12
12.1-3 Miu lohoimiu na makina vairukua ke vuni Parisi
(Matyu 10.26-27)
+Kilaka ve, na kabuna manumanu luba matoto, dia tausen, tausen luba dia ta mai lupu, kubarae dia kene varidigi, dia ka vavaka taduria kabeni ruadia. A Iesus ia muga pole kamana kana disaipel kamahi, ki tania, “Miu lohoimiu na yis ke vuni Parisi, na kadia mogepa vairukua na lotua. +Beta goloa katiu kua e kari havuta, kena beta kete bele kakava, o litigianga kena beta kete lalanga. Nazia miu ta tania na rodo da e longora na dama, nazia miu ta tani rogorogonia na poloka ruma, ia da e goe vonanga na huduna ruma kamahi ki tani kavakavanga.
12.4-7 Kaka kete kuahinia a Vuvu za
(Matyu 10.28-31)
Ta tania ni miu, habu kagu, taua miu na kuahinia kaka, kua kete hubi matehimiu, muri vona ki beta ni nap kete katia goloa katiu ve. Palaka kata vatunga azei kua miu kata kuahinia. Miu kuahinia a Vuvu. Kua tani hubi mateho, ia kana matuhanga vona kua kete varagaho ve kara hel. E limoha, ta tania ni miu, miu kuahinia.
Karae, beta na hila lima ni salianga kara toea rua? Palaka beta katiu ni dia a Vuvu ni lohoi bala. Matoto, a Vuvu kava ti hazenia vulukumiu laveve na bakamiu. Taua miu na kuahi. Miu ta dopa hizanga na hila kamahi.
12.8-12 Taua nu puae koto tani kakava tolu ta bukuna kabu ke Iesus
(Matyu 10.32-33; 12.32; 10.19-20)
Hau ta tania ni miu, azei ho tu tani kakava habuka tu lalau na matana manumanu. Na Tuna Kaka ve da e tani kakava habuka ia ve e lalaho na matana engel kamahi ke Vuvu. Kua kaka katiu kini pole katiau kini tania beta ni lalau na matana manumanu, da ia ve beta kete hada lalanga na matana engel kamahi ke Vuvu.
10  +Azei ho tu pole zaha kara Tuna Kaka, da e lohoi balanga ka manaunaua, palaka azei ho tu pole zaha kara galanga kana Vule Tumonga mara beta matoto a Vuvu ni lohoi bala ka manaunaua.
11  +Tani peola miu vano kara kadia haus lotu ke vuni Iuda kamahi, o ni vano na matana kadia gavman, o na nuhu kua dia ta hahada ni dia. Taua miu na lohoi tori polea zia miu kata koli zingania kadia polea o polea zia miu kata tania. 12 Na taem kena na Vule Tumonga da e vaketehimiu na polea zia kua miu kata tania.”
12.13-21 Barikikia na polea na risman e beta ni lohoi papa
13 Kaka katiu na pidaka kabuna manumanu e tania ni Iesus, “Tisa, tania ni tazigu ni pahi valahia goloaloa kua a tamamiro ti mate kini vatia kamiro.” 14 A Iesus ki kolia ki tania, “E ho, azei e makiau kata kara kamo jas o kata pahi valahia kamo goloaloa?” 15 Pale, a Iesus ia tani barae ni dia, “Miu lohoimiu! Miu lohoia tabarae miu na mata parania goloa luba. Ia vata kua ni ka goloaloa ni luba matoto, ia mara beta nu kadea a Vuvu ni katia nu mia ni havarau ri na garigari.”
16 Pale, a Iesus ia barikikinia polea kua ki tani barae, “Haninga na vanua hana risman katiu e bele papa matoto. 17 Na risman kua ia lohoihoi, ‘Nazia matoto kata katia? Beta palaka kata tapia hagu haninga vona.’ 18 Pale, na risman kua ia tani barae, ‘Kata kuza barae. Kata robea kagu rumaka haninga kamahi na habahaba ruma kapopou dopa ni dia. Hau na lupunia hagu harana vit laveve kamana kagu goloa laveve na poloka. 19 Da muri hau ta tani barae kiriniau mule, “Ka goloaloa luba tu tapi lupunia ki dangea kete ngoro krismas luba matoto, kata hivu za, na hanihani, ka hihinu, na hilohilo na kagu mianga.” ’ 20 Palaka da a Vuvu e tania kirina, ‘Tu longolongo matoto! Meni na marigo kua za, da tu mate. Pale, azei da ti papa na goloaloa laveve tu tatapi lupunia?’ 21 Maki kua da e bele barae kara kaka kua e tatapi lupunia kana goloaloa luba ri na garigari, palaka na matani Vuvu ia beta matoto kana goloa vona.”
