6
Sabadu na, Zezusihi nhimirotizé wasu'u
Mateusi 12.1-8; Marcusi 2.23-28
Tawamhã sabadu na, Zezusi norĩ hã ma tô ro'rahâri za'ra, amnho wa'wai baba, zudezu norĩ te, romhuri zahârizém na. Tawamhã tridu 'rã ne hã ma tô te te sima 'rãnhinarĩ, tinhib'rata na te te sima tomhâiwazu za'ra da, te te huri mono da, ĩsiré 're ĩnomro mono norĩ hã. Tawamhã parisezu norĩ hã te tãma nharĩ za'ra:
— Wahi'rada Mozési hã ma tô wama roti, sabadu na, wa te 're romhuri za'ra mono tõ da. E marĩ da, te bété ĩromhuri za'ra wa'wa, ãne te te wama roti õ nherẽ. — Ãne te tãma nharĩ za'ra.
Tawamhã Zezusi te asa tãma nharĩ za'ra, ãne:
— E apito Dawihi wasu'u na rob'ui'éré hã 're sõré za'ra wa'aba mono ã bâ, te te ĩrob'manharĩzém na hã, tisiré norĩ me. Mra te te simroi wamhã, ma tô ãzé 'ri para u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ãma 're ĩdawata za'ra mono zéb u. Tawamhã sébré wamhã, ma tô 'ma'rẽ ĩ'u'ẽne hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, aré da te ĩsa'ra za'ra hã. Duré tisiré norĩ ma, ma tô tãma a za'ra. 'Re ĩhâimana u'âsi mono, ma tô aré pisutu, da'ãma romhuri'wa norĩ si, ĩ'u'ẽne hã te te 're ĩhuri mono da hã, sasedoti norĩ si. Tane nherẽ, ma tô 'ma'rẽne za'ra, Dawi norĩ hã. — Ãne Zezusi hã ma tô parisezu norĩ ma Dawihi wasu'u hã 'rãzarõtõ za'ra.
Te duré tãma nharĩ za'ra:
— Wa hã 'Re ĩhâimana u'âsi mono te te ĩ̱pisudu, dasiré ĩ̱poto da, ti'ai ãma. Taha wa, dama ĩ̱pire di, sabadu na roti hã te dama 're ĩ'apisutu mono zéb da hã. — Ãne ma tô tãma waihu'u za'ra, Zezusi hã.
Aibâ ĩsimizu'rã're hã, Zezusi te te ĩpesezé wasu'u
Mateusi 12.9-14; Marcusi 3.1-6
Tawamhã sabadu ĩhâiba amo na, ma tô duré ãzé zudezu norĩ te, rowahutuzéb u, Zezusi hã. Tame te duré aibâ hã dame nhamra, ĩsimire niwĩ ĩsimizu'rã're hã. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti 'rata na rob'ui'éré na dama rowahutu'wa norĩ hã ma tô siwi 'madâ Zezusi hã, sabadu na te te pese zô, romhuri zahârizém na hã. Parisezu norĩ me, te simiza'rese sina 'madâ'â za'ra. Mozésihi nhimiroti te te 'madâ'â õ wa, te te siwi wẽ'õ da, te 'madâ'â pese za'ra. Tawamhã Zezusi ma tô sina waihu'u za'ra, ĩsimirosa'rata za'ra hã. Tawamhã aibâ ma, te tinha:
— Aiwahutu, dawa'wa asab da. — Ãne te tãma tinha. Tawamhã aibâ ma tô wahudu. Hâiwi te za. Tawamhã Zezusi ma tô ãma sadanharĩ za'ra, ãne:
— Wa za asadanharĩ za'ra wa'wa. E niha 'Re ĩhâimana u'âsi mono nhimiroti hã, sabadu na hã, romhuri zahârizé bâtâ na roti hã. E ma hã ĩwẽ, wa te 're ĩ'manharĩ za'ra mono zéb da hã sabadu na hã. E ma hã ĩwẽ'õ. E wa te ãma 're dapawaptob za'ra mono õ di za. E wa te ãma 're danho'reptu za'ra mono õ di za. E niwamhã wa za taré wa te 're da'madâ'â za'ra, 're dadâ'â za'ra mono da. — Ãne te Zezusi hã sadanharĩ za'ra.
