11
Yãhã n nar mii?
(Mat 6.9-13; 7.7-11)
1 Per gaa, Yesu naa n pãã Yãhã ne teelaa wo. Tuu ba nar wa, u kãnyãrwai waa n u pye ma yee: «Wo Yĩŋfua, wo klaha Yãhã wãnar ne, mii Nsãn dyaŋ tuu u kãnyãrwai klaha le ne mii.»
2 Yesu n pe yar ma yee: «Ye ma ga Yãhã nar, -ye yee:
‹Wo Tuhufua Yãhã,
ta, nawee- n cã ma miingbãŋ kai- laha.
Ta, ma Yai n pa nawee- ye.
3 Naa wo yɛ̃ digi wãã wo kẽ plii wuhu na.
4 Wo kapee- gbe kãã wo yĩŋ na.
Mpãy pe kapee- pye wo na,
wo bya wo n tyii pe kapee- foho na
wo kuãŋ ne.
Maʼa n wo miy yaha,
wo n tyĩn naa n gaha
kapee- wãpyeŋ kuɛ ye ye.› »
5 Yesu n maha pe yar ma yee: «Laa na, ye laam wo, waa ma naambiyã ne. Per gaa, u ga yir u ka u naambiyã fla na yĩndyaha wo, u ga u pye: ‹Naambiyã, bur wãy tãã fuɛ le ra na.
6 Ta naambiyã nen waa yir yrãhã ye, ma pa ra fla na, ngaa wee tẽ ga wãã u kẽ ye.›
7 U naambiyã nwo ga waha kuee nwoŋ laam wo, u pãã yi wãã u kẽ u u pye: ‹Tyii ra na dya, ma sẽ yãã nwonyɛ̃ gbãã tã wa karndohopua ne. Ma sẽ cã la, wo sã wãy wa ta pii ne. N wee n ga waha yir n bur gbe wãã ma kẽ ye!› »
8 Yesu n pe yar taha ma yee: «Ta n le pãã ye ye: Pe sya nii naambiyãm, nen nwo ga waha sye u saa yir ye. U nkurfua ma -sẽ naa tã u nwoŋfua na, ma nii u yee u kadye ga ba war, u n yir, u nwonyɛ̃ yãr, u te wãn byɛ gbe wãã u naambiyã kẽ, tii wĩĩ te ma u na.
9 Koo kẽ n ga ye yar nde ne: -Ye naa n nar, ngaa ga wãã ye kẽ. -Ye naa n kɛ, yaa ngaa yãã. -Ye naa kããnklihi gbã, pe ga ke yãr ye kẽ.
10 Ye sẽ yãã, mboo nawee, maʼa n nar, Yãhã ga ngaa wãã ma kẽ. Maʼa n kɛ, Yãhã ga ta ma ngaa yãã. Maʼa kããnklihi gbã, Yãhã ga ta ke n yãr ma kẽ.
11 Ye ma pye tuhufua, ye dyale ma fuale nar ye ye, yaa u kẽ la nwoho ne?
12 Laa na, u ma ngucĩĩ nar ye ye, yaa u kẽ la sãnuɛ̃ ne?
13 Tee sya pee mii, ye kayũhũ pye ye pii kẽ. Ke syi ne, ye yai ye cã, ye Tuhufua Yãhã ga Yãhã Yrã Fãnga wãã mpãy kẽ pe le nar u ye.»
Kai lii ne pe pãã taha Yesu na?
(Mat 12.22-30, 43-45; Mar 3.20-27)
14 Sãndũpee pye dya waa yĩŋ na, ma u ta u n nii bebe. Yesu n u kar tege kãã u dya yĩŋ na. U sãndũpee n tege kãã u dya yĩŋ na, u nii n pãã gbɛgbɛ. Le n yɛ̃ gbãã pe nabuar na ma sya ta tɛr.