12.22-31 Taua nu lohoi vuvu
(Matyu 6.25-34)
22 A Iesus ia tani barae na kana disaipel kamahi, “Kubarae ka tania ni miu, taua miu na lohoi tori na kamiu mianga, nazia miu kata hania, o lohoi na livuhamiu, o nazia miu kata zohoria. 23 Haninga za beta ni dangea kete vala mianga pa, zohozohoa mara beta ni dangea ve kete vala mianga pa. 24 Miu hada na kokoa kamahi. Beta dia na lala dia kata vavazo o pelea haninga na vanua. Beta kadia rum kara haninga o rumaka haninga, palaka a Vuvu ia e vavanganidia. Palaka miu ta dopa matoto na manu kamahi. 25 Azei ni miu kua e lala kete lohoi vuvu, e dangea kete vaherea kana dama na matea? 26 Kua tani beta nu dangea koto katia goloa kote mata barae. E kuziha ku lolohoi vuvu na goloaloa kamahi?
27  +Miu hada vutuhia na lili kamahi kua dia ta galulu ziha. Beta dia na lala dia kata gagala o katia lavalava. Palaka ta tania ni miu, a Solomon kamana kana goloaloa mata mulimuli, beta kana zohozohoa katiu ni mata muli livutia na lili kamahi kua. 28 Kua a Vuvu ni lala kete vazoho baraenia raburabu bukuna bira, kua meni e mamadi, vaila ia kiriva kini varaganga kara haroho, pele, miu nuhu kua beta kamiu bilip ni kapou, miu ta lohoia mara beta a Vuvu ni vazoho baraenimiu ve? 29 Tabarae miu na taruhia magalimiu na nazia miu kata hania o hinumia. Taua miu na lohoi vuvu vona. 30 Na vuna manumanu kua beta dia na lala a Vuvu ri na garigari, dia ta lala dia kata rorovo muria goloaloa kamahi kena. Tamamiu ia kava ti lala e ma kete kamiu goloaloa kamahi kena vona. 31 Palaka miu muga kaze kara kana kingdom, ia ni vala goloa laveve kua ni miu ve.
12.32-34 Makina tapi lupulupua na goloaloa luba
(Matyu 6.19-21)
32 Taua miu na kuahi, kabuna sipsip kote, na vuna, Tamamiu kava ti tania kete vala kana kingdom ni miu. 33 Miu salinia kamiu goloaloa laveve miu na vala monina na nuhu kua beta kadia goloaloa vona, kamiu hanpaus na lagato kete vonu na dama laveve. Hanpaus na lagato mara beta ni tere. Kaka mata vanaho ve mara beta ni mai kozoho vona, mai ve mara beta tumelu ni vairohia. 34 Na vuna, ta ka goloa mata muli ni ngoro ni ve, ia magali ve da e ngoro ra kena.
12.35-40 Na vora kemi e lala kete tatare
(Matyu 24.42-44)
35  +Miu zohozoho papa kara galanga, miu na dohotia kamiu lam ni ma kalakala, 36  +balika manumanu kua dia ta guguru kara kadia tubu kete vamule na hanihania kapou kara lahia, kua ia kete mai ni hubia doa, dia na vukazi tapunia doa kirina. 37 Da e kemi kana nuhuta galanga kua kadia tubu e mai ki paria, dia ta ba hahada. Ta tani matotonia ni miu, da e loholoho papa kete vanganidia, da e geridia, dia ka mia na tebol, ki mai vanganidia. 38 Da e kemi kana nuhuta galanga kena, ta kadia tubu ni vamule na varivalavala o na toha ti kakareko boto katiu, ni paridia dia ta ba guguria.
39  +Palaka miu lohoi lala goloa kua: Ta tauana ruma ni lala matotonia na aua kena na mata vanaho kete mai vona, mara beta ni vatia kana ruma ni hutu valaha ni hoho voa vona. 40 Miu ve da miu ta tare, na vuna zia Tuna Kaka da e mai na dama katiu kena beta miu na lohoia ia kete mai vona.”
12.41-48 Barikikia na polea na vora kemi kamana vora zaha
(Matyu 24.45-51)
41 A Pita ki hule, “Paraha, tu barikikinia polea kena kirihita za, beu kara manumanu laveve?” 42 Na Paraha ki tania, “Meneja kakei kua kana lohoihoia e kemi ki lala kete vaka maroro voa vona. Kua kana tubu kini makia kete hada na manumanu na galanga ni vazenia hadia haninga? 43 Da e kemi matoto kana vora kena, kua kana tubu ni vamule ni paria e kakatia kana galanga. 44 Ta tani matotonia ni miu, da e taruha ki hada poto na goloaloa laveve kana Tubu. 45 Palaka ta vora kua ni lohoia ni tani mulehia vona, ‘Kagu tubu ti havarau marata ki beta kete mai tapu.’ Pale, ia vaihubi voravora tamomohane, ia mai voravora tavivine ve. Pale, kini hanihani marata kini hihinu kini sipak. 46 Na Tubu kana vora kua da ti mai na dama katiu kua beta na vora kua ni lohoia ia kete bele vona, na aua kua ia beta ni lala. Da Tubu kua e vairohia matoto, ki varaga ia kara palaka kana nuhu kua beta dia na bilip ni Vuvu.
