9
Zezi na tʋŋɩ o karabiǝ fugǝ-bale bam te tɩn
(Matiyu 10:5-15, Marɩkɩ 6:7-13)
1 Zezi dɛɛn ma bǝŋi o karabiǝ fugǝ-bale bam sɩ ba la daanɩ jǝgǝ dɩdʋa. O ma pa-ba dam sɩ ba wanɩ ciciri maama ba zǝli nɔɔna yɩra nɩ, sɩ ba daarɩ ba pa nɔɔna na yazurǝ ba yawɩɩrʋ wʋnɩ.
2 O ma tʋŋɩ-ba sɩ ba vu ba tɔɔlɩ Wɛ kwǝrǝ kam ba brɩ DƖ na lagɩ DƖ di paarɩ tɩte nɔɔna tɩtarɩ nɩ tɩn, sɩ ba daarɩ ba pa yawɩɩna na yazurǝ.
3 O ma ta dɩ ba o wɩ: «Á na maa ve, á yɩ zaŋɩ á kwe kʋlʋkʋlʋ á wǝli da á ja vu. Á yɩ kwe nacǝgǝ naa tampɔgɔ naa wʋdiu naa sǝbu. Á yɩ kwe gwaarʋ tɩle tɩle á wǝli da.
4 Á na ve á zʋ sɔŋɔ kʋlʋ maama á pǝni da, sɩ á taá zʋʋrɩ dáanɩ sɩ kʋ ba kʋ yi á viirim mɩmaŋa.
5 Ba nan daa na wʋ sɛ sɩ ba jeeri abam lanyɩranɩ, sɩ á nuŋi tɩʋ kʋm kʋntʋ nɩ. Á na maa viirǝ, sɩ á pɩɩsɩ á nɛ fogo kʋm á yagɩ da, sɩ kʋ pa nɔɔna bam lwarɩ nɩ ba wʋ kɩ lanyɩranɩ.»
6 Zezi na tagɩ kʋntʋ dɩ ba o ti tɩn, ba laan ma nuŋi ba tʋlɩ tɩ-balɛ sɩm maama. Je sɩlʋ maama ba na ve tɩn, ba ma tɔɔlɩ Wɛ kwǝr-ywǝŋǝ kam, yɩ ba pa nɔɔna yawɩɩrʋ je.
Erɔdɩ bwɛ Zezi na yɩ wʋlʋ tɩn
(Matiyu 14:1-12, Marɩkɩ 6:14-29)
7 Galile Pɛ Erɔdɩ dɛɛn ni kʋlʋ maama Zezi dɩ o karabiǝ bam na wʋra ba kɩ tɩn. Kʋ ma pa o wʋbʋŋa vugimi daanɩ, bɛŋwaanɩ nɔɔna badaara tɛ Zezi woŋo ba wɩ, Zan mʋ joori o bi o yagɩ tʋʋnɩ.
8 Babam maa tɛ ba wɩ, Wɛ nijoŋnu Eli mʋ joori o ba lʋgʋ baŋa. Badonnǝ dɩ maa tɛ ba wɩ, kʋ yɩ faŋa faŋa Wɛ nijoŋnǝ bam dɩdʋa mʋ joori o bi.
9 Erɔdɩ ma ta o wɩ: «Kʋ nan na yɩ Zan, a maŋɩ a pa ba go o yuu. Nɔɔnʋ wʋntʋ nan yɩ nɔɔnʋ wɔɔ mʋ, yɩ o kɩ wo-kɩnkagɩla yalʋ maama a na ni ya ŋwa tɩn?» O maa tiini o kwaana, sɩ o na wʋlʋ na kɩ wǝǝnu tɩntʋ maama tɩn.
Zezi na pɛ kɔ-fɔrɔ di wʋdiu kʋ su te tɩn
(Matiyu 14:13-21, Marɩkɩ 6:30-44, Zan 6:1-14)
10 Zezi karabiǝ bam dɛɛn ma joori ba vu o te. Ba ma ta ba brɩ-o ba na kɩ kʋlʋ maama tɩn. O ma pa ba tɔgɩ dɩd-o ba vu jǝgǝ kadoŋ ba yɩranɩ, yɩ ba daarɩ nɔn-kɔgɔ kʋm. Jǝgǝ kam ba na ve tɩn batwarɩ dɩ tɩʋ kʋdoŋ, kʋ yɩrɩ mʋ Betisayida.
