Tnoꞌo vaꞌa ia Dios ja ni tee Lucas
1
Kuaꞌa ñayiu ni ka nduku ndee de ni ka tee yukun de taka tnoꞌo ndakani naxa ni kuu kiuu nuu ni kii Jesús tiempu yoon. Te oo ndaa nagua ka kaxtnoꞌo ñayiu nuo, nagua ni ka jini de jin nuu de naxa ni kuu ndee jaxtnañuꞌu, jin ja ni ka chituu de ja ni jitenuu tnoꞌo ya. Te suni saa ni maa san, vi Tata ñani Teófilo, chi ni nduku tnoꞌo guaꞌa san naxa ni kuu ndee jaxtnañuꞌu, te ni jini san ja oo ndaa, guaa tee yukun san tnoꞌo yaꞌa nuu ni, nagua kutnuni ndaa ini ni ja oo ndaa nagua ni ka kaxtnoꞌo ñayiu nuu ni.
Ni kaxtnoꞌo ia jinokuechi nuu Dios ja kaku Juan, tee skuandute
Te tiempu na ni okuu Herodes rey ja ni otatnuni de ndiꞌi ñuu ja tnii Judea, saa ni oo in sutu ni onani Zacarías. Ni yinduu de nuu grupo sutu ni onani Abías. Te ñasiꞌi de ni onani Elisabet, tatatnoꞌo sutu ni onani Aarón kuu ña. Te nduu ña jin Zacarías ni ka okuu ñayiu ndaa nuu ia Dios, ni ka oskunkuu ña jin de nagua tatnuni ia Jitoꞌo Dios, te ni in tu na kuu ja xtavi ña in kuechi. Su tu na seꞌe de jin ña, chi tu ni kuu koo seꞌe ña, te ja ni ka kuu nijaꞌnu saꞌun nduu de.
Te ni oo in kiuu ni kiukuei tee nuu yinduu Zacarías ja vi kunukuechi de nuu veñuꞌu, nagua costumbre ka nevaꞌa ndisa sutu maa de. Te ni kanakau Zacarías ja suu de kuu ja kiuu ini veꞌe ii nuu xika maa ia Jitoꞌo Dios ja teñuꞌu de suja ii. 10 Te vi nini yinee de teñuꞌu de suja ii yun, te ka ndakuatu ndiꞌi ñayiu ka oo yeꞌe veñuꞌu yun. 11 Yun te ni jini de ja sanaa ni jinkuiin in ia jinokuechi nuu ia Dios nukuiin ya ichi ndaꞌa kuaꞌa nuu oo altar nuu kai suja ii yun. 12 Te nuu ni jini Zacarías, te vi tu ni niꞌi ini de naxa saꞌa de ja ni yuꞌu ndevaꞌa de. 13 Su yun te ni kaꞌan ia jinokuechi yun:
―Zacarías, ma yuꞌu ron, chi vaji rin kaxtnoꞌo rin ja ia Dios, chi ni onini ya tnoꞌo ndakuatu ron, guaa konevaꞌa ñasiꞌi ron in seꞌe ña jin ron, te xnani ron jin Juan. 14 Kokusii ini ron vi kuaꞌa ñayiu vi kokusii ini kiuu na kakui, 15 chi in suchi kanuu ja kunukuechi nuu ia Dios kokui. Ma koꞌi ni vinu te ni ndixi, te ja kochitui jin Espíritu ia Dios ndee nuu ñuꞌi chii siꞌi. 16 Te saꞌi ja kuaꞌa ñayiu ñui Israel vi ndajiokuiin te kiukuei ichi ia Dios. 17 Te koxnoꞌi ja kunei ichi kiꞌin ia Jitoꞌo, chi konevaꞌi Espíritu vi jakaꞌnu ni onevaꞌa Elías, tee ni ndakani tnoꞌo ia Dios ndee janaꞌa, nagua saꞌi ja vi koo jamani yua jin seꞌe, te vi kuantnoꞌo ñayiu inu soꞌo, nagua saꞌa tuaꞌi taka ñayiu ja vi kotuaꞌi kiuu na kenta ia Jitoꞌo ―suaꞌa ni kaꞌan ia jinokuechi yun.
18 Te ni jikan tnoꞌo Zacarías:
―¿Te naxa kuu kukanu ini san tnoꞌo kaꞌan ni yaꞌa? Te ja ni kuu nijaꞌnu san vi ja ni kuu nijaꞌnu ñasiꞌi san ―jiñaꞌa de.
