8
Wanawaka wakinsaidiyanga Insa
1 Bandi ya javire, Insa akipita mmakaya makulu na matoto, akereza Habari Ngema kuhusu ufalume wa Mwenyezimungu. Iye kalongozana na wanafunzi kumi na wawiri ware.
2 Wakinfulata novyo wanawaka wengine wawaponese ulwere wa mashetwani na malwere mengine. Nkati ya ewo wákiwa Mariyamu Madalena âtuwisiwe mashetwani saba.
3 Zuwana muka wa Kuza, amiri nkulu wa Herodi; Suzana; na wengine tena wengi wawenye. Ewa wanawaka‑wa wakilavyanga vinu vyawo wanyewe, wakinsaidiya Insa pamoja na wanafunzi wake.
Kinyume ca nvyari
Matwaya 13:1-9; Maruku 4:1-9
4 Suku moja, wajumana wanu wengi, wakilawa kaya nyingi wakija ka Insa. Iye akiwasowerera kwa kinyume, akiwambira javi:
5 “Safari mmoja kalawa nvyari mmoja kuka kuvyala mbeyu yake. Paakivyala, mbeyu nyengine igwirira munjira, iluwatiwa, na nyuni zidodola piya.
6 Nyengine ikigwirira mmawe, nakukula yumiliya kwa kutowa kanawo napanapa ya maji.
7 Nyengine igwirira mmiwa, ikula pamoja na minyani ya miwa, fala miwa ire ikinya.
8 Na mbeyu nyengine igwirira munsanga warutuba. Mbeyu ire ikula, ipa visumo miya kwa mbeyu moja.” Mwinsho kaamba kwa shauti ulu: “Basi, ári na masikiro a kusikira, asikire!”
Sababu ya kusowera kinyume
Matwaya 13:10-17; Maruku 4:10-12
9 Wanafunzi ware wandairi Insa kuhusu kinyume cire mana ake.
10 Iye akiwajibu: “Umwe mweleweshiwa siiri ya ufalume wa Mwenyezimungu. Fala wanu wengine niwasowerera nkinyume ipate anta wanang'anize wasiwone, anta wasikire wasereriwe.
11 Eci kinyume‑ci mana ake ndi javi: Mbeyu ikolota usemi wa Mwenyezimungu.
12 Mbeyu igwirire munjira ikolota wanu wasikíra usemi wa Mwenyezimungu. Ikisa akuja Shetwani, awalavya usemi ure mmoyo mwawo ipate wasikubali, wasivushiwe.
13 Mbeyu igwirire mmawe ikolota wanu wakuwa pawasikira usemi wa Mwenyezimungu, wapokerera kwa radi sana. Fala awana mizipe mirefu. Kwa muda aba wakubali, fala wakati wakuwayerera, watipuka kunifulata.
14 Mbeyu igwirire mmiwa ikolota wanu wasikíra usemi wa Mwenyezimungu, fala pawenenda, mashuguli a mainsha na utajiri na starehe za mainsha awapota wanu ware. Kwa javyo, awapa visumo vyakutokota.
15 Mbeyu igwirire munsanga warutuba ikolota kuwa ndi wanu wasikira habari, watula habari‑yo mmoyo mwema na kamilifu. Mwinsho wakupa visumo kwa sababu ya imani yawo.”
Sikirani sana-sana
Maruku 4:21-25
16 “Aapo munu akoreza kandiyeru ikisa kataya ntamboru au katula mwivungu. Ila atula mahala pakuwa engira nnyumba onse, áwona nlangaza sana-sana.
17 Kamana acipo kinu cakufisiwa sacifisuriwa, wala ca siiri airini sacijiwikana na kusikirika panja.
18 Basi, tunzani namuna vyamusikira. Kamana mwenyé kuwa nawo, akuja kupewa. Saana, mpaka na aba caari nawo, akuja kupokeriwa.”
Insa na jamaa zake
Matwaya 12:46-50; Maruku 3:31-35
19 Ikisa mamaye Insa na wanduze woka kummona Insa, fala awakikidiri kunfika karibu konta wanu wákiwa wengi.
20 Akambiriwa Insa: “Ona, mamayo na wanduzo wemira panja pare, wasaka wasowere nawe.”
21 Fala iye akiwajibu, akamba: “Mama na wanduzangu ndi wasikira habari ya Mwenyezimungu na kufulata.”
Insa anyamaza mepo
Matwaya 8:23-27; Maruku 4:35-41
22 Suku moja, Insa kengira mungalawa na wanafunzi wake, akiwambira: “Tukeni ng'ambu nyengine ya tanda.” Basi ewo, wakilawa pare.
23 Pawakiloka, Insa akiritandikira, akilala. Ikanza kuvuma mepo pakulu ya gaibu ntanda mure, mungalawa mukijala maji, nusura kuzama.
24 Ewo wakinfika karibu, wakinlamusa, wakamba: “Mwanlimu, mwanlimu, tankuzama!”
Iye kâlamusiwa, akamuru mepo inyamare, na maluwimbi makulu anyamare. Kwa mpunde noure, mepo na maluwimbi vikinyamala, mmaji mure mukitenda shuwari dembwe.
25 Ikisa Insa akiwadairi: “Kwamini kwenu ndi kwepi?”
Ewo wakopa pakulu, wakitajabu, wakidairiyana watupu: “Noyu mwananlume‑yu nani, wakuwa akwamuru mepo na maji, na piya vinsikiriza iye?”
