13
Unii u yaa njikaabim na aayataŋakl
(Mak 4.1-9; Luk 8.4-8)
1 Liyaadaal ngbaan le Yesu nyan lipaal, le ki buen ki ti kal nnyusakpem aagbaan.
2 Le kinipaak sakpeŋ dan u chee, ki wiir. Nima le u koo buŋɔb ni, nnyun ni, le ki kal bu ponn ni. Kinipaak ngbaan mɔmɔk mu si lipaal.
3 Le u tuk bi tibɔr pam ŋiyataŋak ponn ni, le ki bui ke, “Ukpaal ubaa le nan buen u ti yaa njikaabim.
4 Waah yaa na, le mubaa lir nsan ponn ni. Le inyoon dan nan peei jin.
5 Le mubaa mu lir ntakpateer paab, titan aah kaa wiir nin chee na. Titan aah kaa wiir na, le mu guu puln mala.
6 Le nwiin puu, ki ton, ki see mu. Mu aah kaa kpa inyaan mbamɔm na, le mu yɔl.
7 Le mubaa mu lir ikokon ponn ni. Le ikokon muun le ki ku mu.
8 Le mubaa mu lir kitiŋ ki ŋan na ponn ni le ki mar. Ngem lun nkub nkub, ngem mu lun imonko itata, ngem mu lun piitaa piitaa.
9 “U kpa litafal na kan, u ŋun.”
Ŋitaa ŋi pu u ŋak bi ŋiyataŋak na
(Mak 4.10-12; Luk 8.9-10)
10 Le waadidiliib dan nan baa u, “Ba pu aa ŋak bi ŋiyataŋak?”
11 Le u bui bi, “Nimi le Uwumbɔr cha ni bee waanaan aabɔbɔrkaan, kaa cha bima bee.
12 Unii u kpa nlan ki bee Uwumbɔr aanaan aabɔr na, Uwumbɔr ga kpee u, le u li kpa sakpen. Unii u kaa kpa na, Uwumbɔr ga chuu gaa waah kpa mu pɔkaa na.
13 Kinipaak ngbaan lik, kaa waa, ki pel kaa ŋun, kaa bee maaliin aatataa. Nima le cha m ŋak bi ŋiyataŋak.
14 Baah bi pu na, le ni gbiin Uwumbɔr aabɔnabr Aisaya aah nan len pu na ke,
‘Bi ga pel ki pel,
kaan bee Uwumbɔr aaliin aatataa.
Bi ga lik ki lik kaan li waa.
15 Ba pu? binib ngbaan aasui aa bi nibaa ni.
Bitafal kpaa la.
Bi ŋub binimbil,
kaa ban ke binimbil woln,
kaa ban ke bitafal ŋun,
kaa ban ke bisui bee Uwumbɔr aaliin aatataa,
kaa ban ke bi kpeln baabimbin ki dii Uwumbɔr aasan ke u tii bi laafee.’
16 “Nimi maadidiliib, Uwumbɔr aanyoor bi ni pu; ba pu? ninimbil woln, nitafal mu ŋun.
17 M tuk nimi mbamɔn la, Uwumbɔr aabɔnabtiib pam ni bininyaam pam nan ban bi kan naah kan tiwan ni na, kaa kan. Bi nan ban bi ŋun naah ŋun tibɔr ti na, kaa ŋun ti.”
Liyataŋakl ngbaan aatataa aah cha pu na
(Mak 4.13-20; Luk 8.11-15)
18 “Li pel man aan m tuk nimi unii u yaa njikaabim na aayataŋakl aatataa.
19 Binib yaa ŋun Uwumbɔr aanaan aabɔr kaa bee taatataa kan, le kinimbɔŋ ga dan nan nyan tibɔr ti bi bisui ni na. Njikaabim mu lir nsan ponn ni na le na.
20 Njikaabim mu lir ntakpateer pu na mu ye binib bi ŋun tibɔr ngbaan, ki gaa ti mala ni mpopiin na.
21 Bi mu aa gaa ti mbamɔm bisui ni. Bi ga li joo ti ni yunn siib. Bi yaa kan limukl ti pu kan, bee binib yaa ŋa bi falaa ti pu kan, libuul ngbaan ni, le bi ga di ti lii.