10 Tawamhã Zezusi te ab'madâ, te te siwi ĩ'uirĩ za'ra norĩ hã. Tawamhã ĩsimizu'rã're ma, te tinha:
— Ma'ãpé, asimizu wahutu. — Tawamhã ma tô tinhimizu wahutu, aibâ hã. Tawamhã awa'awi ma tô tinhimizu pese. 11 Tawamhã rowahutu'wa norĩ hã ma tô sada tizahi za'ra, Zezusihi zada. Tawamhã te sima rosa'rata za'ra, marĩ hã te te tãma 'manharĩ za'ra da.
Zezusi hã aibâ 12 na te te ĩpisutu za'ra zé wasu'u, tizadawa wasu'u'wa da
Mateusi 10.1-4; Marcusi 3.13-19
12 Tawamhã ẽtẽ 'rãihâ na ma tô Zezusi hã sai'u, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, mreme da. Tawamhã mara bâ te tãma mre. 13 Taha wa, awẽ wi ma tô sô tihârâ za'ra, tizazei'wa norĩ zô. Tawamhã ĩtẽme sihutu wamhã, ma tô pisutu za'ra, 12 na ĩhâiba za'ra hã ĩsiré 're nomro mono da. Ma tô oto sisi za'ra, tizadawa wasu'u'wa na. 14 Ta norĩ nhisi za'ra hã ãne: Sima Pedru, tinoi me, Ãdéréhé me. Pedru na te za sisi té, Zezusi hã. Duré Ti'adu norĩ hã tisisãnawãi me Zuwãhã me, duré Piripi norĩ hã, Batoromezuhu me, 15 duré Mateusi norĩ hã, Tomehẽ me, duré Ti'adu, Apezuhu 'ra hã, duré Sima Zeroti, 16 duré Zudasi Ti'aduhu 'ra hã, duré Zudasi Icarizoti hã, dama ĩhâiba nhomri'wa da hã.
Zezusi te te ĩrowasu'uzé, duré te te ĩda'apesezé wasu'u
Mateusi 4.23-25
17 Tawamhã Zezusi norĩ hã ma tô sa'a hawi si'ra za'ra. Tawamhã ti'ai haré u sihutu õ ré, te a'â nhamra, sõnhihâpâ ãma, tizazei'wa norĩ me. Ĩsazei'wa norĩ hã ahâ di. Tame duré da'ahâ uptabi na, te sô ai'ubumro ni. Daro mono bâ, ma tô ĩwana sô tasi'rã'õtõ ni, Zudeza na danhipti'a nho'õmo nhisi hawi, duré Zeruzarẽ hawi, duré Tiru na 'ri nho'õmo nhisi hawi, duré Sido hawib zama. Â zaihâ na Tiru hã, duré Sido hã, 'ri nho'u. 18 Zezusihi mreme hã da te wapari za'ra da, ma tô ĩtẽme dasito. Duré te te da'apese da zama, ma tô ĩtẽme ai'aba'ré ni, duré wa'uburé te te dama anhamra da. Tawamhã ma tô dama anhamra. 19 Simipese waihu'u pese wa, ma tô dasima wẽ za'ra ni, danhib'rata na da te upi za'ra da, rowẽ na oto 're dasi'ubumroi mono da.
