6
Kuhusu suku ya sabadu
Matwaya 12:1-8; Maruku 2:23-28
1 Suku mmoja sabadu, Insa na wanafunzi wake wakipita mmasamba a mafuluwela. Wanafunzi ware wákipita wakivunja mafuluwela are, wakikukurula na makono, wakitafuna.
2 Fala Mafarizeu wamojawapo wawadairi javi: “Mutenda vitendo savina shariya suku ya sabadu‑yi sababuni?”
3 Insa akiwajibu, akamba: “Tangu amunamba kufyoma Mandiko vyaamba caatendire Daudi na wanu wake paîwakorire njala?
4 Iye kengira nnyumba ya Mwenyezimungu, katwala mikate ituriwe kuwa takatifu, katafuna, na myengine kawapa wenziwe. Iye aâwere na shariya ya kutafuna, ila walongozi wa dini basi.”
5 Na Insa akamba: “Binadamu wa Binguni ndi Mwenyé wa sabadu.”
Munu aponesiwa suku ya sabadu
Matwaya 12:9-14; Maruku 3:1-6
6 Vikuna suku nyengine ya sabadu, Insa kengira nsinagoga, akanza kuwafunda wanu. Nomo ákiwapo mwananlume mmoja wakumufwa nkono nriro.
7 Wanlimu wa shariya na Mafarizeu wákinnang'anizira Insa sana-sana wammone kamba amponesa suku ya sabadu, wammonerere kitendo kimojawapo ca kukosa.
8 Fala Insa akijiwa vyawakiwaza, akimwambira munu wakumufwa nkono ire javi: “Lamuka, wimire kati-kati‑po.” Munu ire akilamuka, akimira.
9 Insa akiwambira: “Nukudairini, suku ya sabadu halali kutenda kinu cema au kibaya? Eyi suku‑yi halali kunvusha munu mainsha ake, au kupoteza?”
10 Bandi ya kuzungunuka kuwanang'aniza sana wanu ware piya, iye akimwambira mwananlume ire: “Olosa nkono.” Iye akolosa, nkono ure ukipona! We!
11 Fala ewo wakikimiwa naye pakulu, wakanza kuwazisana watupu kuhusu vyakuntenda Insa.
Kutondoriwa ka mawalii kumi na wawiri
Matwaya 10:1-4; Maruku 3:13-19
12 Nozire suku zire, Insa akilawa, akuka kumwango kulebela duwa. Akitenda duwa kunlebela Mwenyezimungu usiku nzima.
13 Pakucere subuu, akiweta wanafunzi wake. Kati yawo akiwatondola kumi na wawiri, waawetire mawalii. Mazina awo wakitiwa javi:
14 Ansumani Insa wampere zina rengine ra Peduru, Andere (nduye Peduru), Yakobu, Yahaya, Filipi, Bartolomeu,
15 Matwaya, Tamimu, Yakobu mwana wa Alufeu, Ansumani wakwitiwa Zeloti,
16 Yuda mwana wa Yakobu, pamoja na Yuda Shikariyoti, airini ajire akinzungunuka Insa, akimpereka ka maaduwi wake.
Wanu wengi wakuponesiwa
Matwaya 4:23-25
17 Insa kesuka nawo pamoja pamwango, akifika mahala pakuritandika sana-sana, akimira nopo azunguriziwe na wanafunzi wake wengi. Íkiwepo novyo junudi ya wanu wengi wawenye wakulawa mmakaya piya a Yudeya na a Yerusalemu, na makaya a Tiru na a Sidoni upande wa mwani.
18 Wája kunsikira Insa na wapate kuponesiwa malwazo awo. Ware wakopepesiwa na mashetwani wáponesiwa.
19 Wanu piya wakisakula wankumbure Insa, konta uwezo ukinlawa, ukiwaponesa piya!
Furaha ya kweli
Matwaya 5:1-12
20 Ikisa, Insa kawanang'aniza wanafunzi wake, akiwambira:
“Heri umwe muri masikini konta ufalume wa
Mwenyezimungu ndi wenu.
21 Heri umwe muri nawo njala sambi‑pa
kamana mukuja kwikuta.
Heri umwe muríra sambi‑pa kamana mukuja kuseka.
22 Heri umwe wakati wanu wawakwinani,
au wawakukatalani, au wawakutukanani,
au vyawefya panja zina renu kamba kinu kibaya,
kwa sababu ya kunfulata Binadamu wa Binguni.
23 Muwe radi suku‑yo, tupani kwa kuwa radi!
Kamana thawabu yenu mbinguni ulu.
Wababu zawo wawatenda minabii namuna moja novyo.”
Tabu isaka kuja
24 “Mulaniwe umwe matajiri,
kamana furaha yenu mwisa kupokerera.
