13
Tem Law Pie ha ri naa Barnabas ɓáy Sol ɗo ɓoɗ
1 Ká sakra nzoɓ mbika lawri ká i mbṵ tul kḭ ká Antiyos na, *nzoɓ ya̰aŋa ɓayri saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru ɓáy nzoɓ fére nzoɓri fe i kaw ɗi. Riŋ nzoɓkeri na ze ɗo key: Barnabas nda̰w, Simeo̰n, ɓe ká i ɗi ni ɓa Nizɛr nda̰w, Lusiyus, ɓe káʼa ɓa nzoɓ ká Sirɛ̰n nda̰w, Manahen, ɓe ká i hɔl ni ɓáy Mbay *Eroɗ mbḭw hɔy nda̰w, rɔɔ Sol nda̰w pi.
2 Nam mbḭw munu ká i mbṵ tul kḭ ɓay rúo Ŋgɛrɛmbay, a í saŋ sùo-ri í sṵ fe ya na báyḭi lɛ, Tem Law Pie ɓaa ha ri mii: «Ì naa Barnabas ɓáy Sol í ɗaa ri ɗo ɓoɗ ha̰ mì ɓay tul peɗ ká mì ɗi ri ɓayke.»
3 Falɛ ká i saŋ sùo-ri í sṵ fe ya, a í ɗaa nzaa ɓay kere na báyḭi lɛ, i ɗaa nduo-ri ɓo tul Barnabas ɓáy Sol na rɔɔ, í pɔŋ ri zɔl ɓáy.
Barnabas ɓáy Sol i se ɓa Sipir
4 Barnabas ɓáy Sol ká Tem Law Pie pie ri mini na, i mbi faa i se ɓa Selusi ká ɗo nzaa maambii. Ká zaɗɛ ku ze, i hila ri ká ɗi ha ri se tukuɗu mbii ká Sipir.
5 Zaɗka i tḭi tukuɗu mbii ká Sipir na, i ɗì í se puo ká Salamin í tii sa̰w ka-káa Ɓay Ŋgɛrɛwṵru ká ɓil *hul mbṵ́ kḭ Ziɓri. Za̰a-Marki ɗo ziŋ ri mbḭw a sɔ ri.
6 I ha̰ari tukuɗu mbii na riw bele, kpṵru í tḭ́ike puo ká Pafos. Báyḭi lɛ, ká zaɗɛ ku na i ziŋ nzoɓ fe ɗáa mgbḭi mbḭw munu, riŋ-ɛ ɓa Bar-Zezu. Ka ɓa Ziɓ, a ɗaa sùo-ɛ ɓa nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru.
7 Ka kaw lakun Sɛrziyus Polus, ɓe káʼa ɓa nzoɓ réke tul puo ká tukuɗu mbii, a ɓa nzoɓ fe kɔ́kɔ nda̰w. Báyḭi lɛ, ɓe Sɛrziyus Polus na, ka ɗi Barnabas ɓáy Sol, ɓay ḭi lɛ, kɔn láa Ɓay Ŋgɛrɛwṵru sɛ ni ŋgḭi ɓamba.
8 Lɛɛ, nzoɓ fe ɗáa mgbḭi ká ɓa Bar-Zezu (ká riŋ-ɛ ɓáy nzaa gɛrɛk ɓa Elimas) na, ka geɗe ɓay ziŋ ri kpaŋ ɓay háa faa ha̰ nzoɓ réke tul puo na, ka mbi law-ɛ ya.
9 Báyḭi lɛ, Sol (ká i ɗi ni ɓa Pol) ká Tem Law Pie ya̰a ɓil law-ɛ kpol kpol na kɔ ni ɓa siya ɓa tiya a ɓaa ha̰ ni mii:
10 «Ɓo vu ŋgɛrɛtemndaya! Ɓo nzoɓ law ndaya ká mù ɓa nzoɓ úla nzoɓ, ká mú ɓa nzoɓ tul ŋga̰ni fe kereri riw bele. Faa Ŋgɛrɛmbay ká ɗo sikɗa ká mù mgba mú ra̰a ɗo fi mbḭw na wa̰a, síe ha̰a rɔɔ mù pɔ́ŋ nzaa nduo fe ɗáa ɓo na lɛ?