Dama 're ĩrowẽ za'ra mono zé wasu'u, robzei'õ na 're ĩdasi'ubumroi mono zé wasu'u me
Mateusi 5.1-12
20 Tawamhã Zezusi hã te tisiré 're ĩnomro mono norĩ hã 'madâ'â pese za'ra. Taha wa, te ãne tãma nharĩ za'ra:
— Ãté asibrob ãna, te oto 're anomro aba mo. Tane nherẽ, aima 're robze za'ra wa'aba mono di za. 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã, Danhib'apito uptabi. Taha wa, ĩsib'a'uwẽ 're anomro aba mono wa, aima 're robze za'ra wa'aba mono di za.
21 — Ãté mra, te oto 're ĩsépata za'ra wa'aba mo. Tane nherẽ, te za robze na 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Niwapsi mra hã, ahâ di za.
— Ãté te oto 're ai'ry'ry wa'aba mo, aipẽ'ẽzé za'ra wa'aba wa. Tane nherẽ, te za robze na 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Niwapsi te za aipẽ'ẽ 're, 're ato za'ra wa'aba mo, rowẽ te.
22 — Wa hã ti'ai ãma dasiré ĩ̱podo. A norĩ wa'wa hã ĩ̱zazei'wa, 're anomro aba mono wa, ãté te za da te 're ai'ruiwapari za'ra wa'wa. Ãté te za da te 're aiwẽ'õ za'ra wa'wa. Ãté te za da te aima 're nharĩ wasété za'ra wa'wa. Ãté aiwasédé hã te za taré da te ai'ãma 're sa'ra za'ra wa'wa. Ãne wamhã, te za robze na 're aihâimana za'ra wa'aba mo. 23 Rowẽ te, te za 're asarõtõ za'ra wa'aba mo. A norĩ wa'aba ma si, rowasédé hã da te aima 're 'manharĩ za'ra wa'aba mono õ di za. Wahi'rata norĩ ma, ma tô rowasédé hã da te aima 're 'manharĩ za'ra duré, 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u 'rata 'wa norĩ ma. Taha wa, da te 're ai'ruiwapari za'ra wa'aba mono nherẽ, aima 're rowẽ za'ra wa'aba mono di za. Niwapsi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono, te za marĩ ĩwẽ hã te te aima 're sõmri za'ra wa'wa, hâiwa ãma asô 're ĩsimi'wara aba mono hã. Taha wa, aima 're rowẽ za'ra wa'aba mono di za. — Ãne romhâ ré ma tô tãma waihu'u sirõmo za'ra, tisiré 're ĩnomro mono norĩ ma.
24 Taha pari, te uburé dama tinha oto:
— Ãté asibrob ahâ na, te a'â 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Niwapsi tâibâ za oto asibrob ahâ za'ra wa'wa hã. Tawamhã robzei õ na, te za 're ai'ubumroi wa'aba mo.
25 — Ãté asai ahâ na, te a'â 're aihâimana za'ra wa'aba mo. Niwapsi, te za mra hã 're ĩsépata za'ra wa'aba mo. Tawamhã te za robzei õ na 're aihâimana za'ra wa'aba mo.
— Ãté rowẽ te, te a'â aipẽ'ẽ na 're ato za'ra wa'aba mo. Niwapsi te za robzei ãna 're asimroi wa'aba mo. Tawapsi te za 're ai'ry'ry wa'aba mo.
26 — Tane duréihã ma tô aibâ norĩ ãma 're dawata za'ra. 'Re ĩhâimana u'âsi mono zadawa wasu'u uptabi 'wa newa, ma tô ãma 're dawata za'ra, wahi'rata norĩ hã. Taha wa, a'â ai'ãma 're dawata za'ra wa'aba mono nherẽ, niwapsi aima 're rowẽ za'ra wa'aba mono õ di za. — Ãne ma tô dama rowasu'u, Zezusi hã.
