22
Judíyuveda tu̱chudoda Jesús ju̱redaju̱yu
(Matévu 26.1-5, 14-16; Márcu 14.1-2, 10-11; Juán 11.45-53)
Ratuudiyada ji̱tara vichtya runda, varityi riimyiñu̱yadara pa̱ suro̱, jiryatiy ru̱tachara Pásco vichtyara. Rivya̱ta̱da ji̱ta caserdótevyeda nutyityu̱miy, Ju̱denu niquejada datyanuvavyedata rana̱cho̱, nu̱tyuramusiy rirya̱jvatyaniñi̱ Jesús, nu̱tyuramusiy, tapitya richuvu̱ryi nijya̱nvay. Sajayada ji̱ta Satanásiy variy siva Judásibe, jiryatiy ru̱tachara Iscaryótiy musi̱ni̱. Ni̱ni̱ vichanu̱yada Jesúsjsa̱ datyavay tenu, jiryatiy richiityari̱nu̱yada mityijyiñi̱ Jesús. Saya̱da ji̱ta jtaja̱dodana̱cho̱ ruusa̱ caserdótevyeda nutyityu̱miy, jiivu̱setavay nutyityu̱miy jarye ruusa̱ju̱: “¿Nu̱tyuramusiy raryiche̱ jiryejyomuju̱ni̱ Jesús, nu̱tyuramusiy?” Riichana̱yada ji̱ta variy ranchiy, ru̱teda ji̱ta variy siva: “Nu̱ña̱day murichenu criquitya ramurichirya ji.” Su̱mutya̱jada ji̱ta Judásibe variryi: “Jo, rántyéra.” Sajachipiya̱jada variy jivyimu: “¿Nu̱tyuramusiña̱ raryi sa̱y nutyityu̱vedani̱ Jesús, nu̱tyuramusiy? nijya̱nvajyuu niya̱resiy dyetya.”
Jesús jbyedara tamitya jidye jmyi̱sara vatajuu yisa̱ datyavatya
(Matévu 26.17-25; Márcu 14.12-21; Juán 13.21-30)
Rito̱jada ji̱ta Pa̱ Suro̱ vichtya runda variy. Riryi jvañi̱ carni̱rudenu variy, ratatidye riryi jachipityara Ju̱denu ramityadeda riy jimyunatyavabe. Su̱pa̱jada ji̱ta Jesús variñada Pyítruju̱be Juánbatya: “Sa̱na̱jdutyara Pásco rundamu jmyi̱sara vu̱jyu̱, vurya̱tidye jmyirya.” Nani̱teda ji̱ta variy siva: “¿Tera jivya̱ta na̱ña̱jdutyara, te?” 10 Su̱mutya̱jada Jesús variñada: “Sa̱na̱jnu̱y, sa̱na̱numatiy jañuve ja̱mu vicha̱damu sa̱na̱jdcho̱niñi̱ vanu, javiñu nichu̱. Sa̱na̱siityari̱ jasiy rorivyimuju̱ variñi̱, jasityi sa̱jañuve sa̱nudiya. 11 Sa̱na̱jtesiy siva rorijya̱mi̱: Su̱tesiy Datyanu̱ jiñijyu̱: ¿Nu̱tyijiña̱ rani̱cha rorichichumarya, nu̱tyijiy? jasityi ra̱jmyicha Pásco vichtya rundamu jmyi̱sarayu, risa̱ datyavavyedata. 12 Ni̱ni̱ ji̱ta ra̱dityanu variy sa̱dara rorichichuma samiy jdutyasara, na̱varyoriy. Jasiñi̱day sa̱na̱jdutya̱siy nu̱ña̱jiju̱ra jmyichara.” 13 Nadaya̱da ji̱ta variy, darya ni̱day nanudiñuvejada ti̱ta̱ju̱ riva, nu̱tyu su̱teda Jesús darya nadiva. Nani̱dutya̱da ji̱tara Pásco rundamu jmyi̱sara variy jasiy.