47 Na vora kua kava ti lala na lohoihoia kana, kana Tubu ki beta ni tatare kirina, mai ve ki beta ni katia nazia kua kana tubu e tania kete katia, da e vihu maratanga matoto. 48 Palaka azei kua beta ni lala na lohoihoia kana, kana paraha, ki katia moge kua e dangea kete hubu maratanga vona, mara beta ni vihu maratanga. Manumanu laveve kua a Vuvu e vala goloa luba ni dia, ia da e hule mulehidia kara goloa luba. Kaka kua a Vuvu e vala goloa luba vona kete hada poto vona, ia da e huleni mulehia kara goloa luba.”*
12.49-53 A Iesus e ziho kete katia manumanu dia na varipe vulavulahi
(Matyu 10.34-36)
49 A Iesus ki tani barae ve, “Hau ta ziho kata varaga haroho kara vulovulo, ki kuligu matoto ma kete kalakala kua. 50  +Palaka kagu baptais katiu ba vovona kata hoho vona, ma beta na hoho vona kua magaligu ki zobo matoto! 51 Miu ta lohoia ta ziho na garigari kata katia manumanu dia na magali katiu? Beta, ta tania ni miu, na vuna ni niau, manumanu da dia ta varipe vulavulahi. 52 Kua meni kua ki vano, kua ni dia lima vona na famili katiu, dia ta mimia na ruma katiu, da dia ta varipe vulavulahi, dia tolu da dia ta zaha kirihiro rua, hiro rua, da hiro ta zaha kiridia tolu. 53  +Da dia ta varipe vulavulahi. Tamadia da e zaha kiri tuna tamohane, tuna tamohane da e zaha kiri tamana. Titinadia da e zaha kiri tuna tavine, tuna tavine, da e zaha kiri titinana. Titinana tamohane katiu, da e zaha kiri ravana tavine, goni tuna. Goni tuna da e zaha kiri ravana ve.”
12.54-56 Manumanu beta dia na lala na vuvuna goloaloa kua e bebele
(Matyu 16.2-3)
54 A Iesus ki tania kara kabuna manumanu, “Miu kene hadavia mariaba halohaloa ti madi na palaka kena na voro e zuzugu vona, da miu ta tani lala habuka, ‘Da huza kua,’ Pale, matoto za ia da e huza. 55 Miu ta hadavia kavili e pe na Saut ki mai, miu ka tania, ‘Da e banuranga malala,’ ia da e mahoto habuka kena miu ta tania! 56 Miu nuhuta vairukua na lotua miu! Miu ta lala miu kata hada lala miu na tani mahotovia nazia kua e bebele na garigari kamana mariaba. Palaka, e kuziha ki beta miu na dangea miu kata hada lala miu na tani lala nazia kua e bebele na tauna kua?
12.57-59 Miu muga vahotovia polea kamana kaka kua e lohoia kete koto kirimiu
(Matyu 5.25-26)
57 E kuziha ki beta miu na dangea miu kata sikelni kemikemihia nazia kua e mahoto? 58 Kua kunu vavana vano kamana kaka kua kete koto kiriniho na magistret, parakilania matuha koto vahotovia polea kamana na dala. Tani harehiho vano valaho na jas, jas ni valaho vano na polis, polis ni varagaho kara karabus. 59 Hau ta tania ni niho, da tu ma mia na poloka karabus ia, ia ku vala hozovia moni kena e tanga koto vala.”
+ 12:1 Mt 16.6; Mk 8.15. + 12:2 Mk 4.22; Lu 8.17. + 12:10 Mt 12.32; Mk 3.29. + 12:11 Mt 10.19-20; Mk 13.11; Lu 21.14-15. + 12:27 1 Kin 10.4-7; 2 Sto 9.3-6. + 12:35 Mt 25.1-13. + 12:36 Mk 13.34-36. + 12:39 Mt 24.43-44. * 12:48 A Vuvu da e hulenidolu kara ripot na galanga. + 12:50 Mk 10.38. 12:50 Baptais kua ia na bizea kamahi kua ia keteni luga. + 12:53 Mai 7.6.