6
Sookapa-karu Kamoon dauaꞌo
(Matthew 12:1-8; Mark 2:23-28)
1 Baudaꞌapa kamoo Sookapa-karu Kamoon dono, Jesus dobatapan zakapu an patominapa-kidaniinao tuma, paoribai wheat baawu an. Naꞌapain Jesus tominapa-kidaniinao karaowaanan wheat aka. Uruu idi ĩzuꞌuan naa wuruꞌu wheat aka kidaz pakaꞌu baara iti, ĩaipan idi umada soꞌoinan, udaunaꞌan ĩnikan naaz.
2 Pabiꞌi kida Phariseenao pishaan ĩdyaun, “Kandii niꞌo udikintapan wuruꞌu aonaꞌoraz wakakinaorinaa kashaapan ushaꞌapata-kao, Sookapa-karu Kamoon dono?”
3 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa mooko utukapauzon kaarita idaꞌaꞌoraz usaadinpan kanom King David naꞌiki uminaudaꞌunao shaꞌapatauzonii ĩzamazin donoꞌoraz?
4 Umorotan Tominkaru Dapu nazo iti, naꞌii uzaamatan bread taa-kariwaiz Tominkaru ati. Udaunaꞌan unikan naaz naꞌiki utaan naa paminaudaꞌunao atiz. Aonaa ukashaapa-kao padamata baꞌoran pidan nikan wuruꞌu bread kidaz, soo faadaanao.”
5 Powaꞌa zii Jesus kian ĩꞌati, “Daonaiora Aokazi Ikiꞌo, uruu paꞌan kazowautapaꞌoraz Sookapa-karu Kamoon.”
Jesus kakudan pidan
dadaraꞌo uanoba
(Matthew 12:9-14; Mark 3:1-6)
6 Baꞌoran dono koshan, Sookapa-karu Kamoon dono, Jesus morotan synagogue iti. Naꞌii utominapa-kidan pidannao Tominkaru paradan dauꞌu. Kainaꞌa baudaꞌapa pidan naꞌii dadaraꞌo uanoba badaꞌii, udiwaꞌoran atanapa naꞌiki aonaa naꞌapam ukaiwaanuzu.
7 Kainaꞌa wunaouꞌu tiichaapauzonaouz Moses kakinaori dauꞌu, naꞌiki Phariseenao naꞌii kapam. Ĩnao tuukii ĩaipan patukapan Jesus shaꞌapatan aimaakan, ĩaipan panaꞌapaunuz, ushaꞌapatan an aimaakan, Sookapa-karu Kamoon dono. Uruu idi kaimanaiman ĩawunuutapan uruu, ĩtukapaꞌazon usaabaan wuruꞌu pidan anobaz.
8 Mazan Jesus aitapa ipai ĩdiꞌitinpan, uruu idi ukian wuru atiꞌi daonaiora dadaraꞌoraz uanoba, “Pukadishita, naꞌiki puwaꞌati daꞌatiꞌi pidannao kanaapu ati.” Sariapa ukadishitan naꞌiki umakoꞌokan naa pidannao kanaapu iti.
9 Udaunaꞌan Jesus kian pidannao ati, “Õpishaan nii unao aizii, naꞌapa dii kakinaorii taa-kariwaiz waꞌati aipan washaꞌapatinan, Sookapa-karu Kamoon dono? Uaipan washaꞌapatan oiaꞌo oo kaimanaꞌo? Udyuuda wakakudan pidan oo wazowianuzu?”
10 Jesus awunuupan ipai pidannao kawanaꞌati, naꞌiki sariapa ukian pidan dadaraꞌo uanoba ati, “Pusawada puanoba.” Sariapa usawadaꞌakan paanoba, naꞌiki uanoba saabainaꞌakan naa.
11 Mazan tuukii wunao toꞌoranuꞌu, zaudapainaouz Jesus shaꞌapatan aimaakan. Uruu daunaꞌan ĩmiitiniipan naa, ĩaitapaꞌazon naꞌapam nii pashaꞌapatan Jesus.
Jesus zaamatan 12 pidannao
padyuudan nii
(Matthew 10:1-4; Mark 3:13-19)
12 Uruu dono Jesus makon naawazi paawa iti utoriinpaꞌanan, uruu idi unaꞌian utoriinpan baudaꞌapa marutaꞌo Tominkaru ati.
13 Aizii baꞌoran chaapiꞌiki, uruꞌu naa udapadan patominapa-kidaniinao. Aizii ĩbii iki, uzaamata 12 daonaioranao padyuudan nii kowaadapaꞌo nii ipai kuwai wuruꞌu uaiapanii kidaz ukowaada-kao naꞌiki ushaꞌapata-kao. Udakotan wuruꞌu pazaamataniinaouz apostlenao.