11 Nɔn-kɔgɔ kʋm ma lwarɩ Zezi dɩ o karabiǝ bam na ve mɛ tɩn. Ba laan ma tɔgɩ ba kwaga. Ba ma vu ba yi Zezi te. O ma jeeri-ba lanyɩranɩ. O ma ŋɔɔnɩ o brɩ-ba Wɛ paarɩ dɩm na yɩ te tɩn, yɩ o daarɩ o pa balʋ maama na lagɩ yazurǝ tɩn na yazurǝ.
12 Maŋa kalʋ wɛ na wʋra dɩ zʋʋrɩ tɩn, Zezi karabiǝ fugǝ-bale bam ma ba o te ba wɩ: «Pa nɔɔna bam vu sam wʋnɩ ba lagɩ wʋdiu ba di, dɩ pwǝgǝ je ba pǝni, bɛŋwaanɩ jǝgǝ kalʋ dɩbam na wʋra tɩn yɩ gaa wʋ mʋ. Wʋdiu tǝri yo.»
13 O ma lǝri-ba o wɩ: «Abam tɩtɩ mʋ wʋ́ pa-ba wʋdiu sɩ ba di.»
Ba ma lǝr-o ba wɩ: «Dɩ́ jɩgɩ dɩpwa yanu dɩ kale sɩle má má mʋ, kʋ na daɩ sɩ dɩ́ vu dɩ́ yǝgi wʋdiu dɩ́ ja ba dɩ́ pa nɔn-kɔgɔ kʋntʋ maama.»
14 Kɔgɔ kʋm dɛɛn yɩ nɩnɛɛnɩ baara mʋrr-tɩnu mʋ (5.000), kʋ wǝli dɩ kaana dɩ biǝ dɩ. Zezi ma ta dɩ o karabiǝ bam o wɩ, ba pa nɔɔna bam pɔɔrɩ fiinnu fiinnu ba jǝni tɩga nɩ.
15 Ba ma kɩ kʋntʋ. Nɔɔna bam maama ma jǝni tɩga nɩ.
16 Zezi laan ma kwe dɩpwa yanu yam dɩ kale sɩle sɩm, yɩ o kwǝni o yuu wɛɛnɩ o kɩ Wɛ le tɩ ŋwaanɩ. O ma fɔ fɔ wʋdiiru tɩm o maŋɩ o pa o karabiǝ bam, sɩ ba ja vu ba pa nɔɔna bam.
17 Nɔɔna bam maama ma di ba su ba daarɩ. Ba na di ba daarɩ kʋlʋ tɩn, ba ma pɛ cicwǝǝru tɩlʋ na daarɩ tɩn ba su tɩtwarʋ fugǝ-tɩle.
Pɩyɛɛrɩ tagɩ sɩ Zezi yɩ Krisi wʋm Wɛ na tʋŋɩ tɩn mʋ
(Matiyu 16:13-21, Marɩkɩ 8:27-31)
18 Dɛ dɩdwɩ mʋ Zezi dɛɛn wʋra o warɩ Wɛ o yɩranɩ. O karabiǝ bam dɩ maa wʋ jǝgǝ kam kʋntʋ nɩ. O ma bwe-ba o wɩ: «Nɔɔna yǝni ba tɛ ba wɩ, amʋ yɩ wɔɔ mʋ?»
19 Ba ma lǝr-o ba wɩ: «Badaara tɛ ba wɩ, nmʋ yɩ Zan wʋlʋ dɛɛn na miisi nɔɔna na wʋnɩ Wɛ ŋwaanɩ tɩn mʋ. Babam dɩ maa tɛ ba wɩ, nmʋ yɩ Wɛ nijoŋnu Eli mʋ. Badonnǝ dɩ maa tɛ ba wɩ, nmʋ yɩ faŋa faŋa Wɛ nijoŋnǝ bam dɩdʋa mʋ n joori n bi n yagɩ tʋʋnɩ.»