11 Timbɛɗɛ key na, mu laa key! Nduo Ŋgɛrɛmbay a mgbaka mù ha̰ mù ra̰a, lɛ, mù ti kɔ́kɔ zaɗ mbǎa bole a ɗí maa fe.» Zaɗɛ ku hɔy lɛ, nun Elimas sii nduŋ ha̰ ni kɔ zaɗ ya. Ka far zaɗ far rɔɔ, a nzaara nzoɓ ɓay haŋa ni kuɔ ni ɓáy.
12 Zaɗka nzoɓ réke tul puo na kɔ fe ká tḭi tul Elimas na báyḭi lɛ, ka ɗaa law-ɛ ɓo tul Zezu, ɓay ḭi lɛ, fe ká Pol ɓáy Barnabas fere ni se tul Ŋgɛrɛmbay na, tuku ni ha̰ ni kaw yer.
Pol ɓáy Barnabas i se Antiyos ká tusiri Pisidi
13 Báyḭi lɛ, Pol ɓáy bǎw seɗ ɓeri i se í vǎa kaw ɓil bawda tuo ká Pafos, í se ɓa Pɛrze ká tusiri Pamfili. Lɛɛ, Za̰a-Marki pɔŋ ri ká zaɗɛ na ku a yḭ̀i ɓa Zuruzalɛm.
14 Pol ɓáy Barnabas na laa lɛ, i uru ká Pɛrze na í se nun-ri ɓa Antiyos ká tusiri Pisidi. Zaɗka i tḭi ɗi na báyḭi lɛ, i se ɓil *hul mbṵ́ kḭ Ziɓri ká ɓil nam mgbaka ta̰ram í kaw ɗi.
15 Falɛ ká i kḭi ɓay ha̰nɛri ká ɗo ɓil *mbeɗe bol kusol ɓáy taa *nzoɓ ya̰aŋa ɓayri saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru ɔ riw bele na, mbay hul mbṵ́ kḭri ɓaa ha ri mii: «Ɓaarì yṵ ɓururi, timbɛɗɛ key na, zaɗka ì ɗo ɓáy ɓay ká ɓay ɓókoke nzoɓri lɛ, ì ɓaa.»
16 Báyḭi lɛ, Pol uru siya a ura nduo-ɛ ha̰ zaɗ ɗo ndiŋ rɔɔ a ɓaa mii: «Ɓaarì leɗ Izarayɛlri, ɓáy ɓaarì ká ì ɓa Ziɓ ya ká í hḭɛ Ŋgɛrɛwṵru na, ì laa ɓay ɓi key na ɓáy kere!
17 Ŋgɛrɛwṵru leɗ Izarayɛlri key na nan bulu naari ɓa nzoɓ taa ɓeri. Ɓáy ɗol ɓari ká i ɗǒke tusiri Eziɓte na, ka ɗaa ha ri ŋgḭi ɓa pola pola, rɔɓay, ɓáy nduo hoɗo ɓe na, ka tǐnake ri ɓáy hṵrusuo-ɛ saa ɗi.
18 Maa mbiimbam síŋ niŋ na, ka iki law-ɛ ká tul-ri a kɔ̌rɔke ri ká ɓil law kɔr.
19 Falɛ ku rɔɔ, a ha̰ leɗ Izarayɛlri i sa̰w nzoɓri ká ɓa tɔnɔ say ká i kaw tusiri *Kanaa na, a pɔŋ zaɗɛ ku na ha ri ɓa tusiri ɓari.
20 Fekeri riw bele ku na, bole ɗi maa mbiimbam isɔɗ niŋ ɓáy síŋ ndeɓe munu. Falɛ ku lɛ, ka ha̰ nzoɓ ɗáa ɓayri kaw tul-ri kpṵru tḭi ɓil sewke ká Samiyɛl ɓáke nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru.