14-16 Kaikapaudaꞌuꞌo wuruꞌu uzaamataniinaouz: Simon, Peter kiaꞌoraz udakotapa-kao, naꞌiki uꞌinawuzu Andrew, naꞌiki kainaꞌa James, John, Philip, Bartholomew, Matthew, Thomas, naꞌiki James, Alphaeus daniz, naꞌiki Simon, uruu Patriot, Judas, James daniz naꞌiki Judas Iscariot zaamata-kidaꞌoraz Jesus.
Jesus tominapatin-kidan naꞌiki ukaminkaꞌuupan pidannao
(Matthew 4:23-25)
17 Udaunaꞌan Jesus tokan naa naawazi paawa iki, apowaꞌaꞌo baara ati, wunao tumaꞌa pazaamataniinaouz daonaioranao. Naꞌiaꞌa naa iriba pidannao wuruꞌu tominpauzonao kidaz uꞌidiꞌiki kasabaꞌuinan, naꞌiki iriba kapam baꞌoran pidannao kaawan naꞌiti. Pidannao waꞌatin pabiꞌinaaka kidaꞌo wiizai iki, ipai Judea Baara ii aka kidainaouz wiizainao, Jerusalem ikiinao naꞌii kapam. Aizii kainaꞌa baꞌorainao kida kaawan waꞌatiinao Tyre naꞌiki Sidon iki, munapoꞌo paran danoma itinapu kidaꞌo wiizainao.
18 Ĩwaꞌatin ĩabataꞌazon idi Jesus kuwaa. Baꞌorainao, ĩkaawan ĩaipan idi kapam pakakuda-kao parinaa ai. Naꞌiki kainaꞌa baꞌorainao oiaꞌo doronai zaamatapaniinao kida. Uruu dono ipai ukakudan karinainao.
19 Tuukii pidannao aipan papishatan Jesus, ushaꞌapanum kauꞌan ĩtukapan idi maꞌozaka Tominkaru kaudinan uꞌidaꞌa, usoꞌota pabiꞌinaaka kidaꞌo rinai pidannao ai. Uruu idi ukakuda ipai pidannao parinaa kida ai.
Konaukii-karu naꞌiki
kashaꞌora-karu
(Matthew 5:1-12)
20 Sariapa Jesus awunuupan wunao diꞌitiꞌi tominpainao kidaz uꞌidiꞌiki. Ukian ĩꞌati.
“Konaukiaꞌo paꞌan unao,
mapuraataniinaouz,
ushaꞌapanum kauꞌan unao atiꞌo paꞌan
wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinanuz.
21 Konaukiaꞌo paꞌan unao
baiatainaouz pazamazin kai.
Ushaꞌapanum kauꞌan, diinaꞌitiꞌi abaapaꞌo nii paꞌan unao.
Konaukiaꞌo paꞌan unao,
kashaꞌoratinainao kidaz kai,
ushaꞌapanum kauꞌan diinaꞌitiꞌi
karikaonanuꞌo nii paꞌan ukonaukiitinan.
22 “Konaukiaꞌo paꞌan unao, utoꞌora-kizaitapa-kao an, naꞌiki ukashanaukii-kida-kao an, naꞌiki udakowautapa-kao an, naꞌiki udakota-kao an oiainao nii Daonaiora Aokazi Ikiꞌo dikin ii.
23 Ukonaukii naꞌapa kidaꞌo aimaakan shaꞌapan dono uꞌati. Ukonaukii tuukii, ushaꞌapanum kauꞌan kainaꞌa paꞌan umanawunuꞌo uwinipinaa niꞌo taapa-kao aokazi ii. Wuruꞌu pidannao toꞌora-kizaitapaꞌoraz unao kai, naꞌapaꞌo kapam ĩdokozu-daunnao taapauzon Tominkaru prophetinnao kotuaꞌa naa.
24 Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan diinaꞌitiꞌi, unao kapuraataniinao,
kai kaiman manawun uabatinpan.
25 Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan diinaꞌitiꞌi, unao kawanyukunuinao,
mazan diinaꞌitiꞌi uzamazin nii.
Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan diinaꞌitiꞌi,
unao konaukiaꞌoraz umashaapan,
konaukii ushaazootinan kai,
mazan diinaꞌitiꞌi ukashaꞌoratinan nii tuukii, uzaadinan nii naꞌiki
umuraapatinan nii.