20 O laan ma bwe-ba o wɩ: «Kʋ nan na yɩ abam, á bʋŋɩ sɩ amʋ yɩ wɔɔ mʋ?»
Pɩyɛɛrɩ ma lǝr-o o wɩ: «Nmʋ yɩ Krisi wʋm Wɛ na tʋŋɩ tɩn mʋ.»
21 Zezi laan ma tiini o kaanɩ-ba, sɩ ba yɩ ta woŋo kʋntʋ ba brɩ nɔɔn-nɔɔnʋ.
22 O daa ma ta o wɩ: «Kʋ fɩn mʋ sɩ amʋ Nabiin-bu wʋm na yaara zanzan. Zwifǝ nakwa bam dɩ ba kaanɩm yigǝ tiinǝ bam dɩ ba cullu karanyɩna tiinǝ bam mʋ wʋ́ culi amʋ. Baá gʋ-nɩ, yɩ a laan wʋ́ joori a bi da yatɔ dɛ nɩ.»
Dɩ́ na maŋɩ sɩ dɩ́ tɔgɩ Zezi te tɩn
(Matiyu 16:24-28, Marɩkɩ 6:34—9:1)
23 Zezi laan ma ta dɩ nɔɔna bam maama o wɩ: «Nɔɔnʋ wʋlʋ maama na lagɩ sɩ o taa tɔgɩ amʋ kwaga tɩn, kʋntʋ tu maŋɩ sɩ o vɩn o tɩtɩ wʋbʋŋa, sɩ o sɛ yaara dɛ maama, nɩ wʋlʋ na zɩŋɩ dagara o maa ve o tʋʋnɩ jǝgǝ te tɩn, sɩ o laan taa tɔgɩ-nɩ.
24 Wʋlʋ maama nan na lagɩ sɩ o yɩrɩ o ŋwɩa tɩn, kʋntʋ tu wʋ́ ga-ka mʋ. Kʋ daarɩ, wʋlʋ maama na sɛ sɩ o ga o ŋwɩa amʋ ŋwaanɩ tɩn, kʋntʋ tu wʋ́ na ŋwɩa Wɛ tee nɩ.
25 Nɔɔnʋ nan na nɛ lʋgʋ baŋa wǝǝnu tɩm maama, yɩ o laan na gɛ ŋwɩa Wɛ tee nɩ, kʋ jɩgɩ bɛɛ nyɔɔrɩ mʋ kʋ pa-o?
26 Wʋlʋ maama na kwarɩ cavɩɩra amʋ ŋwaanɩ dɩ a taanɩ dɩm ŋwaanɩ tɩn, cavɩɩra wʋ́ ta jɩgɩ amʋ Nabiin-bu wʋm kʋntʋ tu ŋwaanɩ, maŋa kam a na wʋ́ joori a ba lʋgʋ baŋa dɩ paarɩ-zulǝ, nɩ a Ko Wɛ dɩ DƖ malɛsɩ sɩm na jɩgɩ paarɩ-zulǝ te tɩn.
27 A lagɩ a ta cɩga mʋ dɩ abam sɩ, nɔɔna balʋ zɩm na wʋ yo seeni tɩn badaara bá tɩ, yɩ baá na nɩ Wɛ paarɩ dɩm tu nɔɔna tɩtarɩ nɩ.»
Zezi yibiyǝ na lǝni te tɩn
(Matiyu 17:1-8, Marɩkɩ 9:2-8)
28 Zezi na tagɩ kʋntʋ tɩn, kʋ maŋɩ dɩ da nana na kɛ tɩn, o laan ma ja Pɩyɛɛrɩ dɩ Zan dɩ Zakɩ o vu o di piu yuu sɩ o warɩ Wɛ.