15 Mpãy n yir ma yee: «Sãndãpee yĩŋfua Sebulɛhɛ kẽ tuu fãnga wãã u kẽ, u n waha sãndãpee kar tege n kãã nawee- yĩŋ na.»
16 Mpãy ter n yee, poo ga u le namihi wo, ma u pye ma yee, tuu yɛ̃kã wĩĩ laa pye poo n yãã yĩnde ne, pe cã cã Yãhã fãnga kẽ ke ma u ye.
17 Yesu -sẽ ba pe laam wĩĩ cã wa. U n pe yar ma yee: «Kãntraha neŋfa ma kuee n wãã pe ya ne, koo kãntraha nge ga too. Kaha neŋfa ma kuee n wãã pe ya ne, koo kaha ga too.
18 Ke syi ne, Setane ma kuee n wãã u ya ne, u fãnga saa waha ka yahasee ye ye, ke ga klaha-. Ye -sẽ yee, n sãndãpee kar tege n kãã nawee- yĩŋ na, sãndãpee yĩŋfua Setane kẽ tuu koo fãnga wãã ra kẽ!
19 Cĩĩnde sẽ ne ye. Mii loo sẽ ne ye, ye nampyeŋ- mpãy pe sãndãpee kar n tege, ye ma yee pe bya loo pye Setane fãnga kãmay na, poo gɛ ga ye yar pe yee, cĩĩnde sẽ ne ye.
20 Ta n ye yar, n sãndãpee kar tege n kãã Yãhã Fãnga ne. Loo na, ye yai ye cã Yãhã Yai pa wa ye ye.
21 Fãngafua ma pye naanmiy wãn ne ma nii u kaha sẽŋ, nawee waa saa sɛr u kla gaa gbe ye.
22 Waa ter ma -sẽ pa, woo fãnga ma tɛr nwo wãŋ na, u n yia u na, u ga u naanmiy wãn byɛ tyĩn sya u ye, tii tuu ba ta ma naa u ya paha. Loo na, u ga u kahafua nwo koho wãn byɛ gbe u ye, u te la u nampyeŋ- ne.
23 Wii ma yee u wee ra ne ye, woofua ma ra napĩĩ. Tesẽ, wii ma yee u saa koho le ra ye, u nawee- wãã ba ra kẽ ye, woofua u pe kar n kãã ra na.
24 Sãndũpee ma pye nawee yĩŋ na ma ba tege kãã u na, u sãndũpee ga ka drawaha fla wo, u ga tay naa n klaha, u ma teelaa yãã u nii naa n wũũ. U ma yee u sẽ teelaa yãã ye, u ga yee tuu tɛr u niisaha gii yaha, u ga dur ga nii ke fla na.
25 Loo na, tuu pye nawee wii yĩŋ na ma ba tege kãã u na, u ga dur ga u fla na. U n gaha u nawee laam yãã mii nwoŋ dyaŋ pe ke pɛ ma ke gbihi ta.
26 Loo na, u sãndũpee ga yir, u ga u nampyeŋ- kuasĩĩ mpãy yigi ba, mpãy pe maha pee woo na. Pe byɛ ga pe ya wãã ba nii u nawee yĩŋ na. U nawee wĩĩ ga pee, le ta tɛr faale yaha.»
27 Yesu tuu ba koo pãã wa, cɔɔ waa n kuee pe nabuar laam wo, ma u pye ma yee: «Cɔɔ wii tuu ma see ma maha u yrã ta ma kẽ, u wĩĩ n tãy.»
28 Yesu n -sẽ u yɛ̃ wãã sya ma yee: «Mpãy pe Yãhã kapãyĩĩ luhu, ma maha Yãhã kãnde yãr, poo wĩĩ le n tãy!»
Yagaafa pe laanwɔ wĩĩ lii kɛ Yesu ye?