26 “Kashaꞌoraꞌo nii manawun ubaiaapan diinaꞌitiꞌi, kai tuukii uatadapa-kao. Naꞌapa kotuaꞌa naa ĩdokozu-daunnao atadapauzon pidannao dakotinpauzonaouz prophetnao nii.
Umarainapa toꞌoratinainao uꞌati
(Matthew 5:38-48; 7:12a)
27 “Mazan aizii õkiaꞌazon unao abatapainao ati. Umarainapa ipai utarubanao. Kaiman utaapa naꞌiki ushaꞌapata kaiman aimaakan wunao atiꞌi toꞌora-kizaitapaꞌoraz unao.
28 Upishaa Tominkaru marii kizi ukaimanan wunao atiꞌi, aipainaouz dikaudaꞌo shaꞌapan uꞌati. Naꞌiki utoriinapa Tominkaru ati kaimanaꞌo idaꞌan wunao dauꞌanaꞌa antamikiipauzonaouz unao.
29 Aizii pidan tinikan an pugaru pukaozoo ati, marii putinika-kidan baꞌoran pukaozoo uꞌati. Aizii pidan kazatan an puchaakitan, marii uzaamatan pushooton kapam.
30 Naꞌiaꞌoram pidan pishaan an aimaakan puꞌai, putaa uꞌati. Aizii pidan kazatan an pushaꞌapauzi, manaꞌa pupishaaꞌanaꞌa powaa itiz.
31 Pushaꞌapata kaimanaꞌo aimaakan baꞌoran pidannao ati, naꞌapa puaipan kawan ĩshaꞌapatan aimaakan puꞌati.
32 “Aizii pumarainpan an soo wunaouꞌu marainpainaouz karikaonan pugaru, kandii dikin ii puaitapan pukonaukii-kida-kao? Upuꞌu zii oiainao pidannao ĩmarainapa pamarainpikinao.
33 Aizii pushaꞌapatan an kaiman aimaakan soo wunao ati karikaonanuꞌu, shaꞌapatainao kidaz kaiman aimaakan puꞌati, kandii dikin ii puaitapan kaimanaꞌo aimaakan taa-kao puꞌati? Upuꞌu zii oiainao pidannao, ĩshaꞌapata kaiman aimaakan wunao atiꞌi shaꞌapatainaouz kaimanaꞌo aimaakan ĩꞌati.
34 Aizii putaan an aimaakan oo puraata pidan ati, puaitapan idi ukawadauntan niiz, kandii dikin ii puaitapan pukonaukii-kida-kao? Upuꞌu zii oiainao taan puraata baꞌoran oiainao ati, ĩaitapa kawadaunita-karu nii wuruꞌu papuraatanuz.
35 Ukauꞌan umarainapa utarubanao, ushaꞌapata kaiman kidaꞌo aimaakan ĩꞌati. Utaa kapam aimaakan kanaꞌapan ĩꞌati, aonaa uzaudapaꞌanaꞌa ukawadaunuta-kao powaa iti. Kainaꞌaꞌo paꞌan umanawun kida aimaakan taapa-kao unao ati, ushaꞌapatanii kida winipinaa nii. Uruu idi mishiꞌo nii Tominkaru umanawunuꞌoraz daniitan ipai unao. Tominkaru, uruu ipai ukaimanan pidannao ati. Utukapa-kida pakaimanan wunao atiꞌi, aonaꞌoraz ĩkonaukii-kidauzon uruu, utaan puꞌu aimaakan ĩꞌati, naꞌiki wunao atiꞌi oiainaouz manawun pidannao.
36 Ukauꞌan ukamunan kapam naꞌapa udaru Tominkaru kamunanuuzon kawan.
Manaꞌa uzaudauzoꞌonaꞌa pidan madiwautapaka
(Matthew 7:1-5)
37 “Manaꞌa udakotauzoꞌonaꞌa pidan dikaudaꞌo nii, aonaa kizi Tominkaru dakotan unao dikaudaꞌo nii. Manaꞌa ukaboota-kidaꞌanaꞌa pidan patakaꞌuta-karu nii, aonaa kizi kapam uboota-kao. Naꞌiki umarinaꞌata wuruꞌu dikauda kidaꞌoraz shaꞌapatauzo-kao uꞌati, Tominkaru marinaꞌatan nii wuruꞌu oii kidaꞌoraz ushaꞌapatauzon.
