11
Insa afunda kulebela duwa
Matwaya 6:9-13; 7:7-11
Safari moja, Insa ákiwa mahala pamojawapo, akilebela duwa. Pesire, mwanafunzi wake mmoja akimwambira: “Mwenye, tifunde kulebela duwa, kamba Yahaya vyaawafundire wanafunzi wake.”
Insa akiwambira: “Mukilebela duwa, ambani javi:
Baba, ritukuziwe zina rako!
Utaware ufalume wako.
Tipe luziki rero ratisakula kila suku.
Tiswamii madambi etu,
kamana ofwe novyo tiwaswamiingi watikosa.
Usitase kutingira ushetwani.”
Ikisa akiwambira:
“Tulani kuwa, kati yenu, mmoja akuwa na rafiki yake, kamukira usiku kati-kati, kamwambira: ‘Tafadali, rafiki yangu, nikopeshe mikate mitatu. Rafiki yangu kaja kanifikira nkati ya safari yake, omi sina cakurya cakumpa.’ Na iye nyumba-nyumba nomo akijibu, akamba: ‘Usinandibu! Nryango ufungiwa. Omi na wanangu tapakinanda tankulala. Silamuka kuja kukupa.’ Kusema kweli, ikiwa aalamuka ampe kwa kuwa rafiki yake, fala ammwandibu kunlebela, alamuka akumpa piya vyaasakula. Na omi nukwambirani javi:
Lebelani, mupewa;
sakulani, mupata;
lombani hodi, mufunguririwa.
10 Kamana álebela onse, apewa;
ásakula apata;
na álomba hodi afunguririwa.
11 Nani kati ya umwe wawawa, alebeliwa na mwanawe inswi, kasa kumpa inswi kampa nyoka? 12 Au alebeliwa rĩ, kampa kilumaombo? 13 Onani, umwe wabaya mukwijiwa kuwapa wanenu vinu vyema-vyema, futi Baba wetu mbinguni siazidire pakulu, awapa Roho Takatifu wenye kunlebela!”
Uwezo wa Insa na uwezo wa Belzebuli
Matwaya 12:22-30; Maruku 3:20-27
14 Suku moja, Insa akintuwisa jini mwananlume mmoja bubu. Jini ire nakunlawa, bubu ire akanza kusowera, na wanu wakitajabu pakulu futi. 15 Fala wamojawapo wakamba: “Iye awatuwisa mashetwani julu ya Belzebuli, nfalume wa mashetwani.” 16 Wengine wakisakula wamyerere Insa, ndimana wakinlebela atende alama mmojawapo ya binguni. 17 Fala Insa akijiwa mawazo awo, basi akiwambira: “Piya ufalume wakwawanyika wanyewe-ka-wanyewe ufujika, na ujamaa wa nyumba saupatana wanyewe-ka-wanyewe, ufujika. 18 Na ikiwa novyo Ibilisi akirawanya mwanyewe, ufalume wake‑wo ukwikala mwaja? Kamana mukwamba kuwa, julu ya Belzebuli, omi niwatuwisa mashetwani. 19 Ikiwa niwatuwisa mashetwani julu ya Belzebuli, wanenu wawatuwisa julu ya nani? Kwa javyo, ewo ndi waja kukulamulani. 20 Fala ikiwa niwatuwisa mashetwani na cala ca Mwenyezimungu, basi julu yenu ukufikani ufalume wa Mwenyezimungu. 21 Munu wanguvu, wakuwa na sulaha zake sana-sana, paasunga nyumba yake, vyombo vyake visalimika. 22 Fala akilawirira mwengine wakunzaidi nguvu koliko iye, anshambuliya, ankidiri, sulaha zake zatumainire akwawanya, vinu vyaanyanganye-vyo.* 23 Munu saari pamoja nomi, abishana nami. Na saakusanya pamoja nnomi, atawanya.”
Kuludi ka jini
Matwaya 12:43-45
24 Insa akizidi kusowera, akamba: “Jini, paanlawa munu, apita mahala mwakumiliya, kusakula pumuzi. Akitowa kupata, akwamba: ‘Niludira nyumba yangu yanilawire’. 25 Paaludi, asingana nyumba ifyairiwa, itengiwa sana-sana. 26 Basi, awokira mashetwani saba wabaya pakulu koliko iye, ware wamwingira, wamwikala iye. Na munu ire hali yake ya mwinsho ikuwa mbaya ipunda yakwanza.”
Furaha kamili
27 Insa paasowera vinu‑vi, mwanamuka mmoja kati ya junudi akamba na shauti ulu: “Heri mwanamuka akwimite, na mawere aujijire!” 28 Fala iye akinjibu: “Heri pakulu wenye kusikira usemi wa Mwenyezimungu na kufulata.”
Insa alama ya Mwenyezimungu
Matwaya 12:38-42; Maruku 8:12
29 Wanu piya pawankinyire Insa, iye akanza kuwambira javi: “Ha! Eci kizazi‑ci, kizazi kimoja kibaya. Cisakula alama, fala acipewa alama sairi alama ya Inusu. 30 Kamana, kamba Inusu vyawere alama ka waNenive, ndi novyo Binadamu wa Binguni akuwa alama ka wanu wa eci kizazi‑ci. 31 Suku ya Kiyama, rainya wa suheli akuja kulamuka na wanu wa eci kizazi‑ci, awalamula hukumu yawo, kamana kasafiri kulawa inti ya baidi, asikire wijiwifu wa Selemani. Onani, epa kawapo munu bora pakulu koliko Selemani! 32 Na suku ya Kiyama waNenive wakuja kulamuka pamoja na wanu wa eci kizazi‑ci, awalamula hukumu, konta waNenive watubiya pâwasikire utuba wa Inusu. Na onani, epa kawapo munu bora pakulu koliko Inusu!”