Sadatyadoda Jesús riy: “Pa̱ ravyu̱, bínuja̱ ji̱ta rayndaja̱day”
(Matévu 26.26-30; Márcu 14.22-26; 1 Coríntyu 11.23-26)
14 Jdutyasaranumatiy ravicha̱da jmyichara, sata̱ñuvejada ji̱ta Jesús variy jmyijyomu, sisa̱ datyavay jarye yisa̱ju̱. 15-16 Su̱teda Ji̱ta Jesús variy ruuva yisa̱ datyavay: “Jaryi rañi̱ru̱yadamu ri̱myiryu̱rya jirya Páscomu jmyi̱sara jiryisa̱, ra̱vatyasa̱da rundajisiy, tapi ri̱tatye jiryiva: Ne ra̱jmyiñu̱darya Páscomu jmyi̱saranu̱day, jasicha̱ra̱ju̱tiy ra̱jto̱taniy Ju̱denu nusu̱jyomura.” 17-18 Saryeda ji̱ta Jesúsra jatuvu̱ variy, si̱chana̱tya̱danumatiñi̱ Ju̱denu ranchiy, su̱teda variy ruuva: “Jiryatirya, jirya̱jatutaniy ti̱ta̱ju̱ ramuyu, ri̱tay daryaju̱ jiryiva: Ne ra̱jatunu̱darya nutasara nuri̱ju̱u̱sijya̱ nu̱day, jasicha̱ra̱ju̱tiy ra̱jti̱ Ju̱denu nusu̱yada.” 19 Saryeda ji̱ta Jesús varirya pa̱, si̱chana̱tya̱danumatiñi̱ Ju̱denu ranchiy, sapata̱da ji̱ta varirya, sasa̱yada ji̱ta variryi. Saniquejada variy: “Rani̱ jirya ravyu̱, jiryatiy rache̱y jiryeyadaju̱ra. Jirye̱ntya jmyichara daryara, jirya̱tidye jachipityasara riva ray.” 20 Daryamusidye saryeda jibyedivasirya jatuvu̱ntiy, saniquejada ji̱ta variy: “Jirya jatuvu̱ rañi̱cha vadi jnu̱tya̱, jiryatiy rayndaja̱musirya, jiryatiy rumicharanuma jiryeyadaju̱ra. 21 Jirya̱jnu̱y, ravichanuma mi̱sancha rajyomutujsa̱, sajomutu ni̱tiy sa̱y ramyityasimyimyu ray. 22 Sa̱jyasara ji̱ta Nijya̱mi̱denu jiyusiy, darya bacharatiy saju̱ra. Jiii, ta̱ju̱na̱te darya, ta̱ju̱, chi̱na̱ sa̱yasitye ni̱ Nijya̱mi̱denute day, chi̱.” 23 Rijyo̱ta̱da ji̱ta jtaja̱doda nu̱ñi danu̱ju̱myusiy variyu: “¿Mi̱ra vu̱tyenu ra̱sa̱ñi̱ Jesús jimyityasimyimyu, mi̱?”
Ni̱tiy vicharu̱y jaryiñu̱, saryi vichasara nu̱tyu muchechiy
24 Jadchiy ji̱ta riñiquetta̱dantiyu: “¿Mi̱ra vu̱tyenu ra̱cha jaryetasi̱ vu̱ntyityu̱ju̱, mi̱?” 25 Su̱teda ji̱ta Jesús variy ruuva: “Rinsu̱chara ji̱ta ja̱mu nutyityu̱veda riy nijya̱nvajyuu. Ru̱tachara ji̱ta samiy jvaavye variryi, rityi sabonichara riy nijya̱nvajyuu. 26 Jiryequebyimu ji̱tamu̱y ne ra̱chasara daryá; daryani̱ ji̱ta raryicha̱siy, jiryatiy sa̱cha nu̱tyu tamityi̱ jiryequebyimu ni̱tiy vichasara jaryiñu̱; jiryentyityu̱ ji̱ta ra̱cha nu̱tyu jiryemyuchechiy. 27 ¿Mi̱rana̱ jaryiñu̱, mi̱? varimyata jmyijyomu ma̱si̱, varimyata samuchechiy. ¿Ne viy jaryiñu̱nu̱day ni̱tiy ma̱sa jmyijyomu? Ray ji̱ta vichasara jiryequebyimu nu̱tyu jiryemyuchechidye.