Zezusihi nhimiroti wasu'u, da te 're ĩdazawi pese za'ra mono zém na
Mateusi 5.38-48
27 Te duré dama tinha:
— Ĩ̱wapari'wa norĩ, wa za aima waihu'u za'ra wa'wa, ãne hã: Asawi'õ'wai wa'aba norĩ hã te za 're ĩsawi pese za'ra wa'aba mo. Duré ai'ruiwapari'wa norĩ ma, te za marĩ tãma 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mo, ĩwẽ na. 28 Duré da te aima 're nharĩ wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, te za da'ãma 're aimreme zusi aba mo, 'Re ĩhâimana u'âsi mono ma, ĩwẽ hã te te dama 're anhomri mono da. Da te aima 're rob'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono nherẽ, te za 'Re ĩhâimana u'âsi mono wi 're ĩrowaptẽrẽ za'ra wa'aba mo, te te 're da'apawapto mono da. 29 Ai'u'rata wi, da te 're aihâ za'ra wa'aba mono wamhã, dama ãma 're wa'rãmi za'ra wa'aba mono õ di za. Taré te za 're aipizari za'ra wa'aba mo, ai'u'rata amo niwĩ, da te 're aihâ za'ra wa'aba mono da. Duré asi'ubuzé hã da te aiwi 're waibui wa'aba mono wamhã, dawi 're sawi za'ra wa'aba mono õ di za, asõ'utu'u zama, da te aiwi 're waibui wa'aba mono da. 30 Marĩ hã da te aiwi 're waptẽrẽ za'ra wa'aba mono wamhã, te za dama 're ĩsõmri za'ra wa'aba mo. Ãté ni'wa hã te za asibro hã aiwi âri 'wa. Tawamhã sô aihârâ õ di za, apâ te te aima sõmri da. 31 Marĩ ĩwẽ si, da te aima 're 'manharĩ za'ra wa'aba mono da, asima 're ĩdawẽ za'ra wa'aba mono ne, te za marĩ ĩwẽ si dama 're ĩ'manharĩ u'âsi za'ra wa'aba mo, ĩwa'rãmi.
32 — Siwa'ru, te za 're ĩdazawi pese za'ra wa'aba mo. Dawasété na 're ĩdanomro mono hã, tizawi pese 'wa si, te te 're sawi pese za'ra. Tanei õ di, a norĩ wa'wa hã za. Ãne wamhã, ĩwẽ na te te 're asawi za'ra wa'aba mono õ di za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Taha wa, te za uburé 're ĩdazawi pese za'ra wa'aba mo. 33 Duré, uburé te za marĩ hã dama 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mo. Dawasété na 're ĩdanomro mono norĩ hã, tizawi pese 'wa norĩ ma si, te za te te tãma 're 'manharĩ wẽ za'ra. Tanei õ di, a norĩ wa'wa hã za. Ãne wamhã, e niha te za 're ĩ'umnhasi za'ra wa'aba mo, ĩwẽ na te te aima ãma 're ĩ'a'uwaimrami aba mono da hã, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Taha wa, te za marĩ hã uburé dama 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mo. 34 Duré, uburé te za dama 're asõprub za'ra wa'aba mo. Ãté marĩ hã te za da te aiwi 're waptẽrẽ za'ra wa'wa, a'â dama 're sõmri za'ra wa'aba mono da. Tawamhã te za dama 're ĩsõmri za'ra wa'aba mo, ĩwa'rãmib zô 're asimnhasi za'ra wa'aba mono ãna. Dawasété na 're ĩdanomro mono hã te marĩ hã tisiré norĩ ma si, te te 're sõmri za'ra, te te siwi 're waptẽrẽ za'ra mono wamhã. Tawamhã te duré ĩwa'rãmib zô 're simnhasi za'ra. Tanei õ di, a norĩ wa'wa hã za. Ãne wamhã, ĩwẽ na te te 're asawi za'ra wa'aba mono õ di za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Taha wa, te za uburé dama 're asõprub za'ra wa'aba mo. 35 Dawasété na 're ĩdanomro mono ne, 're anomro aba mono õ di za. Uburé te za 're ĩdazawi pese za'ra wa'aba mo. Asitob'ru norĩ zama, te za 're ĩsawi pese za'ra wa'aba mo. Uburé te za marĩ hã tãma 're ĩ'manharĩ wẽ za'ra wa'aba mo. Ãté marĩ hã te za da te aiwi 're waptẽrẽ za'ra wa'wa, syry na a'â dama 're sõmri za'ra wa'aba mono da. Tawamhã te za tãma 're ĩsõmri za'ra wa'aba mo. Ĩwa'rãmib zô 're asimnhasi za'ra wa'aba mono õ di za. Ãne wamhã, te za ĩwẽ na te te 're asawi za'ra wa'wa, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Ĩ'ra te za 're aihâimana za'ra wa'aba mo, danhipai u ĩpire uptabi 'ra hã. Marĩ wẽ na, uburé te dama 're sõpru. Ĩsõprum na ãma 're ĩdawata za'ra mono õ norĩ ma zama, te dama 're sõpru. Dawasété na 're ĩdanomro mono ma zama, te 're sõpru. 36 Taha wa, te za Aimama aba ne, 're anomro aba mo, aiwẽ na. — Ãne ma tô Zezusi hã tãma roti za'ra.
