27
1 Chớ khoe về tương lai;
vì con chưa biết sẽ ra sao.
2 Đừng tự tán dương mình.
Hãy để cho người khác làm.
Hãy để người ngoài ca tụng con, miệng con đừng làm.
3 Đá nặng, cát cũng nặng,
nhưng lời châm chọc của kẻ ngu còn nặng hơn cả hai.
4 Cơn giận thật hung dữ,
phá hủy như nước lụt, nhưng ai chịu nổi sự ganh tị!
5 Thà công khai sửa dạy
hơn yêu thương giấu kín.
6 Sự tổn thương do bạn hữu gây ra
vẫn tốt hơn những cái hôn giả dối của kẻ thù.
7 Khi no bụng, con cũng chẳng thấy thèm mật ong,
nhưng khi bụng đói thì thức ăn dở cũng hóa ngon.
8 Ai đi ra khỏi nhà
giống như chim rời xa tổ.
9 Nước hoa và trầm hương thật dịu dàng cho tâm hồn,
như lời khuyên của bạn tốt hơn ý kiến của chính mình.
10 Đừng quên bạn con hay bạn của cha mẹ con.
Khi lâm cảnh khó khăn hãy đến xin láng giềng giúp đỡ.
Thân nhân xa thua láng giềng gần.
11 Con ơi, hãy khôn ngoan lên để cha vui mừng.
Để cha đối đáp những lời nhục mạ.
12 Người khôn thấy lôi thôi và tránh đi,
kẻ dại đâm đầu vướng phải tai ương.
13 Hãy đoạt lấy áo của kẻ bảo lãnh người dưng,
giữ cho đến khi anh ta trả hết nợ cho người ấy.
14 Sáng sớm mà lớn tiếng chào người láng giềng,
người sẽ xem đó như lời nguyền rủa.
15 Người vợ hay cãi cọ
như mưa lộp độp rả rích suốt ngày.
16 Ngăn chận nàng như ngăn gió hay nắm dầu trong tay.
17 Sắt mài bén sắt,
bạn hữu giúp bạn hữu cải tiến.
18 Ai chăm sóc cây vả sẽ ăn trái nó,
Còn ai phục vụ chủ mình sẽ được tôn trọng.
19 Nước phản chiếu gương mặt ra sao,
thì lòng người cũng phản ảnh con người như thế.
20 Âm phủ và hỏa ngục không bao giờ đầy,
Cũng vậy, mắt con người không bao giờ thoả mãn.
21 Lò dùng để luyện vàng và nồi để luyện bạc,
còn lời khen ngợi dùng để thử con người.
22 Dù cho con nghiền kẻ ngu như nghiền gạo trong cối,
thì con cũng không thể nào lấy cái ngu ra khỏi nó được.
23 Hãy chăm sóc bầy chiên mình,
lo cho gia súc mình.
24 Giàu có không còn mãi,
không chính thể nào còn đời đời.
25 Hãy gom cỏ khô để cỏ tươi mọc lên.
Hãy gom cỏ từ các đồi.
26 Chiên sẽ giúp con có áo quần mặc,
Và dê giúp con có tiền mua ruộng.
27 Con sẽ có tràn trề sữa dê để nuôi gia đình con,
và nuôi các tôi tớ gái con.