28 Jirye ji̱ta ma̱cho̱jaya̱sara rapyaru̱tya̱danube risa̱. 29-30 Ray ji̱ta bay jiryejyu̱ra nusu̱jyo, nu̱tyu sabayada rajye̱ darya rajyu̱ntidyerya, jirya̱tidye jmyichara, jirya̱jatusara variy risa̱ju̱ ri̱myijyomu, raynsu̱jyomu jarye. Jirya̱ma̱sasara variy cadnadu ma̱sajonchantiy, jasityi jirya̱jdutyasarara rityu̱chutasa̱da Irayénuveda, jiryatiy taraqui vu̱yaju̱y nijya̱nvaryi, danu̱ju̱y rinchaju̱, jiryatiy jaryedo ju̱riiñutavaryi.”
Jesús tu̱chudoda ji̱tyaju̱ni̱ Pyítrubay: “Ya̱ra̱yasiy rayada”
(Matévu 26.31-35; Márcu 14.27-31; Juán 13.36-38)
31 “Siimyó̱, Siimyó̱, ya̱jnu̱y Satanásiy jachiñu̱yasiy Ju̱denuva jirye, sa̱tidye jantya nu̱tyu jaruusiy muchutyasara jirye, si̱tenu rachiityari̱vay vidye jiryeñi̱cha. 32 Ray ji̱ta tu̱chosiy sisa̱ Ju̱denu jiyadaju̱, Siimyó̱, ráñuma su̱tye jityuva̱choda rimu. Ya̱numatiy janumitye rañe̱cho̱ntiy, ya̱ma̱ vanu̱tyaniryi jityevay varintyidye.” 33 Su̱teda ji̱ta Siimyó̱bay variy siva Jesús: “Nutyityu̱, jdutyasi̱numa ray, ra̱tidye jiya tanuvu̱nujomuju̱ yisa̱, varimyata diiyadasa̱ra̱ju̱ ti̱ta̱ju̱.” 34 Su̱teda ji̱ta Jesús variy siva: “Ri̱tatye yiva Pyítru, diye, netimyu̱ ne sa̱suy tavaryi didye, ya̱ra̱yasiy mumuri̱ju̱ rayada. Ya̱jtesiy variy: Ne radyetyani̱.”
Ratuudiya̱numa Ju̱denu jantya̱da runda
35 Jadchiy ji̱ta su̱teda Jesús ruuva yisa̱ datyavay: “Ri̱pa̱jadanumatiy raynsu̱yadata criquisa̱miy jirye, ne vinu dusuutyavay, dantyamu̱y ne saapatu, ¿rásu̱tyeda vidye tara jiryejyu̱ variy?” Ru̱mutya̱jada ji̱ta: “Ne, mitya.” 36 Su̱teda Jesús variy ruuva: “Diye ji̱ta, ni̱tiy criquityi̱, sa̱ma̱ jtosirya; daryadantyi, ni̱tiy dusuutyi̱, sa̱ma̱ jtosiy varintyidyerya. Mi̱nintyimyu̱ ne jichityitya̱ ti̱, sa̱ma̱ ta̱ryu̱tyara jichujay, sa̱tidye ta̱ryu̱y ramurichiryatara muruta̱ jichityitya̱ju̱. 37 Tapi ri̱tay jiryiva: Ra̱day jto̱taniy rimura jirya niquejada nu̱chara: Rivyichadeda nu̱tyu jvi̱ nta variñi̱, tapi jiryatiy nu̱chara raynchirya, ra̱day jto̱tanimyu̱y ti̱ta̱ju̱ra.” 38 Ru̱teda ji̱ta sisa̱ datyavay variy yiva: “Nutyityu̱, jiryatirya dadajyu̱y muruta̱ jichityitya̱.” Su̱teda variy ruuva: “Rasa̱ra̱numa.”
Jesús tu̱choda sisa̱ jijye̱ Jetsemaní̱mu
(Matévu 26.36-46; Márcu 14.32-42)
39 Sasipyateda ji̱ta variy jadchiy, saya̱da ji̱ta daryatiy saju̱tyadoda Odivu musiquimuyu. Richiityari̱jada ji̱ta sisa̱ datyavay variy rumuntiyu. 40 Sito̱jadanumatiy vichajomu, jasityi sito̱ru̱yada, su̱tañuvejada ji̱ta ruuva: “Jirya̱numa tu̱chu sisa̱ Ju̱denu, jirya̱tidye jto̱ su̱mu̱tya̱data jiryimu jantyasa̱damu.” 41 Sanumuteda ji̱ta variy nu̱jipyudeju̱ rirya̱jisiy, sa̱dasidyoda ji̱ta variy jasiyu, satu̱choda variy sisa̱ Ju̱denu. 42 Saniquejada variy: “Ye̱ye̱, jivya̱tatiy, ya̱ramityaniy rivara jirya paru̱tyasa̱da; dañumamu̱y ne ye̱chaniy daryá, daryatiy ravya̱ta yivara, daryani̱ ji̱ta ye̱chanidyerye, daryatiy jivya̱ta dacyu̱.”