21 «Báyḭi lɛ, leɗ Izarayɛlri na i vbi mbay ɓay haŋa ni ka káw tul-ri. Lɛɛ, Ŋgɛrɛwṵru ha ri Sawul ká ɓa vu Kis ká sa̰w ka̰ni ɓe ɓa Bezamɛ ha̰ ni re tul-ri maa mbiimbam síŋ niŋ.
22 Rɔɓay, falɛ káʼa tuŋ Sawul ŋgereŋ na báyḭi lɛ, ka yḭ̀i a naa *Daviɗ ɓa mbay a ɓaa nasi ɓay ɓe mii: “Mì kɔ Daviɗ, vu Zese ɓa wa̰ra law-i. Ɓe ze, a ɗáa feri riw bele ká mì hii na ha̰ ni ɔ ɓáy zaɗɛ.”
23 Nzoɓ mbḭw ká sa̰w Daviɗ na ze Ŋgɛrɛwṵru ɗaa ni kaw ɓa Nzoɓ Ya̰aŋa Nzoɓ ɓay tul leɗ Izarayɛlri munu káʼa waa na. Ɓe ze ɓa Zezu.
24 Pola rɔɔ ɓay haŋa Zezu vi na, Za̰a Batis ka-káa ɓay haŋa leɗ Izarayɛlri riw bele i suo kér ɓay ɓari ɓo, í ha ri ɗaa tul-ri nduo mbii.
25 Zaɗka Za̰a ɗo ɗi ya ɓáy ɔ́rɔ ɓie nam ɓe na báyḭi lɛ, ka ɓaa mii: “Ɓaarì na wa̰a ì ɓaa mii, mì ɓa ve lɛ? Mì ɓa nzoɓ ká ì giyaŋ ni na ya. Roo lɛ, ì láa mì key: nzoɓ káʼa ví fal-i vuku na, sal dikɔn ká ɓal-ɛ hɔy kara mì maa ɓay hína ya.”
26 «Yṵ-iri, ɓaarì ká ì ɓa vu bulu *Abaraham, ɓáy ɓaarì ká ì ɓa Ziɓ ya ká í koɗ Ŋgɛrɛwṵru na, ɓa naari kḭ ze Ŋgɛrɛwṵru pie ɓáy ɓay pam key na ha̰ naari.
27 Tusuɛke lɛ, nzoɓri ká Zuruzalɛm ɓáy mbay ɓari na, Zezu ɓa ve lɛ na i kɔ ya. Ɓay ká i kḭi se tul-e ká ɓil mbeɗe nzoɓ ya̰aŋa ɓayri saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru ɓáy ɓil nam mgbaka ta̰ramri riw bele na kara, i laa sa̰w ɓayke taŋ ya. Roo lɛ, ɓáy faa ɓay huɗ ká i ɗaa ɓo tul Zezu na ha̰ ɓay ká nzoɓ ya̰aŋa ɓayri saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru ɓaa se tul-e na, ɗo munu ɓáy zaɗɛ.
28 Ze i ziŋ ka̰aya mbḭw ká ɓay ɗáake ɓay huɗ ɓo tul-e ya na hɔy kara, i vbi Pilaɗ ɓay haŋa ni pɔŋ faa ha ri i ni.
29 Falɛ ká Zezu ɗaa feri riw bele ɔ, munu ká i ɗaa ɓayke ɗo ɓil mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru se tul-e na, i ɗira ni saa tul puu say huɗ í vǎa ɗaa ni ɓo ɓil luɔ huɗ.
30 Roo lɛ, Ŋgɛrɛwṵru tina ni saa luɔ huɗ ha̰ ni kaw ɓáy kumnun.
31 Lɛɛ, ɓil namri ká ŋgḭi maa fe ká fal tḭ́i ɓe saa luɔ huɗ na, Zezu tḭi tul ɓari ká i su ni saa kuɗu zaɗ ká Galele kpṵru tḭi Zuruzalɛm na. Ɓari na, i ɓa nzoɓ nasi ɓay ɓe ɓay ɓáa ɓay ká se tul-e na ha̰ leɗ Izarayɛlri.
