17
Kʋ na kɩ te Tesaloniki nɩ tɩn
1 Ba dɛɛn ma da Afipolisi dɩ Apoloni ba kɛ ba vu ba yi Tesaloniki. Tɩʋ kʋm kʋntʋ nɩ mʋ Zwifǝ bam Wɛ-digǝ wʋra.
2 Pooli ma vu da, nɩ o na maŋɩ o yǝni o kɩ te tɩn. O dɛɛn kɩ siun da yatɔ mʋ dɩ ba. O maa karɩmɩ Wɛ tɔnɔ kʋm, yɩ o brɩ-ba kʋ kuri sɩ ba ni.
3 O ma maŋɩ o brɩ-ba o wɩ, kʋ dɛɛn ya maŋɩ sɩ Krisi wʋm Wɛ na tʋŋɩ tɩn yaarɩ mʋ o tɩ, sɩ o joori o bi o yagɩ tʋʋnɩ. O ma ta dɩ ba o wɩ: «Zezi wʋlʋ a na jɩgɩ o taanɩ a tɛa a brɩ abam tɩn mʋ sɩɩnɩ o yɩ Krisi wʋm Wɛ na tʋŋɩ tɩn.»
4 Zwifǝ bam na ni kʋntʋ tɩn, ba badonnǝ ma sɛ o na tagɩ kʋlʋ tɩn, yɩ ba laan tɔgɩ ba wǝli Pooli dɩ Silasɩ nɩ. Grɛkɩ tiinǝ balʋ na nɩgɩ Wɛ tɩn kɔgɔ zanzan dɩ ma sɛ Pooli taanɩ dɩm, dɩdaanɩ kaana zanzan balʋ jɩa na garɩ tɩn.
5 Zwifǝ badaara maa jɩgɩ wʋ-gʋrʋ dɩ ba. Ba ma vu yaga ba la zwabani-nyɩna ba pa ba tɔgɩ daanɩ, yɩ ba kɔgɔ kʋm ma pa tɩʋ kʋm maama vugimi dɩ sɔɔ bɔgɩ bɔgɩ. Ba ma vu ba ciŋi jara Zazɔn sɔŋɔ nɩ, yɩ ba kwaanɩ ba lagɩ Pooli dɩ Silasɩ jǝgǝ, sɩ ba ja-ba ba ja nuŋi ba kɩ nɔɔna bam jɩŋa nɩ.
6 Ba ma wʋ nɛ-ba. Ba ma ja Zazɔn dɩ Zezi karabiǝ badonnǝ ba ja vu tɩʋ kʋm dɩdɛɛra bam te, yɩ ba tɔɔlɩ ba wɩ: «Nɔɔna bantʋ mʋ yǝni ba beeri lʋgʋ baŋa je maama ba vugimi nɔɔna wʋbʋŋa. Bantʋ nan mʋ tu yo.
7 Zazɔn mʋ pɛ ba zʋʋrɩ o sɔŋɔ nɩ. Bantʋ maama mʋ vɩn dɩ́ pa-farʋ wʋm cullu tɩm, yɩ ba tɛ ba wɩ, pɛ wʋdoŋ mʋ wʋra, o yɩrɩ mʋ Zezi.»
8 Tɩʋ kʋm dɩdɛɛra bam dɩ kɔgɔ kʋm maama na ni kʋntʋ tɩn, ba bana ma zaŋɩ zanzan dɩ ba.
9 Dɩdɛɛra bam ma pa Zazɔn dɩ o donnǝ bam tiŋi sǝbu kʋlʋ na wʋ́ pa-ba cwǝŋǝ sɩ ba vrɩ ba tɩtɩ tɩn. Ba laan ma yagɩ-ba ba pa ba viiri.
Kʋ na kɩ te Beere nɩ tɩn
10 Tɩga na tu ka yi tɩn, Zezi karabiǝ bam ma pa Pooli dɩ Silasɩ nuŋi tɩʋ kʋm nɩ ba vu Beere. Ba na ve ba yi da tɩn, ba ma vu ba zʋ Zwifǝ bam Wɛ-digǝ kam wʋ.
11 Tɩʋ kʋm kʋntʋ Zwifǝ bam maa jɩgɩ wʋbʋŋ-ŋʋna ba dwe Tesaloniki nɔɔna bam. Ba ma cǝgi Wɛ kwǝrǝ kam lanyɩranɩ dɩ ba wʋ maama. Dɛ maama wʋnɩ ba yǝni ba karɩmɩ Wɛ tɔnɔ kʋm sɩ ba nii, Pooli na brɩ kʋlʋ tɩn sɩɩnɩ kʋ yɩ cɩga na.
12 Ba zanzan ma sɛ Pooli taanɩ dɩm, Grɛkɩ tiinǝ zanzan dɩ maa sɛ, baara dɩ kaana balʋ jɩa na garɩ tɩn zanzan dɩ maa sɛ.
13 Tesaloniki Zwifǝ bam ma ni nɩ Pooli wʋ Beere nɩ o tɔɔlɩ Wɛ kwǝrǝ kam. Ba ma zaŋɩ ba vu Beere ba la kɔgɔ ba pa tɩʋ kʋm nɔɔna bam bana zaŋɩ dɩ Pooli.