Nuru ya mwiri
Matwaya 5:15; 6:22-23
33 Insa kawambira: “Aapo munu akoreza kandiyeru ikisa kufisa au kufinika na tamboru. Ila atula mahala iwamwarikira wanu wéngira, ipate wawone nlangaza. 34 Kandiyeru ya mwiri ndi riso rako. Ikiwa maso ako meema, mwiri wako piya ukuwa nuru. Fala ikiwa riso rako ribaya, mwiri wako piya ukuwa nkisi.§ 35 Ndimana, rikengere ipate nuru yauri nawo‑yo isiwe kisi.* 36 Kwa javyo, ikiwa mwiri wako piya wanawo nuru, bila mahala pamojawapo kuwa pakisi, únuru nfululu, kamba mwenge vyaukumwarikira na nlangaza wake.
Insa awasutumu Mafarizeu na wanlimu wa shariya
Matwaya 23:1-36; Maruku 12:38-40
37 Insa paasowera, Nfarizeu mmoja akimwarifu kwake wakarye. Basi, iye akingira nnyumba mure, akikala akirya. 38 Nfarizeu ire, nakummona Insa akirya sanamba kunawa, katajabu pakulu. 39 Mwenye Insa akiwambira: “Umwe Mafarizeu mushugulikira pakulu kosa panja ya kikombe na finga, fala mmyoyo mwenu cukwijalani coyo na ubaya. 40 Wanu wajinga sumwe! Atendire vya panja siatendire noyo vya nkati? 41 Basi, vinu vya nfinga, perekani viwe zaka, na piya vinu vikuwa swafi kwenu umwe.
42 Fala umwe Mafarizeu, mulaniwe! Mulavya fungu rakumi kwa kuminyu, alvadosi, na kila nnyani mojawapo wakuriwa§, fala umwe mufezeyi shariya na kumpenda Mwenyezimungu. Evi ndi vikulazimuni kutenda bila kwasa vyengine-vyo. 43 Umwe Mafarizeu, mulaniwe! Kukwajibuni kwikala mahala mwa swifa nsinagoga, na kukomaziwa na inshima pamupita mukenenda mmanjira. 44 Umwe, mulaniwe! Muwa kamba makaburi akusira sawoneka. Wanu wakwenenda julu yawo sawejiwa!*
45 Basi, mwanlimu mmoja wa shariya akinjibu Insa, akamba: “Mwanlimu, pawambire javyo‑po, kutitukana!” 46 Insa akijibu: “Umwe, wanlimu wa shariya, mulaniwe novyo! Muwatika wanu mizigo sawakidiri kusukula, fala umwe amukumbula mizigo‑yo na cala cenu anta kimoja! 47 Umwe, mulaniwe! Mujengera makaburi a minabii wolaiwe na wababu zenu. 48 Kwa javyo, muwa mashahidi, mwankwitikizira vitendo vyawatendire wababu zenu! Kamana ewo wawolaya minabii, sambi umwe mwankujengera makaburi awo! 49 Ndimana, wijiwifu wa Mwenyezimungu ukwamba javi:
 
‘Niwapereka minabii na mawalii,
fala wamojawapo wawolaya na wawalumbata!’
 
50 Kwa javyo, isakikana eci kizazi‑ci cijibu damu itawanyike ya piya minabii waulaiwe tangu kumbiwa ka ulumwengu. 51 Isakikana cijibu mwanzo wa damu yolaiwe Abeli mpaka damu yolaiwe Zagariya, aulaiwe kati ya uralu wa kafara na Mahala Patakatifu. Nukwambirani kuwa isakikana eci kizazi‑ci cijibu.
52 Umwe, wanlimu wa shariya, mulaniwe! Mutwala nfungulo wa wijiwifu. Umwe wanyewe amwingire, na wári kusaka kwingira, mwankuwaziwiya.”
53 Insa paakilawa mahala pare, wanlimu wa shariya na Mafarizeu wakimiwa naye pakulu futi, wakanza kumwandibu ka kundairi-dairingi vinu vingi vyawenye. 54 Ewo wakinang'anizira asowere kinu kimojawapo wankorese.
* 11:22 Mana ake: Ibilisi ndi munu wanguvu, fala Insa ndi munu wanguvu pakulu kumpunda Ibilisi, ndimana kanawo haki yakuwamuru mashetwani (watumisi wa Ibilisi) walawe mmwiri mwa wanu. 11:24 Epa, “nyumba” mana ake “munu”. 11:31 Kigeregu: “Rainya wa suheli akuja kulavya ushahidi. Kwa javyo, awalaumu eci kizazi‑ci.” § 11:34 Ukweli ikwingira mmwiri julu ya roho. Ikiwa ukwamini ukweli vyaasema Insa, mainsha ako piya awa nawo tamaa. Ikiwa aumwamini Insa, kwanawo tafauti. * 11:35 Mana ake: More-more kuwa kweli-kwelini wijiwe ukweli waasema Insa. 11:36 Kweli-kwelini munu asakúla kwijiwa ukweli, aakatala anta upande mmoja wa ukweli wolota Insa, Mwenyezimungu akuja kumolotera ukweli piya. 11:38 Kunawa mmakono kábula ya kurya ndi tabiya ya Mayahudi. § 11:42 Mana ake: “vinu vitoto vyenu”. * 11:44 Ewo wawa kamba vinu vyakunyauka vyawawandika wanu bila kwijiwa kuwa wankukola vinu vya ucafu. 11:49 Au: “ire etiwa ‘Wijiwifu wa Mwenyezimungu’ ”. 11:52 Mana ake: “amwingire ufalume wa Mwenyezimungu”.