25 Mulaniwe umwe muri kwikuta sambi‑pa,
kamana ikuja kukukolani njala.
Mulaniwe umwe museka sambi‑pa
kamana mukuja kurira na kurishuku.
26 Mulaniwe umwe wakati wamusifiwa na wanu piya,
kamana ndi kamba wababu zawo vyawakiwatenda
novyo minabii walongo!”
Kuwapenda maaduwi
Matwaya 5:38-48
27 “Falakini umwe muri kunisikiriza, nikwambirani javi: wapendeni maaduwi wenu, watafitini sana wenye kukuwindani.
28 Wajanliyeni wenye kukulanini, walebeleleni duwa wari kukutabishani.
29 Ikiwa munu kakwibiya langu rimoja, mwasire novyo rengine akwibiye. Ikiwa munu katwala anzu yako, na galasau yako neyo usiziwiye.
30 Wakulebela onse, wamere; na ikiwa munu katwala kinu cako, usindãi kuwa akuludisire.
31 Kamba vyavikwajibuni kukukutenderani wenzenu, nomwe watendereni novyo.
32 Mukiwapenda wenye kukupendani, faidani yamurindira? Anta na wamádambi novyo wawapenda ware wawapénda ewo.
33 Mukiwatafiti vyema wenye kukutafitini vyema, faidani yamurindira? Anta wamádambi watenda novyo.
34 Mukinkopesha munu mukirindira kukuludisirani, faidani yamurindira? Anta wamádambi wawakopesha wamádambi wengine ipate waludisiriwe cawakopeshe.
35 Ila wapendeni maaduwi wenu, watendeni vyema, wakopesheni bila tamaa yakukuludisirani. Kwa javyo, mupokerera thawabu ulu, mukuwa wana wa Mwenye Nkulu, kamana iye atenda meema anta ka wanu sawashukuru na wabaya.
36 Muwe na huruma kamba Baba wenu vyaari na huruma.”
Musiwalaumu wenzenu
Matwaya 5:7,48
37 “Musilaumu, nomwe amushubutu kulaumiwa. Musihukumu, nomwe amushubutu kuhukumiwa. Waswamiini wenzenu, nomwe muswamiiwa.
38 Merani, nomwe novyo mumeriwa, kipimo cema cakusindiririwa, cakutikinyiriwa, cakupakatika, mupewa pakulu pawenye. Kamana kipimo camupimira ndi kipimo camuludisiriwa noco.”
39 Insa kawasowerera novyo kinyume cengine: “Sawawona watupu wakorerana nkongojo? Wo‑wawiri awagwirira mpondo?
40 Aapo anta mwanafunzi mmojawapo wakumpunda mwanlimu wake, fala mwanafunzi wakufyoma sana anlanda mwanlimu wake.
41 Sababuni kushugulika na kizolo ciri mmaso mwa nduyo, kwasa kushugulikira kibawo ciri mmaso mwako?
42 Umwambira nduyo: ‘Nduyangu njo kuno, inga nukusaidiye nukulavye kizolo mmaso mwako‑mo.’ Mwaja? Iri kuwa uwe auri kuwona kibawo ciri mmaso mwako? Uwe nafiki, lavya kwanza kibawo ciri mmaso mwako, ikisa uwone sana-sana kizolo ciri mmaso mwa nduyo ulavye.”
Muti na visumo vyawo
Matwaya 7:4-5, 12:33-35
43 “Aupo muti mwema wakupa visumo vyakunyata. Muti wakunyata newo novyo aupa visumo vyema.
44 Kamana kila muti ukwijiwikana kwa visumo vyake. Figu azisumiwa mmuti wa miwa, wala uva azisumiwa mumbiriwiri.
45 Munu mwema akuwa na meema mengi mmoyo mwake, ndimana alavya meema mmoyo. Munu mbaya, wa moyo mbaya, alavya mabaya. Konta kanywa ya munu isowera cijáre mmoyo.”
Muwe wanu wakufulata usemi wa Mwenyezimungu
Matwaya 7:24-27
46 “Munita: ‘Mwenye! Mwenye!’ fala amutenda canamba omi, sababuni?
47 Kila ája kwangu omi, ásikiriza usemi wangu, áfulata vyanamba novyo, nukoloterani anlandire.
48 Kanlanda munu ajengire nyumba, akisimba pansi pakwica, akipanga mawe a aluserusu. Uja mpupu wa maji mengi a muto, wibiya na nguvu nyumba ire, fala aitikinyike, konta ijengiwa sana.
49 Fala ire asikire usemi wangu akitowa kufulata, kalandana na munu ajengire nyumba munsanga, bila kupanga mawe a aluserusu. Pauja mpupu wa maji a muto, akwibiya nyumba‑yo. Kwa mpunde nowo ikugwa, na ipondomoka nfululu!”