29 Maŋa kam o na wʋra o warɩ Wɛ tɩn, o yibiyǝ ma lǝni. O gwaarʋ tɩm dɩ maa pɩɩrɩ parɩ parɩ, yɩ tɩ nyɩɩna.
30-31 Nɔɔna bale ma da ba nuŋi ba yigǝ nɩ, ba na tiini ba jɩgɩ Wɛ paarɩ-zulǝ pooni lanyɩranɩ. Bantʋ yɩ Moyisi dɩ Eli mʋ. Ba ma zɩgɩ ba ŋɔɔnɩ dɩ Zezi. Ba maa wʋra ba tɛ o na wʋ́ vu o tɩ Zeruzalɛm nɩ, sɩ o ma ti kʋlʋ o na tu sɩ o tʋŋɩ tɩn.
32 Pɩyɛɛrɩ dɩ o donnǝ bam ma cɛ dɩ dɔɔnɩ. Ba laan na dɔ ba zaŋɩ tɩn, mʋ ba nɛ Zezi na jɩgɩ Wɛ paarɩ-zulǝ pooni kʋ gaalɩ te. Ba ma daarɩ ba na nɔɔna bale bam na zɩgɩ o tee nɩ.
33 Maŋa kam nɔɔna bale bam na lagɩ ba viiri tɩn, Pɩyɛɛrɩ ma ta dɩ Zezi o wɩ: «Dɩ́ Yuutu, dɩ́ na wʋ yo seeni tɩn, kʋ tiini kʋ lana kʋ pa dɩbam. Nan pa dɩ́ pu vwǝ yatɔ yo seeni, sɩ nmʋ dɩ Moyisi dɩ Eli taa zʋʋrɩ da.» O dɛɛn garɩ o ŋɔɔnɩ mʋ, sɩ o yǝri kʋlʋ o na jɩgɩ o tɛ tɩn.
34 O na wʋra o ŋɔɔnɩ kʋntʋ tɩn mʋ kunkwǝǝnu tu tɩ ba tɩ kwǝli-ba. Tɩ na kwǝli-ba tɩn, fʋʋnɩ ma ja Zezi karabiǝ bam lanyɩranɩ.
35 Ba ma ni kwǝrǝ na ŋɔɔnɩ kunkwǝǝnu tɩm wʋnɩ ka wɩ: «Wʋntʋ mʋ yɩ amʋ Bu wʋm a na kuri tɩn. Á nan taá cǝgi o taanɩ lanyɩranɩ.»
36 Kwǝrǝ kam na ŋɔɔnɩ ka ti tɩn, ba ma daa wʋ nɛ nɔɔn-nɔɔnʋ ba wǝli Zezi nɩ.
Da yam kʋntʋ ni nɩ ba ma cɩm, yɩ ba wʋ tagɩ kʋlʋ ba na nɛ tɩn ba brɩ nɔɔn-nɔɔnʋ.
Zezi na zǝli cicirǝ bu wʋdoŋ yɩra nɩ te tɩn
(Matiyu 17:14-21, Marɩkɩ 9:14-29)
37 Tɩga na pʋʋrɩ tɩn, Zezi ma tu piu kʋm yuu nɩ dɩ o karabiǝ bam. Nɔn-kɔgɔ zanzan ma jeer-o.
38 Nɔɔnʋ wʋdoŋ maa tɔgɩ o wʋ kɔgɔ kʋm wʋnɩ. O ma ta dɩ kwǝr-dɩa o wɩ: «Karanyɩna, popo, ba n nii a bu baŋa nɩ. Mʋ amʋ bu dɩdʋa, yɩ cicirǝ laan jɩg-o.
39 Maŋa kam cicirǝ kam na yǝni ka zaŋ-o tɩn, o da o kaasɩ mʋ, yɩ o yɩra saɩ pɔgɩ pɔgɩ, yɩ lile-puŋǝ tɔgɩ o ni ka nuŋǝ. Ka ma tiini ka yaar-o maŋa maama, yɩ ka na yǝni ka zaŋ-o, ka ba nuŋi o yɩra nɩ mwalɩ mwalɩ.