14 Zezi karabiǝ bam na nɛ kʋntʋ tɩn, ba ma pa Pooli zaŋɩ lɩla o nuŋi o vu nɩnɩʋ kʋm ni. Kʋ ma daarɩ Silasɩ dɩ Timoti mʋ maŋɩ Beere nɩ.
15 Nɔɔna balʋ na kogili Pooli tɩn ma da dɩd-o ba vu ba yi Atɛɛnɩ. Ba na maa joori tɩn, Pooli ma pa-ba ni sɩ ba vu ba ta Silasɩ dɩ Timoti nɩ ba zaŋɩ ba tɔgɩ o kwaga ba ba lɩla.
Kʋ na kɩ te Atɛɛnɩ nɩ tɩn
16 Pooli dɛɛn na wʋ Atɛɛnɩ nɩ o cǝgi Silasɩ dɩ Timoti sɩ ba ba tɩn, o wʋ ma tiini kʋ cɔgɩ dɩ o na nɛ nɩ jwǝnǝ zanzan su tɩʋ kʋm tɩn.
17 O maa yǝni o zʋ Zwifǝ bam Wɛ-digǝ kam wʋ o ŋɔɔnɩ dɩ ba dɩdaanɩ dwi-gɛ tiinǝ balʋ na nɩgɩ Wɛ tɩn. Dɛ maama o maa yǝni o ve yaga ni o ŋɔɔnɩ dɩ balʋ na wʋra tɩn.
18 Yi-pʋrʋ tiinǝ badonnǝ dɩ ma ba ba maŋɩ dɩd-o. Ba badaara dɛɛn tɔgɩ Epikuri zaasɩm dɩm mʋ, babam dɩ maa tɔgɩ Sitoyisi zaasɩm dɩm. Ba badaara ma ta ba wɩ: «Ŋwaŋ-fara tu wʋntʋ bʋŋɩ sɩ o brɩ bɛɛ mʋ?» Badonnǝ dɩ ma ta ba wɩ: «Kʋ nyɩ dɩ o ŋɔɔnɩ dwi-gɛ tiinǝ jwǝnǝ taanɩ mʋ te.» Ba tagɩ kʋntʋ, bɛŋwaanɩ o tɔɔlɩ Zezi kwǝr-ywǝŋǝ kam dɩ twa biim taanɩ mʋ.
19 Ba laan ma ja-o ba vu Arɩpaazɩ, (mɛ ba yigǝ tiinǝ bam na jeeri da tɩn). Ba ma ta-o ba wɩ: «Dɩbam ya lagɩ sɩ dɩ́ lwarɩ zaasɩm-dʋʋrɩ dɩm nmʋ na jɩgɩ n zaasɩ tɩn kuri mʋ.
20 Wǝǝnu tɩlʋ nmʋ na brɩ tɩn, dɩ́ ta wʋ fɔgɩ dɩ́ ni tɩ dwi. Kʋntʋ mʋ dɩ́ lagɩ sɩ dɩ́ lwarɩ tɩ kuri na yɩ te tɩn.»
21 Atɛɛnɩ tiinǝ bam maama dɩdaanɩ vǝrǝ balʋ na zʋʋrɩ ba tee nɩ tɩn dɛɛn tiini ba lagɩ sɩ ba taa larɩ daanɩ mʋ maŋa maama, sɩ ba taa cǝgi wǝǝnu tɩlʋ na yɩ wo-dʋnnʋ tɩn.
22 Pooli ma zaŋɩ o zɩgɩ Arɩpaazɩ yigǝ tiinǝ bam tɩtarɩ nɩ o wɩ: «Atɛɛnɩ tiinǝ-ba, amʋ na nii tɩn, abam ŋwɩa kam maama wʋnɩ á tiini á zuli jwǝnǝ mʋ zanzan.
23 A na beeri abam tɩʋ kʋm wʋnɩ tɩn, a nɛ je sɩm maama á na zuli á jwǝnǝ da tɩn. A na beeri tɩn mʋ a nɛ kaanɩm bimbim dɩdʋa, yɩ kʋ pʋpʋnɩ dɩ yɩra nɩ kʋ wɩ: ‹Wɛ dɩlʋ dɩ́ na yǝri tɩn›. Kʋntʋ, Wɛ dɩlʋ abam na jɩgɩ á zuli yɩ á ta yǝri-DƖ tɩn kwǝrǝ mʋ a lagɩ a tɔɔlɩ a brɩ abam.
24 Dɩntʋ mʋ yɩ Wɛ dɩlʋ na kɩ lʋgʋ baŋa dɩ wǝǝnu tɩlʋ maama na wʋ kʋ wʋnɩ tɩn. DƖ maa te wɛyuu dɩ tɩga baŋa maama, yɩ DƖ ba zʋʋrɩ di sɩlʋ nabiinǝ na lɔgɩ ba pa-DƖ tɩn wʋnɩ.