32 «Ɓuru kara, ɓuru vi ka-káa Ɓay Kere key na ha rì kɔ mii: fe ká Ŋgɛrɛwṵru waa ziŋ bulu naari pola lew hɔy ɓay ɗáa na,
33 ka ɗaa timbɛɗɛ ɓay tul naari ká náa ɓári vu ɓari, a tǐnake Zezu saa luɔ huɗ ha̰ ni kaw ɓay kumnun munu káʼa ɓaa ɗo ɓil sim ndeke ɗi siɗike ká ɓil Mbeɗe Simri na mii:
“Ɓo na mù ɓa Vu-i;
úru saa vuri key na mì ɓa Bǎa-ka.”
34 «Rɔɓay, Ŋgɛrɛwṵru ɓaa ɓayke pola lew hɔy mii, ɓeri tína ni saa luɔ huɗ ha̰ naysuo-ɛ ka púŋ mbuɗuk mbuɗuk ya. Ka ɓaa mii:
“Ɓa tusuɛ kḭ!
Mì sá̰m fe sa̰mi kere ɓi ká taŋ kaɗ kaɗ
káʼa ɗoko wṵ̌m na zuɔ tul rì,
munu ká mì waa ziŋ Daviɗ na.”
35 Sa̰wke mini ze, Ŋgɛrɛwṵru ha̰ Daviɗ ɓaa ɓayke ɗo zaɗ kḭ rɔɓay mii:
“Mù ti pɔ́ŋ faa ha̰ naysuo nzoɓ ká ɗo ɓoɗ ɓa taa ɓo na,
puŋ mbuɗuk mbuɗuk ya.”
36 Ɓe Daviɗ na, zaɗkaʼa kaw ɓáy kumnun ɓáy na, ka ɗaa peɗ ká law Ŋgɛrɛwṵru hii na ha̰ ni ɔ ɓáy zaɗɛ; falɛ ku lɛ, ka ví hu ha ri mbi ni í voro ni ɗo lakun bul-eri ha̰ naysuo-ɛ puŋ mbuɗuk mbuɗuk.
37 Roo lɛ, nzoɓ ká Ŋgɛrɛwṵru tina ni saa luɔ huɗ na, naysuo-ɛ puŋ mbuɗuk ya.
38-39 «Yṵ-iri, ì kɔ ɓáy kere nda̰w rɔ! Taambɔl Zezu na ze ɓuru ka-káa ɓay ká se tul Ŋgɛrɛwṵru káʼa ndáka buma ká tul feya̰a ɓaarì ziŋ rì. Taambɔl Zezu na, nzoɓ ha̰a ha̰a ká ɗaa law-ɛ ɓo tul-e lɛ, feya̰a ɓeri riw bele na Ŋgɛrɛwṵru a náa ká tul-e ɓa fal. Feke ku na, *bol kusol *Moyze maa ɓay ɗáa ya.
40 Munu zu lɛ, ì nzɛ ɓáy sùo-rì ɓay haŋa fe ká nzoɓ ya̰aŋa ɓayri saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru ɓaa ɓayke na, ka tḭi tul-rì ya. I ɓaa mii:
41 “Ɓaarì nzoɓ síɛ Ŋgɛrɛwṵruri na, ì káw yer a í ɓíɛ, ɓay ḭi lɛ, fe ká mì ɗaa ká ɓil sewke ká ì kaw ɓáy kumnun na, ì ti ɗáa law-rì ɓo ɗi ya. Ze i ha ri kɔ sa̰w ɓayke na hɔy kara, ì ti ya̰aŋa ya.”»
Ziɓri ká Antiyos ya̰a Ɓay Kere Krisi ya
42 Zaɗka Pol ɓáy Barnabas tḭi saa zaɗ mbṵ́ kḭ Ziɓri na báyḭi lɛ, nzoɓri koɗ ri ɓay haŋa ri yḭ̀i í vi ɓáy nam mgbaka ta̰ram taa fal na ɓay ɓáa ɓay se tul ɓay taa mbḭwke na ku ɓáy ha ri laa.
