15
1 Đối đáp êm dịu làm nguôi cơn giận,
trả lời xẳng xớm như lửa thêm dầu.
2 Lưỡi người khôn truyền thông tri thức,
miệng người dại tuôn chảy điên rồ.
3 Mắt Chúa Hằng Hữu ở khắp mọi nơi,
xét xem người ác lẫn người thiện lành.
4 Lưỡi hiền lành là cây sự sống;
lưỡi gian ngoa phá hại tâm linh.
5 Con cãi lời cha là con ngu dại;
con nghe sửa dạy mới là con ngoan.
6 Nhà người công chính là kho tàng quý giá,
lợi tức người gian tà đem lại đủ thứ rối ren.
7 Môi người khôn truyền rao tri thức;
lòng người dại thì chẳng được gì.
8 Tế lễ người ác là vật Chúa Hằng Hữu chán ghét,
nhưng lời người ngay cầu nguyện được Chúa hài lòng.
9 Đường người ác bị Chúa Hằng Hữu chán ghét,
nhưng người theo đường công chính được Chúa yêu thương.
10 Bỏ đường chính bị cực hình chắc chắn,
ghét khuyên răn bị tiêu diệt chẳng sai.
11 Âm Phủ và Hỏa Ngục, Chúa Hằng Hữu còn thấy suốt.
Huống hồ chi lòng dạ loài người!
12 Người nhạo báng không đến gần người khôn,
vì sợ phải nghe lời quở trách.
13 Lòng khoái lạc làm mặt mày vui vẻ;
dạ ưu phiền làm héo hắt tâm linh.
14 Lòng thông sáng đi tìm tri thức,
miệng người ngu ăn nói điên rồ.
15 Lòng ưu sầu thấy ngày nào cũng ngày hoạn nạn;
lòng vui mừng lúc nào cũng yến tiệc liên miên.
16 Thà ít của mà kính sợ Chúa Hằng Hữu,
hơn là có nhiều tài sản mà bối rối cặp theo.
17 Thà một bát rau mà yêu thương nhau,
hơn là ăn thịt bò với lòng ganh ghét.
18 Người nóng tính thường gây xung đột;
người ôn hòa dàn xếp đôi bên.
19 Đường người biếng nhác như có rào gai ngăn chặn,
đường người ngay lành luôn quang đãng hanh thông.
20 Con khôn vui lòng cha;
con ngu khinh dể mẹ.
21 Người dại dột cho u mê là hay;
nhưng người khôn lúc nào cũng chọn đường ngay.
22 Kế hoạch thất bại, vì không có người tính kế;
kế hoạch thành công, nhờ có mưu sĩ tài cao.
23 Lời khéo đáp khiến lòng vui vẻ;
lời đúng lúc quý giá biết bao!
24 Đường sống của người khôn dẫn lên cao;
lánh xa âm phủ ở dưới thấp.
25 Chúa Hằng Hữu phá nhà người kiêu ngạo,
nhưng Ngài giữ vững ranh giới người góa bụa.
26 Chúa Hằng Hữu ghê tởm mưu gian ác,
nhưng lời trong sạch được Chúa hài lòng.
27 Người tham lợi đem rối rắm vào nhà,
người khước từ hối lộ được sống an vui.
28 Người công chính lựa câu đối đáp cách thận trọng;
người gian tà thốt lời độc địa không đắn đo.
29 Chúa Hằng Hữu lánh xa người mưu ác,
nhưng nghe người công chính cầu xin.
30 Mắt thấy cảnh đẹp khiến lòng vui vẻ;
tai nghe tin lành xương cốt nở nang.
31 Ai chịu nghe phê bình xây dựng,
sẽ ở giữa đám người khôn ngoan.
32 Ai khước từ khuyên răn, ghét chính linh hồn mình;
người nghe lời sửa dạy sẽ trở nên thông sáng.
33 Kính sợ Chúa Hằng Hữu thật là khôn ngoan,
đức tính khiêm nhu mang lại vinh dự.