43 Samu̱ti̱jada ji̱ta ti̱qui Ju̱denu jpa̱nu jarichumusiy simu Jesús, savanu̱tyadeda ji̱ta variy jasiñi̱. 44 Jiryatiy saparu̱tya̱da jaryi jijechimyuyu, satu̱choda jaryivya̱ju̱ sisa̱ Ju̱denu variy. Saja̱ta̱yada ji̱ta variy, rasuteda saja̱ta̱ya̱ nu̱tyu nudaja̱ yivasiy mucadincha variy. 45 Sanubesubedanumatiy joráyadivasiy, sata̱rya̱jada ji̱ta yisa̱ datyavamyuju̱ntiy, sadiñuvi̱jada ma̱vye variy ruuva, riñuvayadanube jime̱. 46 Su̱teda Jesús variy ruuva: “¿Ta̱ju̱na̱ jiryeme̱, ta̱ju̱? ¡Jirya̱nubesumiy, jirya̱tu̱chu sisa̱ Ju̱denu, jirya̱tidye ramijeryi̱ su̱mu̱tya̱data jiryimu jantyasa̱damu!”
Ruredani̱ Jesús
(Matévu 26.47-56; Márcu 14.43-50; Juán 18.1-12)
47 Jesús niquejadamu ji̱ta ruuto̱jada nijya̱nvajyuu. Riyanti̱ ji̱ta savicha̱da Judásiy jtyati̱bay, Jesúsjsa̱ datyavay tenu. Satuudiyada ji̱ta Judásibe variñi̱ Jesús, sa̱tidye siiñuva̱y jasiñi̱. 48 Su̱teda ji̱ta Jesús variy siva: “Judásiy, ¿siiñuva̱yadatate jiche̱ñi̱ Nijya̱mi̱denu jimyityasimyimyutecu̱?” 49 Ridyiyadanumatiy Jesúsjsa̱ vichavay riva nu̱tyura ra̱cha, nu̱tyura, ru̱teda variy siva: “Nutyityu̱, ¿vurya̱vidye jvatye jichityitya̱ta riy, vurya̱?” 50 Savatajo̱doda ji̱ta ti̱qui rityenu variñi̱ caserdótevyeda nutyityu̱ muchechiy, jiryatiy sara̱cha̱da daryaju̱ra satuva̱y. 51 Jesús ji̱ta niquejada variy: “¡Ra̱cha̱miy!” Saja̱tyo̱jada ji̱ta variy muchechiy tuva̱cco̱mu, sami̱sadeda variy ratani̱. 52 Su̱teda ji̱ta variy ruuva caserdótevyeda nutyityu̱miy, jiivu̱setavay nutyityu̱miy jarye ruusa̱ju̱, rimyityumiy jaryentiy: “¿Nu̱tyichiy jiryemya̱siñu̱y rayaro̱ju̱ jichityitya̱ta, nu̱tyichiy? ju̱mu̱tya jarye, nu̱tyu paranu̱ni̱ nta ravyicha variy jiryejyu̱. 53 Rañi̱chanu̱chityi Ju̱denu nijyu̱ jachipiya̱jomu jiryisa̱, tama̱ jiryiriñu̱chiy variy jasirye, tama̱. Rito̱ma̱ ji̱ta jiryeryunda, nupocudi jtacha̱da jarye risa̱ju̱.”