37 Ma duré tãma waihu'u za'ra, ãne:
— Dawasédé hã da'ãma 're ĩsa'ra za'ra wa'aba mono zéb zarina, asiwi 're dawẽ'õ za'ra wa'aba mono õ di za. Tawamhã te te siwi 're aiwẽ'õ za'ra wa'aba mono õ di za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Dawasédé hã da'ãma 're ĩsa'ra za'ra wa'aba mono zéb zarina, dama 're nharĩ za'ra wa'aba mono õ di za. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono, te te aima 're anharĩ aba mono õ di za. Marĩ, da te aima 're ĩ'manharĩ wasété za'ra wa'aba mono zé hã, asina 're 'madâ'â za'ra wa'aba mono õ di za. Tawamhã aiwasété'wa hã te te 're ab'madâ'â mono õ di za, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. 38 Asibrom na te za dama 're asõprub za'ra wa'aba mo, ĩsimarĩ'õ norĩ ma. Tawamhã 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã te za marĩ hã ĩwa'rãmi sa'ẽtẽ na te te aima 're sõmri za'ra wa'wa. Marĩ na asima 're asõprub za'ẽtẽ za'ra wa'aba mono ne, te za aima 're sõprub za'ẽtẽ za'ra wa'wa. Sa'ẽtẽ na dama 're sõmri za'ra wa'aba mono wamhã, te za sa'ẽtẽ na te te aima 're sõmri za'ra wa'wa, ĩwa'rãmi, 'Re ĩhâimana u'âsi mono hã. Syry na dama 're sõmri za'ra wa'aba mono wamhã, te za syry na te te aima 're sõmri za'ra wa'wa. — Ãne ma tô Zezusi hã tãma waihu'u za'ra.
39 Tawamhã ãne te tãma ãma romnhimiré'é za'ra:
— Ni'wam norĩ hã tob'a zahuré wamhã, nimomo sisaprõni zahuré wamhã, sisaprõni wẽ zahuré õ di za. Te za siré tiwaptã'ã zahuré, ab're u. — Ãne ma tô tãma rowasu'u za'ra. 40 Te duré tãma rowasu'u za'ra, ãne:
— Romnhoré'wa norĩ hã te te 're romnhoré za'ra mono ré hã, pire na 're hâimana waihu'u za'ra mono õ di, tãma ĩromnhoré'wa norĩ ma hã. Niwapsi te te 're uprosi za'ra mono wapsi, te za te te 're waihu'u za'ẽtẽ za'ra, tãma ĩromnhoré'wa ne hã. — Ãne ma tô tãma rowasu'u za'ra.