19 Te jiñaꞌa ia jinokuechi yun:
―Maa rin kuu Gabriel, ja jinokuechi rin nuu ia Dios, te maa ya ni tetniuu ña ja vaji rin ja kaxtnoꞌo rin javaꞌa saꞌa ya jin ron. 20 Su ja siun tu kandija ron, guaa vitna te nduu ñiꞌi ron, te ma kuu ka kaꞌan ron vi ndee na skunkuu tnoꞌo ni kaꞌan rin ―jiñaꞌa Gabriel yun.
21 Yun te ni kuu naꞌa ka oo ñayiu ka ndetui Zacarías, guaa ni ka jinkondei ka ndatnoꞌi nagua ni kuu ja kuu kuekuee de ini veꞌe ii. 22 Su nuu ni ndee de, te tu ni kuu ka kaꞌan de. Yun te ni ka kutnuni ini ja ia Dios ni skuni ña jin de, chi vi maa ni ka seña saꞌa de, te vi saa ni okuu de. Tu ni kuu ka kaꞌan de.
23 Te nuu ni ndiꞌi kiuu ja ni jinokuechi de nuu veñuꞌu, te ni ndajiokuiin de kuanoꞌo de veꞌe de. 24 Te nuu kuee ka ja ni ndoꞌo de siun, te ni jinkuꞌun lulu ñasiꞌi de, guaa uꞌun yoo tu ni kee ña veꞌe ña. Te ni kaꞌan ña:
25 ―Maa ia Jitoꞌo ni saꞌa ña siaꞌa, nagua ma vi skexiko ka ña ñayiu ja tu na seꞌo ―ni kaꞌan ña suaꞌa.
Ni kaxtnoꞌo ia jinokuechi nuu Dios ja kaku Jesús
26 Yun te nuu iñu yoo, te ni tetniuu Dios ia jinokuechi nuu ya nani Gabriel, ja ni jaꞌan ya in ñuu nani Nazaret ja tnii Galilea, 27 ja ni jinkoto ya in suchi lule nani María, ja kui in suchi siꞌi ndutu, suchi ja ni kee yuꞌu ja vi tnandaꞌi jin in tee nani José ja kuu de tatatnoꞌo ndee rey David. 28 Ni kiuu ya nuu oo María, te ni ndakantnoꞌo ña ya, te jiñaꞌa ya:
―Na taꞌu na ndetu ni kuu ron nuu ndiꞌi ñasiꞌi, chi oo ia Dios jin ron, ia kuu Jitoꞌo ron ―jiñaꞌa ya.
29 Su nuu ni jini María ia Gabriel, te ni kiyuꞌi jin tnoꞌo ni kaꞌan ya, te ni jinkondei ndakani ini naxa kei tnoꞌo yun. 30 Te ni kaꞌan ia Gabriel:
―María, ma yuꞌu ron, chi in javaꞌa saꞌa ña ia Dios. 31 Vitna chi jinkuꞌun lulu ron, te kiuu na kakui, xnani ron jin Jesús. 32 In ja kanuu kokui nuu ia Dios, guaa seꞌe maa ia Dios oo ndee sukun vi xnani ña ñayiu. Te maa ya ja kuu ya Dios saꞌa ya ja kokui rey nagua ni saꞌa ya jin ndee tatatnoꞌi rey David, 33 nagua tatnuni nuu ñayiu ñuu maa ron ja ka kui ñayiu Israel ja na koo javaꞌa. Te tniuu konei ma skundiꞌi, chi kotatnuni nikuii nikani ―jiñaꞌa ya.
34 Te ni jikan tnoꞌo María:
―¿Su naxa kokuu siun, te masu na teyii oo jin san? ―jiñaꞌi.
35 Te ni kaꞌan ya:
―Kii Espíritu ia Dios siki ron, te jakaꞌnu maa ya ja oo ndee sukun jinkoo siki ron, na kuinio in viko, te yun saꞌa ja jinkuꞌun lulu ron. Te suchi kaku jian kokui suchi ii, te vi xnani ñayiu jin Seꞌe maa ia Dios. 36 Te suni saa tnaꞌa ron Elisabet, chi koo in seꞌe ña visi ja ni kuu nijaꞌnu ña, in ñaꞌa ka kachi ñayiu ja ma kuni ña ja koo seꞌe ña. Su vitna ja ni kuu iñu yoo ñuꞌu lulu ña. 37 Chi tu nagua vijin kuu nuu ia Dios ja ma kuu saꞌa ya ―jiñaꞌa ia Gabriel.