22 Binib ngem mu bi ke njikaabim mu lir ikokon ponn ni na la. Bi ŋun tibɔr ngbaan la. Le bitafal bi baabimbin ni, ni liwankpal ni. Nima le ku tibɔr ngbaan bisui ni, le taa mar.
23 Binib bi ŋun tibɔr ngbaan ki bee taatataa, ki kii ti na, bima le bi ke njikaabim mu lir kitiŋ ki ŋan na ponn ni, ki mar na. Ngem lun nkub nkub, ngem mu lun imonko itata, ngem mu lun piitaa piitaa.”
Timoor ti bi ipui ponn ni na aayataŋakl
24 Yesu nan ki ŋakl bi liyataŋakl liken ke, “Uwumbɔr aanaan naahn ukpaal u yaa ipui i ŋan na waakpaab ni na la.
25 Kinyeek kibaa daal, binib aah dɔ geen na, le waadin dan nan di timoor yaa ŋmal ipui ngbaan ponn ni, le ki buen.
26 Ipui aah muun ki mar na le bi kan ke timoor mu bi i ponn ni.
27 Le ukpaal ngbaan aatutum dan nan baa u, ‘Timi aaninkpel, saa nan di ipui i ŋan na le di yaa saakpaab ni ii? Timoor ngbaan mu nyan ni la?’
28 Le u bui bi, ‘Maadin ubaa le ŋa kina.’ Le bi baa u, ‘Aa ban ke ti buen ti ŋɔi nyan timoor ngbaan aa?’
29 Le u bui bi, ‘Aayii. Di cha ti man. Ni yaa ŋɔi nyan timoor ngbaan kan, nibaakan, ipui ibaa mu ga li kpaan ŋɔi ki dii ti.
30 Cha man ipui ngbaan ni timoor ngbaan kpaan muun, aan ki nan biir. Ni yaa nan ŋeer lipuicheel kan, m ga tuk bipuicheeb: Puen ŋɔi nyan man timoor ngbaan waahr, aan ki buu ti, ki di see mmii, aan ki nin chee ipui ki di fu maapil ponn ni.’ ”
Tisufar aabil aayataŋakl
(Mak 4.30-32; Luk 13.18-19)
31 Yesu nan ki ŋakl bi liyataŋakl liken ke, “Uwumbɔr aanaan naahn linaanyiimbil li uja ubaa nan di bun waakpaab ni na la.
32 Tisufar ngbaan aabil le ye liwaatiir, ŋibil mɔmɔk filk jer lima la. Bi yaa di libil ngbaan bun kan, li ga puln ki muun, ki jer tisufar mɔmɔk, ki ga ŋa busub la. Le inyoon i laani paacham na dan nan ter yaadil bu aabon pu.”
Boroboro aanyɔk aayataŋakl
(Luk 13.20-21)
33 Yesu nan ki ŋakl bi liyataŋakl liken ke, “Uwumbɔr aanaan naahn boroboro aanyɔk mu upii nan di ŋa boroboro aayon ponn ni, aan boroboro ngbaan mɔk duun na la.”
Yesu di ŋiyataŋak ŋmeen ki tuk bi
(Mak 4.33-34)
34 Kina le Yesu ŋakl ŋiyataŋak ki tuk kinipaak ngbaan, kaa len tibaa bi chee see ŋiyataŋak ŋmeen.
35 Waah ŋa kina na, le ni gbiin Uwumbɔr aabɔnabr aah nan len pu na ke,
“M ga waar mmɔb ki ŋakl ŋiyataŋak,
ki len tibɔbɔrkaan ti nan bɔr
buyoonn Uwumbɔr nan naan dulnyaa wee
ki nan saa dandana wee na.”
Timoor ti nan bi ipui ponn ni na aayataŋakl aatataa
36 Yesu nan siir cha kinipaak ngbaan, ki gir buen kidiik ni. Le waadidiliib dan u chee, ke u tuk bi timoor ti bi ipui ponn ni na aayataŋakl aatataa.