38 Utaa aimaakan baꞌorainao ati, Tominkaru taan nii aimaakan unao ati. Naꞌiki diriꞌiꞌo nii manawun aimaakan taa-kao uꞌati, atii aonaꞌo niꞌi naa naꞌitim upaidinan. Naꞌapam udiriꞌin putaauzon aimaakan baꞌorainao ati, naꞌapaꞌo nii udiriꞌin Tominkaru taan puꞌati.”
39 Udaunaꞌan Jesus kakuwaapan naa, diꞌitinapa-kinai kuwai idaꞌan. Kaikapaꞌo wuruꞌu ukianuz: “Aonaa turuu pidan ushaawun naꞌakan pamin-ushaawunun, ushaꞌapanum kauꞌan ipai daunuudaꞌuꞌo nii ĩwaotan kichada-kariwai nazo iti.
40 Aonaa naꞌiam pidan tominpauz umanawunun patiichaan ai, mazan ipai wuruꞌu tominpauzonaouz ĩipaian daunaꞌan patominpan, naꞌapaꞌo niꞌi naa ĩaitapan patiichaan kawan.
41 “Kandii nii mooko wuruꞌu pudiꞌitapanuz kaunubaꞌo puiriban awun idaꞌa, pumadiꞌitapakan puꞌu wuruꞌu atamun taramtinpaꞌoraz puawun idaꞌa?
42 Pukaꞌiita zii pukian puiriban ati. ‘Daꞌatiꞌi õsoꞌota kizi kaunubaꞌoraz puawun ai,’ pumatukapakan puꞌu kainaꞌa udaruꞌo atamun idin puawun idaꞌa? Pugaru taapinpaꞌoraz kaimanaꞌo nii kaikiniꞌi, mishiꞌoraiman pusoꞌotaꞌa naa zii kiwiin atamun idin puawun ai. Uruu daunaꞌan kaimanaꞌo niꞌi naa putukapan pusoꞌotaꞌazoonii kaunubaꞌoraz puiriban awun ai.
Paoribai naꞌiki uꞌaka dauaꞌo
(Matthew 7:16-20; 12:33-35)
43 “Paoribai ziwuꞌo usodan, aonaa uꞌaka dikaudaꞌo nii. Mazan aizii paoribai maziwukaꞌo, ukaakan dono dikaudaꞌo nii kapam uꞌaka.
44 Ipai kaimanaꞌo dizoo-karu kadunaa aitapa-kao paꞌaka idaꞌan kida, naꞌiki aonaa naꞌiam zii pidan karaodauzon dizoo-karu fig oo grape kaiwada-karu kadunaa diꞌiki.
45 Aizii kaimanaꞌo pidan, ukodita-kida kaiman kidaꞌo paꞌidiwaru aimaakan, utaapan idi kaiman kidaꞌo aimaakan panyukunuu ii. Mazan aizii dikaudaꞌo pidan, ukodita-kida dikauda kidaꞌo paꞌidiwaru aimaakan, utaapan idi oii kidaꞌo aimaakan panyukunuu ii. Ukauꞌan shaꞌapaꞌoram aimaakan pidan taapanii kida panyukunuu ii, uruu kida wuruꞌu ukodita-kidaniaz paparadan idaꞌan.
Dyaꞌutamaꞌo kabaun tomikinao
(Matthew 7:24-27)
46 “Kandii nii udakotan õgaru unaobanaa nii, umashaꞌapatakan puꞌu õdyuudanii ushaꞌapatan?
47 Naꞌiaꞌoram pidan waꞌatiꞌo õꞌidaꞌati, naꞌiki mishiꞌo uabataꞌazon õkuwaa, naꞌiki izoꞌatiꞌo õparadan, õkowaadan nii kanom kawanuꞌo uruu.
48 Uruu naꞌapa pidan kawan, tomaꞌo padapu dadaraꞌo baaraꞌa, naꞌiki kichadaꞌo patoron uun nii munapo. Aizii naꞌapainim wunu tuubarun naꞌiki udapu naraan, aonaꞌo nii wunu paran kabootanuz, ushaꞌapanum kauꞌan dadaraꞌo baaraꞌaꞌo wuruꞌu udapuz.
49 Aizii naꞌiaꞌoram pidan abataꞌo õkuwaa mazan aonaa uizoꞌatinuz, naꞌapaꞌo uruu tawuru kawanuꞌu maaitapin-kaꞌoraz pidan, tomaꞌoraz padapu shomadaꞌo imiꞌi idaꞌa. Aizii naꞌapainim wunu tuubarun, baukapaꞌo nii wunu paran kidaꞌukaꞌakan wuruꞌu kabaunuz, uruu idi sariapa kabaun dorautan ipai daunuudaꞌu.”