40 Kʋntʋ ŋwaanɩ mʋ a loori nmʋ karabiǝ bam sɩ ba zǝli-ka o yɩra nɩ, yɩ ba wʋ wanɩ.»
41 Zezi ma lǝri o wɩ: «Abam zɩm nɔɔna bam brɩ á ba jɩgɩ wʋ-dɩdʋa dɩ amʋ, yɩ á ba kɩ lanyɩranɩ. Amʋ wʋ́ daanɩ abam tɩtarɩ nɩ a kɩ wʋ-zuru dɩ abam sɩ kʋ taa ve maŋa kɔɔ?» O laan ma ta dɩ nɔɔnʋ wʋm o wɩ: «Ja n bu wʋm n ba.»
42 Bu wʋm na maa ve o te kʋntʋ tɩn, cicirǝ kam daa ta ma dʋl-o ka dɩ tɩga nɩ, yɩ ka paɩ o yɩra saɩ pɔgɩ pɔgɩ. Zezi ma bagɩ cicirǝ kam o pa ka yag-o. O ma pa bu wʋm na yazurǝ. O laan ma joori o kɩ-o o ko wʋm jɩŋa nɩ.
43 Nɔɔna bam maama ma na Wɛ dam dɩm na gaalɩ te, yɩ kʋ sʋ-ba zanzan.
Zezi daa na ŋɔɔnɩ o tʋʋnɩ taanɩ te tɩn
(Matiyu 17:22-23, Marɩkɩ 9:30-32)
Nɔɔna maama dɛɛn yɩ yǝǝu dɩ kʋlʋ maama Zezi na kɩ tɩn. O laan ma ta dɩ o karabiǝ bam o wɩ:
44 «Cǝgi-na taanɩ dɩlʋ a na lagɩ a ta dɩ abam tɩn, sɩ á joŋi-dɩ lanyɩranɩ. Baá ja amʋ Nabiin-bu wʋm ba kɩ nɔɔna jɩŋa nɩ.»
45 Ba ma wʋ ni o taanɩ dɩm kuri. Dɩ kuri dɩm sǝgi mʋ dɩ ba, yɩ ba wʋ wanɩ ba joŋi-dɩ. Ba ma kwarɩ sɩ ba bwe-o ba nii.
Wɔɔ mʋ yɩ nɔn-kamunu Wɛ tee nɩ?
(Matiyu 18:1-5, Marɩkɩ 9:33-40)
46 Kantɔgɔ dɛɛn ma ba Zezi karabiǝ bam wʋ. Ba dɛɛn lagɩ sɩ ba lwarɩ, bantʋ wʋnɩ wɔɔ mʋ wʋ́ ta yɩ nɔn-kamunu o dwe ba maama.
47 Zezi ma lwarɩ ba na jɩgɩ kʋlʋ ba wʋbʋŋa nɩ tɩn. O ma ja bu balaŋa o pa o zɩgɩ o tee nɩ.
48 O laan ma ta dɩ ba o wɩ: «Wʋlʋ maama na nɩgɩ bu wʋntʋ doŋ amʋ yɩrɩ ŋwaanɩ tɩn, kʋntʋ tu nɩgɩ amʋ mʋ. Wʋlʋ maama nan na nɩgɩ amʋ tɩn, kʋ yɩ o nɩgɩ Baŋa-Wɛ dɩlʋ na tʋŋɩ-nɩ tɩn dɩ mʋ. Wʋlʋ nan na yɩ balaŋa abam maama wʋnɩ tɩn mʋ yɩ nɔn-kamunu cɩga cɩga.»
49 Zan ma ta o wɩ: «Dɩ́ Yuutu, dɩ́ ya nɛ nɔɔnʋ na zǝli ciciri nɔɔna yɩra nɩ dɩ nmʋ yɩrɩ. O nan na daɩ dɩbam kɔgɔ kʋm wʋ nɔɔnʋ tɩn, dɩ́ ma kwaanɩ sɩ dɩ́ cɩ-o, sɩ o daa yɩ taa kɩ kʋntʋ.»