43 Fal mbṵ́ kḭ ká nzoɓri zekre kḭ na báyḭi lɛ, Ziɓri ɓáy nzoɓri ká i ɓa Ziɓ ya ká í fɛrɛ sùo-ri í ruo Ŋgɛrɛwṵru na, i ŋgḭi ɓamba se fal Pol ɓáy Barnabas. Lɛɛ, Pol ɓáy Barnabas na ɓo ri ɓay haŋa ri ɗaa law-ri ɓo tul law kere ká Ŋgɛrɛwṵru ɗaa ziŋ ri na, í rḭi tul-e ɓaŋguɔ kpaɗara.
44 Ká ɓil nam mgbaka ta̰ram taa kḭ na, ruɔ nzoɓri ká ɓil ŋgɛrɛpuo riw bele, i ví mbṵ kḭ ɓay láa Ɓay Ŋgɛrɛmbay.
45 Zaɗka Ziɓri kɔ ruɔ nzoɓri na báyḭi lɛ, i ɗaa sere ziŋ Pol í tuŋ ɓay ɓe ŋgereŋ í raɗ ni, a í mgba nasi zuɔ tul-e.
46 Báyḭi lɛ, Pol ɓáy Barnabas i ɓaa ɓay ɓáy nun wa̰ra nzoɓ ha ri mii: «Ɓa ɓaarì kḭ ze Ŋgɛrɛwṵru hii ɓay haŋa rì laa ɓay ɓe pola. Roo lɛ, ì tuŋ ɓayke ŋgereŋ, a í kɔ sùo-rì mii, ì maa ɓay zíŋ kumnun ká ɗo ɓaŋguɔ na ya. Munu zu lɛ, nda-ndaɗ! Timbɛɗɛ key na, ɓuru fɛ́rɛ sùo ɓuru ɓa luo nzoɓri ká i ɓa Ziɓ ya ro.
47 Tusuɛke lɛ, fe ká Ŋgɛrɛmbay mbi nzi-ɛ ká ɗi ha̰ ɓuru na ze ɗo key:
“Mì ɗáa mù kaw ɓa zaɗ taŋa ká sa̰w nzoɓri riw bele,
ɓay haŋa ɓo mu se mú ka-káa ɓay pam na
kpṵru mú tḭ́ike gbṵ tusiri na ha̰ nzoɓri laa.”»
48 Zaɗka nzoɓ ha̰yri ká i ɓa Ziɓ ya na, i laa ɓayke munu báyḭi lɛ, i ɗaa suoriya a í pisi Ŋgɛrɛwṵru ɓay tul ɓay ɓe. Ɓari riw bele ká Ŋgɛrɛwṵru nan ri pola ɗo ɓay zíŋ kumnun ká ɗo ɓaŋguɔ na, i vi ɓa nzoɓ mbika lawri.
49 Ɓe ku rɔɔ, Ɓay Ŋgɛrɛmbay yǎ̰ake zaɗ kpol kpol ká ɓil tusiri ɓari riw bele.
50 Roo lɛ, Ziɓri na, i ɗaa ɓay zuɔ ɓil law má̰y feziŋari ká i ruo Ŋgɛrɛwṵru ɓáy ŋgɛrɛ puori ha ri suru tigba̰a nzoɓri ha ri ɗaa nun Pol ɓáy Barnabas tuɔ síe, ɓo i níike ri ká tusiri ɓari na.
51 Ɓe ze, Pol ɓáy Barnabas na, i nda sṵm siri ká ɓal-ri kuɓ kuɓ zuɔ tul-ri, í zɔl a í se ɓa Ikoniyum.
52 Roo lɛ, ɓari nzoɓ mbika lawri ká i tɔ̀ŋ na, suoriya ɓáy Tem Law Pie mbaa ɓil law-ri.