Pyítrubay ra̱yada Jesús jiyadaju̱
(Matévu 26.57-58, 69-75; Márcu 14.53-54, 66-72; Juán 18.12-18, 25-27)
54 Ruurityadeda ji̱ta variñi̱ Jesús, ruuto̱ta̱da ji̱ta caserdótevyeda ja̱mu nutyityu̱ rorimyuni̱. Pyítrubay ji̱ta siityari̱jada nu̱jipyudeju̱ variryi. 55 Ru̱quinchodanumatirya jiiday vatapadajache, rimya̱sasa̱deda variy jasiy ratuunu, Pyítrubay jarye ruusa̱. 56 Sadiyada ji̱ta muchechityu siva Pyítrubay, sama̱sa̱da jiidadyamu, su̱nu̱yadanumatiy samiy sana̱cho̱, saniquejada variy: “Jiñu vanu jarye vichasara sisa̱ Jesús.” 57 Sara̱yada ji̱ta Pyítrubay variy sayada: “Vatura, ne radyetya dañi̱ Jesús day.” 58 Rivasidye ji̱ta sadiyada nu̱ sivantiy, su̱teda ji̱ta siva: “¿Jiñi̱ta vichasara rityenuntiy?” Su̱mutya̱jada ji̱ta Pyítrubay variñi̱: “¡Vanu, ne radye!” 59 Taraqui jóramusintyi, saniquejada ji̱ta nu̱ jaryivya̱ju̱: “¡Si̱tenu savichasara jiñu vanu sisa̱ Jesús, tapi ni̱ vitya Cadidéyamusi̱!” 60 Saniquejada ji̱ta Pyítrubay variy: “¡Vanu, ne radyetya ta̱ranchiy jiñique, ta̱ranchiy!” Saniquejadasa̱ra̱ju̱ sasuyada tavaryi variy jasiy. 61 Sa̱numityejada ji̱ta nutyityu̱ Jesús variy, su̱nu̱yada sana̱cho̱ Pyítrubay. Sajachipitya̱da ji̱ta Pyítrubay varirya saniquejada, jiryatiy su̱tesiy riva: “Tavaryi suyadajisiy diye, ya̱ra̱y mumuri̱ju̱ rayada.” 62 Sasipyateda ji̱ta Pyítrubay variy, su̱na̱yada jivyara jachipiya̱jadamu variy.
Rirya̱rupanta̱da jidyetyi̱sa̱damuni̱ Jesús
(Matévu 26.67-68; Márcu 14.65)
63 Jadchiy ji̱ta, jiryatiy vaduy rañi jnu̱chuni̱ Jesús, rirya̱rupanta̱da jvatyiyada yavatya̱damuni̱. 64 Ripyuryejada ji̱tantirya sani̱sintyi, ruutaja̱doda variñi̱: “¡Ya̱datyacu̱! ¿Chi̱ra ju̱vesiy jiñiy, chi̱?” 65 Riñiquejada ji̱tara va̱cha niquejada yavityiye̱yadamu sanijyu̱ntiy.
Ripyu̱cheda nutyityu̱miy rimyityumimyuju̱ni̱ Jesús
(Matévu 26.59-66; Márcu 14.55-64; Juán 18.19-24)
66-67 Ra̱sacharamu ji̱ta, riintye̱ryadeda nijya̱nvay rimyityumiyu. Rivyicha̱da ji̱ta caserdótevyeda nutyityu̱miy, Ju̱denu niquejada datyanuvay jarye ruusa̱ju̱ jasiy. Ripyu̱cheda ji̱ta variñi̱ Jesús jityu̱chujomuju̱. Riñiquejada ji̱ta variy: “Jiityi rañi̱cha Ju̱denu jaryeti̱, ya̱tu̱chu nu̱dyivaracu̱.” Su̱teda ji̱ta Jesús variy ruuva: “Raryityi tu̱chu jiryivara, ne jiryetyuva̱chu variy rimu. 68 Raryityi jtaja̱nu darya jiryentyidye, jirya̱vidye jmutya̱ varintyidyerye. 69 Diyemusiy ji̱ta, sa̱ma̱sajaya̱sara Nijya̱mi̱denu santyityudamyu Ju̱denu jaryi vanu̱rya.” 70 Ru̱tacha̱deda ji̱ta variy siva: “¿Jiñi̱ta si̱tenu Ju̱denu denu day?” Su̱mutya̱jada ji̱ta variryi: “Jiryetyi jtay daryadaryecyu̱.” 71 Riñiquejada ji̱ta variy: “¿Ta̱ju̱ra vu̱vya̱ta riy tu̱chuvay sanijyu̱nu̱day, ta̱ju̱? ¡Vu̱ñi tuva̱chuma̱ra su̱tosiy niquejada!”