(Mat 12.38-42)
29 Nawee- wɔ naa n tã Yesu na, u n nii pe pye ma yee: «Yagaafa pee, ma -sẽ yee poo n traha pe laanwɔ wĩĩ laa yãã yĩnde ne. Aye, laanwɔ wĩĩ laa saa pye ye n yãã yĩnde ne ye, mii lii syi sẽ kẽ le bii faale Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfua Yonase dye ye.
30 Ye sẽ yãã, mii Yonase wĩĩ bii nii kayar wĩĩ faalefa Nenefufa ye mii, u Nawee Puee wĩĩ bya ga ba nii kayar wĩĩ yagaafa ye koo syi.
31 Yãhã kasãhã per ma ba nɔ, faale Syeba kãntraha yĩŋfasya ga ba le pãã u yee, yagaafa pe sẽ koho klaha ye, pe tee pye. Woo bii yir deydey kui wo, ma pa faale yĩŋfua Salmuu fla na ma ba u kacãyor luhu. Kaplãŋ nkãy tẽ -sẽ n pãã ye ye, ke tɛr Salmuu wũhũ yaha!
32 Yãhã kasãhã per ma ba nɔ, pe faale Nenefufa ga ba le pãã pe yee, yagaafa pe sẽ koho klaha ye, pe tee pye. Faale wo, Yonase bii Yãhã yɛ̃ kapãn pãã pe Nenefufa ye, pe n le luhu ma koho klaha ma pe kapee- wãpyeŋ miy yaha. Kaplãŋ nkãy tẽ -sẽ n pãã ye ye, ke tɛr Yonase wũhũ yaha!»
Nawee kadye naaloho
(Mat 5.15; 6.22-23)
33 Yesu n maha yee: «Waa sẽ naaloho ndyan tar ma ga le wũhũ teelaa wo ye, waa sẽ maha le tar ma kataŋ cĩn n tã le na ye. Ah ndee, pe ma le tar, pe ne le wra ta kããnkui na, wii ma dye u naa n yãŋ cãã- na.
34 Yĩnde ma mii naaloho dyaŋ kadye na. Ma yĩnde ma yɔ̃ ma ye, ma kadye byɛ ga nii cãã- na; ma yĩnde ma -sẽ klaha- ma ye, ma kadye byɛ ga nii wam wo.
35 Loo na, nawee woo yai u u ya yigi, cãã- mpãy pe ma u na, wam ma syi pe sya tãŋ ye.
36 Ke syi ne, nawee kadye byɛ ma nii cãã- na, teelaa sẽ wee wam wo ye, u kadye kur byɛ ga nii tãŋ cãã- na, ke naa n yɛhɛ palpal mii naaloho cãã- dyaŋ.»
Yesu kuãn pe Farisyɛ̃ na tesẽ pe Yãhã kaiyarfa ne
(Mat 23.1-36; Mar 12.38-40)
37 Yesu tuu ba pãã wa, Farisyɛ̃ naa waa n u yee u ga di u kaha wo. Yesu n dye ke kaha wo, maa nii ma ga di.
38 U Farisyɛ̃ naa n ba yãã Yesu sẽ u kluɛ yee pe wãlɛ kãnde na ye, ma nii n di, le n u fe gbe.
39 Loo na, Yĩŋfua Yesu n u pye ma yee: «Yii Farisyɛ̃, ye ma mii nawee- mpãy dyaŋ pe crãŋ kur kuɛ yee, tesẽ tasa kur kuɛ ne, ma n tyii ke laam na. Ye byɛ ye yii ta naweeyɔ̃m nkur kuɛ ye, ye laam sẽ -sẽ wee gbɛgbɛ ye. Nawee- wãyuhu wĩĩ ya le ma ye laam wo, tesẽ kapee- wãpyeŋ ne.
40 Ye plege, ye sẽ kai- cã ye! Yãhã gii ke nkur kuɛ pye, koo neŋ ya sẽ na ke laam bya pye?
41 -Ye ye crãŋ yĩĩ kayũhũ ne, tesẽ ye tasa bya ne, ye ke wãã nawãm kẽ, loo na ye kãnkai- byɛ ga cã nii gbɛgbɛ.
