu Mfilisti. Heni chitumagwa wa hegwe ndoluta kitowa na heye.”
33 Sauli nakamlonjela Daudi, “Hegwe huweza hebu kitowa na yula Mfilisti kwa vila hegwe kwa msongolo hela. Ila yula munhu naketowa kulawa kuli usongolo wa heye.”
34 Daudi nakamlonjela Sauli, “Heni chitumagwa wa hegwe nzowela kudima ming'holo ja mhaza wa heni. Lolikuya isimba na dubu kibata ing'holo lyana kuli chilundo,
35 heni ndangulutaga kulitowa na kulilohola ing'holo kulawa kuli mlomo wa isimba. Wone isimba ama idubu lyuye kitowa na heni ndangulutaga na kibata milaika ja kuli singo na kulitowa na kulikopola.
36 Heni chitumagwa wa hegwe ng'hopola misimba na midubu minji. Lelo ayo Mfilisti yohambe yenjile ikumbi, kowa kota limwe lya ajo kwa chiwalo cha kuviliga vilundo vya wamizi wa Nguluwi yawele mkomu.
37 Daudi nakalonga, Mkulu Nguluwi yawele yandohole heni kuli ndole za isimba na dubu, kondohola kuli moko ga ayu Mfilisti.” Sauli nakamlonjela Daudi, “Ulute, Mkulu Nguluwi kowa hamwe na hegwe.”
38 Sauli nakamvaliza Daudi mivalo ja heye ja kitowa ngondo jiwele ndo kofia ya shaba kumutwi kwa heye na ikoti lya kwamila mhambaga kulumila.
39 Daudi nakawoha ipanga kuli mivalo ja heye, nakajeza kujenda, ila nakalemwela kwa vila hazowele kujenda najo. Daudi nakamlonjela Sauli, “Siweza hebu kuluta na vinhu avi kwa vila sivizowele.” Daudi nakavula vila vinhu.
40 Daudi nakahola ng'hweku ya heye, nakehagulila maganga ganojile gahano kulawa kulwanda, nakawika kuli chihako cha heye cha kudimila. Mhembeyo ya heye nayali goya mmoko mwa heye, nakamhejelela yula Mfilisti.
Daudi kangumtowa Goliati
41 Mfilisti nakaluka kumhejelela Daudi na yula munhu yebatile ngawo ya heye nayali kumwando kwa heye.
42 Yula Mfilisti loyalolile na kumona Daudi, nakambeza kwa vila Daudi nayali msongolo hela na kahi nayali na kumeho kunojile.
43 Goliati nakamuuza Daudi, “Hegwe nakuya kwa heni na ng'hweku kota heni nda libwa?” Yula Mfilisti nakampanjila Daudi kwa milungu ja heye.
44 Mfilisti nakamlonjela Daudi, “Uye kwa heni. Lukuli lwa hegwe ndotajila videje na migongolo ja kisolo!”
45 Ila Daudi nakamlonjela Goliati, “Hegwe kwanguya kwa heni na ipanga na igoha na chimaje chikulu, ila heni ndanguya kwa hegwe kwa itagwa lya Mkulu Nguluwi Yawele na Mong'ho, Nguluwi wa wamizi wa Isilaeli yawele nakumliga.
46 Zuwa lya lehano Mkulu Nguluwi kokuwika kuli moko ga heni, nani ndokutowa na kulavya mutwi wa hegwe na mitufi ja vilundo vya wamizi wa Wafilisti ndotozela videje na migongolo ja kisolo. Aho ndo isi yeng'ha yovizela kota Nguluwi ka kuli isi ya Isilaeli.
47 Weng'ha weting'hane hano wavizele kota Mkulu Nguluwi hambe yalohole kwa ipanga ne igoha. Ngondo ino ndo ya Mkulu Nguluwi naye kowawika hemwe kuli moko ga hetwe.”
48 Goliati loyahejele habehi leka yamtowe Daudi, Daudi nakabilimila kuli misitali ja wamizi leka yating'hane na heye.
49 Daudi nakenjiza moko wa heye kuli chihako na kuhola iganga limwe na kutoza lila iganga kwa yila mhembeyo, nakamtowa yula Mfilisti kuli chihanga cha heye. Lila iganga nalinjila mchihanga mwa yula Mfilisti, nakagwa chifunama.
50 Ahyo ndo Daudi vyoyamkopole Goliati kwa yila mhembeyo ya heye na iganga ne kuwa na ipanga kuli moko ga heye.
51 Daudi nakabilima na kwima mchanya mwa yula Mfilisti, nakahola ipanga lya Goliati kuli yala na kudumula mutwi wa yula Goliati kwa lila ipanga. Wafilisti lowamuwene Goliati nakakopoligwa, nawabilima.
52 Wanhu wa Isilaeli na wa Yuda nawaluka kutowa iyowe lya kusumya. Nawawawinza Wafilisti kumbele mbaka kuli nzila ilingulutila Shaalaimu kuluta honhu halinguchemigwa Gati, kuli lwizi lukulu lwa Ekiloni. Mitufi ja hewo najisambaluka hafungo ha nzila ya Shaalaimu na Gati na Ekiloni.
53 Waisilaeli nawahiluka kulawa kuwabilimisa Wafilisti na kuhola vinhu vya kuli kambi za hewo.
54 Daudi nakahola mutwi wa yula Mfilisti Goliati nakauhilika Yelusalemu. Ila vinhu vya Goliati vya kitowa ngondo nakavileka kuli ihema lya heye.
Daudi kanguhilikwa kwa Sauli
55 Sauli loyamuwene Daudi kanguluta kitowa na yula Mfilisti Goliati, nakamuuza Abuneli chilongozi wa wamizi, “Msongolo ayu ndo mwana wa whaani?” Abuneli nakamwidichila, “Gwa mndewa, ndikomya heni sivizelele.”
56 Mndewa nakamlonjela Abuneli, “Lelo muuze, heye ka mwana wa whaani.”
57 Daudi loyahiluche kulawa kumkopola yula Mfilisti Goliati, Abuneli nakamhola na kumhilika kwa Sauli kuno yawele na mutwi wa yula Mfilisti Goliati kuli moko ga heye.
58 Sauli nakamuuza Daudi, “Gwa msongolo, hegwe kwa mwana wa whaani?” Daudi nakamwidichila, “Heni nda mwana wa chitumagwa wa hegwe Yese, kulawa Betelehemu.”