41 Te duré tãma rowasu'u za'ra, ãne:
— Ãté wede wa'õno hã atob 're, te nomro, sabui õ nherẽ. E niha te za bété sô ĩtõmo 'madâ, wede nhiprubre wazere da, asisãnawã tõmo hawimhã. 42 Wede wa'õno hã atob 're ĩnomro, sabui õ nherẽ, e niha te za tãma ĩnha: “Ropru hã a'â te aima wazere, atõmo hawimhã.” Mare di. Wede wa'õno hã te za a'â atõmo hawimhã ĩwaze. Tawamhã te za sô airĩtĩ wẽ, wazere da, asisãnawã tõmo hawimhã, wede nhiprubre hã. — Ãne ma tô Zezusi hã tãma rowasu'u za'ra.
43-45 Tawamhã Zezusi ma tô da'ãma ãma romnhimiré'é, rob'rã na, ãne:
— Rowede hã wẽ wamhã, 're 'rãi wasété za'ra mono õ di za, wede wẽ wa. Wasété wamhã, 're 'rãi wẽ za'ra mono õ di za, wede wasété wa. 'Re 'rãi wẽ za'ra mono wamhã, te za ãma waihu'u za'ra ni, rowede ĩwẽ na. E wab'ru u, te za 're aimo, rob'rã ĩse zô. Mare di. Wab'ru na 're simnhatã mono õ di, rob'rã ĩse hã. E aptob u, te za 're aimo, rob'rã ĩse zô. Mare di. Aptom na 're simnhatã mono õ di, rob'rã ĩse hã. Ãne ni'wa hã 're morĩ wẽ wamhã, tipẽ'ẽ 're, tinhimirosa'rata wẽ hawim na, te za 're mreme wẽ u'âsi. Duré ni'wa hã 're morĩ wasété wamhã, tinhimirosa'rata wasété hawim na, te za duré 're mreme wasété u'âsi. Danhimirosa'rata zarina, te za tô õne u'âsi 're damreme zusi. — Ãne Zezusi ma tô tãma waihu'u za'ra.
'Ri'wa norĩ wasu'u
Mateusi 7.24-27
46 Te duré tãma nharĩ za'ra, ãne:
— E marĩ da, ma tô Asib'apito na asiwi 're ĩ̱nhisi za'ra wa'aba mo, ĩ̱nhimiroti hã 're 'madâ'â pese za'ra wa'aba mono õ nherẽ. 47 Ãté ni'wam norĩ hã te za we ĩ̱tẽme aihutu, ĩ̱nhimiroti hã te te wapari za'ra da. Tawamhã te te wapari za'ra wamhã, te za oto ĩ̱nhimiroti hã te te 're 'madâ'â pese za'ra. 48 Taha wa, wa za ĩ̱nhimiroti 'madâ'â'wai ãma simiré'é, 'ri'wa na. Aibâ hã ma tô ab're, 'ri da, ti'ai 'rowi ẽne hã ĩnomro u. Tawamhã ma tô ãma tipahâ, ab're na. Ab're 'rehâ di oto. Tawamhã ẽtẽ nhisiwi ma tô 'ri, aibâ hã. Tawamhã âpré wamhã, â hã ma tô 're praba, 'ri u. Tete na ma tô 'ri hã 'manha, aibâ hã. Taha wa, rési ãna te 're sa, 'ri hã. 49 Ãté ni'wam norĩ hã te za ĩ̱nhimiroti hã tipo're na te te 're wapari za'ra. Tane nherẽ, te te 're 'madâ'â za'ra mono õ di za, ĩ̱nhimiroti hã. Taha wa, wa za ĩ̱nhimiroti 'madâ'â'õ'wai ãma simiré'é, 'ri'wa ĩhâiba amo na. Aibâ hã 'ri na'rata da, te te ab're õ di. Ti'a nhisiwip si, ma tô sima 'ri. Tawamhã 'ri u, â 're praba mono wamhã, â, ma tô 'marõwĩ, 'ri hã. Tâibâ oto. Taha wa, ma tô aipru pese, 'ri hã. — Ãne ma tô 'ri'wa na simiré'é dama Zezusi hã, da te waihu'u za'ra da.