42 Yii Farisyɛ̃, ye wĩĩ pee Yãhã ye! Ye ma ne ye digi gbe, le tãy ke nii waŋ kla woo, tyũhũ wãŋ woo, ye ne ke la flɛ sẽnsye, ye fla neŋ wãã Yãhã kẽ. Ma -sẽ yee ye wãsroŋ wĩĩ na, tesẽ Yãhã wĩĩ wãtãy ne ye laam wo, ye kalaa wee koo na ye. Koo -sẽ kẽ tee yai ye gbihi yigi, ye koo ta yĩŋ. Ke kai- ngĩĩ n -sẽ taha, ye ma syi ye faha laa yaha ye.
43 Yii Farisyɛ̃, ye wĩĩ pee! Yiifee- yawãhã nwey wo niisar rii nawee- byɛ yĩnde le yi n too re na, too syi niisar ye ne kɛ ye nii. Ye tee maha n yãŋ pe naa ye syar nangbãsyaha ne nanihi teebɛhɛ wo.
44 Ye wĩĩ pee! Ye laam wluhu, ye ma mii nakur gbũhũ nkãy syi dyaŋ nawee saa cã ye, u tãhã naa n tɛr te na!»
45 Yãhã kaiyarfua waa n u pye ma yee: «Yĩŋfua, taa nii n pãã ke syi, ma wo bya wãã le n tyɛhɛ.»
46 Yesu n u yɛ̃ sya ma yee: «Yii Yãhã kaiyarfa, ye bya wĩĩ pee! Ye nawee- taha kai- nkãy na ke ma mii teger dyaŋ pe saha tẽŋ ye. Ye saa maha koho le pe ye, pe n waha re tẽŋ ye.
47 Ye wĩĩ pee! Gbũhũ nkãy syi ke yɔ̃, ye ne koo fãã Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfa kẽ, poo mpãy ye wãlɛ pe boo!
48 Le nii mii ye wãlɛ pe lii pye, le tãy ye ye. Poo pe Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfa boo, yii -sẽ pe gbũhũ fãã!
49 Loo ne, Yãhã gii ke kai- byɛ cã tãŋ, ke n le yar yaha ye wĩĩ na ma yee: ‹N ga ba ra kaplãŋ tɔ̃rfa mpãy nɔ wãã pe ye, tesẽ ra tẽntẽfa mpãy ne. Pe ga ba mpãy boo pe laam wo, pe mpãy nar- gboho.›
50 Ke syi ne, ma gbe driyɛ̃ wãtãhã na, ma ba waa ke yagaa na, Yãhã kaplãŋ tɔ̃rfa mpãy byɛ pe boo tɛr, yagaafa ga ba loo kapee fuɛ dãã.
51 Too naboor nde bii gbe Abɛl wãboo cãã na, ma sya ba waa Dyakaridya wãboo cãã na, woo wii pe bii u boo ke Yãhã kangbãŋ nsoho wo, ke Yãhã diŋ yisaha fla ne. Ãwã, cĩĩnde ne tẽ n pãã ye ye, ntɔ̃r rii te woo, le kapee fuɛ ga yi yagaafa na.
52 Yii Yãhã kaiyarfa, ye wĩĩ pee! Lii le ga waha nawee ta u n Yãhã wĩĩ cã, yii gɛ le sye, ma -sẽ maha yɛr tã le na nawee- ma n le yãã ye. Ye ma mii nawee waa dyaŋ u nwoŋ gaa yɛ̃ gbãã tã ma sye u karndohopua na.»
53 Yaliile Yesu tuu ba yi ke kaha wo, pe Yãhã kaiyarfa tesẽ pe Farisyɛ̃ ne, pe n nii ncafũhũ di u ne, ma nii u yey kai- ter byɛ ne.
54 Pe naa n kɛ pe Yesu ta u n plaha pãã pe n luhu.