25 Wɛ nan wʋ gɛ kʋlʋkʋlʋ sɩ nabiinǝ taa tʋŋa ba pa-DƖ, kʋ na yɩ dɩntʋ tɩtɩ mʋ kwe ŋwɩa dɩ siun dɩ woŋo maama DƖ pa nabiinǝ tɩn ŋwaanɩ.
26 Wɛ nan kɩ nabiinu dɩdʋa mʋ, yɩ DƖ laan pa nabiinǝ dwi maama zɩgɩ wʋntʋ yɩra nɩ. DƖ ma pa ba jagɩ ba zʋʋrɩ lʋgʋ baŋa maama wʋnɩ. Kʋntʋ tɩn, dɩntʋ mʋ maŋɩ DƖ lɩ wʋbʋŋa yɩ DƖ lɩ mɩmaŋa kalʋ dɩ je sɩlʋ dwi maama na wʋ́ ta zʋʋrɩ da tɩn.
27 Wɛ na kɩ nabiinǝ kʋntʋ tɩn, kʋ yɩ sɩ ba taa lagɩ-DƖ mʋ. Ba maŋɩ sɩ ba beeri-DƖ mʋ ba na DƖ jǝgǝ, sɩ ba ma wanɩ ba lwarɩ-DƖ. Wɛ nan maŋɩ DƖ daɩ yigǝ yigǝ dɩdaanɩ dɩbam maama.
28 Kʋ nyɩ nɩ nɔɔnʋ wʋdoŋ na tagɩ o wɩ: ‹Dɩntʋ ŋwaanɩ mʋ dɩ́ ŋwɩ, dɩ́ wʋra yɩ dɩ́ veǝ.› Abam tɩtɩ lǝŋ-leenu dɩdʋa dɩ tagɩ kʋntʋ doŋ o wɩ: ‹Dɩbam dɩ maŋɩ dɩ́ yɩ DƖ dwi tiinǝ mʋ.›
29 Dɩbam na sɩɩnɩ dɩ́ yɩ Wɛ dwi tiinǝ tɩn, dɩ́ wʋ maŋɩ sɩ dɩ́ bʋŋɩ nɩ Wɛ wʋ́ ta nyɩ dɩ kamɔgɔ kʋlʋ nabiinu na mɛ sǝbu-sɩŋa naa luguru naa kandwa o ma o kɩ dɩ o tɩtɩ wʋbʋŋa tɩn.
30 Faŋa faŋa yɩ nabiinǝ ta yǝri kʋlʋ na lana sɩ ba taa kɩ tɩn, Wɛ wʋ kwe-kʋ DƖ kɩ DƖ wʋbʋŋa nɩ. Kʋ daarɩ lele kʋntʋ, DƖ laan pɛ ni nɩ nɔɔna maama lʋgʋ baŋa nɩ maŋɩ sɩ ba lǝni ba wʋrʋ ba yagɩ wo-balwaarʋ kǝm.
31 Bɛŋwaanɩ DƖ lɩ dɛ mʋ sɩ DƖ ma DƖ di nabiinǝ maama taanɩ. DƖ nan wʋ́ tɔgɩ cɩga mʋ DƖ ma di ba taanɩ dɩm. DƖ nan maŋɩ DƖ kuri wʋlʋ DƖ na wʋ́ tɔgɩ o ŋwaanɩ DƖ ma di ba taanɩ tɩn. DƖ pɛ nɔɔnʋ wʋm kʋntʋ mʋ bi o yagɩ tʋʋnɩ, sɩ kʋ pa nɔɔna maama lwarɩ nɩ kʋ sɩɩnɩ kʋ yɩ cɩga mʋ.»
32 Pooli na ŋɔɔnɩ twa biim taanɩ kʋntʋ tɩn, nɔɔna bam badonnǝ maa jɩg-o ba mwana. Kʋ daarɩ badaara maa tɛ ba wɩ: «Dɩ́ lagɩ sɩ n joori n ŋɔɔnɩ taanɩ dɩm kʋntʋ doŋ mʋ sɩ dɩ́ cǝgi dɛ dɩdoŋ nɩ.»
33 Pooli laan ma zaŋɩ o nuŋi ba tee nɩ.
34 Nɔɔna badonnǝ dɛɛn ma sɛ ba tɔgɩ Pooli, yɩ ba kɩ ba wʋ-dɩdʋa dɩ Zezi. Ba dɩdʋa yɩrɩ mʋ Denisi. O tɔgɩ o wʋ Arɩpaazɩ kɔgɔ kʋm wʋnɩ mʋ. Kaanɩ wʋdoŋ dɩ wʋra, o yɩrɩ mʋ Damarisi. Nɔɔna badonnǝ dɩ tɔgɩ ba wǝli da ba na sɛ Zezi.