38 Yun te jiñaꞌa María:
―Sein, chi in ñaꞌa jinokuechi ni nuu ia Dios kuu san, guaa na saꞌa ña maa ya nagua ni kaꞌan ni ―jiñaꞌi.
Yun te kuanoꞌo ia Gabriel.
Ni jinkoto ña María jin Elisabet
39 Te yatni kiuu saa ni kee María kuaꞌin in ñuu kaa neꞌu yuku ja tnii ñuu Judea ja majinkotoi Elisabet. 40 Te nuu ni jinoi, te ni kiui veꞌe Zacarías, te ni ndakantnoꞌi ñasiꞌi de. 41 Te nuu ni onini Elisabet ja ndakantnoꞌo ña María jin ña, te vi ndee lulu ña ni kanta ini chii ña, te vi ni chitu ña jin Espíritu ia Dios. 42 Yun te ni kaꞌan jaa ña:
―Na taꞌu na ndetu ni neꞌu sava ka ñasiꞌi jiꞌon, vi na taꞌu na ndetu chiluluu skaku ni. 43 Te ¿na in kuu sein ja kokikoto ña nana maa ia Jitoꞌo san? 44 Chi vi nuu ni kaꞌan ni ja ni ndakantnoꞌo ña ni, te ni kanta lulu san ini chii san ja kusii ndevaꞌa ini. 45 Na taꞌu na ndetu ni ja ni kandija ni, chi skunkuu tnoꞌo ni kaꞌan ia Dios ―jiñaꞌa ña.
46 Te jiñaꞌa María:
Ndee ini anu san saꞌa kaꞌnu san ia Dios,
47 te kusii ini anu san nuu ya ja kuu ya Dios, ia skaku niꞌnu ña jin san,
48 chi ni ndiaꞌa ya ja ñaꞌa kundaꞌu kukee ja jinokuechi nuu ya kuu san.
Te ndee vitna jin kiuu kuaꞌon vi kachi ñayiu ja na taꞌu na ndetu san,
49 chi maa Dios, ia kaꞌnu ndevaꞌa, ni saꞌa ña in jakaꞌnu jin san, te ja ii kuu sivi ya.
50 Te ndiꞌi ni kiuu kundaꞌu ini ña ia Dios jin ñayiu ka yuꞌu niꞌnu ña jin ya.
51 Ni saꞌa ya tniuu naꞌnu jin jakaꞌnu ya.
Te ni kindee ya taka tniuu kueꞌe ka ndakani ini ñayiu inu teyii ndevaꞌa.
52 Vi xtajioo ya ñayiu ka kuu rey ja ka tatnuni,
te saꞌa kaꞌnu ya ñayiu ka saꞌa ndaꞌu maa.
53 Ni jiñaꞌa kuaꞌa ya ja vi kaa ñayiu ka jiꞌi soko,
te saꞌa jioo ya ñayiu kuika kuaꞌin jin ndaꞌa iyui.
54 Chituu ya yoon ja ka kuo ñayiu Israel ja ka jinokuechio nuu ya,
te tu ndunaa ya ja kundaꞌu ini ña ya,
55 chi saa ni kaꞌan ya nuu ndi tata veluo Abraham
vi nuu ñayiu tatatnoꞌo de kikuei nuu kuee ka,
jiñaꞌi.
56 Yun te ni kendoi ja ni ka oi jin Elisabet uni yoo, te saa ni ndajiokuiin ja kuanoꞌi veꞌi.
Ni kaku Juan, tee skuandute
57 Nuu ni kintnaꞌa kiuu ja kaku lulu Elisabet, te ni skaku ña in suchi yii. 58 Te ndiꞌi ñayiu ka oo yatni jin ña vi ñayiu ka kuu tnaꞌa ña, ni jaꞌankuei ni ka jinkoto ña, te ni ka kusii ini jin ña nuu ni ka niꞌi tnoꞌi ja ni kundaꞌu ini ña ia Dios ja ni kaku lulu ña.
59 Te nuu una kiuu ja ni kaku lulu yun, ni jaꞌankuei ñayiu ni ka chitnuni nuu yiki kuñui nagua yoso nuu Ley. Te ni ka kuini ja konani Zacarías nagua nani tatai. 60 Su yun te jiñaꞌa nanai:
―Ñaꞌa, chi Juan konani ―jiñaꞌa ña.