37 Le u bui bi, “Ukpaal u yaa ipui i ŋan na le ye min Unibɔn Aabo.
38 Bukpaab ngbaan le ye dulnyaa wee. Ipui i ŋan na le ye Uwumbɔr aanaan ni aanib. Timoor ngbaan le ye kinimbɔŋ aanib.
39 Ukpaal aadin u yaa timoor ngbaan na le ye kinimbɔŋ. Lipuicheel le ye dulnyaa aadoon. Bipuicheeb ngbaan le ye Uwumbɔr aatuuntiib.
40 Baah nan ŋɔi timoor ti ki di see mmii ponn ni na, dulnyaa aadoon ga nan li bi kina la.
41 Min Unibɔn Aabo ga tun ni maatuuntiib dulnyaa wee ni, bi nan chuu titunwanbirdam, ni bitɔtɔŋ mɔmɔk, aan ki nyan bi maanaan ni,
42 ki di ti ŋa mmii sakpiin ni. Bi ga wii ki ŋmɔ ŋinyin nima chee.
43 N‑yoonn ngbaan le bininyaam ga li bi Bite Uwumbɔr aanaan ni, ki wiin ke nwiin aah wiin pu na. U kpa litafal na kan, u ŋun.”
Liwankpal li bɔr na aayataŋakl
44 “Uwumbɔr aanaan naahn liwankpal li bɔɔ bukpaab ni, kitiŋ ponn ni na la. Le uja ti kan liwankpal ngbaan, le ki ki di biin li pu. Le ni mɔ u ki ti nyaŋ. Le u buen ke u ti kooh waawan mɔmɔk, ki gir ti daa bukpaab ngbaan.”
Nleenyaan aayataŋakl
45 “Uwumbɔr aanaan naahn uwankooh u chuun ban nleen mam mu ŋan na ke u daa na la,
46 le ki ti kan nleenyaan mu kpa kidaak sakpen na, le ki buen ti kooh waawan mɔmɔk, ki ti daa nleenyaan ngbaan.”
Kipɔɔk aayataŋakl
47 “Uwumbɔr aanaan naahn kipɔɔk ki bijanbam di mee nnyun ni ki chuu ijan mɔk aabɔŋ na la.
48 Kaah gbiin ijan na, le bi dar ki nyan lipaal, le ki kal ki gann ijan i ŋan na ki di ŋa tibɔɔkur ni, ki cha i kaa ŋan na, ki di mee.
49 Dulnyaa aadoon mu ga nan li bi kina la. Uwumbɔr aatuuntiib ga nan dan dulnyaa ni, ki nan gann titunwanbirdam bininyaam ponn ni,
50 ki ti di ŋa mmii sakpiin ni, binib aah wii ki ŋmɔ ŋinyin nin chee na.”
Tibɔkpokr ni tibɔpɔnn
51 Le Yesu baa bi, “Ni bee tibɔr timina mɔmɔk aatataa aa?”
Le bi kii, “Een.”
52 Le u bui bi, “Unii u tuk binib Uwumbɔr aakaal na yaa dii mi kan, u naahn udichadaan u nyan ni waawankpal ponn ni tiwankpokr ni tiwapɔnn.”
Nasaref aatiŋ aanib aah yii Yesu pu na
(Mak 6.1-6; Luk 4.16-30)
53 Waah nan ŋakl ŋiyataŋak ngbaan ti doo na, le u siir nima,
54 le ki gir kun udo aatiŋ Nasaref ni, le ki ti koo mmeen aadiik ni, ki tuk binib Uwumbɔr aabɔr. Waah tuk bi pu na, le ni gar bi. Le bi baa tɔb, “Uja wee kan nlan mue la chee? U kan mpɔɔn mue la chee ki tun lijinjiir aatun ngbaan?
55 Waa ye kapenta na aabo la aa? Una aa ye Mari la aa? Unaatiib aa ye Jems, ni Josef, ni Simonn, ni Judas la aa?
56 Uninkpatiib mɔmɔk aa bi do chee na la aa? U kan nlan mue, ni mpɔɔn mue la chee?”
57 Bi nan len kina le ki yii u.
Le Yesu bui bi, “Binib pak Uwumbɔr aabɔnabtiib see bido aatiŋ ni aanib, ni baachiln ni aanib baanja le aa pak bi.”
58 Baah kaa gaa u ki kii na, waa nan tun lijinjiir aatun pam nima chee.