Insa amponesa mwananlume wakumilikiwa na mashetwani
Matwaya 8:28-34; Maruku 5:1-20
26 Nakisa woka na ngalawa, wakifika upande wa inti ya waGerasi, ng'ambu nyengine ya tanda ra Galileya.
27 Insa pesuke mungalawa mure, akifika mwananlume mmoja wa nkaya mure. Mwananlume ire akimilikiwa na mashetwani. Suku nyingi zawenye akenenda diki, aakilalanga nnyumba, akikalanga kumakaburi.
28 Nakummona Insa ire, akikuwa pakulu, akigwa mbere yake, na shauti ulu akamba: “Mbana kwankunandibu, Insa, Mwana wa Mwenyezimungu Nkulu? Nukulebela usinopepese!”
29 Kamana Insa kâmwamuru jini ire alawe mmwiri mwa mwananlume ire. (Kweli, jini ire kâmmiliki munu ire suku nyingi. Wanu wakinfunga na alucema na unyolo, wakinnang'anizira, fala iye akivunja-vunjanga piya vyuma vyakifungiriwa vyonse, jini akintuwisira kulanga.)
30 Basi, Insa kandairi: “Zina rako nani?” Iye akijibu: “Junudi” konta mashetwani wengi wâmwingira mmwiri mwake.
31 Mashetwani ware wakizidi kunlebela Insa asiwamuru ewo kulawa kwingira Mpondo sarina mwinsho.
32 Noparepare zikiwapo nguluwe nyingi zawenye zikirisiwa mmwango. Mashetwani ware wakinlebela Insa awase wakawengire nguluwe zire. Ndimana Insa akiwetikizira.
33 Mashetwani ware wakinlawa mwananlume ire, wakiwengira nguluwe zire. Na piya nguluwe zire zikituwa, zikicubukira ntanda, zikizama nomo.
34 Wasunga wa nguluwe zire, pawawonire javire, wakitira, wakuka kaya íkiwa karibu ya mmamasamba, wakereza vikunire vire.
35 Wanu woka kaakiwa Insa kure kuwona vikunire vire. Munu âmilikiwe na mashetwani ire, ewo wammona ekare karibu ya maulu a Insa, kavala nguwo zake, na ankili zintengemana. Nakuwona javire, wakibaki na wofi.
36 Ware wanu wawonire vikunire vire, wawambira wenziwawo namuna vyaaponesiwe munu âkiwa na mashetwani ire.
37 Ikisa, wanu piya inti ya waGerasi ire wanlebela Insa kuwa alawe kwawo oke vyake, kamana piya wákiwa na wofi pakulu. Basi, Insa akingira mungalawa mure, akiludi.
38 Mwananlume wawânlawire mashetwani ire kantafadali Insa ekare naye. Fala Insa akinludisa, akamba:
39 “Ludira kwenu, ukereze vinu vyakutendere Mwenyezimungu.” Basi, iye akilawa, akipita nkaya mure piya, akereza vinu vyaatenderiwe na Insa.
Mwanamuka mmoja aponesiwa
Matwaya 9:18-26; Maruku 5:21-43
40 Insa paaludire, wanu wengi wampokerera na radi kamana piya wakinrindira.
41 Sambi, akija mwananlume wakwitiwa Yairu, ákiwa nkulungwa wa sinagoga. Yairu nakufika, akinsujudira Insa mmaulu, akintafadali pakulu oke kwake,
42 kamana ákiwa nawo mwana muka mmoja tu basi wa hirimu ya myaka kumi na miwiri, ákiwa nlwere pakulu, karibu kufwa.
Insa paakuka, wanu wengi wakinkinya kila upande.
43 Munkonjo mure, ákiwapo mwanamuka ákiwa na ulwere wa mbobo muda wa myaka kumi na miwiri, fala iye ákiwa saanaponesiwa na munu mmojawapo.
44 Iye akinfika karibu Insa kumiyongo kwake, akinkumbula lupindo ra anzu yake. Kwa mpunde noure, damu ikinlawa ire ikinyamala.
45 Insa akidairi: “Anikumbure nani?” Pawakanire wanu ware piya, Peduru akamba: “Mwanlimu, piya wanu wakukinya, wankukusukuma kuno-na-kuno!”
46 Fala Insa akamba: “Anta, kawapo mmojawapo anikumbure kasidi, kamana nifahamu uwezo ukinilawa.”
47 Mwanamuka ire, kwa kuwona kuwa aifãi kurifisa, akija akitetema akirefya pansi mbere yake, akisema mbere ya wanu piya sababu yankumburire, na namuna vyaaponesiwe kwa noure mpunde ure.
48 Basi, Insa akimwambira: “Nunu, kwamini kwako kukuvusha, uka salama.”
Insa anzilibusa mwari wakufwa
49 Insa paakisowera, akija munu kulawa kunyumba ya nkulungwa wa sinagoga, akamba: “Mwanenu kafwa. Musimwandibu mwanlimu‑yu bure-bureni!”
50 Fala Insa nakunsikira javire, kamwambira Yairu: “Usope kinu! Ila tumaini tu basi, mwanawo avuka!”
51 Insa paafikire kunyumba ya Yairu, nnyumba mure aamwasire munu kwingira ila Peduru, Yakobu, Yahaya, pamoja na wawaze mwari ire.
52 Piya wanu wakirira na wakirishuku kuhusu mwari ire, fala Insa akiwambira: “Musirire! Aafwire, ila kankulala!”
53 Wanu wankejeli konta wakijiwa kuwa kafwa.
54 Basi, Insa akinkola nkono wake, akimwita akamba: “Mwari, lamuka!”
55 Kweli, ukinludira uhai wake. Kwa mpunde noure akilamuka, na iye akiwamuru wampe cakurya.
56 Wawaze mwari ire wabaki wakutajabu wawenye, fala Insa akiwamuru wasimwambire munu vikunire vire.