61 Te ka jiñaꞌa ñayiu yun:
―¿Nau? Te ni in ñayiu veꞌe ni, tu na in nani Juan ―ka jiñaꞌi.
62 Yun te jin seña ni ka jikan tnoꞌo ñayiu yun maa Zacarías na sivi kuini de ja konani seꞌe de. 63 Te ni jikan de in yutnu jite luluu, te ni tee de ja Juan konani. Te ndiꞌi ñayiu ni ka saꞌu kuii ini ja siun ni tee de. 64 Yun te vi nuu saa ni kuu ni ndakaꞌan Zacarías, te ni ndakuantaꞌu de nuu ia Dios. 65 Te vi ndiꞌi ñayiu ni ka saꞌu kuii ini ja ni kuu ni ndakaꞌan de vi ni ka ndakani ja siun ni kuu. Te ni jitenuu tnoꞌo nii ñuu ka ndaa neꞌu yuku ja tnii Judea yun. 66 Te vi ndiꞌi ñayiu ka nini yun ka ndakani ini jin anui, te ka jikan tnoꞌo tnaꞌi:
―¿Nagua kokuu lulu yaꞌa kiuu na kuaꞌnui ja siaꞌa ni kuu? ―ka kachi de.
Chi oo maa ia Dios jin suchi luluu yun.
Tnoꞌo vii tnoꞌo vaꞌa ja ni kaꞌan Zacarías
67 Yun te ni chitu ña Espíritu ia Dios jin yuai Zacarías, te ni kaꞌan de nagua ni skuni ña ia Dios:
68 Kaꞌnu kuu Jitoꞌo, ia kuu Dios ñayiu ñuo Israel,
chi vitna te ni kee ya ja ndatau ya ñayiu ñuu ya nuu yika kuechi,
69 chi ni tetniuu ya in ia ndiso tniuu kaꞌnu ja skaku niꞌnu ña ya,
in ia kuu tatatnoꞌo rey David, tee ni ojinokuechi nuu maa ia Dios.
70 Yaꞌa kuu ja ni kaꞌan ya jin maꞌñu sagua tee ni ka ndakani tnoꞌo ya ndee janaꞌa nuu ni kaꞌan ya
71 ja skaku niꞌnu ya ñuo nuu ñayiu ka kaꞌan uꞌu ña vi nuu ñayiu ka skexiko ña.
72 Chi ni kundaꞌu ini ya tatatnoꞌo ndee janaꞌa,
te tu ni ndunaa ini ya tnoꞌo ja ni kee yuꞌu ya.
73 Te yaꞌa kuu tnoꞌo ni kee yuꞌu ia Dios nuu ndi nijaꞌnuo Abraham,
74 ja ni taa ya in ja skaku niꞌnu ña nuu ñayiu ka kaꞌan uꞌu ña jion,
te ma vi koyuꞌo ja vi kunukuechio nuu ya.
75 Te vi kokuo ñayiu vii ñayiu vaꞌa vi ñayiu ndaa ndiꞌi ni kiuu ja vi koo nuu ya.
76 Te ja maa ron, vi seꞌe yii luluu rin, chi kokuu ron in tee ndakani tnoꞌo maa ia Dios oo ndee sukun,
chi koxnoꞌo ron nuu ia Jitoꞌo ja kosavaꞌa ron ichi kiꞌin ya,
77 nagua ja kaxtnoꞌo ron nuu ñayiu ñuu ya ja Dios, chi oo ndaa ja konekaꞌnu ini ya nuu yika kuechi,
te skaku niꞌnu ña ya jin.
78 Chi ni kundaꞌu ndevaꞌa ini ña ia Dios jion,
guaa vaji ya ndee sukun ja makikoto ña ya,
na kuinio nikandii ja yeꞌe ndaꞌa nuu ndejaꞌa in kiuu jaa,
79 nagua ja xnuu nuu na saa na tuꞌu ñayiu ka jika ichi nee ichi nuu kiꞌon ja kuo, nagua ja vi niꞌo ichi kiꞌinkueio nuu oo jamani
ni kachi Zacarías.
80 Yun te nuu ni jaꞌnu Juan, te ni kuu yutnui jin Espíritu ia Dios. Te ni oi in ñuꞌu teꞌa nuu tu na veꞌe oo. Te yun ni oi ndee ni kenta kiuu ja ni xtui mai nuu ñayiu Israel.