50 Zezi ma lǝri o wɩ: «Á ya wʋ maŋɩ sɩ á cɩ-o. Wʋlʋ maama na ba culi abam tɩn yɩ abam nɔɔnʋ mʋ.»
Samari tɩʋ kʋdoŋ nɔɔna wʋ sɛ sɩ ba jeeri Zezi
51 Maŋa kam dɛɛn ma ba ka twɛ sɩ Wɛ kwe Zezi DƖ ja di DƖ sɔŋɔ. Zezi ma lɩ bʋŋa sɩ o yɔɔrɩ o kwe cwǝŋǝ o vu Zeruzalɛm.
52 O ma tʋŋɩ nɔɔna sɩ ba da o yigǝ ba vu. Ba ma vu ba yi Samari tiinǝ tɩʋ kʋdoŋ, sɩ ba ti wǝǝnu maama yigǝ sɩ o laan ba.
53 Tɩʋ kʋm nɔɔna bam ma wʋ sɛ sɩ ba jeer-o, ba na lwarɩ dɩ o maa ve Zeruzalɛm tɩn ŋwaanɩ.
54 O karabiǝ bam bale Zakɩ dɩ Zan na ni kʋntʋ tɩn, ba ma ta ba wɩ: «Dɩ́ Yuutu, n lagɩ sɩ dɩ́ pa mini nuŋi wɛyuu nɩ dɩ ba dɩ cɔgɩ-ba na?»
55 Zezi ma pipiri o nii-ba, yɩ o bagɩ-ba [o wɩ: «Abam yǝri joro kʋlʋ na jɩgɩ abam tɩn.
56 Amʋ Nabiin-bu wʋm wʋ tu sɩ a cɔgɩ nɔɔna ŋwɩa, a tu sɩ a vrɩ-ba lwarɩm wʋnɩ mʋ.»] Ba daa ma yɔɔrɩ tɩʋ kʋdoŋ ba vu.
Balʋ na lagɩ sɩ ba tɔgɩ Zezi tɩn na maŋɩ sɩ ba kɩ te tɩn
(Matiyu 8:19-22)
57 Dɛ dɩdwɩ ba na wʋ cwǝŋǝ nɩ ba maa kɛ tɩn, nɔɔnʋ wʋdoŋ ma ta dɩ Zezi o wɩ: «Nmʋ na lagɩ n vu je sɩlʋ maama tɩn, aá da a vu.»
58 Zezi ma lǝr-o o wɩ: «Kʋ na yɩ yirǝ, bantʋ jɩgɩ bɔɔna ba tigi da. Zunǝ dɩ jɩgɩ pwǝru ba tigi da. Kʋ daarɩ amʋ Nabiin-bu wʋm ba jɩgɩ jǝgǝ sɩ a pǝni da a sin.»
59 Zezi daa ma ta dɩ nɔɔnʋ wʋdoŋ o wɩ: «Zaŋɩ n ta n tɔgɩ-nɩ.» Nɔɔnʋ wʋm ma ta o wɩ: «A Yuutu, yagɩ sɩ a vu a kɩ a ko luǝ, sɩ a laan ba a tɔgɩ nmʋ.»
60 Zezi ma lǝri o wɩ: «Nan yagɩ, sɩ balʋ na ba jɩgɩ ŋwɩa Wɛ tee nɩ tɩn taa kɩ ba lwi, sɩ nmʋ daarɩ n vu n tɔɔlɩ Wɛ kwǝrǝ kam n brɩ DƖ na lagɩ DƖ di paarɩ tɩte nɔɔna tɩtarɩ nɩ tɩn.»
61 Nɔɔnʋ wʋdoŋ dɩ ma ta dɩd-o o wɩ: «A Yuutu, aá ba a taa tɔgɩ nmʋ. Nan pa-nɩ cwǝŋǝ sɩ a vu a banɩ a sɔŋɔ tiinǝ, sɩ a laan joori a ba.»
62 Zezi ma ta dɩd-o o wɩ: «Nɔɔnʋ wʋlʋ na jɩgɩ naan-vɔrɔ o maa vara yɩ o pipiri o nii o kwaga nɩ tɩn, kʋ brɩ sɩ kʋntʋ tu wʋbʋŋa pɔɔrɩ bɩle mʋ. Nɔɔnʋ wʋntʋ doŋ bá wanɩ Wɛ paarɩ dɩm tɩtʋŋa o tʋŋɩ.»